Tam Metin

ÖZET
BALIKESİR TEREKE KAYITLARI ÜZERİNDE BİR DEĞERLENDİRME
(1670-1700)
ER, İlker
Yüksek Lisans, Tarih Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Kenan Ziya TAŞ
2008, 104 Sayfa
Tereke kayıtları Osmanlı sosyal tarih araştırmalarının önemli
kaynaklarından biridir. Terekeler, kişilerin öldükten sonra artlarında
bıraktıkları ve varsa mirasçılarına intikal eden her türlü mal, eşya, alacak ve
borçlarının bir listesi olarak tanımlanabilir. Bu çalışma ile XVII. yüzyılın ikinci
yarısında Balıkesir örneğinde, bir sosyal tarih kaynağı olan terekelerin
potansiyelinin vurgulanarak değerlendirilmesine ve bu doğrultuda XVII. yüzyıl
sonu Balıkesir’ine dair bir manzara ortaya konmaya gayret edilmiştir.
Balıkesir terekeleri daha büyük şehirlerdeki gibi ayrı defterler halinde değildir.
Kadı sicilleri içerisinde dağınık olarak yer almaktadırlar. Bu nedenle 1670-
1700 tarihleri arasındaki kayıtlar taranarak bir araya getirilmiştir.
Çalışma belge yönelimlidir. Kullanılan yöntem gereği yorumlar ve
değerlendirilmeler derinleştirilmemiş, belgelerdeki bulgulara ağırlık verilmiştir.
Terekelerin yapısı itibarıyla konuların oldukça çeşitli olması da bunda rol
oynayan bir etkendir.
Metnin temeli iki ana bölüm etrafında şekillenmektedir. Bunlardan
ilkinde incelenen terekelerin sahipleri üzerinde durulmaktadır. Burada kişilerin
unvanları, statüleri ve servet durumları ile bunların arasındaki ilişkiler ele
alınmaktadır. Ayrıca aile yapısına ilişkin bulgular tartışılmaktadır. İkinci
bölümde terekelerin içeriği incelenmektedir. Bu bağlamda gayrimenkuller,
nakit para, alacaklar, giyim-kuşam malzemeleri, ev eşyaları, hububat,
hayvanlar gibi değişik mal kalemleri terekelerin ışığında masaya
yatırılmaktadır. Böylece terekelerin tarihi kaynak olarak zenginliği ortaya