Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1.2. Amaç<br />
Bu çalışmada XVII. yüzyılın ikinci yarısında Balıkesir örneğinde, bir<br />
sosyal tarih kaynağı olan terekelerin potansiyelinin vurgulanarak<br />
değerlendirilmesine ve bu doğrultuda XVII yüzyıl sonu Balıkesir’ine dair bir<br />
manzara ortaya konmaya gayret edilecektir.<br />
1.3. Önem<br />
Tereke kayıtlarını doğrudan, bir bütün olarak ele alıp mekân<br />
bağlamında inceleyen çalışmalar İstanbul, Bursa, Edirne gibi dönemin<br />
Osmanlı devleti idaresindeki büyük şehirleri için yapılmış olmasına karşın<br />
taşrada bu tip araştırmaların sayısı azdır. Birçok araştırmada olduğu gibi<br />
terekeler kanalıyla varılan sonuçların da karşılaştırılması elzemdir. Çünkü<br />
özellikle terekeler gibi kaynaklar yapısı gereği genel kanaatler üretmeye<br />
elverişli belgelerdir. Ancak şüphesiz bu genel kanaatlerin doğruluğu yapılan<br />
araştırmaların sıklaştırılmasıyla artacaktır. İşte bu çalışmada terekeler<br />
ışığında bazı yargılar Balıkesir için sınanırken varılan sonuçlar da diğer<br />
benzeri çalışmalar için farklı yer ve zamanlar açısından sınanabilecektir. Öte<br />
yandan terekelerde geçen çok çeşitli konulara dair ayrıntılar belli bir<br />
problematik çerçevesinde çalışan araştırmacılar için hazır veri olabilecek<br />
niteliktedir.<br />
1.4. Sınırlılıklar<br />
Bu çalışma yer olarak Balıkesir’le sınırlıdır. Balıkesir XVII. yüzyıl<br />
sonunda Osmanlı Devleti idaresindeki bir Batı Anadolu kenti olup Karesi<br />
Sancağı’nda yer almaktadır. Kent, aynı zamanda o dönemde on kazası 3<br />
bulunan sancağın merkezini teşkil etmektedir (Öntuğ, 2003: 27). Çalışmada<br />
dönem olarak 1670–1700 yılları seçilmiştir. Bunda Balıkesir kadı sicillerinin<br />
XVII. yüzyılın sonundan itibaren bir istikrara kavuşmasının payı vardır. 1670<br />
öncesinde önemli kopukluklar görülmektedir, örneğin XVII. yüzyılın ilk<br />
yarısında çok kayıt olmasına 1650–1670 arası neredeyse hiçbir kayıt bugün<br />
bilinmemektedir. Yine bu yıllar Osmanlı Devleti’nin Batılı devletlerle giriştiği<br />
büyük çaplı 1683–1699 savaşıyla çakışmaktadır. Nitekim terekelerde zaman<br />
3 Bu kazalar Balıkesir’in yanı sıra Bigadiç, Başgelembe, Fart, Sındırgı, Kozak ma’a Kesikli,<br />
Ayazmend, Kemer Edremid, Edremid ve İvrindi’dir.
Change language