Diprion pini (L.), Çalı antenli çam yaprak arısı Tanımı: Dişi ve ...
Diprion pini (L.), Çalı antenli çam yaprak arısı Tanımı: Dişi ve ...
Diprion pini (L.), Çalı antenli çam yaprak arısı Tanımı: Dişi ve ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Diprion</strong> <strong>pini</strong> (L.), <strong>Çalı</strong> <strong>antenli</strong> <strong>çam</strong> <strong>yaprak</strong> <strong>arısı</strong><br />
<strong>Tanımı</strong>: <strong>Dişi</strong> <strong>ve</strong> erkekler büyüklük, renk <strong>ve</strong> görünüm bakımından birbirinden<br />
farklıdır. <strong>Dişi</strong> erginler 8- 11 mm’dir. Vücutları kaba yapılı olup esas renk soluk sarı, başları<br />
kah<strong>ve</strong>rengimsi siyah, mesothorax <strong>ve</strong> metathorax ile abdomenin ortası siyah lekelidir. 2-3 mm<br />
büyüklüğünde olan kıl şeklindeki antenleri, koyu kah<strong>ve</strong>renkli 20 halkadan oluşur. Erkek<br />
erginler 6-9 mm olup genellikle siyah renklidir. Abdomenin sonu kırmızımtrak esmerdir.<br />
Thorax’ı dişiye oranla daha geniştir. 1,5-2,5 mm büyüklüğündeki siyah renkli antenleri iki<br />
taraflı tarağımsıdır.<br />
<strong>Diprion</strong> <strong>pini</strong> (L.)’nin dişisi <strong>Diprion</strong> <strong>pini</strong> (L.)’nin erkeği<br />
(Foto:M.Avcı)-90 (Foto:M.Avcı)-91<br />
Olgun larvalar 23-26 mm büyüklüğündedir. Başları kah<strong>ve</strong>rengimsi esmer, vücutları genel<br />
olarak sarı ile sarımsı yeşil arasında değişir. Esmer renkli olanları da mevcuttur. Vücutlarının<br />
yanlarında bir sıra üzerine dizilmiş noktalar halinde siyah lekeler mevcuttur.<br />
<strong>Diprion</strong> <strong>pini</strong> (L.)’nin yalancı tırtılları <strong>Diprion</strong>. <strong>pini</strong> (L.)’nin zararı<br />
(Foto:M.Avcı)-92 (Foto:M.Avcı)-93<br />
Yayılışı: Afyon, Amasya, Ankara, Artvin, Antalya, Bolu, Çanakkale, Edirne, Elazığ,<br />
Erzurum, Eskişehir, Giresun, Gümüşhane, Isparta, İstanbul, Kahramanmaraş, Kastamonu,<br />
Konya, Mersin, Muğla, Sakarya, Sinop, Uşak, Zonguldak.
Zararı: Ağaçların iğne <strong>yaprak</strong>larını yemek suretiyle zarar yapar. Genellikle bir yaşını<br />
doldurmuş iğne <strong>yaprak</strong>ları yerler. İğne <strong>yaprak</strong>lardan geriye, orta damarları iplik gibi <strong>ve</strong><br />
kıvrılmış gibi görünen kısım kalır. Esas konukçusu Sarı<strong>çam</strong>dır. Fakat diğer <strong>çam</strong> türlerinde de<br />
yaşar.<br />
Biyolojisi: Yılda iki döle sahiptir. Birinci generasyonun uçma zamanı Nisan ayına<br />
rastlar. <strong>Dişi</strong>leri iğne <strong>yaprak</strong>ların kenarlarında açtıkları kertiklere 80-120 kadar yumurta koyar<br />
<strong>ve</strong> bunları salgıladıkları köpük şeklindeki sarımsı beyaz bir sıvıyla örterler. Yumurta koyma<br />
işi iğne <strong>yaprak</strong> üzerinde aşağıdan yukarı doğru <strong>ve</strong> sıra halinde devam eder. Tek bir iğne<br />
yaprağa 7-23 adet yumurta konur. Yumurtadan çıkan genç yalancı tırtıllar iğne <strong>yaprak</strong>lar<br />
üzerinde toplu olarak yerler. Her iğne <strong>yaprak</strong>ta 3-5 adet yalancı tırtıl bulunur. Bir iğne<br />
yaprağa hafif dokunulunca üzerindeki larvalar karın ayaklarının bir kısmı ile bulundukları<br />
iğne yaprağa tutunarak vücudunun ön kısmını (S) şeklinde süratle yukarıya kaldırırlar. Duvar<br />
saatinin pandülü gibi sağa sola gidip gelen düzenli hareketler yaparlar. Tehlikenin geçtiğine<br />
kanaat getirdiklerinde tekrar normal durumlarını alırlar. 5-6 kez deri değiştirip olgunlaşan<br />
yalancı tırtıllar Temmuz ayında iğne <strong>yaprak</strong>lar ya da kabuk çatlakları arasında ördükleri<br />
kozalar içine girerler. Kozalarının boyları 8-13, çapları 4-6 mm’dir. Koza içinde pupa<br />
dönemine geçen <strong>ve</strong> sonra erginleşen böcek kozayı bir ucundan muntazam bir kapak şeklinde<br />
keserek dışarı çıkar.<br />
<strong>Diprion</strong> <strong>pini</strong> (L.)’nin pupası (Foto: Artvin OZM)-94<br />
Ergin erkek <strong>ve</strong> dişiler derhal çiftleşirler. Çiftleşme Temmuzda olur. İkinci<br />
generasyonun dişileri, birinci dölün dişilerinin dokunmadığı Mayıs sürgünlerine yumurtalarını
ırakırlar. Yumurtadan Ağustosun üçüncü haftasında larvalar çıkar. Yalancı tırtılların yemesi<br />
6-7 hafta kadar sürer.<br />
Savaşı: Ağaçlandırma alanlarındaki genç ağaçlar üzerindeki yalancı tırtılları az sayıda<br />
ise toplanarak ezilir. Fakat yalancı tırtıllar geniş alanlarda zarar yapıyorsa mide <strong>ve</strong> temas<br />
insektisitlerinden yararlanılır.