tc balıkesir üniversitesi fen bilimleri enstitüsü biyoloji eğitimi ...

EK S’nin devamı
Tatlı su balıklarında vücutlarının tuz derişimi çevrelerine göre daha yüksektir.
Dolayısıyla su osmozla vücuda girer. Tatlı su kemikli balıklarının solungaçlarında bulunan
özel hücreler, sudan gerekli tuz iyonlarını alarak kana verir. Vücut suya karşı geçirgen
olmayan (kütikula) deri ve pullarla kaplanmıştır. Fakat solungaçlarda gene de osmotik
kurallar gereğince su, vücut sıvılarına(kana) girer. Suyun vücuttan atılması, böbreklerin
malpigi cisimcikleri ile olur. Çok iyi gelişmiş glomerulusları fazla miktarda suyun
süzülmesini sağlar. Bu hayvanlarda geri emilim olmadığı için büyük miktarda sıvı süzülür ve
idrarla dışarı atılır. Ayrıca tatlı su balıkları su içmezler.
Asetat Asetat 19: 19: Tatlı ve tuzlu su balıklarında tuz dengesi asetat üzerinde açıklanacak.
Denizde yaşayan kemikli balıkların vücut sıvıları deniz suyuna göre daha
az yoğunluğa (Hipotonik) sahiptir. Bu nedenle suda yaşamalarına rağmen vücutları su
kaybetme ve vücutlarına fazla tuz girme tehlikesi ile karşı karşıyadırlar.
Bu hayvanlarda;
☺ Vücut kısmen suya karşı geçirgen olmayan deri ile örtülmüştür.
☺ Su kaybını önlemek için devamlı olarak su içerler.
☺ Su ile birlikte giren fazla tuz solungaçlardaki özelleşmiş hücreler veya aktif
taşınma ile atılır.
☺ Azotlu artık maddeler amonyak şeklinde solungaçlardan uzaklaştırılır. Bu şekilde
fazla su çıkarılması önlenmiş olur.
☺ Bu balıkların böbreğinde glomeruluslar, küçük veya tüp şeklinde bir yapıya
sahiptir. Bu sayede su kaybı en aza indirilmiştir. Ayrıca bunların böbreğinde çok
az idrar oluşur ve osmotik düzenlemede rolü yoktur.
Vücutta böbreklerin homeostasiyi sağlamak için sinir sistemi, endokrin sistem ile
sürekli bir etkileşim içinde çalışmaktadırlar.Vücutta Ph’ın dengede tutulmasında dolaşım
sistemi ile doğrudan ilişkisi vardır. Böbreklere tutunma yüzeyi oluşturma ve dıştan gelen
etkilere karşı korumada iskelet sistemi görev almaktadır. Boşaltıma yardımcı olan yapılardan
en önemlisi de deridir. Deri ile su, az miktarda tuz, üre, ürik asit gibi maddeler vücuttan
uzaklaştırılmaktadır.
D- SONUÇ BÖLÜMÜ:
Son Özet: Bu dersimizde vücutta homeostasinin sağlanması için artıkların
uzaklaştırılmasında görev alan böreğin bu olayları nasıl ve hangi sistemlerle birlikte
sağladığını gördük.
Son Güdüleme: Bu konu özellikle kendi vücudumuzu tanımamız açısında çok
önemlidir.
Kapanış: Gelecek dersimizde boşaltım sisteminin sağlığı hakkında bilgi vereceğiz.
Hazırlık: Gelecek ders için çevrenizde olan böbrek hastaları ile görüşünüz. Ve
böbrek hastalıkları ile ilgili bilgi toplayınız. Sınıf gruplara ayrılacak ve hastalıklar gruplara
dağıtılacak.
235