gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...

engellemeye çalışmıştır (Tiryaki, 2002: 14). Ancak bu müdahale bankaların dövize hücumunu
bir ölçüde frenlemekle birlikte faiz oranlarının çok fazla artmasına sebep olmuş ve bazı
bankaların piyasalardan borçlanarak açık pozisyonlarını kapatmalarını engellemiştir. Bu
durumun piyasalara yansımasıyla birlikte bankacılık sektörünün geleceğiyle ilgili beklentiler
olumsuz yönde etkilenmiştir. Halk, bankalardaki mevduatlarını hızla çekmeye başlamıştır.
Bankacılık sistemi değer kaybeden Türk Lira’sı yüzünden artan açık pozisyonlarının yanında,
mevduat kaçışıyla ve artan faizlerle birlikte likidite sorunu yaşamaya başlamıştır.
Merkez bankasının Türk Lira’sının değer kaybını önlemek için döviz kuruna yaptığı
sürekli müdahaleler nedeniyle resmi döviz rezervlerinin büyük bir kısmı erimiştir. 1994 Ocak
ayında yapılan %14 oranındaki devalüasyonu izleyen Mart ayındaki iki devalüasyona rağmen
değer kaybı sürmüştür (Güloğlu-Altunoğlu, 2002: 17). 1993 yılı sonunda 7,1 milyar Dolar
olan rezervler, 3 ay gibi kısa bir sürede 3,3 milyar Dolar’a inmiştir (TCMB, 2002: 33).
Ekonomideki sarsıntı 5 Nisan 1994 tarihinde alınan ekonomi politikası kararlarına kadar
devam etmiş, Türk Lira’sının değer kaybı nominal olarak %172’yi, reel olarak %36,9’u
bulmuştur (Tiryaki, 2002: 15).
5 Nisan kararları olarak anılan istikrar tedbirleriyle Türk Lira’sının değeri Dolar
karşısında serbest dalgalanmaya merkez bankasından kullanabileceği avans miktarı
düşürülmüştür. 5 Nisan kararlarının uygulanmaya bırakılmış, enflasyonu hızlı bir biçimde
indirebilmek için önlemler alınmış, kamu harcama ve yatırımlarında büyük düşüşler
gerçekleştirilmiştir (Akdiş, 2004: 11). Bankalardan yaşanan mevduat kaçışının önlenebilmesi
için mevduatlara sınırsız devlet garantisi getirilmiş, hükümetin başlanmasıyla Türk Lira’sı
büyük değer kaybı yaşamış olsa da yıl içerisinde bir miktar değer kazanmıştır.
Kriz sonucunda 1994 yılında Türk ekonomisinde GSYİH %5 oranında küçülmüş,
enflasyon oranı ise %106’ya yükselmiştir ( World Bank WDI, 2007). 5 Nisan kararlarının da
etkisiyle enflasyon oranı 1995 yılında %88’e düşse de, uzun yıllar bu seviyenin altına
indirilememiştir. Yaşanan spekülatif ataklar sırasında bankalar arası piyasalarda gecelik faiz
oranlarının %1000’lere çıkması bankacılık sektörünü sarsmıştır (Karabulut, 2002: 128).
Mevduatlara getirilen güvenceye rağmen üç özel banka yükümlülüklerini karşılayamadığı için
kapanmıştır (Erdoğan, 2006: 26). 5 Nisan kararlarının ardından IMF ile stand-by anlaşması
imzalanarak programa hem uluslararası finans piyasalarının desteği sağlanmaya çalışılmış,
hem de IMF’den mali yardım alınmıştır. 1994 yılında IMF’den 343 milyon, 1995 yılında ise
113