genel tıbbi duruma bağl psikotik bozukluklar enel tıbbi duruma bağlı ...
genel tıbbi duruma bağl psikotik bozukluklar enel tıbbi duruma bağlı ...
genel tıbbi duruma bağl psikotik bozukluklar enel tıbbi duruma bağlı ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>g<strong>enel</strong></strong> <strong>tıbbi</strong> <strong>duruma</strong> <strong>bağl</strong>ı<br />
<strong>psikotik</strong> <strong>bozukluklar</strong><br />
dr. almıla erol<br />
izmir atatürk eğitim ve araştırma hastanesi
psikoz:<br />
varsanılar<br />
sanrılar<br />
gerçeği değerlendirme<br />
yetisinin bozulması
dopamin varsayımı III:<br />
striatal dopamin artışı<br />
psikoz<br />
howes ve kapur 2009
<strong>psikotik</strong> belirtiler ve ilişkili beyin bölgeleri<br />
anosognozi<br />
birincil sıra belirtiler<br />
görsel<br />
varsanılar
<strong>psikotik</strong> belirtiler ve ilişkili beyin bölgeleri<br />
capgras sendromu<br />
fregoli sendromu<br />
intermetamorfoz sendromu
<strong>psikotik</strong> belirtiler ve ilişkili beyin bölgeleri<br />
kompleks sanrılar
<strong>tıbbi</strong> hastalıklar<br />
birincil psikozlar<br />
madde kullanımı<br />
deliryum/demans
madde ve alkol<br />
kullanım <strong>bozukluklar</strong>ı<br />
bipolar bozukluk<br />
şizofreniform bozukluk<br />
kısa <strong>psikotik</strong> bozukluk<br />
atipik psikoz<br />
<strong>g<strong>enel</strong></strong> <strong>tıbbi</strong> <strong>duruma</strong><br />
<strong>bağl</strong>ı <strong>psikotik</strong> <strong>bozukluklar</strong><br />
psikoz<br />
deliryum ve demans<br />
şizofreni<br />
depresyon<br />
sanrısal bozukluk<br />
şizoaffektif bozukluk<br />
kişilik bzk. İle olan<br />
mikro<strong>psikotik</strong> ataklar<br />
shea 2000<br />
nterviewing techniques
ikincil psikozların yaygınlık ve sıklığı<br />
bilinmiyor…
eyin işlevlerini etkileyen herhangi bir<br />
sistemik hastalık <strong>psikotik</strong> belirtilere neden<br />
olabilir!
organik hastalıklarda<br />
psikoz modelleri
1. neokortikal atrofi<br />
örn. alzheimer hastalığı
2. medial temporal lob<br />
ve limbik sistem<br />
disfonksiyonu<br />
örn.<br />
epilepsi,<br />
nörodejeneratif hastalıklar
3. nörotransmitter<br />
sistemleri arasında<br />
dengesizlik<br />
örn. parkinson hastalığı
1. kortikal bilgi işleme denetimi ortadan<br />
kalkar<br />
2. aminerjik/kolinerjik dengesizliğe <strong>bağl</strong>ı<br />
beyin devrelerinin bütünlüğünde bozulma
ikincil psikoz için risk etmenleri:<br />
<strong>psikotik</strong> belirtilerin ileri yaşta başlaması<br />
soygeçmiş ve özgeçmişte ruhsal hastalık<br />
öyküsü bulunmaması<br />
<strong>psikotik</strong> belirtilere yol açabildiği bilinen bir<br />
<strong>tıbbi</strong> hastalık eş tanısı<br />
atipik klinik özellikler<br />
belirtilerin geçici doğada olması
klinik özellikler<br />
ikincil psikozlar:<br />
bilinç <strong>g<strong>enel</strong></strong>likle bozuk ya da<br />
dalgalı<br />
bilişsel işlevlerde bozulma<br />
daha belirgin<br />
fokal nörolojik bulgu olabilir<br />
görsel varsanılar en sık<br />
tat, koku, dokunma<br />
varsanıları olabilir<br />
düşünce bozukluğu ön<br />
planda değil (somut düşünce<br />
ve perseverasyonlar)<br />
vital bulgular sıklıkla bozuk<br />
inkontinans olabilir<br />
birincil psikozlar:<br />
bilinç düzeyi normal<br />
sınırlardadır<br />
bilişsel işlevler görece<br />
sağlam<br />
fokal nörolojik bulgu yoktur<br />
işitsel varsanılar en sık<br />
tat, koku, dokunma<br />
varsanıları nadir<br />
düşünce bozukluğu<br />
şizofrenide ön planda<br />
(çağrışımlarda çözülme)<br />
