1 1. GİRİŞ Atmosfer, yüksek ışık şiddeti, ekstrem sıcaklık değişimi ...

1. GİRİŞ 

Atmosfer, yüksek ışık şiddeti, ekstrem sıcaklık değişimi, düşük organik madde 

konsantrasyonu ve kullanılabilir su miktarının azlığı gibi nedenlerden dolayı mikrobiyal 

üreme için pek uygun olmayan bir ortamdır (Mahdy ve El-Sehravi 1997). Buna karşın 

atmosfer, mikroorganizmaların üremesine uygun bir ortam olmamasına rağmen, içinde 

bu organizmaları belirli oranlarda barındırmaktadır. 

Atmosferdeki mikroorganizmaların sayı ve kompozisyonunu tespit edebilmek 

için geçmişten günümüze bir çok araştırıcı çeşitli çalışmalar yapmıştır. Bilinen en eski 

aerobiyoloji deneyi muhtemelen Pasteur’ün çürümeye neden olan çalışmasıdır. Pasteur 

bir taraftan spontan generasyon paradigmasına karşı çıkarken bir taraftan da havayla 

taşınan tozların bioaerosol ve mikropları da içerdiğini kanıtlamıştı. Günümüz 

koşullarına göre basit fakat 19. yüzyıla göre uygun ekipmanlarla aerobiyolojinin 

temellerini atmıştır. 1900’lü yıllarda, örneklenen havanın hacmi bilinmediğinden 

plaklarda üreyen mikroorganizmalar, havayla taşınan mikrobiyal konsantrasyonun 

güvenilir bir göstergesi değildi. Aerobiyolojinin dönüm noktası 20. yüzyılın 

ortalarından itibaren iki ilk ve en önemli volümetrik örnekleyici olan Hirst Spor Tuzağı 

ve Andersen Kültür Örnekleyicisinin geliştirilmesiyle başlar. Bu cihazların 

geliştirilmesinden sonra aerobiyoloji bitki patolojisi, endüstriel hijyen, palinoloji ve 

allerji gibi sahalara büyük gelişmeler olmuştur (Levetin ve Horner 2002). 

Biyosferde yaşayan mikroorganizmalardan küf mantarları ekstrem çevre 

koşullarında gelişebilen ve toprak, bitki ve hayvan artıkları gibi çok çeşitli maddelerde 

gelişme gösterebilen organizmalardır (Pepeljnjak ve Segvic 2003) ve bu maddelerde 

meydana gelen sporlarını, çevreye, atmosferik havaya ve suya, insanlar ve çeşitli 

hayvanlar vasıtasıyla yayarlar (Mezzari vd. 2002). 

Havaya yayılan mikroorganizmalar, nadiren serbest, genelde hacmi ve kütlesi 

değişen taşıyıcılar üzerinde tutunmuş olarak bulunurlar (Atik 1993) veya havada belirli 

bir süre süspanse (asılı) halde kalarak bioaerosolleri oluştururlar. Aerosol terimi duman 

ve sis gibi atmosferdeki gaz veya havanın içindeki, katı veya sıvı partikül 

süspansiyonları olarak tanımlanabilir. Biyolojik aerosoller, virüsleri, polenleri, 

bakterileri, küf ve küf sporlarını içerir. Aerosol partiküllerinin büyüklüğü genellikle 

1

0.5 ila 50 µm arasındadır. Bir partikülün boyutu onun atmosferdeki aerodinamik 

davranışını etkileyen en önemli faktördür (Kang ve Frank 1989). 

Küf mantarlarının bazı ev içi ve ev dışı çevrelerde yüksek konsantrasyonlarda 

bulunması, onların küçük boyutlarda olmaları ve bu sayede saçılım elementlerinin 

(propagül) rahatça ev içi ve ev dışı çevreye yayılmasıyla gerçekleşir (Aira vd. 2002). 

