Gençlik Döneminde DEHB ve Alkol ve Madde Kullanım Bozukluğu
Gençlik Döneminde DEHB ve Alkol ve Madde Kullanım Bozukluğu
Gençlik Döneminde DEHB ve Alkol ve Madde Kullanım Bozukluğu
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Gençlik</strong> <strong>Döneminde</strong> <strong>DEHB</strong> <strong>ve</strong><br />
<strong>Alkol</strong> <strong>ve</strong> <strong>Madde</strong> <strong>Kullanım</strong><br />
<strong>Bozukluğu</strong><br />
Doç.Dr.Nesrin DİLBAZ<br />
Ankara Numune Eğitim <strong>ve</strong> Araştırma<br />
Hastanesi<br />
Ankara AMATEM
<strong>DEHB</strong> GÖRÜLME SIKLIĞI<br />
Pre<strong>ve</strong>lans : Çocuklarda %6-%8;Ergenlerde %6;<br />
Erişkinlerde 4%<br />
DSM-IV-TR göre<br />
– Kombine tip (%50-%75)<br />
– Dikkat azlığı baskın tip (%20-%30),Yaşla oran<br />
artmaktadır<br />
– Hiperaktivite <strong>ve</strong> impulsivite baskın tip(
Davranış<br />
bozukluğu<br />
ADHD’nin Gelişimsel Etkisi<br />
Akademik problemler<br />
Sosyal etkileşim güçlüğü<br />
Benlik saygısı kaybı<br />
Yasal konular, sigara içme <strong>ve</strong><br />
yaralanma<br />
Okul öncesi Adolesan Erişkin<br />
Okul çağı Üni<strong>ve</strong>rsite çağı<br />
Davranış bozukluğu<br />
Akademik problemler<br />
Sosyal etkileşim güçlüğü<br />
Benlik saygısı kaybı<br />
Mesleki başarısızlık<br />
Benlik saygısı kaybı<br />
İlişki problemleri<br />
Yaralanma/kazalar<br />
<strong>Madde</strong> kötüye kullanımı<br />
Akademik başarısızlık<br />
Mesleki güçlükler<br />
Benlik saygısı kaybı<br />
<strong>Madde</strong> kötüye kullanımı<br />
Yaralanma/kazalar
<strong>DEHB</strong> Dikkat Azlığı Alanınında<br />
Bulguların Yaşam Boyu Süreci<br />
Çocukluk Dönemi Erişkin Dönemi<br />
Dikkatini sürdürmede<br />
Güçlük<br />
Dinlemede güçlük<br />
Düşünceyi izleyememe<br />
Organize olamama<br />
Önemli şeyleri kaybetme<br />
Dikkatini sürdürmede Güçlük<br />
(Toplantı,Okuma,Yazma)<br />
Üretimde azalma<br />
Yavaşlık, Yetersizlik<br />
Zaman ayarlamada güçlük<br />
Organize olamama<br />
Adler L, Cohen J. Psychiatr Clin North Am. 2004;27:187-201; American Psychiatric Association. Diagnostic and<br />
Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition, Text Revision. Washington, DC: American Psychiatric<br />
Association; 2000:85-93; Weiss MD, Weiss JR. J Clin Psychiatry. 2004;65:27-37.
<strong>DEHB</strong> Hiperaktivite-İmpulsivite<br />
Alanınında Bulguların Yaşam Boyu<br />
Süreci<br />
Çocukluk Dönemi Erişkin Dönemi<br />
Kıpır,kıpır,huzursuz olma<br />
Uzun süre oturamamak<br />
Sırada beklemede zorluk<br />
Aşırı koşma, tırmanma<br />
Sessiz<br />
oynayamama/çalışamama<br />
Beklemeden yanıt <strong>ve</strong>rme<br />
Başkalarının sözünü<br />
kesme<br />
İşte <strong>ve</strong>rimsizlik<br />
Toplantılar süresince<br />
oturamama<br />
Sırada beklemede zorluk<br />
Aşırı hızlı araba kullanma<br />
Hareketli işleri seçme<br />
Engellenmeye tahammülsüzlük<br />
Aşırı konuşma<br />
Başkalarının sözünü kesme<br />
Uygunsuz yorumlar yapmak<br />
Adler L, Cohen J. Psychiatr Clin North Am. 2004;27:187-201; American Psychiatric Association. Diagnostic and<br />
Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition, Text Revision. Washington, DC: American Psychiatric<br />
Association; 2000:85-93; Weiss MD, Weiss JR. J Clin Psychiatry. 2004;65:27-37.
