gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...
gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...
gelişmekte olan ülkelere yönelik finansal sermaye hareketleri ve ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Makroekonomik kriz göstergelerinden enflasyon oranları açısından 1994 yılı öncesi<br />
Türkiye ekonomisi yüksek enflasyon oranları ile dikkat çekmektedir. 1980’lerden itibaren<br />
düzenli bir şekilde artan enflasyon oranı, 1991 yılından sonra tablo19’dan da görüldüğü gibi<br />
yaklaşık %60 seviyesinin üzerine yükselmiştir. Yaşanan yüksek enflasyon ülkenin risk<br />
primini yükseltmenin yanında faiz oranlarını da yükseltme yönünde baskı altına almaktadır.<br />
Yükselen faiz oranları ise getirileri yükselttiğinden uluslararası <strong>sermaye</strong>nin Türkiye finans<br />
piyasalarına yönelmesine sebep olmuştur. Tablo 20’de görüldüğü gibi hem kısa <strong>ve</strong> uzun<br />
vadeli <strong>sermaye</strong> <strong>hareketleri</strong> hem de portföy yatırımları kriz öncesinde yoğun bir şekilde<br />
Türkiye’ye yönelmiştir. Türkiye’ye yönelen net uluslararası <strong>sermaye</strong> <strong>hareketleri</strong>nin toplamı<br />
GSMH’nın %4,6’sına kadar yükselerek 8 milyar doları aşmıştır.<br />
Tablo 20. Türkiye’de 1994 Krizi Öncesi Uluslararası Sermaye Hareketleri<br />
(GSMH’nın %’si)<br />
1992 1993 1994 1995<br />
Portföy Yatırımları 1,6 2,3 0,5 0,5<br />
Kısa Vadeli Sermaye Yatırımları 1,0 1,5 -4,0 1,6<br />
Uzun Vadeli Sermaye Yatırımları -0,6 0,8 -0,7 0,0<br />
Kaynak: Tiryaki, 2002: 19<br />
Uluslararası <strong>sermaye</strong>nin bu şekilde ülkeye yönelmesi başta cari açığın kapatılması gibi<br />
olumlu etkiler yapsa da, aşırı değerlenen kurla birlikte ciddi bir para krizi riski oluşmaktadır.<br />
1992 yılında Türkiye’ye yönelen uluslararası <strong>sermaye</strong> <strong>hareketleri</strong>nin tablo 20’den görüldüğü<br />
gibi 3,5 milyar Dolar seviyesindeyken, 1993 yılında özellikle portföy yatırımları <strong>ve</strong> uzun<br />
vadeli uluslararası <strong>sermaye</strong> yatırımları ile yüzde yüzden fazla artarak 8,2 milyar Dolara<br />
yükselmiştir.<br />
Enflasyon oranı bakımından ekonomik kriz yaşayan diğer ülkeler arasında sadece<br />
Arjantin <strong>ve</strong> Meksika’da ekonomik kriz göstergelerinin olduğunu hatırlanacaktır. Ancak<br />
Arjantin’de, Türkiye’deki gibi yüksek seyreden enflasyon oranı yerine, çok yüksek oranlardan<br />
birden negatif değerlere düşen enflasyon oranları kriz göstergesi olarak ele alınmıştır.<br />
Meksika’da ise hiper enflasyon seviyelerinden kriz öncesindeki son birkaç yılda daha düşük<br />
109
Change language