tc balıkesir üniversitesi fen bilimleri enstitüsü biyoloji eğitimi ...

ulunuşluk düzeyleri gibi) öğretmen ile ilgili faktörler (öğretmen yeterliliği, öğretim
yöntem ve teknikleri gibi) veya diğer faktörler (kavramın soyut olması, ölçme
değerlendirme tekniklerinin çeşitliliği, sosyokültürel faktörler gibi). Zor olarak
algılanan konuların yanında, anlaşıldığını zannettiğimiz ve birçok kaynaktan
edinilebilen kavram yanılgıları anlamlı öğrenmeye engel olan en önemli faktörlerden
birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Anlamlı öğrenmenin gerçekleşmesi,
öğrencilerin kavramlar arasında kurduğu ilişkinin kompleksliliğine, bu kavramları
kendine göre yapılandırmasına ve problem çözme durumlarında kullanılabilmesine
bağlıdır.
Bu bağlamda derslerin geleneksel öğretim metodundan daha etkili olan
oluşturmacı yaklaşımla işlenmesi öğrencilerin anlamlı öğrenmeyi gerçekleştirmesine
yardımcı olduğu kanıtlanmıştır[1-4]. Geleneksel öğretim metodunda dersler
öğretmen merkezli olarak işlenmekte ve öğrencileri ezbere yöneltmektedir. Böyle
bir sistem öğrencilerde; tartışma, analiz, sentez ve değerlendirme yeteneklerinin
gelişmesini engellemektedir[5].
Piaget (1973) bu konuyla ilgili olarak; kavramlar, somuttan soyuta, basitten
karmaşığa veya bilinenlerden bilinmeyenlere doğru sıralandığında çocuklar
tarafından daha kolay anlaşılacağını savunmaktadır. Çocuklara öğretilmek istenen
bilgiler onların yaşantılarında bir anlam ifade etmiyorsa öğretilemez. Belki bir süre
için ezberlenir; fakat bu bilgi kalıcı olmaz[6].
Öğrenmeyi, bireyin tecrübelerinden türettiği bilgiyi, zihninde
yapılandırması[7] olarak açıklayan oluşturmacı ya da yapısalcı(constructivist)
felsefe, aktif ve anlamlı öğrenmeyi savunmaktadır[8].
Ausubel(1968)’e göre anlamlı öğrenme, yeni bilgi var olan bilgilerle
ilişkilendirilerek zihinde bütünleştirildiğinde gerçekleşir[9]. Novak ve Gowin'e
(1984) göre sınıflardaki tüm etkinliklerin, öğrencileri ezbere öğrenmedense anlamlı
öğrenmeye; pasif öğrenmedense bireysel buluşçu öğrenmeye doğru yöneltecek şekilde
düzenlenmesi ve uygulanması gerekmektedir. Bu nedenle, anlamlı öğrenmenin
gerçekleşmesi için kavramlar arası ilişkilerin doğru bir şekilde kurulmasına yardımcı
2