Soru<br />
Aşağıdakilerden hangisi genç ADHD ile<br />
birlikte en sık görülmektedir?<br />
1. Davranım <strong>Bozukluğu</strong><br />
2. <strong>Madde</strong> kullanımı<br />
3. Anksiyete Bozuklukları<br />
4. Duygu Durum Bozuklukları<br />
5. Karşıt olma karşı gelme
Görülen Birliktelikler Ve Yaşlara Göre Dağılım<br />
< 6 yaş<br />
Çocukluk<br />
Dönemi<br />
Ergenlik Erişkin<br />
<strong>DEHB</strong>/DEB <strong>DEHB</strong>>DE DEH>DE <strong>DEHB</strong>=DE DE><strong>DEHB</strong><br />
KOKG + + + + + + + + +<br />
Öğrenme <strong>Bozukluğu</strong> + + + + +<br />
Davranım<br />
<strong>Bozukluğu</strong><br />
Anksiyete<br />
<strong>Bozukluğu</strong><br />
+ + + + + +<br />
Antisosyal<br />
Kişilik<br />
<strong>Bozukluğu</strong><br />
-/+ + + + + + + + +<br />
Major Depresyon - + + + + + +<br />
Distimik B. - + + + + + +<br />
<strong>Madde</strong> <strong>Kullanım</strong>ı - - + + +<br />
Turgay et al., 2005, 2006 APA, n=3559
<strong>DEHB</strong>:Sık Görülen Birliktelikler<br />
(Çocuk)<br />
Karşıt Gelme Karşıt Olma (%40-50)<br />
Davranım <strong>Bozukluğu</strong> (%35-40)<br />
Öğrenme Bozuklukları(%25-30)<br />
Anksiyete Bozuklukları (%25-30)<br />
Duygu Durum Bozuklukları (%20-30)<br />
TiK <strong>Bozukluğu</strong> (%12)
ESPAD: Avrupa Lise<br />
Öğrencilerinde <strong>Alkol</strong> <strong>ve</strong><br />
<strong>Madde</strong> kullanımı Tarama<br />
Birleşmiş Milletler <strong>ve</strong> Sağlık<br />
Bakanlığı<br />
Koordinatör: Doç.Dr.Nesrin<br />
Dilbaz
Gençler arasında madde<br />
kullanımı<br />
– Öğrencilerin yarısından fazlasının<br />
sigara deneyimi var.<br />
– %18 1-2 sigara<br />
– %13 40 dan fazla sigara<br />
– Öğrencilerin yarısından azının alkol<br />
deneyimi mevcut
Yasa dışı madde<br />
Öğrencilerin yüzde 5'inden fazlası<br />
herhangi bir yasadışı madde deneyimleri<br />
olduğunu ifade etmiştir.<br />
en çok kullanılan maddeler:<br />
marihuana/esrar<br />
uçucular<br />
anabolik steroidler, sakinleştiriciler <strong>ve</strong>ya<br />
sedatifler<br />
Ekstazi izlemektedir.
