YÜKSEK LİSANS TEZİ - Çukurova Üniversitesi

açıklayıcı değişkenlerdeki ya da bağımsız değişkenlerdeki değişmeler tarafından
açıklanamamaktadır. Böyle bir büyüme muhasebesinde beşeri sermayeye başvurulması,
araştırmacıların ekonomik büyümeyi daha iyi açıklamalarına izin vermiştir ve
araştırmacılar sonunda beşeri sermayedeki artışın ekonomik büyüme üzerinde önemli
bir etkisinin olduğunu bulmuşlardır (Saxton, 2000, s.37; Grilliches, 1997, s.331).
Tabi ki beşeri sermayenin etkileri üzerine yapılan teorik ve uygulamalı
çalışmalar sadece verimlilik ve büyüme ile sınırlı değildir. Beşeri sermayenin diğer
etkilerinden bazıları şunlardır: Beşeri sermaye işgücünün değişen koşullara uyumunu
kolaylaştırmakta ve özellikle kadınların işgücüne katılımını arttırarak işgücü
potansiyelinin etkin kullanılmasını sağlamaktadır. Nitelikli insan gücü (beşeri sermaye)
farklı talep yapısı nedeniyle dış ticaret ve üretim yapısının bileşimini etkilemektedir.
Beşeri sermaye, istihdam ve gelirin (ücretin) artmasına neden olarak işsizliğin ve
yoksulluğun azalmasına, gelir dağılımının iyileşmesine etki edecektir. Eğitim,
demokratikleşme, katılımcılık, insan hakları ve sosyal uyum gibi toplumsal değerlerin
yerleşmesinde ve çevrenin korunması ve geliştirilmesinde büyük önem taşımaktadır
(Saygılı ve Cihan, 2006, s.25 ).
Bu kadar önemli olan ve etkilerinin de bir bu kadar önemli olduğu beşeri
sermayenin daha etkin bir yapıya sahip olabilmesi ve kendisini oluşturan bilgi, beceri ve
diğer nitelikleri kazanmasına yönelik olarak yapılan faaliyetlere beşeri sermaye
yatırımları denilmektedir.
Her toplumsal formasyon kendi geleceğini garantiye almak için çeşitli yatırımlar
yapmak zorundadır. İnsan yatırımı ise bu yatırımların en ciddi olanıdır ve diğerlerine
göre daha uzun vadede ürün verecek olan yatırımlardır. Ayrıca Schultz’a göre bu
yatırımlar, insanın niteliğinin iyileşmesine ve verimliliğinin artmasına sebep olmaktadır.
Dolayısıyla da fert başına reel gelir artışının önemli bir kısmı insana yapılan yatırımdan
kaynaklanmaktadır (Koçancı,2002; Tunç,1993,s.7).
Schutz, beşeri sermaye yatırımlarını, kaynağı ne olursa olsun bir halkın sahip
olduğu faydalı yeteneklerin toplamı olarak ifade etmiştir (Schutz, 1968, s.277) ve insana
yapılan yatırımları eğitim, yüksek eğitim, işbaşında eğitim (on- the- job training ), göç,
sağlık ve iktisadi bilgi olarak sıralamıştır. Ama Ona göre bu yatırımlar gelirin kişisel
6