bilecik ili ağız incelemesi

yapılanmanın işareti olmalıdır. Başka bir ifade ile "Oğuz", siyasî, idarî ve sosyal
teşkilâtlanmanın bir ifadesiydi. Erken dönemlerden itibaren muhtelif sayıdaki
boylardan meydana gelen Oğuzlar, bu teşkilâtlanmanın klasik döneminde iki ana
kısma ayrılmaktaydılar: Üç-Ok ve Boz-Ok. Bu iki ana kısım ise müsavî olarak
kendisine mensup boylardan meydana gelmekteydi. Bu boylar Kayı Bayat Alkaevli
(Alkabölük), Karaevli (Karabölük), Yazır, Döğer, Dodurga, Yaparlı, Avşar, Kızık,
Beydili, Karkın, Bayındır, Peçenek, Çavundur, (Çavuldur), Çepni, Salur, Eymir,
Alayuntlu, Yüreğir, iğdir, Büğdüz, Yıva ve Kınık adlarını taşımaktaydı. Oğuzlar,
böyle bir teşkilâtlanma içinde başlarında Yabguların bulunduğu bir devlete sahiptiler.
Bu devletin başkenti, kışlak bölgesindeki Yenikent idi. Devletin karşılığı olarak ise o
dönemde daha çok il (el) adı kullanılmaktaydı.
1071 Malazgirt Savaşı'nı takip eden yıllarda başlayan ve aralıklarla yüzyıl
son çeyreğine kadar devam eden göçler sonunda Anadolu'ya ilerin de üzerinde
Türkmen gelmiş olmalıdır. Ancak bu döneme ait kaynakların yetersizliği yüzünden
bunların nüfuslarına dair bir bilgi vermek ün olamamaktadır. Bununla birlikte bazı
kaynaklarda bunların yoğunlaştığı bölgeler üzerine az da olsa bilgilere
rastlanmaktadır. Nitekim bir Latin kaynağı, 11. yüzyılın sonlarında Denizli
bölgesiyle Isparta bölgesindeki göçebelerin 100.000 çadır civarında olduğunu
vermektedir. Coğrafyacı Đbn Sa’id ise XIII. yüzyılın ikinci yansında Denizli
bölgesinde 200000, Bolu bölgesinde 30.000 ve Kastamonu bölgesinde 100.000 çadır
göçebe halkın yaşadığını yazmaktadır. Yine bu dönemlerde Suriye bölgesinde 40.000
çadır göçebe halkın yaşadığı dikkati çekmektedir.
Bu bilgilerin yanı sıra Anadolu'daki yer adları, bahis konusu Türkmenlerin
coğrafî bakımdan bulundukları bölgelerin tespitine yardımcı olmaktadır. Bu adlar,
göçebelerin bilahare birçoğunun meskûn bir hâle geldiği yer olan ve Anadolu'nun
güney ve kuzey kısmında batıdan doğuya uzanan Toros ve Karadeniz dağlarının iç
eteklerinde geniş bir bölgede yoğunlaştığını gösteriyor. Yoğunlaşılan bölgeler,
kuzeyde daha çok dağ silsilelerinin iç kesimlerinde yer alan Bolu, Kastamonu,
Çorum, Tosya ve Tokat ovalarıyla Ankara bölgesiydi. Güneyde, Orta Anadolu
steplerinin güney sınırı boyu ile Çukurova ve Göller bölgesiydi. Ayrıca batıda,
özellikle Menderes ve Gediz ovalarının bulunduğu geniş bölgeydi. Bu bölgelerdeki
10