<strong>Madde</strong> <strong>Kullanım</strong>ı <strong>ve</strong> Bağımlılığı ile<br />
psikiyatrik bozuklukların<br />
komorbiditesi<br />
Psikiyatrik bozukluklar madde kullanımının sonucu olabilir<br />
Psikiyatrik bozukluklar <strong>Madde</strong> kullanımı gidişini değiştirebilir<br />
<strong>Madde</strong> kullanımı psikiyatrik bozukluğun gidişini değiştirebilir<br />
Hastaların <strong>ve</strong> ailelerin psikopatolojisi madde kullanımı için risk<br />
etmeni olabilir<br />
<strong>Madde</strong> kullanımı ile psikiyatrik bozukluğun psikopatolojisinin ortak<br />
etyolojik yolları vardır<br />
<strong>Madde</strong> kullanım bozukluğu olan gençlerin %76’sında en az bir<br />
komorbid psikiyatrik bozukuk saptanmıştır (Dilbaz 2006)<br />
Dilbaz N. Comorbidity of Substance abuse: Diagnosis and treatment implications in adolescents. 2006. Young People and Drugs. Care and Treatment. pp 167-190.<br />
Council of Europe DTP, Warsaw.<br />
Dilbaz N, Hendricks V. Screening and Assessment . 2006. Young People and Drugs. Care and Treatment. Pp 101-131. Council of Europe DTP, Warsaw.
OLGU<br />
AYŞE 16 y lise öğrencisi. Annesi Ayşe’nin yanlış arkadaşlara<br />
takılmaya başlaması konusunda ki endişeleri nedeniyle getirildi.<br />
Annesi Ayşe’nin gerçekten isterse <strong>ve</strong> kendi gibi davranırsa çok zeki<br />
olabildiğini belirtmektedir. İlk okuldan beri akademik başarı<br />
konusunda sorunları olan A hep ailenin çabaları <strong>ve</strong> okul idaresinin<br />
yardımları ile bu sınıfa gelebilmişti. Şu anda Lisedeydi <strong>ve</strong> artık<br />
notlarında çok belirgin bir düşme gözlenmişti. Son aylarda ailesine<br />
açılmadığını sırlarla dolu olduğunu <strong>ve</strong> evde ise genelikle kendini<br />
odasına kapatıyordu. Zamanının çoğunu kendinden büyük olan<br />
sigara <strong>ve</strong> alkol kullanan arkadaşları ile geçirmeyi yeğliyordu.<br />
Ebe<strong>ve</strong>ynlerine göre organize olma güçlüğü, sürekli olarak hem evde<br />
hem de okulda sürekli bir şeylerini kaybediyor, özellikle önemli<br />
ödevlerinde önemli söylenenleri unutuyordu.<br />
Kendisi ile görüştüğümde sigara <strong>ve</strong> esrar kullandığını belirtti. Ama<br />
genellikle hafta sonları kullandığını <strong>ve</strong> okul ders sorunlarının bunu<br />
kullanmadan çok önce başladığını belirtiyordu.
SORU-1<br />
Tedavi planı hazırlarken hangi ek<br />
stratejiye daha gerek olabilir?<br />
1. Ebe<strong>ve</strong>yn/öğretmen <strong>ve</strong> hastanın kendinin<br />
yanıtlayacağı standardize soru formlarının<br />
uygulamak<br />
2. Ergenin otonomisini devam ettirmek için aileyi işin<br />
içine katmamak<br />
3. Hastanın madde kullanımı konusunda tümüyle dürüst<br />
olduğunu kabul etmek<br />
4. Gözlem için davranışsal olarak daha yıkıcı olan bir<br />
sınıfa <strong>ve</strong>rilmesini sağlayarak neler olacağını<br />
gözlemlemek
SORU-2<br />
Bu hastanın tanı konmamış ADHD<br />
olabileceğini düşünüyorsunuz esrar kullanıyor<br />
olması sizin değerlendirmenizi nasıl etkiler?<br />
1. <strong>Madde</strong> kullanımı ile ADHD arasında bir ilişki<br />
olmadığını anladınız<br />
2. ADHD olan çocuk <strong>ve</strong> ergenlerde madde kullanımı<br />
daha az geliştiğini anladınız<br />
3. Hastanın ADHD belirtilerini kendi kendine tedavi<br />
