YÜKSEK LİSANS TEZİ - Çukurova Üniversitesi

duymaktadırlar. Bu yüzden de kaynakların büyük bir kısmını eğitim üzerine
harcamaya başlamışlardır.
• İyi eğitimin yaşam kalitesini olumlu etkilediği diğer alanda, aile içi ilişkilerde
kendini göstermektedir. Örneğin iyi eğitimli anneler sayesinde toplumdaki
çocuk ölümleri ve doğurganlık azalmakta, buna ilave olarak yeni yetişen
çocuklar eğitimli anneler sebebiyle hayata daha bilgili başlayabilmektedir (Sab
and Smith, 2001, s.6; Weir, 2000, s.11-12). Sadece ekonomik büyüme için değil
aynı zamanda bu büyümeyi destekleyen daha geniş bir süreç için de hayati
derecede önemlidir. Daha yüksek kazançlar, daha iyi şahıs ve toplum sağlığı,
bebek ölüm oranında ve bebek doğum oranında düşme, demokratikleşme, siyasi
istikrar (Landman, 1999, s.607), yoksulluğun ve eşitsizliğin azaltılması, daha
düşük suç oranları (McMahon, 2000, s.22) ve çevre bilincinin oluşması gibi
birçok net çıktısı vardır (Türkmen, 2002, ss.4-5; OECD, 2001, ss.33-35). Bu
konulardan beşeri sermayenin gelir dağılımında eşitsizlikleri azalttığı yönünde
çalışma yapan araştırmacıların başında İbrahim Güran Yumuşak ve Mahmut
Bilen gelmektedir. Bu yazarlar çalışmalarında eğitim, sağlık ve mesleki göç gibi
beşeri sermaye harcamalarının gelir dağılımını dolaylı ya da doğrudan
etkileyebileceğini iddia etmişlerdir. Fakat bu etkinin yönü ve şiddeti, içinde
bulunulan duruma göre değişmektedir. Ayrıca ülkenin gelişmişlik düzeyi, piyasa
ekonomisinin egemenliği, genel eğitim seviyesi ve eğitim düzeylerinin dağılımı
gibi birçok faktör beşeri sermaye yatırımlarının gelir dağılımını olumlu veya
olumsuz etkilemesine neden olmaktadır. Fakat Türkiye’ de eğitimle ilgili
kaynaklarda sıkıntı yaşanması ve kamu kesiminin eğitimi ödüllendirmemesi gibi
nedenlerden dolayı, beşeri sermayemizin gelir dağılımında eşitsizlikleri
azaltması yönünde şüpheler mevcuttur (Yumuşak ve Bilen, 2000, ss.89-91). Bu
konuda karamsar olan bir diğer araştırmacı da Tuncer Bulutay’ dır. Bulutay’ a
göre yüksek öğrenimin amacı görünürdekinden ya da söylenenden farklıdır. Bu
amaç toplumda eşitliği sağlamak değil, toplumsal düzeyde ve gelir yönünden
yükselme, ayrıcalıklı duruma geçebilme fırsatlarını eşitlemek, yani mevcut olan
eşitsizliklerden yüksek öğrenimlilerin yararlanmasına olanak tanımaktır
(Bulutay, 2006, s. 41).
52