gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...
gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...
gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Türkiye bankacılık sektöründe oluşan bir diğer mikroekonomik kriz göstergesi ise<br />
piyasa riski duyarlılığı göstergesidir. Çalışmanın önceki bölümlerinden hatırlanacağı gibi<br />
piyasa riski duyarlılığı göstergesi <strong>finansal</strong> kurumların döviz yükümlülüklerinin, döviz<br />
varlıklarından fazla olmasıdır. Olası bir devalüasyon halinde bankaların bu açık pozisyonları<br />
banka mali yapılarını bozarak iflasa sebep olabileceğinden, çalışmada bir bankacılık krizi<br />
göstergesi olarak nitelenmiştir. Kasım 2000 <strong>ve</strong> Şubat 2001 krizleri öncesinde Türk bankacılık<br />
sektörü ciddi oranlara ulaşan açık pozisyonda bulunmuştur. Bu durumun sebebi ise kamu<br />
otoritelerinin 1999 yılında uygulamaya konulan ekonomik programla birlikte aldıkları<br />
kararlardır. Eylül 1999’da bankaların açık pozisyonları <strong>sermaye</strong>lerinin %20 oranıyla yasal<br />
olarak sınırlandırılmışken, Haziran 2000’de bu oran %100’e çıkartılmıştır (Karabulut, 2002:<br />
133). Bu durum bankaların açık pozisyonda bulunmaları önünde engellerin kaldırılmasından<br />
<strong>ve</strong> değerlenen Türk Lira’sı sayesinde dış borçlanmanın getirisinin artmasından dolayı,<br />
bankaların açık pozisyonları kontrol edilemez hale getirmiştir. Türkiye’de bankacılık<br />
sektörünün kriz öncesinde açık pozisyonlarının toplam büyüklüğü tablo 23’de görülmektedir.<br />
1998 yılından ilk krizin yaşandığı Kasım 2000’e kadar bankaların toplam açık pozisyonları<br />
8,4 milyar Dolar’dan, 20,9 milyar Dolar’a kadar yükselmiştir.<br />
Tablo 23. 1998 – 2000 Yılları Arasında Türkiye’de Bankacılık Sektöründe<br />
Açık Pozisyonların Gelişimi<br />
1998 1999 2000-1. 2000-2. 2000-3. 2000-4.<br />
Bilanço İçi Açık Pozisyon (Milyar Dolar) 8,4 13,2 17,2 19,2 20,9 17,4<br />
Kaynak: Hacıhasanoğlu, 2005: 160<br />
Piyasa yapısı göstergeleri açısından Türkiye’deki bankacılık sistemi<br />
değerlendirildiğinde yine ciddi bir kriz göstergesi ile karşılaşılmaktadır. Türkiye’de kriz<br />
öncesi faaliyet gösteren bankaların büyük bir kısmını kamu bankaları oluşturmuştur<br />
(Şamiloğlu, 2002:164). Dolayısıyla bankacılık sektörü rekabet koşullarından uzak bir biçimde<br />
faaliyet göstermiştir. Bu durum hem bu bankaların arkalarında bulunan devlet gü<strong>ve</strong>ncesine<br />
dayanarak rasyonel olmayan şekilde faaliyet göstermelerine hem de kaynaklarının devlet<br />
tarafından kullanılarak bankaların mali yapılarının zayıflamasına sebep olmuştur. Ekonomik<br />
kriz yaşanmaya başladığında bu bankalarında yükümlülüklerini yerine getirememesi sorunun<br />
ciddiyetini ortaya koymuştur (Şamiloğlu, 2002: 164). Sonuçta piyasa yapısı göstergeleri<br />
120
Change language