T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ...

İş ortamındaki stres, bireyin becerisine ve iş görme gücüne yardımcı olan bir
coşku, bir enerji şeklinde bireye fayda sağlıyorsa iyi strestir. Bu stres, bireyin örgüte
bağlanmasına ve örgütün başarısı yönünde faaliyette bulunmasına olanak
sağlamaktadır. Bireye baskı yaratan, sağlığı için tehdit oluşturan ve bu nedenle de
denetim altına alınması gereken stres ise kötü strestir. Stresin denetim altına
alınabilmesi için ilk yapılacak şey, kuşkusuz stres yaratan etmenleri tanıma ve bunları
zarar vermeyecek düzeye indirgemedir(Şenyiğit, 2004: 104).
Çalışma yaşamında iş başarısı açısından stres olgusu değerlendirildiğinde
dört işlevsel ilişkinin önemli olduğu görülmektedir. Bu dört işlevsel ilişkiden ilki; işin
temel bir stres kaynağı olmasıdır. Stresin çalışanların yeteneklerini sınırlayıcı ve
zorlayıcı bir etki yapması ikinci işlevsel ilişkiyi oluşturmaktadır. Diğer bir ilişki ise işin
dışındaki bazı faktörlerden kaynaklanan stres etmenlerinin belli bir süre içerisinde işte
de etkili olmaya başlamasıdır. Kişinin yaptığı işle beraber bazı stresli durumları da
azaltmaya veya ortadan kaldırmaya çalışması da dördüncü işlevsel ilişki olarak ele
alınabilmektedir. Bu ilişkilerden şu sonucu çıkarmak mümkündür. Çalışma
yaşamında stres yoğunluğu ile çalışanların verimliliği arasında yakın bir ilişki vardır.
Dolayısıyla örgütsel ve bireysel verimliliği arttırmak için çalışma yaşamındaki stres
yoğunluğunun kontrol altında tutulması gerekmektedir(Güney ve Demir, 1997: 131).
Amerikan Stres Enstitüsü'nün yaptığı araştırma sonucunda ise stresli
mesleklerin özellikleri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır(Baltaş ve Baltaş, 1999: 62):
• Günlük hayat problemleri ile etkili şekilde başa çıkmayı zorlaştıran
meslekler, (polislik, öğretmenlik, hava trafik kontrol memurluğu gibi)
• İş yerinde çalışana yeterli kontrol imkanı veremeyen meslekler, (telefon
operatörlüğü, kasiyerlik, sekreterlik, danışma ve şikayet servisi memurluğu gibi)
• Fiziki şartları ağır olan meslekler, (maden işçiliği, sürekli havasız rutubetli
yerdeki işçilik, gürültülü ve tozlu kavşaklarda trafik polisliği gibi)
• Zaman baskısı, rekabet ve riskle oynamayı gerektiren meslekler (gazetecilik,
6