YÜKSEK LİSANS TEZİ - Çukurova Üniversitesi

Ι
m
h
g y = . rm
+ . rh
+ g L.
sL
Y
Ι
Y
(1.5.)
I h / Y = eğitim yatırımı/ulusal gelir; eğitimin getiri oranı (r)=(eğitim sonucu elde
edilen ek gelir/eğitimin ek maliyeti)*100 şeklinde tanımlanmaktadır. Bu eşitliğe göre
eğitimin büyümeye katkısı ( I h / Y).
rh
şeklinde ifade edilmektedir. Farklı eğitim
düzeylerine göre eğitimin büyümeye katkısını, ilk (p), orta (s) ve yüksek (hi) öğretim
I h
olarak alan Schultz . rh
ifadesini şu şekilde formüle etmiştir:
Y
yazılmaktadır:
Ι Ι
h
p Ι Ι
s
. rh
= . rp
+ . rs
+
Y Y Y Y
h i
. r
hi
(1.6.)
Bu eşitlik (1.5.) nolu eşitlikte yerine konulduğunda Schultz modeli şu şekilde
Ι
Y
Ι
Ι
Y
Ι
Y
m
p s hi
g y = . rm
+ . rp
+ . rs
+ . rhi
+ g L.
sL
Y
(1.7.)
Beşeri sermaye unsurlarından eğitimin büyümeye katkısının bu şekilde
ölçülmesi beşeri sermaye literatüründe “Schultz Tipi Üretim Fonksiyonu” olarak ifade
edilmektedir (Schultz’dan aktaran Gümüş, 2005, ss.73-74).
Bu modelle ekonomik büyüme sürecinde insan sermayesi yatırımlarının etkisini
araştıran Schultz, eğitimin çeşitli öğrenim düzeylerine ilişkin getiri oranlarını
hesaplamıştır ve 18 ile 64 yaşları arasında ABD’de erkek çalışanların gelirlerinin eğitim
düzeylerine göre değiştiğini öne sürmüştür. Dört yada daha uzun yıl yüksek öğrenim
görmüş 18-64 yaşındaki erkeklerin hayatı boyunca elde ettiği gelirin (1930 yılı
verilerine göre), orta öğrenim görmüş olanların hayatı boyunca kazandığı gelirden
39.000 $ fazla olduğunu bulmuştur (Tunç, 1993, s.11).
Neo-klasik iktisada dayalı olarak ortaya atılan beşeri sermaye teorisinin (Schultz
Modeli) kalkınma literatürüne en büyük katkısı, büyümenin “artık” kısmına ikna edici
bir açıklama getirmesidir. Bu şekilde fiziki sermayedeki artışların yanı sıra beşeri
28