gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...

More documents

Recommendations

Info

arasında Türkiye’den çıkan uluslararası sermaye miktarı 12,8 milyar doları aşmıştır (Hacıhasanoğlu, 2005: 155). 2001 yılının Şubat ayında yaşanan siyasi bir gerginlik sonucunda piyasalara yönelik ciddi bir spekülatif atak başlamıştır (Karabulut, 2002: 136). Tablo 24’de de görüldüğü gibi ülkeden çok ciddi bir sermaye çıkışı başlamıştır. Ancak oluşan panik yurt içi yatırımcılarında döviz talebinin artmasına sebep olmuş, bankaların likidite sıkıntısına düşerek dış yükümlülüklerini karşılayamaz duruma gelmesine sebep olmuştur (İmer, 2003: 36) Tablo 24. Türkiye’de 2000 ve 2001 Krizleri Öncesi Uluslararası Sermaye Hareketleri (GSMH’nın %’si) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Portföy Yatırımları 0,1 0,7 -3,6 1,9 0,2 -2,5 Kısa Vadeli Sermaye Yatırımları 1,1 -0,1 0,5 0,5 2,1 -8,2 Uzun Vadeli Sermaye Yatırımları 1,1 2,6 1,9 0,3 2,2 -0,6 Kaynak: Tiryaki, 2002: 19 Merkez bankasının piyasalara yaklaşık 6 milyar Dolar’lık müdahalesine rağmen spekülatif atağın durdurulamaması üzerine, sabit döviz kuru rejimi terk edilerek Şubat 2001’de Türk Lira’sının değeri Dolar karşısında serbest dalgalanmaya bırakılmıştır (Karabulut, 2002: 136). Krizin yaşandığı 2001 yılında GSYİH Tablo 22’den görülebileceği gibi 200 milyar Dolar seviyesinden, 145 milyar Dolar seviyesine gerilemiştir. Türk Lira’sının Dolar karşısındaki değer kaybı sadece ilk günlerde %40’ı geçmiştir (Özçam, 2004: 10). Türk ekonomisi tarihinin en ağır krizini yaşarken bütün ekonominin yeniden yapılandırılacağı bir ekonomik programın uygulamaya koyulması zorunluluk haline gelmiştir. Türkiye’de 2000 ve 2001’de ardı ardına yaşanan bu iki ekonomik krizin özellikleri ve kriz göstergeleri irdelendiğinde yaşanan ekonomik krizin hem bankacılık hem de para krizi özellikleri taşıdığı görülebilmektedir. Kasım ve Şubat’ta yaşanan her iki ekonomik şokta da bankaların yükümlülüklerini yerine getirememesi ve finansal sistemin çökmesi tipik bir bankacılık krizine işaret ederken, hem açık pozisyondaki bankaların hem de spekülatif atakların oluşturduğu taleple döviz kurlarının kur rejimini ortadan kaldırması ise yaşanan 122
krizin bir para krizi olduğunu göstermektedir. Krizin tanımının bu şekilde yapılması ise krizin yeni nesil kriz modelleriyle açıklanabileceğini ortaya koymaktadır. Yeni nesil kriz modelleri içinde yer alan ikiz kriz modelleri ekonomide eş zamanlı olarak bankacılık ve para krizlerinin yaşanabileceğini yada birbirlerinin oluşmasına sebep olabileceklerini öne sürmektedir. Türkiye’de Kasım 2000 ve Şubat 2001’de yaşanan ekonomik krizlerin hem bankacılık hem de para krizi özellikleri göstermesi bu krizlerin yeni nesil kriz modelleriyle açıklanabileceğini göstermektedir. Ayrıca Türk Lira’sının aşırı değerlenerek cari açığı arttırması ve bankacılık sektörünün bozuk mali yapısı ile yüksek oranlı açık pozisyonları spekülatif ataklara olanak tanımıştır. Bu durum yeni nesil kriz modellerinin çalışma prensiplerine uymakta ve Türkiye’de yaşanan bu iki ekonomik krizin yeni nesil kriz modelleri ile açıklanabileceğini göstermektedir. 123
Page 1 and 2:
T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ SO
Page 4 and 5:
ÖZET GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE Y
Page 6 and 7:
ÖNSÖZ Ekonomik krizler iktisat bi
Page 8 and 9:
1.4.2.3 Bölgesel Entegrasyonlar 39
Page 10 and 11:
Tablo 12. Meksika’da İç Borcun
Page 12 and 13:
