SOSYAL ANKSİYETE BOZUKLUĞU
SOSYAL ANKSİYETE BOZUKLUĞU
SOSYAL ANKSİYETE BOZUKLUĞU
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>SOSYAL</strong> <strong>ANKSİYETE</strong><br />
<strong>BOZUKLUĞU</strong><br />
PROF.DR.HATİCE ÖZYILDIZ GÜZ<br />
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ<br />
PSİKİYATRİ ABD
BECK’e göre SAB
OLGU 1<br />
34 yaşında, evli, 1 çocuklu, bayan hasta<br />
Dershanede İngilizce öğretmeni olarak çalışmakta iken<br />
daha iyi imkanları olan bir resmi kurumda tercüman olarak<br />
işe başlamış.<br />
Başlarda sadece yazılı metinleri çeviyoriken, şimdi yurt dışı<br />
bir toplantıda protokole eşlik etmesi ve anında çeviri<br />
yapması istenmiş<br />
Bu haberden sonra hastada kusma, boğuluyor gibi olma,<br />
çarpıntı, ağlama, uykusuzluk, aşırı huzursuzluk başlamış.
OLGU 1<br />
Korkusunun abartılı olduğunu bildiğini ancak<br />
engelleyemediğini,<br />
“aptalca bir şey yapmaktan” ,<br />
“yanlış çeviri yaparak kendisini rezil duruma<br />
düşürmekten”,<br />
“sesinin titremesine engel olamamaktan” korktuğunu<br />
söylüyor.
OLGU 1<br />
Hastanın öyküsünde , üniversite yıllarında küçük bir<br />
şehirden İstanbul’a geldiği ve o sıralarda kendini<br />
mutsuz hissettiği için psikiyatriste başvurduğu,<br />
depresyon tanısı ile fluoksetin tedavisi başlandığı ve<br />
düzeldiği öğrenildi.<br />
Öğretmenliğe başladığı yıllarda da, bir süre tahtada<br />
yazı yazmak, herkesin gözünün üstünde olmasından<br />
rahatsız olma durumu varmış, ancak zamanla bunun<br />
üstesinden gelebilmiş ve şimdi aynı işi rahatlık ile<br />
yapabileceğini belirtiyor.
OLGU 1<br />
Hastanın geliş nedeni; 15 gün sonrası için planlanan<br />
görev nedeniyle istifa etmeye karar vermesi ve bunun<br />
ailesi tarafından reddedilmesi ile sıkıntı hissinin<br />
artması.<br />
Ailenin isteği; rapor vs. alarak tedavi almasını<br />
sağlamak, istifa ederse daha zor bir hayatın onları<br />
beklediğini belirtiyorlar, hastamız ise Ankara’dan<br />
gelen her telefonda yakınmalarının doruk yaptığını ve<br />
böyle bir hayatın katlanılmaz olduğunu söylüyor.
NE YAPMALIYIM?<br />
RAPOR VERMELİ MİYİM?
Gevşeme eğitimi<br />
OLGU 1<br />
Beta bloker , paroksetin (NİYE?) ve klonazepam<br />
verilmesi
Atenolol<br />
Liebowitz et al. (1992)<br />
Beta -bloker<br />
8 hafta süre ile 50–100mg arası kullanım,<br />
yanıt oranı %30, plaseboya yanıt %23<br />
Atenolol<br />
Turner et al. (1994)<br />
12 hafta süre ile 25–100mg arası kullanım<br />
Yanıt oranı %33, plasebo yanıt oranı % 6<br />
Blanco et al.(2013)The evidence-based pharmacotherapy of social<br />
anxiety disorder.
