Dr. Rabia BİLİCİ

Dr. Rabia BİLİCİ
1

Açıklama 2008 2008‐2009
Araştırmacı: Olmamıştır.
Danışman: Olmamıştır.
Konuşmacı: Olmamıştır.

Zorunlu tedavi kavramı :
Psikiyatriye özgü mü?
Psikiyatrinin ihtilaflı konularından biri.
Tüm dünyada ruh sağlığı hizmetinin bir parçası.

Hastanın otonomi hakkı
Hastanın tedavi ihtiyacı
Toplum güvenliği

Ülkemizde zorunlu tedavi ile ilgili
yasalar;
Türk Medeni Kanunu
Ceza Muhakemesi Kanunu
Türk Ceza Kanunu
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında
Kanun
Ailenin Korunmasına Dair Kanun
Çocuk Koruma Kanunu
5

Türk Medeni Kanunu: Madde 432:
Akıl hastalığı, akıl zayıflığı, alkol veya uyuşturucu
madde bağımlılığı, ağır tehlike arz eden bulaşıcı
hastalık veya serserilik sebeplerinden biriyle toplum
için tehlike oluşturan her ergin kişi, kişisel
korunmasının başka şekilde sağlanamaması halinde,
tedavisi, eğitimi veya ıslahı için elverişli bir kuruma
yerleştirilir veya alıkonulabilir. Görevlerini yaparlarken
bu sebeplerden birinin varlığını öğrenen kamu
görevlileri bu durumu hemen yetkili vesayet
makamına bildirmek zorundadırlar. Bu konuda kişinin
çevresine getirdiği külfet de göz önünde tutulur. İlgili
kişi durumu elverir elvermez kurumdan çıkarılır.
6

Ceza Muhakemesi Kanunu: Madde
109 3/e
Adli kontrol şüphelinin aşağ aşağıda gösterilen bir veya
birden fazla yükümlülüğe tabi tutulmasını içerir:
Özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile
alkol bağımlılığından arınmak amacıya, hastaneye
yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tabi
olmak ve bunları kabul etmek.
7

Türk Ceza Kanunu: Madde57/1:
Fiili işlediği sırada akıl hastası olan kişi hakkında
koruma ve tedavi amaçlı olarak güvenlik tedbirine
hükmedilir. Hakkında güvenlik tedbirine hükmedilen
akıl hastaları yüksek güvenlikli sağlık
kurumlarında koruma ve tedavi altına alınırlar.
8

Türk Ceza Kanunu: Madde 57/2:
Hakkında güvenlik tedbirine hükmedilmiş olan akıl
hastası yerleştirildiği kurumun sağlık kurulunca
düzenlenen raporda toplum açısından
tehlikeliliğinin ortadan kalktığının veya önemli
ölçüde azaldığının belirtilmesi üzerine mahkeme
veya hakim kararıyla serbest bırakılabilir.
9

Türk Ceza Kanunu: Madde 57/3:
Sağlık kurulu raporunda akıl hastalığının ve işlenen
fiilin niteliğine göre güvenlik bakımından kişinin tıbbi
kontrol ve takibinin gerekip gerekmediği, gerekiyor
ise bunun süre ve aralıkları belirtilir.
10

Türk Ceza Kanunu: Madde 57/4:
Tıbbi kontrol ve takip raporda gösterilen süre ve
aralıklarla, cumhuriyet savcılığınca bu kişilerin teknik
donanımı ve yetkili uzmanı olan sağlık kuruluşuna
gönderilmeleri ile sağlanır.
11

Türk Ceza Kanunu: Madde 57/5:
Tıbbi kontrol ve takipte kişinin akıl hastalığı itibarıyla
toplum açısından tehlikeliliğinin arttığı anlaşıldığında,
hazırlanan rapora dayanılarak, yeniden koruma ve
tedavi amaçlı olarak güvenlik tedbirine hükmedilir.
Bu durumda bir veya devamı fıkralarda belirlenen
işlemler tekrarlanır.
12

