gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...

altına aldığından ve komşu yada benzer ülke piyasalarına da yayılma eğilimi gösterdiğinden,
ekonomi literatüründe bazen sistemik finansal krizler olarak adlandırılırlar.
Finansal krizler genellikle az gelişmiş ve gelişmekte olan ülke piyasalarında
karşılaşılan bir kriz türüdür. Gelişmekte olan ülkelerin finansal liberalizasyon politikaları
uygulamaya başlamasının ardından finansal krizler bu ülkelerde sıklıkla yaşanmaya
başlamıştır. Uygulanan başlıca liberalizasyon politikaları; kredi ve mevduat faizlerinin serbest
bırakılması, kambiyo kontrollerinin gevşetilmesi, menkul kıymetler borsası ve interbank gibi
finansal piyasaların işler hale getirilmesi ile finansal sistemle ilgili yasal düzenlemelerin
yapılması olmuştur (Çonkar - Ata, 2003: 12). Bu düzenlemeler uluslararası sermaye
yatırımlarını gelişmekte olan ülkelerin piyasalarına çekmeye başlamıştır. Bu ülkelerin finansal
piyasalarına yönelik artan fon arzı ve buna bağlı olarak artan fon talebi, finansal piyasalarda
toplam borçluluğun rasyonel olmayan bir şekilde artmasına yol açabilecektir.
Finansal krizlerin belirgin bazı karakteristik özellikleri vardır. Bunların ilki; krizin
finansal piyasalarda ortaya çıkması ve bu piyasalarda yaşanan çöküşle birlikte bütün
ekonomiyi etki altına almasıdır. Faiz oranlarının hızla artması, borsa ve sermaye piyasalarının
büyük değer kaybı yaşaması krizin başlıca etkilerindendir. Finansal krizlerin bir başka özelliği
ise ciddi bir yayılma eğilimi içerisinde olmalarıdır. Bazı finansal piyasalarda birkaç firmayı
etkileyecek biçimde yada küçük fiyat dalgalanmaları şeklinde ortaya çıkmalarına rağmen,
finansal krizler ekonomideki bütün finansal piyasaları hatta başka ülke piyasalarını
etkileyecek kadar genişleyebilmektedirler. Bu durumun sebebi başta uluslararası yatırımcılar
olmak üzere piyasadaki bütün yatırımcıların böyle durumlarda olumsuz beklentiler içine
girerek, likiditeyi kesme eğilimi göstermesidir (Özer, 1999: 35). Finansal sistemin tamamında
olumsuz beklentilerin ve belirsizlik ortamının oluşması, yurtdışına sermaye çıkışının
hızlanmasına sebep olmakta ve finansal krizlerin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır.
Bankacılık sektöründe yaşanan bir kriz de, ekonomik yapıya bağlı olarak tüm finansal sistemi
etkisi altına alarak bir finansal kriz haline gelebilecektir.
Finansal krizlerin reel ekonomi üzerinde doğrudan etkileri mevcuttur. Yatırımlarını
finanse edecek fonları firma içi kaynaklardan sağlayamayan özel sektör firmaları, finansal
piyasalara yönelmektedir. Ancak finansal piyasalarda çöküşe yol açacak bir ekonomik kriz,
hem bu piyasalara yönelecek firmaların yatırımlarının finansmanını imkansız hale getirecek,
hem de finansal piyasalara ciddi miktarlarda borçları olan firmaların iflasına sebep
64