etmek için esrar kullanıyor olabileceğini anladınız<br />
4. Bu hastaları psikostimulanlarla tedavi etmenin<br />
kontrendike olduğunu anladınız
OLGU<br />
Ahmet 18 y bu yıl liseyi bitirdi. Lise 2 den beri<br />
kendisini takip ediyorum. Şu anda başka bir şehirde<br />
üni<strong>ve</strong>rsite okumaya başladı. Kendisine ilk günden<br />
itibaren ADHD tanısı ile psikostimulan tedavi <strong>ve</strong><br />
bilişsel davranışcı psikoterapi uygulamaktadım. Bu<br />
dönemi kontrolumda iyi geçiren Ahmet derslerini<br />
toparladı <strong>ve</strong> düzenli bir çalışma ile istediği üni<strong>ve</strong>rsiteyi<br />
kazandı. Ama Ahmet yaşı ilerledikçe daha fazla alkol<br />
<strong>ve</strong> diğer maddeleri denemeye başladı. <strong>Madde</strong><br />
kullandığına dair herhangi bir kanıtım olmamasına<br />
karşın arkadaşlarının nasıl partilerde esrar <strong>ve</strong> reçeteli<br />
sakinleştirici <strong>ve</strong> diğer ilaçları kullandıklarını anlatıyordu
SORU-1<br />
Bu hastanın gelecekte madde<br />
kullanımı konusunda en büyük risk<br />
nedir?<br />
1. Üni<strong>ve</strong>rsite öğrencisi olmak<br />
2. ADHD nin tedavi edilmemesi<br />
3. Stimulan bir ilaç reçete edilmesi<br />
4. Aileden uzak başka bir şehirde olması
OLGU<br />
20 y üni<strong>ve</strong>rsite öğrencisi olan Ayşe üni<strong>ve</strong>rsite birinci sınıfta iken<br />
okulunun medikososyalinde çalışan psikiyatrist tarafından ADHD<br />
tanısı konarak tedaviye başlanmış <strong>ve</strong> o zamandan beri uzun etkili<br />
psikostimulan kullanmakta idi. Bana başvurma nedeni<br />
konsantrasyon güçlüğünün hala devam etmesi, özellikle sosyal<br />
derslerde not tutma <strong>ve</strong> dersi takip etme konusunda zorluk çekmekte<br />
idi. Bunula da kalmıyor yurt odasının anahtarını <strong>ve</strong> kimliği gibi<br />
önemli şeylerini de hala kaybetmesi oluyordu.<br />
Birçok derste notları artık A <strong>ve</strong> B lerden C <strong>ve</strong> F lere düşmüştü.<br />
Bazan daha iyi konsantre olmasına yardımcı olduğu için ilacından<br />
reçete edilenden daha fazla aldığını itiraf eden genç ilacı bittiğinde<br />
ise bir arkadaşından ödünç aldığını söylüyordu. Hiç bir zaman kafayı<br />
bulmak için ilacını almadığını alkolu sosyal olarak içtiğini asla esrar<br />
gibi yasa dışı madde kullanmadığını söylüyordu<br />
.
SORU-1<br />
Hasta nasıl bir ek tedavi stratejisinde yarar<br />
görebilir?<br />
Uzun etkili <strong>ve</strong> kısa etkili<br />
psikostimulanların kombinasyonu<br />
Sadece kısa etkili psikostimulan<br />
kullanması<br />
Stimulan olmayan bir tedaviye geçme<br />
Bilişsel davranışcı terapi <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya beceri<br />
eğitimi
SORU-2<br />
ADHD ile <strong>Madde</strong> kullanımı arasında ki<br />
ilişki konusunda doğru olan hangisi?<br />
1. ADHD madde kullanımı için bir risk etmenidir<br />
2. <strong>Madde</strong> kullanımında stimulan kullanımı bir risktir<br />
3. ADHD erken tedavisi madde/stimulan<br />
bağımlılığına yol açabilir<br />
4. ADHD madde kullanım bozukluğu olan gençlerde<br />
daha az sıklıktadır
ADHD <strong>Madde</strong> kullanımı için bir risk<br />
etmenidir<br />
ADHD olan çocuk <strong>ve</strong> gençlerde anksiyete<br />
depresyon <strong>ve</strong> agresyon sıklıkla görülür<br />