Grafik 12. 1990 - 2001 Yılları Ar
Page 14 and 15:
AB :Avrupa Birliği APEC :Asya Pasi
Page 16 and 17:
geliştirilen, yeni nesil kriz mode
Page 18 and 19:
sıçramaya sebep olmuştur. Günü
Page 20 and 21:
ayrıldığı görülmektedir. Resm
Page 22 and 23:
yatırımlar gerçekte teknoloji, i
Page 24 and 25:
sahip olmaktadırlar. Oysa gelişme
Page 26 and 27:
savaş sonrası oluşan konjonktür
Page 28 and 29:
Tablo 1. 1989-1998 Yılları Arası
Page 30 and 31:
Portföy Yatırımları Uzun Vadeli
Page 32 and 33:
sermaye hareketlerini ise kriz yıl
Page 34 and 35:
Leiderman ve Reinhart gibi bazı ik
Page 36 and 37:
dünya genelinde yarattığı enfla
Page 38 and 39:
yaşanan dalgalanmalar, piyasayı y
Page 40 and 41:
tablo 4’de görülmektedir. Bu du
Page 42 and 43:
ise İMKB’nin Finlandiya ve İsve
Page 44 and 45:
1970’lerin ikinci yarısından it
Page 46 and 47:
1.4.1.2.3 Yasal Düzenlemeler Ulusl
Page 48 and 49:
Tablo 7. Gelişmekte Olan Ülkelerd
Page 50 and 51:
Grafik 7’de görüldüğü gibi A
Page 52 and 53:
Japonya’da olmak üzere gelişmi
Page 54 and 55:
hareketleri önünde hiçbir engel
Page 56 and 57:
2. BÖLÜM FİNANSAL SERMAYE HAREKE
Page 58 and 59:
iç dinamikleri ile karşılayamaya
Page 60 and 61:
ekonomik şoklarda müdahale imkan
Page 62 and 63:
Kaynak: IFC, 2001: 62 Tablo 10. Dü
Page 64 and 65:
2.2.1 Kriz Göstergeleri Ekonomik k
Page 66 and 67:
Enflasyon oranı açısından bakı
Page 68 and 69:
Şekil 3. IMF’e Göre Mikroekonom
Page 70 and 71:
üyümesi özellikle bankacılık s
Page 72 and 73:
ankacılık krizine sebep olabilece
Page 74 and 75:
ankacılık sektörüne müdahalele
Page 76 and 77:
krizinde bankacılık sistemine gü
Page 78 and 79:
altına aldığından ve komşu yad
Page 80 and 81:
Aktif fiyatlarında yaşanacak cidd
Page 82 and 83:
çalışmak isteyecektir. Merkez ba
Page 84 and 85:
koyan iktisatçıların modellerind
Page 86 and 87: arttıracak, kamu yatırımları az
Page 88 and 89: İkinci nesil kriz modellerinin tan
Page 90 and 91: Yeni nesil kriz modellerini oluştu
Page 92 and 93: karlılık göstergeleri ve piyasa
Page 94 and 95: Tablo 11. Kriz Öncesinde Meksika E
Page 96 and 97: Tablo 12. Meksika’da İç Borcun
Page 98 and 99: olması ve ülkede ciddi siyasi sar
Page 100 and 101: Tablo 13. 1990-1995 Yılları Aras
Page 102 and 103: kriz öncesinde ciddi sorunlar gös
Page 104 and 105: Grafik 12. 1990 - 2001 Yılları Ar
Page 106 and 107: Grafik 14. Arjantin’de Sermaye Gi
Page 108 and 109: 2001 yılında Arjantin’de yaşan
Page 110 and 111: olduğu gibi uzun yıllar sabit dö
Page 112 and 113: orçlar oluşturmuştur (Duvan, 200
Page 114 and 115: ikiz kriz olarak tanımlanmasına s
Page 116 and 117: elirli sektör ve firmalara yönelt
Page 118 and 119: Tablo 18. 1992 - 1997 Yılları Ara
Page 120 and 121: 3.4.1 Nisan 1994 Ekonomik Krizi Tü
Page 122 and 123: cari işlemler dengesi 6,4 milyar D
Page 124 and 125: seviyelere gerilemiş olsa da, Meks
Page 126 and 127: Sürdürülemez bir ekonomi politik
Page 128 and 129: 684 milyon Dolar’lık yardım al
Page 130 and 131: Krizden önceki yıllar incelendiğ
Page 132 and 133: düşürmek için uygulamaya konula
Page 134 and 135: Türkiye bankacılık sektöründe
Page 138 and 139: SONUÇ Ekonomik kriz kavramı ile i
Page 140 and 141: Kaynakça Akdiş, Muhammet. Globall
Page 142 and 143: DPT TC Başbakanlık Devlet Planlam
Page 144 and 145: IMF. World Economic Outlook Statist
Page 146 and 147: Özgen, Ferhat Başkan. Globalleşm
Page 148: Yavilioğlu, Cengiz. “Geri Kalmı
show all

gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?