gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...

Özellikle ABD’de artan faiz oranları ve ülkede oluşan belirsizlik ortamı uluslararası
fonların ülkeden çıkmaya başlamasına sebep olmuştur. Döviz kuru rejimini sürdürebilmek
için piyasalara müdahale etmeye başlayan Meksika merkez bankasının döviz rezervleri Ekim
1994’de 16 milyar Dolar civarına gerilemiştir. Aralık 1994’de ise yaşanmaya başlayan
sermaye çıkışı, ciddi bir biçimde ülke ekonomisinden sermaye kaçışı haline gelmiştir. 1994
yılında ülkeden çıkan uluslararası sermayenin içerisinde sadece portföy yatırımlarının tablo
13’de de görüldüğü gibi yaklaşık %40 oranında düşmüştür. Merkez bankasının sahip olduğu
döviz rezervleri 6 milyar Dolar’a kadar düşmüş ve döviz kuru politikası iflas etmiştir (Yay -
Yay - Yılmaz, 2001: 34). Bu gelişmeler üzerine Meksika hükümeti 20 Aralık 1994 tarihinde
Peso’nun %15 oranında devalüe edildiğini açıklamıştır (Karabulut, 2002: 118). Ancak sadece
1994 yılındaki dövize endeksli bono stoğunun 17 milyar Dolar’ı aşması, merkez bankası
rezervlerinin ise 6 milyar Dolar civarına düşmüş olması, devalüasyon oranının yetersiz
olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Meksika hükümetinin iyi bir planlama yapmadan
gerçekleştirdiği devalüasyon, hükümetin ekonomi politikalarına olan güveni tamamen ortadan
kaldırmış ve ülkeden sermaye kaçışını daha da hızlandırmıştır (Krugman, 1997: 13).
Devalüasyon kararından iki gün sonra hükümet Peso’nun değerinin dalgalanmaya bırakıldığı
açıklamıştır. Tablo 13’de görüldüğü gibi Meksika’ya yönelen uluslararası sermaye yatırımları
kriz öncesine kadar sürekli bir artış göstermiştir. Özellikle kısa vadeli yatırımlar ve portföy
yatırımları ciddi bir şekilde artarken 1994 yılından itibaren ise hareket tersine dönmüştür.
1993 yılında Meksika’ya yönelen portföy yatırımları 8,4 milyar Dolar; kısa vadeli sermaye
hareketleri ise 19,7 milyar Dolar seviyesindeyken; ekonomik krizin etkilerinin görülmeye
başladığı 1994 yılında portföy yatırımları 3,3 milyar Dolara, kısa vadeli sermaye hareketleri
ise 5 milyar Dolara gerilemiştir. 1995 yılında Meksika’ya yönelen net uluslararası sermaye
hareketleri negatif değerler almış yani ülkeden ciddi miktarda uluslararası sermaye kaçışı
yaşanmıştır.
85