T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ...

Öztemiz, 2005: 280).
İşletmelerin temel hedefi; yüksek performans sağlayarak, rekabet güçlerini
koruyabilmek ve geliştirebilmektir. Bazı işletmeler, kârlılığı, pazar payını veya kaliteyi
performans kriteri olarak kabul ederken; bazıları da maliyeti, müşteri odaklılığı veya
verimliliği performans kriteri olarak kabul etmektedir. Bu nedenle performansın, her
işletme için anlamı farklıdır. Bununla birlikte günümüz çalışma hayatının değişken
koşulları, performans kavramının boyutlarının ve içeriğinin yeniden şekillendirilmesini
ve yeniden tanımlanmasını zorunlu hale getirmektedir (Erkut, 2001: 11).
Örgütlerde çalışanların verimliliklerinin ölçülmesi ile performans ve performans
değerlendirme kavramlarının sistemli ve biçimsel olarak incelenmesine yönelik ilk
çalışmalar, 1900’lü yılların başlarında yapılmıştır. Ülkemizdeki uygulamalar ilk kez
kamu kesiminde başlamış olup yaklaşık seksen yıllık bir geçmişi vardır (Eren
Gümüştekin ve Öztemiz, 2005: 280).
En genel tanımıyla bir işletmenin veya kamu idaresinin belirli bir zaman
diliminde elde ettiği sonuçlara o organizasyonun performansı denilmektedir. Bu
tanıma paralel olarak bir başka tanıma göre performans, işletmenin belirli bir zaman
sonundaki çıktısı ya da çalışma sonucu olup, bu sonuç işletme amaçlarının ya da
görevlerinin yerine getirilme derecesidir. Bu durumda, performans, işletme
amaçlarının geçekleştirilmesi için gösterilen tüm çabaların sonucudur(Erkut, 2001:
18–19).
Performans genel anlamda amaçlı ve planlanmış bir etkinlik sonucunda elde
edileni, nicel ya da nitel olarak belirleyen bir kavramdır. Belirlenmiş olan hedefe
ulaşım seviyesinin ölçümüdür (Coşgun, 2004: 581). Örneğin; bir atletin maraton
koşudaki ferdi derecesi veya genel sıralamadaki yeri, işletmenin ya da en küçük
seviyedeki üretim biriminin üretim miktarı ya da gerçekleştirdiği üretimin planlanan
üretime oranıdır (Songur, 1995: 1).
“Sözcük anlamı ile bir işin üstesinden gelmek, bir kimsenin üzerine düşen
görevi etkin bir biçimde tamamlaması anlamına da gelen performans, işlevsel olarak
43