<strong>Madde</strong> kullanımı anksiyete <strong>ve</strong> depresyon<br />
belirtilerini kendi kenidne tedavi etmek için<br />
kullanılır<br />
Nikotin ADHD belirtilerini yatıştırır<br />
ADHD olan bireyler psikiyatrik komorbiditelerini<br />
tedavi etmek için madde kullanırlar<br />
APA. DSM-IV-TR. Washington, DC: American Psychiatric Association; 2000.<br />
Faraone SV, Sergeant J, Gillberg C, Biederman J. The worldwide prevalence of ADHD: is it an American condition? World Psychiatry. 2003;2:104-113.<br />
Froehlich TE, Lanphear BP, Epstein JN, Barbaresi WJ, Katusic SK, Kahn RS. Prevalence, recognition, and treatment of attention-deficit/hyperactivity disorder in a national sample of US children. Arch Pediatr Adolesc Med.<br />
2007;161:857-864
ADHD <strong>ve</strong> MKB biyolojik risk<br />
Aile çalışmaları<br />
etmenleri<br />
Biederman <strong>ve</strong> ark. ADHD olan <strong>ve</strong> olmayan erkek çocuklarda yaptıkları çalışmada: MKB olan<br />
<strong>ve</strong>ya olmayan ADHD probandlarının akrabalarında MKB daha sıktır<br />
Probandlarda ki madde bağımlılığı ( özellikle esrar kullanımı) ADHD varlığından bağımsız olarak<br />
akrabalarında ki madde bağımlılığı riskinin yüksekliği ile ilintili<br />
Probandlarda ki ADHD <strong>ve</strong> alkol bağımlılığı akrabalarında ki alkol<br />
bağımlılığı ile ilişkilidir<br />
Proband ki ADHD akrabalarında ki madde bağımlılığını <strong>ve</strong> tersine<br />
probandlarda ki madde bağımlılığı akrabalarında ki ADHD riskini<br />
artırmaktadır<br />
Dikkat, arousal <strong>ve</strong> reinforcement duyarlılığını etkileyen DOPAMİN genleri ADHD <strong>ve</strong><br />
MKB için olan ortak risklerden sorumludur<br />
Biederman J, et al Am J Psychiatry. 2008;<br />
Biederman J, et al J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 1990;<br />
Milberger S, et al. Arch Pediatr Adolesc Med. 1998;
<strong>Alkol</strong> bağımlılığı <strong>ve</strong> diğer psikiyatrik<br />
hastalıklar<br />
<strong>Alkol</strong> bağımlılığı olan ana babaların çocukları, alkol bağımlılığının<br />
karmaşık genetik bir bozukluk olması nedeniyle:<br />
– <strong>Alkol</strong> bağımlılığı<br />
– Diğer psikopatolojiler açısından yüksek<br />
<strong>Alkol</strong> bağımlılarının çocuklarında:<br />
– dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (<strong>DEHB</strong>),<br />
– karşı gelme bozukluğu (KGB),<br />
– davranım bozukluğu (DB),<br />
– depresyon <strong>ve</strong> anksiyete bozuklukları kontrol grubuna göre daha yüksek<br />
oranlarda dır.<br />
Gençlerin alkol kullanma sıklığı ile anne <strong>ve</strong> babaların alkol kullanma<br />
sıklıkları arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalarda:<br />
erkek çocuklar ile babaların alkol kullanma sıklıkları arasında<br />
önemli benzerlikler bulunmuştur.<br />
Ailelerinden ayrı yetişmiş alkol bağımlılarının çocuklarında yapılmış<br />
çalışmalar, bu çocuklarda %25 alkol bağımlılığı saptamışlardır
COMORBIDITY OF SUBSTANCE ABUSE: DIAGNOSIS AND TREATMENT<br />
IMPLICATIONS IN ADOLESCENTS<br />
Nesrin DİLBAZ<br />
MKB normal populasyona göre <strong>DEHB</strong> olanlarda daha fazla<br />
(Schubiner H, 2005, Blouin et al 1978, Biederman et al 1997) .<br />
