gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...
gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...
gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
1.2.3 Kısa Vadeli Uluslararası Sermaye Yatırımları<br />
Kısa vadeli uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımları; vadesi bir yılın altında <strong>olan</strong> krediler, kısa<br />
vadeli borçlanma araçları, banka mevduatları <strong>ve</strong> diğer alacak <strong>ve</strong> borçlardan oluşmaktadır<br />
(Alp, 2000: 183). Kısa vadeli uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımlarının gerçekleşmesinin <strong>ve</strong> çeşitli<br />
<strong>ülkelere</strong> yönelmesinin en önemli sebebi, yatırımcıların faiz - kur arbitrajından yararlanma <strong>ve</strong><br />
<strong>finansal</strong> aktiflerden yüksek getiri sağlama isteğidir (Kar - Kara, 2003: 6). Kamu kesiminin<br />
yada firmaların genellikle kısa vadeli açıklarını karşılayabilmek için kullandıkları kısa vadeli<br />
uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımları çok yüksek likiditeye sahiptirler.<br />
Kısa vadeli uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımlarının en önemli özelliği <strong>olan</strong> sahip oldukları<br />
yüksek likidite, yabancı <strong>sermaye</strong>nin ister spekülatif amaçlı olsun, ister ihtiyat yada kar amaçlı<br />
olsun, yöneldikleri ülkeleri çok kısa sürede terk edebilmelerine imkan sağlamaktadır. Örneğin<br />
Türkiye’de yaşanan Şubat 2001 krizinin, sadece ilk birkaç gününde yaklaşık 4.9 milyar<br />
Dolar’lık kısa vadeli uluslararası <strong>sermaye</strong> yurtdışına çıkmıştır. Güneydoğu Asya krizinde ise<br />
sadece 1998 yılında krizden etkilenen ülkeleri terk eden kısa vadeli uluslararası <strong>sermaye</strong><br />
yatırımlarının miktarı 45 milyar Dolar’dan fazla olmuştur (Aktan - Vural, 2004: 1). Kriz<br />
boyunca krizden etkilenen ülkelerin borsalarından çıkan uluslararası fonların toplam miktarı<br />
ise 200 milyar Doları bulmuştur (Akdiş, 2002: 13). Bu büyüklükte <strong>ve</strong> çabuklukta ülkeleri terk<br />
eden uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımları makro ekonomik dengeleri kolaylıkla bozabilecektir.<br />
Örneğin döviz piyasasını ele alırsak, kısa vadeli uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımlarının ülkeleri<br />
terk ederken uluslararası kon<strong>ve</strong>rtibilitesi <strong>olan</strong> para birimlerine dönüştürülmesi, ülke para<br />
birimlerinin değerlerini düşürebilecektir. Yaşanan <strong>sermaye</strong> çıkışının örneklerdeki boyutlara<br />
ulaşması ise ülke ekonomilerinde yıkıcı etkiler oluşturabilecektir.<br />
Kısa vadeli uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımlarının <strong>ve</strong>ya bir başka deyişle sıcak paranın<br />
ekonomi üzerinde sahip olabileceği bu tür olumsuz etkiler, gelişmiş ülkelerde sorunlara yol<br />
açmazken, <strong>gelişmekte</strong> <strong>olan</strong> ülkelerde ekonomik krizlere kadar ilerleyen gelişmelere sebep<br />
olabilmektedir. Bu durumun başlıca sebepleri gelişmiş ülkelerin <strong>sermaye</strong> piyasalarının sahip<br />
olduğu yüksek etkinlik ile bu ülkelerin <strong>ve</strong> şirketlerinin sahip oldukları yüksek kredibilitedir<br />
(Alp, 2000: 185). Gelişmiş ülkeler etkin <strong>ve</strong> derinleşmiş <strong>sermaye</strong> piyasaları sayesinde<br />
ödemeler dengesini dikkate alarak uluslararası <strong>sermaye</strong> kalemlerini nitelikleri itibarıyla<br />
birbirlerine kolaylıkla değiştirebilmektedir. Ayrıca sahip oldukları düşük ülke riskinin<br />
sağladığı yüksek kredibilite ile gelişmiş ülkeler daha uzun vadeli kredi bulabilme imkanına<br />
9
Change language