Yaşlılarda Yaşlılarda Psikofarmakolo Psikofarmakolo Uygulama ...
Yaşlılarda Yaşlılarda Psikofarmakolo Psikofarmakolo Uygulama ...
Yaşlılarda Yaşlılarda Psikofarmakolo Psikofarmakolo Uygulama ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Yaşlılarda</strong> Psikofarm akoloji<br />
Uygulam a Prensipleri<br />
Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK<br />
GATA Psikiyatri AD
Geriatrik Psikofarm akoloji<br />
ABD > 65 yaş, nüfusun %13 ancak reçete<br />
edilen tüm ilaçların % 35<br />
> 70 yaş, hastaneye yatış 1/6 ilaç yan etkisi<br />
70-79 yaş ilaç yan etkisi, 20-29 yaş’a göre<br />
7 kat fazla
Geriatrik Psikofarm akoloji<br />
Doz ayarlama<br />
Yaş? Tek başına endike de değil.<br />
Kardiyovasküler işlemler<br />
Böbrek işlemleri<br />
İlaç laç metobolizmasındaki genetik / edinilmiş<br />
farklılıklar<br />
İlacın lacın fizikokimyasal özellikleri
Geriatrik Psikofarm akoloji<br />
Farmakokinetik<br />
İlacın zamana göre plazma ve değişik<br />
dokulardaki konsantrasyonu<br />
İlaca bağlı istenmeyen etkilerin % 70-80’ nin<br />
doz/konsantrasyon ile ilişkisi<br />
Donepezil/ galantamin ile tedavi edilen<br />
hastalarda sitokrom P4503A4<br />
metobolizması engellenirse kolinerjik<br />
(bulantı, kusma, diare) yan etkiler
Geriatrik Psikofarm akoloji<br />
Farmakokinetik<br />
Pazarlama stratejisi stratejisi: etkinliği göstermek için<br />
araştırmaların genç, sağlıklı, yüksek doz<br />
Farmakokinetik çalışmaların farklı gruplarda,<br />
farklı dozlarda yapılması gerekli<br />
Yaşa bağlı emilim, dağılım, metobolizma ve<br />
atılımda değişim
Geriatrik Psikofarm akoloji<br />
Farmakokinetik<br />
Emilim: mide boşalma zamanı, ince bağırsak kan akımı<br />
Dağılım: vücut yağı oranı arttıkça, yağa dağılan<br />
ilaçların(psikotropiklerin<br />
psikotropiklerin büyük çoğunluğu) yarı ömrü<br />
uzamaktadır<br />
Li ve digoksin gibi suda çözünen ilaçların dağılım<br />
hacimleri azalmakta ve güvenlik aralığı daralmaktadır<br />
Uzun yarı ömürlü ve ya yağda çözünen bzd (diazepam ve<br />
klonezapam), orta uzunlukta y.ö ve suda çözünebilirliği<br />
daha yüksek lorezapam’a göre daha fazla düşme riski<br />
Serum albumin düzeyi azaldığından serbest ilaç düzeyi<br />
artar
Geriatrik Psikofarm akoloji<br />
Farmakokinetik<br />
Metobolizma: yağda çözünen bileşikleri daha suda<br />
dönüşebilen türevlerine dönüştürerek daha kolay<br />
atılımı<br />
Faz I: yükseltgenme/indirgenme<br />
Faz II: konjugasyon<br />
KC kitlesi ve kanlanmasının yaşla azalması<br />
CYP: faz I den sorumlu enzimlerde farklılık: genetik,<br />
kullanılan ilaçlar arasındaki etkileşimler<br />
Örn: 2D6 Kafkas ırkında kötü çalışır, çalışır,difenhidramin<br />
inhibitör:venlafaksin kullandı kullandığındakardiyotoksik etki
Geriatrik Psikofarm akoloji<br />
Farmakokinetik<br />
Metobolizma:<br />
2C19,işlevi yaşla azalır, Japonlarda kötü<br />
Fenitoin, warfarin(coumadin) ilaçların met.<br />
sorumlu, fluvaksamin ve fluoksetin<br />
tarafından inhibe edilir<br />
CYP3A4, KC kan akımı azalınca (25-65 yaş<br />
arasında%40) metabolizma azalır
Geriatrik Psikofarm akoloji<br />
Farmakokinetik<br />
Atılım:glomeruler filtrasyon yaşla azalır<br />
Li, rivastigmin, gabapentin etkilenebilir<br />
NSAI, ACE inhibitörleri böbrek kan akımı<br />
üzerindeki etkileri nedeniyle Li atılımını<br />
azaltır<br />
Azalmış renal klerens nedeniyle 1 mg<br />
alprozolam 65 yaş üstü hst’ da serum<br />
digoksin seviyesini dramatik artırabilir
Geriatrik Psikofarm akoloji<br />
Farm akodinam ik<br />
Yaş ilerledikçe homeostatik mekanizmalarda<br />
genel bir azalma: postür kontrolü, ortastatik<br />
dolaşım tepkileri, visseral kas işlevleri vb<br />
Çevresel de değişimlere gösterilen<br />
adaptasyonda bozulma bozulma: istenmeyen ilaç<br />
reaksiyonları<br />
Psikotropikler; düşme, bilişsel bozukluklar<br />
riskini artırma<br />
Yaşlanma ile dopamin ve ach içeriği azalır; D2<br />
antagonistleri ve antimuskarinik ajanlara<br />
hassasiyet
Geriatrik Psikofarm akoloji<br />
Antikolinerjite<br />
Antikolinerjik özellikleri nedeniyle<br />
kullanılanlar:oksibutin oksibutin, benztropin<br />
Ana etkileri yanında antikolinerjik etkisi<br />
olanlar:amitriptilin, , digoksin, paroksetin<br />
Periferik etki: agız kuruluğu, taşikardi,<br />
görmede bulanıklık, idrar retansiyonu<br />
SSS: konfüzyon, yakın bellekte bzk, deliryum<br />
Yaşlanmaya bağlı bellek bzk. artma
Geriatrik Psikofarm akoloji akoloji,<br />
Tem el İlkeler<br />
Sağlıklılık lıklılık durumu, kullandı kullandığı yüksek riskli<br />
ilaçlar, diyet gibi hastaya ait risk faktörlerinin<br />
belirlenmeli<br />
Hastanın ilaç kullanım öyküsünün yakınları da<br />
dahil edilerek net olarak alınmalı<br />
Hastaların ve bakım verenlerin ilaçlar ve dozları<br />
hakkında bilgilendirilmeli ve yakın takip edilmeli<br />
İlaçların laçların etkileri, etkileşimleri ve klerensleri<br />
konusunda bilgili olunmalı
Geriatrik Psikofarm akoloji akoloji,<br />
Tem el İlkeler<br />
Mümkün olan en düşük doz,doz artırımları<br />
yavaş biçimde olmalı ve gereksiz ilaç<br />
kullanımından kaçınılmalı<br />
Sık aralıklarla psikomotor işlevleri, ruhsal<br />
durumunu, ortostatik kan basıncını ve<br />
dengeyi değerlendirmeli erlendirmeli<br />
Hastanın fiziksel ve bilişsel durumunda<br />
kötüleşme olduğunda unda her zaman için<br />
etkenlerden birinin ilaç yan etkileri<br />
olabileceği i unutulmamalı
İnsanda hayallerin<br />
yerini anılar<br />
almaya<br />
başlamışsa,<br />
yaşlılık başlamış<br />
demektir.<br />
Teşekkürler…
Change language