Türk Ceza Kanunu: Madde 57/6:
İşlediği fiille ilgili olarak hastalığı yüzünden
davranışlarını yönlendirme yeteneği azalmış olan kişi
hakkında birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre
yerleştirildiği yüksek güvenlikli sağlık kuruluşunda
düzenlenen kurul raporu üzerine, mahkum olduğu
hapis cezası, süresi aynı kalmak koşuluyla kısmen veya
tamamen, mahkeme kararıyla akıl hastalarına özgü
güvenlik tedbiri olarak da uygulanabilir.
13

Türk Ceza Kanunu: Madde 57/7:
Suç işleyen alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde
bağımlısı kişilerin, güvenlik tedbiri olarak, alkol ya da
uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlılarına özgü
sağlık kuruluşunda tedavi altına alınmasına karar
verilir. Bu kişilerin tedavisi alkol ya da uyuşturucu veya
uyarıcı madde bağımlılığından kurtulmalarına kadar
devam eder. Bu kişiler yerleştirildiği kurumun sağlık
kurulunca bu yönde düzenlenecek rapor üzerine
mahkeme veya hakim kararıyla serbest bırakılabilir.
14

Türk Ceza Kanunu: Madde 191/2:
Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi
hakkında tedaviye veya denetimli serbestlik tedbirine
hükmolunur.
15

Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı
Hakkında Kanun: Madde 16/1:
Akıl hastalığına tutulan hükümlünün cezasının infazı
geriye bırakılır ve hükümlü iyileşinceye kadar Türk
Ceza Kanununun 57. Maddesinde belirtilen sağlık
kurumunda koruma ve tedavi altına alınır. Sağlık
kurumunda geçen süreler cezaevinde geçmiş sayılır.
16

Ailenin Korunmasına Dair Kanun Kanun:
Madde 1:
Türk Medeni Kanununda öngörülen tedbirlerden ayrı
olarak, eşlerden birinin veya çocukların veya aynı çatı
altında yaşayan diğer aile bireylerinden birinin veya
mahkemece ayrılık kararı verilen veya yasal olarak ayrı
yaşama hakkı olan veya evli olmalarına rağmen fiilen
ayrı yaşayan aile bireylerinden birinin aile içi şiddete
maruz kaldığını kendilerinin veya Cumhuriyet
Başsavcılığının bildirmesi üzerine Aile Mahkemesi
Hakimi meselenin mahiyetini göz önünde
bulundurarak re’sen aşağıda sayılan tedbirlerden bir ya
da birkaçına birlikte veya uygun göreceği benzeri
başka tedbirlere de hükmedebilir.
17

Ailenin Korunmasına Dair Kanun Kanun:
Madde 1/f:
Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için
başvurması.
18

Elazığ RSHH
18 ile hizmet veren bir bölge hastanesi
510 yataklı
13 servis
7 Erkek (4 akut, 3 subakut)
2 Kadın (1 akut, 1 subakut)
1 Çocuk ve ergen servisi
1 AMATEM servisi
2 Adli servis (1 tutuklu, 1 kapalı erkek servisi)
19

Elazığ RSHH’de Zorunlu Tedavi
Sorunları
Gözlem ve koruma‐tedavinin tedavinin aynı serviste uygulanması,
Servisin hastalık düzeyi bakımından homojen olmayışı,
Adli kadın servisinin yokluğu,
Yatak sayısı azlığı‐randevulu randevulu sisteme göre çalışma,
Yüksek güvenlikli servis ??
TCK 57‐6 6 ile ilgili gelecekte karşılaşılabilecek sorunlar,
TMK 432 gereği tedavi görecek hastaların hangi serviste
yatacakları ile ilgili karmaşa,
Denetimli serbestli ile ilgili sorunlar

Teşekkürler…