vital bulgular <strong>g<strong>enel</strong></strong>de normal<br />
inkontinans <strong>g<strong>enel</strong></strong>likle olmaz
labaratuar incelemeleri<br />
tam kan sayımı<br />
tam biyokimya<br />
TSH<br />
VDRL<br />
tam idrar tetkiki<br />
idrarda toksikoloji taraması<br />
akciğer grafisi<br />
kan ilaç düzeyleri<br />
arteriel kan gazları<br />
B12 vitamini ve folik asit<br />
HIV<br />
BT ya da MRG<br />
lomber ponksiyon<br />
ek incelemeler
destekleyici tedavi<br />
tedavi<br />
altta yatan hastalığın tedavisi<br />
anti<strong>psikotik</strong> ajanlar<br />
anti<strong>psikotik</strong> ilacın türü ve dozu altta yatan<br />
hastalığa göre planlanır<br />
anti<strong>psikotik</strong> ajanlar<br />
hastanın eğitilmesi<br />
disiplinler arası ekip çalışması
haloperidol<br />
anti<strong>psikotik</strong> seçimi<br />
atipik anti<strong>psikotik</strong>ler<br />
antikolinerjik yan etkisi yüksek olan<br />
anti<strong>psikotik</strong>lerden kaçınılmalı<br />
antikolinerjik ajanlardan kaçınılmalı
gidiş<br />
altta yatan hastalık tarafından belirlenir
<strong>psikotik</strong> belirtilere neden olabilen<br />
merkezi sinir sistemi<br />
hastalıkları<br />
<strong>tıbbi</strong> durumlar<br />
<strong>g<strong>enel</strong></strong> hastalıklar zehirlenmeler
<strong>psikotik</strong> belirtilere neden olabilen <strong>tıbbi</strong><br />
durumlar<br />
mss hastalıkları <strong>g<strong>enel</strong></strong> hastalıklar zehirlenmeler<br />
tümörler endokrin <strong>bozukluklar</strong> ağır metaller<br />
travmalar bağ dokusu hastalıkları karbon monoksit<br />
epilepsi sistemik lupus eritamatozus volatil hidrokarbonlar<br />
enfeksiyonlar vitamin B12 eksikliği organik fosfatlar<br />
huntington hastalığı pellegra<br />
parkinson hastalığı homosistinürü<br />
pick hastalığı porfiriler<br />
multiple skleroz fabry hastalığı<br />
metakromatik lökodistrofi wilson hastalığı<br />
normal basınçlı hidrosefali kromozomal anomaliler<br />
demans ve deliryumlar deliryumlar
alzheimer hastalığı<br />
<strong>psikotik</strong> belirtilerin oranı %60<br />
<strong>psikotik</strong> belirtileri olanlarda orta frontal kortekste senil<br />
plaklar ve nörofibriler yumakların yoğunluğu artmış<br />
neokortekste nörofibriler yumaklar görülene dek <strong>psikotik</strong><br />
belirtiler ortaya çıkmaz<br />
<strong>psikotik</strong> belirtiler frontal kortikal devrelerin tutulumu<br />
sonucu oluşur<br />
<strong>psikotik</strong> belirtiler;<br />
• geç başlangıç yaşı<br />
• hastalıkta hızlı ilerleme<br />
• şiddetli bilişsel belirtiler<br />
• kötü <strong>g<strong>enel</strong></strong> sağlık durumu ile ilişkili
parkinson hastalığı<br />
<strong>psikotik</strong> belirtilerin yaygınlığı %13<br />
çoğunlukla ilaç yan etkisine <strong>bağl</strong>ı<br />
tedavi süresi ve <strong>psikotik</strong> belirtiler doğrudan<br />
<strong>bağl</strong>antılı<br />
özellikle geceleri olan görsel varsanılar<br />
tipik<br />
kötülük görme sanrıları tedavi başladıktan<br />
yıllar sonra ve bilişsel bozulma ile birlikte<br />
ortaya çıkar
huntington hastalığı<br />
psikiyatrik belirtiler hastalığın ilk bulgusu<br />
olabilir<br />
<strong>psikotik</strong> belirtiler demans ve kore bulguları<br />
ortaya çıkmadan birkaç yıl tek başına<br />
bulunabilir<br />
<strong>psikotik</strong> belirtiler;<br />
<strong>psikotik</strong> belirtiler;<br />
• kötülük görme sanrıları<br />
• büyüklük sanrıları<br />
• dinsel temalı sanrılar
creutzfeldt creutzfeldt jacob jacob hastalığı<br />
işitsel varsanılar ve sanrılarla giden akut<br />
psikoz tablosu biçiminde ortaya çıkabilr<br />
