YÜKSEK LİSANS TEZİ - Çukurova Üniversitesi

GİRİŞ
Bugünün dünyasında hazır olarak bulduğumuz pek çok bilgi, beceri, yetenek
aslında yüzlerce yıllık bir kültürel gelişimin ve birikimin ürünüdür. Birbirini izleyen
nesiller bir önceki dönemden gelen çeşitli bilgileri öğrendiler, kendilerine uygun
olanları kullandılar, uygun olmayanlara da uyum sağlamaya çalıştılar ve onlar da
öğrendiklerini kendilerinden sonra gelenlere aktardılar. Dünyanın insanla tanışmasından
beri süregelen bu durum, iletişimin ve teknolojinin akıl almaz bir hızla ilerlediği bilgi
çağına geçilmesiyle hızına yetişilemez bir sürece dönüştü.
İçinde bulunduğumuz bu çağ pek çok yazar ve araştırmacı tarafından bilgi çağı
olarak adlandırılmaktadır. Artık bu yüzyılda gelişebilmek ve büyüyebilmek için
teknolojiye başvurulması olmazsa olmazlardan olmuştur. Yani kalkınma ve büyümenin,
ticarette başarı sağlamanın ve daha adil bir gelir dağılımı elde etmenin temelinde bilim,
teknoloji ve ar-ge çalışmaları vardır. Tabi bu süreçte başarılı olabilmenin temel
koşullarından birisi de bu teknolojiyi kullanabilecek ve bu teknolojiye uyum
sağlayabilecek nitelikli insan gücüne yani beşeri sermayeye sahip olmaktır. Çünkü siz
ne kadar en son teknolojiye sahip olursanız olun bunu işleyebilecek nitelikli emek
olmadıktan sonra sahip olunan teknoloji de tek başına hiçbir anlam taşımaz.
Teknolojinin giderek bir savaşa dönüşmesi, bu savaşın temel taşı olan ve giderek
daha fazla eğitilmek zorunda kalan insan gücü kavramına daha fazla önem verilmesini
gerekli kılmıştır. Beşeri sermaye, kendinin bilgisini, yeteneklerini ve gücünü
arttırabilmesini sağlayan eğitim, sağlık vb. gibi beşeri sermaye yatırımlarına yatırım
yapan, yaptığı yatırımın karşılığını bekleyen, niteliksiz emekten farklılaşmış bir
kavramdır (Tepecik, 2000, s.4; Dinler,2002, s.418).
Özellikle 1950’ lerle birlikte daha çok önem kazanan ve literatürde de sık sık yer
verilmeye başlanan beşeri sermaye, bundan önceki süreçte hak ettiği ilgiyi yeterince
görememiştir. Bu süreçten itibaren, önce neo- klasik temellere dayanan modellerde,
daha sonra ise içsel büyüme teorisine dayanan modellerde kullanılarak hem büyüme
hem de kalkınma süreçleriyle ilişkilendirilmiştir. Beşeri sermayenin büyüme ve
kalkınmada oynadığı temel rol, azgelişmişlerle gelişmişler arasındaki farkın
1