Bunun yanısıra havayla taşınan küf mantarlarının spor yoğunluğu, çeşitli faktörlere 

bağlıdır. Bunlar arasında; günün hangi saati olduğu, meteorolojik faktörler, mevsimsel 

iklim faktörleri ve vejetasyon tipi gibi faktörler sayılabilir (Pepeljnjak ve Segvic 2003). 

Bir çok araştırıcı meteorolojik faktörlerin küf mantarı kolonilerinin ev içi ve ev dışı 

ortamda bulunma sıklığıyla yakından ilişkili olduğunu belirtmişlerdir (Al-Subai 2002, 

Burch ve Levetin 2002, Levetin ve Horner 2002, Şakıyan ve İnceoğlu 2003). Örneğin 

tropikal ülkelerdeki iklimsel şartlar, özellikle yüksek nem ve sıcaklık, yağmurlu 

mevsimlerde kaydedilmiştir ve bu durum atmosferdeki spor düzeyini arttırır ve küf 

mantarı gelişimini teşvik eder (Aira vd. 2002). 

Küf mantarları çevremizin hemen her yerinde olduğu düşünülen ve çoğu basit 

maddelerde kolayca gelişme özelliğine sahip olan organizmalardır. İnsanlar genellikle 

inhalasyon (solunum) yoluyla mantarlarla sürekli olarak temas halindedirler (Pei-Chih 

vd. 2000). Havayla taşınan küf mantarları bir takım hastalıklara neden olacak şekilde 

insan sağlığını etkileyebilirler. Bu etkiler 4 farklı yolla olabilir: 

1. Allerjen olarak rol oynarlar, 

2. İnsanları infekte ederler, 

3. Toksijeniktirler, 

4. İnflamasyon reaksiyonlarına neden olurlar. 

Küf mantarları genel olarak potansiyel allerjen olarak ele alınmalıdır (Fischer ve 

Dott 2003). Küf mantarlarındaki allerjen olan yapılar, öncelikle eşeyli ve eşeysiz 

sporlardır. Fakat mantarlar miselyum gibi diğer yapılarını da çevreye yayarlar 

(Pepeljnjak ve Segvic, 2003). Alternaria Nees ve Cladosporium Link ev dışı havasında 

bulunan en önemli havayla taşınan allerjen olarak düşünülürken, Aspergillus FR.: FR ve 

Penicillium Link son zamanlarda ev içi havasındaki önemli allerjenler olarak kabul 

edilirler. Küf problemi olan binalarda Aspergillus ve Penicillium’lar sıklıkla ev içi 

havasında, ev dışı havasında bulunduklarından daha fazla konsantrasyondadırlar 

2

(Fischer ve Dott 2003). Su ve Ark. (2001) yaptıkları çalışmada 80’den fazla küf mantarı 

cinsinin solunum sistemi allerji semptomlarıyla ilişkili olduğunu ve Cladosporium, 

Alternaria, Aspergillus ve Fusarium Link’un en yaygın allerji yapan cinsler arasında 

yer aldığını, toksinler ve uçucu organik bileşikleri de içeren küf mantarı metabolitlerinin 

solunum sistemini tahriş ettiğini belirtmişlerdir. Ayrıca USA-Kansas’ta yapılan bir ev 

içi çalışmada, ev içi Cladosporium düzeyinin yükselmesinin solunum semptomlarıyla 

ilişkili olduğunu bildirmişlerdir. Bunun dışında bir çok araştırıcı küf mantarı saçılım 

elementlerine maruz kalma sonucunda insan vücudunda çeşitli tiplerde allerjik 

reaksiyonlar meydana geldiğini rapor etmişlerdir (Mezzari vd. 2002 , Pepeljnjak ve 

Segvic 2003 , Aira vd. 2002 , Burch ve Levetin 2002, Troutt ve Levetin 2002, 

Hargreaves vd. 2003, Levetin ve Horner 2002, Myszkowska vd. 2002). Ayrıca yüksek 

küf mantarı spor konsantrasyonuna sahip hava, özellikle duyarlı kişilerde astım ve rinit 

açısından klinik öneme sahiptir. Örneğin 1999 yılında yapılan bir çalışmada, Alternaria 

sporlarının genç yetişkin insanlarda şiddetli astımla ilişkisi olduğu bulunmuştur (Burch 

ve Levetin 2002). Yazıcıoğlu ve Ark. (2002) yaptıkları çalışmada, astımlı çocukların 

evlerinde tespit edilen küf mantarlarının toplam koloni sayılarının, kontrol grubu olan 