MKB olan gençlerde <strong>DEHB</strong> daha sık (Horner and Schiebe 1997, Bukstein et al 1989,<br />
Wilens et al 1994)<br />
Retrospektiv çalışmalar erişkin madde kullanıcılarında çocuk<br />
çağı hiperaktivitesinin yüksek olduğunu (Alterman et al 1985, Tarter et al 1977).<br />
<strong>DEHB</strong> olanlarda MKB başlangıç yaşı daha erken <strong>ve</strong> MKB<br />
remisyon olasılığı daha az<br />
Tedavi için başvuran MKB olanlara <strong>DEHB</strong> oranı 15% to 24%.<br />
(Levin 2005).<br />
<strong>DEHB</strong> hem MK problemlerine hem de suç oranının artmasına<br />
yol açar<br />
<strong>DEHB</strong> <strong>ve</strong> Davranım bozukluğu komorbiditesi tek başına<br />
davranım bozukluğuna göre MKB açısından daha belirgin<br />
risk taşır (Lahey et al 1988)
ADHD MKB için risk etmenidir<br />
MKB da ADHD için risk etmenidir<br />
Impact of attention deficit hyperactivity disorder comorbidity in<br />
substance use disorders and it’s relation to depressi<strong>ve</strong><br />
symptoms, anger state and suicidal ideation.<br />
Dankı Demet, Dilbaz Nesrin, Kılıço Özcan, Telci Şükran, Okay<br />
Tuncer<br />
MKB olan erkek<br />
DSM-IV-Tr göre %26.2 ADHD saptandı<br />
ADHD <strong>ve</strong> MKB olanların olmayanlara göre:<br />
– Sosyoekonomik düzeyleri daha düşük<br />
– Eğitim düzeyleri daha düşük<br />
– Daha fazla trafik kazası<br />
– Daha erken naşlangıç<br />
– Daha fazla sayıda tedavi başvurusu<br />
– Anksiyete puanları, durumsal öfke<br />
– öfkenin içsel ifadesi <strong>ve</strong> dışsal ifadesi <strong>ve</strong> depresyon puanları daha yüksek<br />
– İntihar düşüncesi açısından fark yok
<strong>DEHB</strong> TEDAVİ
<strong>DEHB</strong> Tedavi seçimi<br />
– Tik bozukluğu, tourette sendromu <strong>ve</strong>ya<br />
epilepsi gibi Komorbid durumlar<br />
– İlaçların yan etkileri<br />
– Çocuk <strong>ve</strong>ya ergene ait bireysel kompliansı<br />
bozan nedenler ( okulda doz alma gereksinimi<br />
gibi)<br />
– İlacın el değiştirme olasılığı ortaya çıkması (<br />
kötüye kullanım gibi)<br />
– çocuk/ergen/ailenin tercihi
Çocuk <strong>ve</strong> ergeni ilaç ile tedavi<br />
ederken göz önüne alınacak<br />
noktalar:<br />
– Metilfenidat :belirgin komorbiditesi olmayan <strong>DEHB</strong><br />
– Metilfenidat: komorbid durumlarla birlikte olan <strong>DEHB</strong><br />
– Metilfenidat <strong>ve</strong>ya atomoxetin: tikler, Tourette's send.<br />
Anksiyete bozukluğu, stimulan kötüye kullanımı <strong>ve</strong>ya<br />
riski olduğunda <strong>ve</strong>ya stimulanın dağtımı riski<br />
olduğunda<br />
– Atomoksetin: Eğer metilfenidat kullanılmış ama<br />
maksimum tolere edilebilir dozda etkili olmamış <strong>ve</strong>ya<br />
düşük <strong>ve</strong> orta doz metilfenidatı tolere edemeyen<br />
çocuk <strong>ve</strong>ya ergenlerde
Metilfenidat çocuk <strong>ve</strong> ergenlerde<br />
kullanılırken ne zaman modifiye salınımlı<br />
ilaçların tercih edildiği durumlar<br />
– Kolaylık<br />
– Uyumu artırmak<br />
– Stigmayı azaltmak ( genç insan okulda almak<br />
zorunda kalmaz<br />
– Kontrollu ilaçları uygulama <strong>ve</strong>ya muhafaza<br />
etmek ile ilgili olarak okulun sorunları varsa<br />
– Eğer daha esnek dozda kullanım gerekiyorsa<br />
<strong>ve</strong>ya başlangıçta doz titrasyonunda IR formu<br />
önerilmektedir.