En berbat senaryo<br />
Olabilecek en kötü şey ne?<br />
“karşımdakinin ne söylediğini anlayamam ve donup kalırım”<br />
Diğer kişilerin ne düşüneceğini sanıyorsunuz?<br />
“benim yetersiz olduğumu”<br />
Bunun sizin için anlamı ne olurdu? Bunun kötü olan yanı<br />
ne olabilir?<br />
“işimi bırakmak zorunda kalırım”
Olasılıklar<br />
Söyleyecek bir şey bulamayacağımı kesinlikle biliyor<br />
muyum?<br />
EVET............. %100 emin miyim? %80<br />
Sıkıntılı olduğumun görüleceğinden%100 emin miyim?<br />
............ hangi kanıtlar var?<br />
.......... tersine hangi kanıtlar var?<br />
Gelecekte ne olacağını gösteren sihirli bir kürem var<br />
mı? HAYIR
OLGU 1<br />
Görsel ve işitsel geri bildirim<br />
Bireyin alıştırmalar sırasında görsel ya da işitsel olarak<br />
kaydedilmesi, sonraki seansta bunun<br />
değerlendirilmesi<br />
“konuşurken sesim titreyecek ve herkes bunu<br />
anlayacak”<br />
“Donakalacağım”<br />
“aptalca hareketler yapacağım”
OLGU 1<br />
Görüşme esnasında kayıt önerisi-şimdi ve burada<br />
“HAYIR İSTEMİYORUM”<br />
EVDE TEK BAŞINA (0-10) PUAN<br />
KAYIT ÖNCESİ:<br />
10 PUAN<br />
Kendi videosunun izlemesi ve sonrası<br />
7 PUAN
OLGU 1<br />
İKİNCİ KEZ YAPILAN KAYIT SONRASI PUAN:<br />
5 PUAN<br />
EŞİ İLE BİRLİKTE YAPILAN GÖRÜŞME ÖNCESİ:<br />
8 PUAN<br />
SEYREDİLMESİ VE SONRASI:<br />
6 PUAN<br />
İKİNCİ KEZ EŞİYLE GÖRÜŞME TEKRARI VE İZLEM<br />
SONRASI:<br />
4 PUAN
OLGU 1<br />
Dikkatin kendini izlemekten diğerlerini gözlemeye<br />
kaydırılması<br />
SAB’unda en önemli sorunlardan biri bireyin dikkat<br />
odağının kişinin kendi kendine yönelmesi ve çevreden<br />
uzaklaşması olduğundan, dikkatin anksiyete anlarında<br />
çevreye yönlendirilmesi
Olgu 2<br />
Kendini gerçekleştiren kehanet
Olgu 2<br />
21 y, bekar, öğrenci, erkek hasta<br />
İlahiyat fakültesinde öğrenci<br />
Geliş nedeni, dün akşam gittiği acil servis doktorunun<br />
“yarın psikiyatriye gitmelisin” demesi
Olgu 2<br />
Dün akşam katıldığı bir dini toplantıda “hadi bakalım<br />
küçük hoca, sen bu konuda ne söyleyeceksin”<br />
demeleri üzerine aşırı bir korku yaşadığını, kalbinin<br />
deli gibi çarptığını, kıpkırmızı kesildiğini, ellerinin<br />
titrediğini, nefes alamadığını ve kendini kötü hissettiği<br />
için acile götürmelerini rica ettiğini söylüyor.
Olgu 2<br />
Görüşmenin ilerlemesinde en büyük korkusunun<br />
mezun olduğunda imamlık yapması gerektiği ve<br />
topluma karşı hitap etmekten çok korktuğunu belirtti.<br />
Çevresindeki herkesten de “çok çekingensin,<br />
konuşurken yüzün kızarıyor, sen nasıl imam olacaksın”<br />
diye eleştiriler aldığını, buna çok üzüldüğünü söyledi
Olgu 2<br />
Aslında bu yakınmaları nedeniyle daha öncede<br />
psikiyatriye başvurduğunu, paroksetin, moklobemid,<br />
fluoksetin ve venlafaksin verildiğini, yan etki veya<br />
etkisizlik nedeniyle en fazla 2 ay kullandığını, hatta bir<br />
doktorun “senin işin uzun, burada<br />
ayıracak vaktim yok” demesi üzerine tedavi<br />
arayışını bıraktığını ve çare olarak kalabalık<br />
ortamlardan kaçındığını belirtti.
