28.06.2013 Views

gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...

gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...

gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ayırıma göre de doğrudan yatırımlar sadece direkt fiziki <strong>sermaye</strong> yatırımlarını içermektedir.<br />

Portföy yatırımları ise bütün kısa <strong>ve</strong> uzun vadeli uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımları ile portföy<br />

yatırımlarını kapsayan bir anlamda kullanılmıştır.<br />

Sermaye <strong>hareketleri</strong>nin yüzeysel olmayan <strong>ve</strong> aynı etkilere sahip kalemlere ayrılmadan<br />

sınıflandırılması gerekmektedir. Bu yüzden uluslararası <strong>sermaye</strong> <strong>hareketleri</strong>nin yöneldikleri<br />

piyasalar da dikkate alınarak, ödemeler dengesinde de yer alan biçimiyle sınıflandırılması<br />

daha sağlıklı olacaktır (Kar - Kara, 2003: 4). Buna göre uluslararası yatırımlar; direkt<br />

uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımları, uzun vadeli uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımları, kısa vadeli<br />

uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımları <strong>ve</strong> portföy yatırımları olarak dörde ayrılmaktadır.<br />

1.2.1 Direkt Uluslararası Sermaye Yatırımları<br />

Direkt uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımları, özel sektör firmalarının kendi kurulu oldukları<br />

ülke dışındaki bir ülkede; bir firmayı satın alma, yeni kuracağı bir firma için kuruluş<br />

<strong>sermaye</strong>si sağlama ya da mevcut bir firmanın <strong>sermaye</strong>sini arttırarak kendilerine bağlı duruma<br />

getirmeleri yoluyla yaptıkları yatırımlardır (Seyidoğlu, 1996: 645). Bir başka deyişle direkt<br />

uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımları, bir firmanın yabancı bir ülkede doğrudan <strong>ve</strong>ya iştirak halinde<br />

yatırım yapması <strong>ve</strong> yatırımın yönetimine katılması demektir (Aktan, 1999: 1). Bu yatırımları<br />

gerçekleştiren firmalara ise çok uluslu işletme adı <strong>ve</strong>rilir (Oksay, 1998: 1).<br />

Mevcut işletmelere <strong>yönelik</strong> ya da yeni bir işletme kurulmasına <strong>yönelik</strong> yapılan direkt<br />

uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımlar, yatırımı yapan çok uluslu şirketlere fonları karşılığında<br />

üretimden kar elde etme imkanı <strong>ve</strong>rmektedir. Dolayısıyla yatırımcıların kar elde edebilmesi<br />

üretim sürecine bağlıdırlar. Bu durum direkt uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımlarının en önemli<br />

karakteristik özelliğinin, uzun vadeli yatırımlar olmalarına yol açmaktadır. Direkt uluslararası<br />

<strong>sermaye</strong> yatırımlarının bir diğer özelliği de yatırımcıya karar alma mekanizmalarında söz<br />

sahibi olma yetkisini <strong>ve</strong>rebilmesidir. Bu durum hisse senetlerine <strong>yönelik</strong> olarak yapılan direkt<br />

yatırımlarla, portföy yatırımlarının bir başka karakteristik özelliğini göstermektedir. Direkt<br />

uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımlarının tanımlanmasında karşılaşılan hataların en önemlisi, aslında<br />

direkt uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımlarının bir başka karakteristik özelliğini göstermektedir.<br />

Bu hata, direkt uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımlarının bazı kaynaklarda sadece <strong>finansal</strong> akış<br />

olarak değerlendirilebilmesinden kaynaklanır (Çapraz - Demircioğlu, 2003: 89). Ancak bu<br />

7

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!