beyinde hızlı atrofi<br />
EEG ve MRG değişiklikleri
serebrovaskuler hastalıklar<br />
<strong>psikotik</strong> belirtiler %14 %60 %60 arasında<br />
sağ temporo temporo parieto parieto oksibital oksibital alan lezyonları ve<br />
geç başlangıçlı psikoz arasındaki <strong>bağl</strong>antı<br />
gösterilmiş<br />
<strong>psikotik</strong> bulgusu olanlarda nöbetler daha fazla<br />
bildirilmiş<br />
görsel ve işitsel varsanılar, kötülük görme<br />
sanrıları sık<br />
orta beyin, pons, substansia nigra, talamus<br />
lezyonları canlı varsanılar ile bağıntılı
psikoz yaygınlığı % 9<br />
epilepsi<br />
özellikle temporal lob epilepsisinde sık<br />
uygun duygulanım<br />
işitsel varsanılar en sık<br />
kişilik değişiklikleri çok yaygın (%80)<br />
epilepsi odağı frontal lobda olduğunda negatif<br />
belirtiler tabloya eklenebilir<br />
ventriküllerde genişleme, periventriküler gliozis,<br />
beyaz cevher anormallikleri saptanmış
multiple skleroz<br />
hastaların % 10’unda varsanılar bildirilmiş<br />
bazen <strong>psikotik</strong> bulgular ilk belirti olabilir<br />
psikoz ile MRG’de saptanan lezyonlar<br />
arasında bağıntı bulunmuş<br />
MRG’de periventriküler ve temporal<br />
lezyonları olanlarda <strong>psikotik</strong> bulgular daha<br />
fazla
eyin tümörü<br />
en fazla temporal lob ve hipofiz tümörlerinde<br />
<strong>psikotik</strong> bulgular saptanmış<br />
hemianopsi ile birlikte olan görsel varsanılar tipik<br />
subtentoriel tümörler ile de <strong>psikotik</strong> bulgular<br />
bildirilmiş<br />
unkus tümörlerinde tat ve koku varsanıları olur<br />
tümörün yarattığı basınç artışı da <strong>psikotik</strong><br />
bulgulara neden olabilir
kafa travması<br />
temporal loba travma ile psikoz arasında<br />
doğrudan nedensellik ilişkisi var<br />
travmanın kendisi ile ilgili riskler:<br />
• beyin hasarının şiddeti<br />
• bilinç kaybının uzun sürmesi<br />
• travmanın süresi<br />
travma komplikasyonları ile ilgili riskler:<br />
• kan kaybı<br />
• elektrolit dengesizliği<br />
• sistemik enfeksiyonlar<br />
• anoksi
metakromatik lökodistrofi<br />
<strong>psikotik</strong> belirti oranı %53<br />
<strong>psikotik</strong> bulgular demiyenilizasyona <strong>bağl</strong>ı<br />
frontal frontal subkortikal subkortikal <strong>bağl</strong>antıların bozulması<br />
ile oluşur<br />
özellikle erişkin tipi şizofreni ile çok karışır<br />
işitsel varsanılar ve kompleks sanrılar sık<br />
MRG’de frontal ve oksibitalde belirgin,<br />
simetrik atrofi ve beyaz cevher kaybı
sistemik lupus eritamatozus<br />
daha çok duygudurum belirtileri söz<br />
konusu<br />
<strong>psikotik</strong> belirtiler daha çok steroid<br />
tedavisini takiben ortaya çıkabilir<br />
<strong>psikotik</strong> belirtiler % 5 dolaylarında
endokrin <strong>bozukluklar</strong><br />
tiroid <strong>bozukluklar</strong>ı<br />
hipotiroidizm ve hipertiroidizm<br />
paratiroid <strong>bozukluklar</strong>ı<br />
hipo ve hiperparatiroidizm<br />
adrenal <strong>bozukluklar</strong>ı<br />
özellikle cushing hast. ve exojen steroid ile<br />
hipofiz <strong>bozukluklar</strong>ı<br />
tiroid ve adrenal bozukluk belirtilerinin de<br />
bulunduğu karmaşık tablolar
metabolik <strong>bozukluklar</strong><br />
hepatik ensefalopati<br />
üremik ensefalopati<br />
hipoglisemik ensefalopati<br />
diyabetik ketoasidoz<br />
akut intermitan porfiri
eslenme <strong>bozukluklar</strong>ı<br />
tiyamin (vit B1) eksikliği<br />
niasin (vit B5) eksikliği<br />
kobalamin (vit B12) eksikliği
civa<br />
kurşun<br />
zehirlenmeler<br />
manganez<br />
arsenik
Change language