Olgu 2<br />
Hastanın öyküsünde babasının hastamız 7 yaşında<br />
iken ölmesi, annesinin evlenmesi ve bir daha<br />
görüşmemeleri, yaşlı bir dede ve babaanne ile<br />
büyümesi ve okulda annesi- babasının olmamasının<br />
gündeme gelmesi, yatılı okulda büyümesi ve izinde<br />
dahi maddi olanaksızlık ve kimsesizlik nedeniyle<br />
yurttan ayrılamaması var.
Olgu 2<br />
Liebowitz sosyal ansiyete ölçeği puanı 84 olarak<br />
değerlendirildi.<br />
Kaçındığı alanlar zorluk derecesine göre sıralandı ve<br />
ödevler verildi.
En kolay:<br />
Telefonla sizi aramak<br />
Olgu 2<br />
Kalabalık yerde telefonla sizi aramak<br />
Tanımadığı birini aramak<br />
En zor:<br />
Romantik veya cinsel bir ilişki kurmak amacıyla<br />
birisiyle tanışmaya çalışmak
Sosyal beceri eğitimi<br />
Rol Oynama Yöntemi<br />
Gösteri ( Demonstrasyon )Yöntemi<br />
Model Olma (Modelling) Yöntemi<br />
Coaching Yöntemi<br />
Doğrudan Öğretim Yöntemi<br />
Bilişsel Süreç Yaklaşımı<br />
Bilişsel Sosyal Öğrenme Yöntemi<br />
Akran Destekli Öğrenme<br />
Drama<br />
Sanat Terapi<br />
İşbirliğine Dayalı Öğrenme Yöntemi
Olgu 2<br />
Tanışma sırasında ne konuşacağım?<br />
Rol play<br />
Yabancı biriyle nasıl konuşacağım?<br />
Markete gitmesi ve bir şey sorması
Olgu 2<br />
Sertralin tedavisi başlandı ve tedricen 150 mg’a çıkıldı.<br />
Takiplerinin 12. haftasında LSAÖ puanı 23 idi.
SAB’nda Farmakoterapi<br />
SSRI’lar ilk sıra tedavi<br />
Etki 6-8 haftadan itibaren gözlenmekte<br />
12 hafta SSRI kullanım sonrası %50 iyileşme<br />
Tam iyileşme 12 hafta ve üzerinde<br />
İyileşme 20. haftaya kadar uzayabilir<br />
Stein DJ, Baldwin DS, Bandelow B et al (2010)<br />
A 2010 evidence-based algorithm for the pharmacotherapy<br />
of social anxiety disorder. Curr Psychiatry Rep 12:471-477
İlacın grubu İlaç adı Kategori Önerilen derece Önerilen doz<br />
SSRI Essitolaopram A 1 10-20mg<br />
Paroksetin A 1 20-50mg<br />
Sertralin A 1 50-150mg<br />
Fluvoksamin A 1 100-300mg<br />
Sitolopram B 3 20-40mg<br />
Fluoksetin D 5 20-40mg<br />
SNRI Venlafaksin A 1 75-225mg<br />
MAOI Fenelzin A 2 45-90mg<br />
Benzodiazepin Klonazepam B 3 1,5-8mg<br />
Antikonvülzan Gabapentin B 3 600-3600mg<br />
RIMA Moklobemid D 5 300-600mg<br />
Bandelow et al.2008.World Federation of Societies of Biological Psychiatry<br />
(WFSBP) guidelines for the pharmacological treatment of anxiety,<br />
obsessive-compulsive and post-traumatic stress disorders - first revision.
TEŞEKKÜRLER
Change language