<strong>DEHB</strong> <strong>ve</strong> MKB TEDAVİSİ
Stimulan tedavi MKB yol açar<br />
mı?<br />
Wilens <strong>ve</strong> ark. Meta analiz 2003<br />
– ADHD tanısı alan çocukları gençlik <strong>ve</strong> erken erişkinliğe dek takip eden çalışmalarda<br />
Stimulan ile tedavi olan gençlerde tedavi olmayanlara göre MKB oranı yarı yarıya<br />
daha az<br />
– Risk azalması: stimulan ile tedavi olan grupta MKB riski ADHD olmayan grupla aynı<br />
– ADHD stimulan tedavisi MKB oluşturmaz gençlerde MKB gelişmesini engeller<br />
Manuzza <strong>ve</strong> ark. 2008 Benzer sonuçlar bulmuş.<br />
– Kişilerin tedavisine başlama yaşının gençlik <strong>ve</strong>ya erişkinlikte MKB başlamasını<br />
önceden belirleyemediğni göstermiş<br />
Biederman <strong>ve</strong> ark. 2008 112 ADHD genç erişkin %73 çocukken stimulan<br />
tedavisi alırken %22 yeni tedavi alıyordu<br />
– Stimulan tedavi ile MKB arasında ilişki bulunamadı<br />
– Stimulan tedavi uygulananlarda adolesanda sigara kullanımı daha az<br />
Barkley <strong>ve</strong> ark. 2003 147 pediatrik ADHD erişkinliğe dek takip etti.<br />
– Stimulasyon tedavisi süresi işe genç erişkinlike MKB arasında ilişki yok<br />
– Stimulan kullananlarda adolesan dönemde <strong>ve</strong>ya genç erişkinlikte daha fazla madde<br />
deneme bulunamadı
TEDAVİ<br />
Öncelikli olarak MKB tedavisi<br />
Ardından <strong>DEHB</strong> tedavisi<br />
<strong>DEHB</strong> belirtileri eğer çok şiddetli <strong>ve</strong> bozulma çok fazla ise<br />
stimulan olmayan ilaçlar tercih edilir<br />
2008 de alkol kullanım bozukluğu <strong>ve</strong> <strong>DEHB</strong> olan hastalar:<br />
– Atomeksetin <strong>ve</strong> plasebo<br />
– 4 gün alkolden kesilme sonra tedaviye başlama<br />
– Placeboya göre tedavi grubunda <strong>DEHB</strong> belirtilerinde belirgin<br />
düzelme<br />
– İçme durumunda relaps her iki grupta aynı. %94.1 %95.8<br />
– Tedavi grubunda yoğun içki içme oranı %26 daha düşük<br />
Bupropion tedavisi<br />
Wilens TE, Adler LA, Weiss MD, et al; Atomoxetine ADHD/SUD Study Group. Atomextine treatment of adults with ADHD and comorbid alcohol use<br />
disorders. Drug Alcohol Depend. 2008;96:145-154.<br />
Wilens TE. Impact of ADHD and its treatment on substance abuse in adults. J Clin Psychiatry. 2004;65(Suppl 3):38-45
Bilişsel Davranışcı tedavi<br />
Hem ADHD hem de MKB açısından<br />
önemlidir<br />
ADHD ilaç tedavisi güçlendirir<br />
ADHD <strong>ve</strong> MKB olan gençlerde <strong>ve</strong><br />
erişkinler özellikle sorun çözme becerileri,<br />
dürtüsellik
SONUÇ<br />
ADHD başka psikiyatrik bozukluklarla birlikte görülür<br />
ADHD belirtileri ile çakışan belirtiler açısından<br />
komorbid psikiyatrik hastalık sistematik değerlendirme<br />
MKB olanlarda ADHD oranı yüksek<br />
ADHD tanısı alanlarda MKB gelişme riski yüksek<br />
Öncelikle MKB tedavi edilir ardından ADHD tedavisine<br />
başlanır<br />
Stimulan tedavi MKB yol açmaz aksine MKB riskini<br />
azaltır<br />
BDT: ADHD <strong>ve</strong> komorbid psikiyatrik bozuklukların<br />
tedavisinde etkilidir
Change language