gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...

1980’li yıllardan itibaren dünya genelinde liberal ekonomik politikalar etkinlik
kazanmaya başlamıştır. Gelişmekte olan ülkelerin bir çoğu 1970’lerin sonlarından itibaren
liberal ekonomi politikaları uygulamaya başlamıştır. Aynı dönemlerden itibaren özellikle
Avrupa Birliği içindeki gelişmiş ülkelerde sermaye piyasalarındaki bazı engelleri kaldırmış,
ekonomilerinde tam olarak liberal politikalar uygulamaya başlamışlardır (Wyplosz, 2001: 26).
IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası ekonomik kuruluşların ve gelişmiş ekonomilere sahip
ABD, AB ve Japonya gibi ülkelerinde yönlendirmesiyle hızlanan liberalleşme hareketleri,
1990’larda doğu bloğunun dağılmasıyla dünya genelinde kabul görmeye başlamıştır.
Özellikle gelişmekte olan ülkelerin sermaye hareketleri önündeki sınırlandırmaları kaldırarak
finansal liberalizasyona gitmeleri, uluslararası sermaye hareketlerinin bu ülkelere
yönelmesinin önündeki engelleri kaldırmış, uluslararası sermaye hareketlerinin bu ülkeler
tarafından kendi ekonomilerine çekilmesini sağlamıştır (Kaya, 1998: 29).
Tablo 6. Bazı Gelişmekte Olan Ülkelerin Finansal Liberalizme Geçiş Tarihleri
Arjantin 1977 Meksika 1989 Güney Kore 1983 Ürdün 1988 Zambiya 1992
Bolivya 1985 Paraguay 1990 Malezya 1991 Kenya 1991 Guatemala 1989
Brezilya 1975 Uruguay 1976 Tayland 1989 Tanzanya 1993 Peru 1980
Şili 1980 Venezüella 1976 Filipinler 1981 Türkiye 1987 El Salvador 1991
Kolombiya 1980 Endonezya 1989 İsrail 1990 Mısır 1991
Kaynak: Wyplosz, 2001: 26
Tablo 6’da da görüldüğü gibi 1970’lerin ikinci yarısından itibaren gelişmekte olan
ülkelerde finansal liberalizm uygulanmaya başlanmıştır. 80’li yıllardan itibaren hız kazanan
liberal politikalar 1990’lardan itibaren İsrail, Mısır gibi Ortadoğu ülkelerinde ve siyasi
istikrarı sağlayan Zambiya, Tanzanya, Kenya gibi bazı Afrika ülkelerinde de uygulanmaya
başlanmıştır. 1990’lardan itibaren doğu bloğunun dağılmasıyla bu ülkelerde de liberal
politikalar uygulanmaya başlanmıştır. Günümüzde Çin ve Vietnam gibi bazı ülkelerinde
liberal politikaları benimsemeleriyle Kuzey Kore ve Küba gibi bazı istisnalar dışında siyasi
istikrarını sağlamış bütün ülkelerde liberal politikaların uygulandığı söylenebilmektedir.
Grafik 5’de de görüldüğü gibi dünya genelinde yaşanan uluslararası sermaye
hareketleri finansal liberalizmin uygulanma alanı bulduğu 1975’lerden itibaren düzenli bir
artış eğilimi içine girmiştir. Gelişmekte olan ülkelere yönelik uluslararası sermaye hareketleri
ise bu ülkelerde özellikle finansal piyasalarda liberal politikaların uygulanmaya başlandığı
29