gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...
gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...
gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tablo 3. 1997-2006 Yılları Arasında Bölgelere Göre Gelişmekte Olan Ülkelere Yönelen<br />
Uluslararası Sermaye Hareketleri (%)<br />
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006<br />
Latin Amerika 42,79 44,14 44,65 35,83 30,23 27,35 13,65 10,82 13,48 9,18<br />
Orta - Doğu<br />
Avrupa<br />
Afrika<br />
Ortadoğu<br />
Güneydoğu<br />
Asya<br />
14,75 11,7 11,26 11,25 12 15,85 29,4 35,69 39,28 40,85<br />
4,21 4,25 4,05 3,33 4,44 4,08 2,31 8,91 4,81 4,5<br />
38,25 39,91 40,04 49,59 53,33 52,72 54,64 44,58 42,43 45,47<br />
Kaynak: World Bank WDI, 2007 - IIF, 2006: 8 - IIF, 2007: 6 Verilerinden Derlenmiştir<br />
Orta <strong>ve</strong> Doğu Avrupa’daki eski doğu bloğu ülkeleri ise Latin Amerika ülkelerinin<br />
aksine 2000’li yıllardan itibaren toplam <strong>sermaye</strong> <strong>hareketleri</strong>nin içinden sürekli daha fazla bir<br />
bölümü kendilerine çekmiştir. Tablo 3’de görüldüğü gibi 1997 yılında %14,75’lik uluslararası<br />
<strong>sermaye</strong> hareketi bölgeye yönelmiştir. 1998’de Rusya <strong>ve</strong> 1997’de Brezilya 2000’lerin başında<br />
ise Türkiye <strong>ve</strong> Arjantin’i etkileyen ekonomik krizler ardından 2000 yılında bölgeye yönelen<br />
uluslararası <strong>sermaye</strong>nin oranı %11 seviyesine düşmüştür. Ancak bölge ülkelerinin liberal<br />
ekonomiye geçiş reformlarını son derece hızlı yapmaları <strong>ve</strong> Avrupa Birliğine üye olmalarıyla<br />
uluslararası <strong>sermaye</strong> <strong>hareketleri</strong>ni ciddi bir biçimde çekmeye başlamışlardır. 2004 yılında<br />
bölge ülkelerine toplam uluslararası <strong>sermaye</strong> <strong>hareketleri</strong>nin %35,69’u yönelmiş, 2006 yılında<br />
ise bu oran %40,85’e kadar yükselmiştir. Afrika <strong>ve</strong> Ortadoğu ülkeleri ise ekonomileri <strong>ve</strong><br />
<strong>finansal</strong> piyasaları yeterince gelişmediği için uluslararası <strong>sermaye</strong> <strong>hareketleri</strong>nin sadece<br />
yaklaşık %4’lük bir kısmını bölgeye çekebilmektedirler.<br />
1.4 Sermaye Hareketlerini Etkileyen Faktörler<br />
Uluslararası <strong>sermaye</strong> <strong>hareketleri</strong>nin ortaya çıkma sebepleri genel olarak iki başlık<br />
altında incelenmektedir (Alp, 2000: 190). Bunlardan birincisi bu fon akımlarının yöneldiği<br />
<strong>ve</strong>ya bu akımları çekmek isteyen ülkelerin ekonomilerinin yapıları açısından oluşan sebepler,<br />
yani içsel (pull) faktörlerdir. İkincisi ise uluslararası konjonktürün durumu <strong>ve</strong> fon sahipleri<br />
açısından ortaya çıkış sebepleri, yani dışsal (push) faktörlerdir. Bu faktörlerin hangilerinin<br />
daha etkili olduğuna dair iktisatçılar arasında önemli bir tartışma mevcuttur, Calvo,<br />
19
Change language