YÜKSEK LİSANS TEZİ - Çukurova Üniversitesi

BİRİNCİ BÖLÜM
BEŞERİ SERMAYE, KALKINMA VE REKABET GÜCÜ
1.1. Beşeri Sermaye Kavramı
1.1.1. Beşeri Sermayenin Tanımı
Kalkınma ekonomisinde sermaye birikimi denildiğinde, genelde akla yalnızca
makineler, fabrikalar, binalar gibi fiziki sermayede ortaya çıkan gelişmeler gelmektedir.
Ancak ekonomiler, çalışanların sahip oldukları ve ekonomistlerin de insan sermayesi ya
da beşeri sermaye olarak adlandırdıkları diğer bir tür sermayeye de sahiptirler (Yıldırım
ve Kahraman, 2003, s.74).
Bir ülke ekonomisinin veya ülke ekonomisi içindeki işletmelerin gelişip,
büyüyebilmesi, uluslar arası piyasalarda söz sahibi olabilmesi, verimliliğini ve
karlılığını arttırabilmesi için salt fiziksel yatırım yeterli değildir. Makro ve mikro
ekonomik seviyelerde başarılı olabilmenin en önemli ve etkin nedenlerinden biri de
yapılacak işin kapsamının gerektirdiği nitelikte yetenek ve eğitime-öğrenime sahip
insan kaynaklarına sahip olmaktır. Başka bir deyişle, bir ülke ekonomisinin veya bir
işletmenin uzun vadede başarısı, sahip olunan insan gücü kaynaklarının nitelikleri ile
sınırlı ve orantılıdır. Fiziksel (makineler- tesisler), mali veya doğal kaynaklar ne denli
büyük olursa olsun nitelikli insan gücü (beşeri sermaye) olmadan, ne ülke ekonomisinin
ne de işletmelerin uzun vadede kalıcı bir başarıya ulaşması düşünülemez (Gürak, 2004).
Özellikle sürdürülebilir bir ekonomik kalkınmanın elde edilebilmesi için etkin olarak
kullanılması gereken kaynaklardan (ekonomik kaynaklar:beşeri sermaye, fiziki sermaye
ve doğal kaynaklar vb.; sosyal kaynaklar: adil gelir dağılımının sağlanmasına yönelik
politika uygulanması vb. ve çevresel kaynaklar)(Haris, 2000) en önemlilerinden biri
olan beşeri sermaye, işgücünün verimliliğini arttırması ve bilgi teknolojilerinin üreticisi
ve kullanıcısı olması nedeniyle ekonomik kalkınmada da önemli bir yere sahiptir.
Günümüzde üretken bir sermaye olarak kabul edilen beşeri sermaye, klasik
4