bilecik ili ağız incelemesi

1.4. COĞRAFĐ KONUM
Yurdumuzun kuzeybatısında Marmara Bölgesi’nde yer alan Bilecik,
Türkiye’nin dört ayrı bölgesine de sınırı olan tek ildir. Đli kuzeyde Sakarya, doğuda
Bolu, güneydoğuda Eskişehir, batıda Bursa ve güneyde Kütahya illeri
çevrelemektedir. Ege, Đç Anadolu, Karadeniz ve Marmara Bölgeleri’nde kesiştiği
yerde bulunmasından dolayı, su kaynakları ve farklılık gösteren topografyasına
paralel olarak üç farklı iklim tipi görülmektedir. Genel olarak Merkez Gölpazarı,
Osmaneli ve Söğüt ilçelerinde “Marmara Bölgesi”, Bozüyük, Pazaryeri, Yenipazar
ve Đnhisar ilçelerinde ise “Đç Anadolu Bölgesi” iklimi geçerlidir. Ayrıca Gölpazarı,
Osmaneli ve Đnhisar ilçelerinin Sakarya Irmağı kıyı şeridinde mikroklima iklim
bölgeleri görülmektedir.
4321 km 2 ’lik alanı ile Türkiye topraklarının %0,5’ini kaplayan Bilecik Đli’nin
yeryüzü şekillerini tepelik alanlar, dik ve derin vadilerle yarılmış aşınım düzlükleri
oluşturmaktadır. Đl topraklarının yaklaşık %32’sini kaplayan dağlar genellikle tepelik
alanlar biçimindedir. Đl’in en yüksek doruğu Bozüyük’te 1906 m.ye ulaşan Kala
Dağı’dır. Onu 1790 rakımlı Yirce Dağı izlemektedir.
Bilecik topraklarının %7,5’luk bölümünü kaplayan ovalar, genellikle Sakarya
Irmağı boyunca uzanan çok geniş olmayan düzlükler şeklindedir. Đl’in en önemli
ovası Bozüyük Ovası’dır. Yaklaşık 60 km 2 ’lik ağını kaplayan bu ova kuzeybatıda
daralarak Karasu Vadisi’ne doğru yayılır.
Đl’de yayla tanımı içerisine sokulabilecek düzlükler azdır. Đl topraklarının
%59,9 gibi büyük bir bölümü aşınım düzlükleri durumundadır. “V” şeklinde
vadilerle parçalanan bu düzlükler il topraklarının oldukça bozuk bir görünüm
almasına neden olmuştur. Vadiler genellikle dik ve derin yarıklar biçimindedir.
Bunların en önemlisi Sakarya Vadisi’dir. Diğer önemli vadiler; Karasu Çayı, Göynük
Çayı, Göksu, Sarısu ve Hamsu Deresi’dir.
Bilecik’in çağlar boyu önemli roller üstlenmesinde; verimli toprakları,
yaşama elverişli iklimi, su ve bitki yoğunluğu etken olmuştur.
24