YÜKSEK LİSANS TEZİ - Çukurova Üniversitesi

1989 yılına ait “Human Capital and Growth: Theory and Evidence” adlı
çalışmasıyla, Romer içsel büyüme teorisinde beşeri sermayenin önemine ilişkin bir
vurgu yapmıştır ve çalışma iki önemli soruya dikkat çekmiştir:
• Eğitim ve tecrübe gibi ya da bilgi ve bilim gibi görünmez varlıklar arasındaki
fark nedir?
• Bilim ve bilgi gerçekten üretimi nasıl etkiler?
Bu çalışmadan elde edilen sonuçlardan biri, okur-yazarlık gibi başlangıç
seviyesine ait bir değişkenin büyümeyle ilişkisinin anlamlı ve önemli bulunmasıdır.
Makalenin temel ampirik sonucu ise, büyümenin yatırım veya diğer değişkenler
üzerindeki etkisini ölçmeye çalışan yatay kesit bir regresyonda okur-yazarlık oranının
ek bir açıklama gücüne sahip olmadığıdır. Ama modelle uyumlu olarak başlangıç
seviyesi okur-yazarlık oranı, yatırım oranlarını ve dolaylı olarak büyüme oranlarını
tahmin etmeye yardımcı olmaktadır (Romer, 1989b).
Özellikle uzmanlaşma, artan getiriler gibi farklı uzmanlaşma alanlarına yönelen
Romer, “Growth Based on Increasing Returns Due to Specialization” (Uzmanlaşmadan
Kaynaklanan Artan Getirilere Dayanan Büyüme) adlı çalışmasında uzmanlaşmadan
kaynaklanan artan getirileri modellemeyi denemiştir (Romer, 1987).
En önemli beşeri sermaye yatırımlarından biri olarak kabul ettiğimiz eğitimin
getirileriyle ilgili 1950’li yıllardan beri çalışmalar yapılmaktadır. Bu konuda sık sık
çalışma yapan ve çalışmaları sürekli güncelleyen isimlerden biri de Psacharopoulos’dur.
Psacharopoulos 1995 yılındaki çalışmasında (The Profitability of Invesment in
Education: Concepts and Methods), ilköğretimin, orta öğretim kendisinden sonra
gelmek üzere, en fazla faydalı eğitim yatırımı olduğunu söylemiştir. Orta öğretimin
faydasının düşmesinin nedeni, ilköğretimin başka öğretimle karşılaştırılınca maliyetinin
düşük olması ve ilköğretim mezunu ile hiç okula gitmemiş kimse arasında üretkenlik
bakımından muazzam bir farkın bulunmasıdır. İlköğretim mezunlarının üretkenliği
yalnızca onların kazançlarıyla bulunmaz, bunun yanında erken fiziki üretim, eğitim
üretimi olarak da hesaplanır (Psacharopoulos,1995).
15