YÜKSEK LİSANS TEZİ - Çukurova Üniversitesi

Özetle neo-klasik temellere dayanan beşeri sermaye teorilerinin ve içsel büyüme
temellerine dayanan beşeri sermaye teorilerinin ayrıntılı olarak incelenmesinden sonra
görülmüştür ki literatürde neo-klasik modelin yetersizliklerini düzeltmek için getirildiği
düşünülen, içsel temellere dayanan beşeri sermaye teorileri aslında neo-klasik modele
bir alternatif olarak ortaya çıkmamış, tam tersine, kendisinden önce gelen beşeri
sermaye teorisinin, kalkınma literatüründeki yerini sağlamlaştırmasına katkıda
bulunmuştur.
1.2. Kalkınma
1.2.1. Kalkınma Kavramının Tanımı, İçeriği Ve Gelişimi
Geri kalmışlık probleminin çözümüne atılacak ilk adım, kalkınma kavramına
nasıl yaklaşılması gerektiği sorusunu da beraberinde getirir. Kalkınma literatüründe,
kavram üzerine geniş tartışmalar yapılmıştır. Kavramın büyüme, yapısal değişme,
sanayileşme ve modernleşme ile ilişkileri kurulmuş, farklılıkları incelenmiştir. Yani
kalkınma kavramı ekonomik ve ekonomik olmayan kaynakları bir bütün olarak içinde
barındıracak şekilde tanımlanmalıdır (Yavilioğlu, 2002b, s.110).
Kalkınma, ilk aşaması üretim faktörlerinin yaratıldığı, ikinci aşaması ise üretim
faktörlerinin en uygun bileşimini içerdiği iki aşamalı bir süreçtir. İlk aşamada, üretim
faktörlerinin oluşturulabilmesi için ekonomiyi de içine alan kurumsal, yapısal bir
değişimin olması gerektiği vurgulanmaktadır. İkinci aşamada ise, iktisadi nitelikte olan
yapılar yanında sosyal, siyasal nitelikteki yapılarında gelişme yönünde önemli bir
değişime, hatta yeni yapıların oluşturulmasını içeren süreçlere işaret ettiği
vurgulanmıştır (Yavilioğlu, 2002a, s.66).
Yani iktisadi kalkınma gelir artışını, eğitim ve sağlık düzeylerinin yükselmesini,
verimlilik artışını, teknolojik gelişmeyi ve benzer birçok faktörü kapsamaktadır. Bu
faktörlerin her biri iktisadi kalkınmayı farklı yönlerden ifade etmektedir (Yumuşak ve
Tuna, 2000, s.2).
39