çocukların evinde tespit edilen küf mantarı koloni sayısından istatistiksel olarak önemli 

derecede fazla olduğunu tespit etmişler ve dolayısıyla küf mantarı sporlarına maruz 

kalmanın çocuklarda astımın meydana gelmesinde katkıda bulunabileceğini 

belirtmişlerdir. 

Küf mantarı sporları, konjüktivit ve rinit gibi rahatsızlıkların meydana 

gelmesinde önemli etkilere sahiptir (Cakmak vd. 2002). Bazı küf mantarlarının da 

kronik akciğer hastalıklarına neden oldukları bilinmektedir (Ayata 1990). Aspergillosis 

bu tip akciğer hastalıklarından biridir. Aspergillus fumigatus Fresen. invazif 

Aspergillosis’in en yaygın etken ajanı olmasına rağmen diğer Aspergillus türleri örneğin 

A. flavus Link, A. niger Tiegh., A. terreus Thom ve A. nidulans (Eidam) G. Winter 

[Emericella nidulans (Eidam) Vuill.]’ın da bu hastalıkla ilişkili olduğu gösterilmiştir 

(Abarca 2000). Bunun dışında bir iç mekan içerisinde bioaerosol miktarına bağlı olarak 

da insanlarda bir takım rahatsızlıklar meydana gelmektedir. Küf mantarı sporlarının da 

dahil olduğu mikrobiyal kirleticiler tarafından iç mekan atmosferinin kontaminasyonu 

ve dolayısıyla bioaerosol miktarının çok yoğun olması “Sick Building Syndrome- Hasta 

Bina Sendromu” adı verilen bir fenomenin ortaya çıkmasından sorumlu olabilir ve bu 

3

durum bir halk sağlığı problemi olarak kabul edilmektedir. Ev içi havasında bulunan 

küf mantarları, bakteriler ve virüsleri kapsayan bioaerosollerin organizmada, infeksiyon 

hastalıkları, solunum sistemi problemleri, aşırı duyarlılık reaksiyonları, allerjik ve irite 

edici cevapların meydana gelmesine neden olabilir. İnsanlar şu yada bu şekilde 

zamanlarının % 80- 90 ’ını gerek işyerlerinde gerek evde olmak suretiyle iç mekanlarda 

geçirirler. Hava kontaminantlarına iç mekanlarda maruz kalmak bu nedenle çok olasıdır 

ve bazı durumlarda insan sağlığı açısından büyük önem taşır. Hassas insanlar baş 

ağrısından kronik yorgunluğa, mide bulantısı ve sinüslerin tıkanıklığından tahriş olan 

göz, burun ve boğaz şikayetlerine kadar çok geniş bir yelpazede problem yaşarlar 

(Green ve Scarpino 2002). 

Bütün bu nedenlerden dolayı, bir şehirdeki mantarların bilinmesi ekolojik tanı ve 

solunan allerjenler tarafından meydana getirilen allerji vakaları için spesifik 

uygulamalar açısından son derece önemlidir (Mezzari vd. 2002). 

Türkiye’de geçmiş dönemlerde, çalışmamıza benzer olarak, Yuluğ ve Kuştimur 

(1977a), Ankara’nın çeşitli semtlerinde ev içi ve ev dışı havasının küf mantarı florasını 

araştırmışlardır. Bizim araştırma bölgemiz olan Tekirdağ İli’nde ev dışı ve ev içi 

atmosferindeki küf mantarlarının sayı ve kompozisyonu bilinmemektedir. 

Bu çalışma, Tekirdağ İli’nin ev dışı ve ev içi atmosferinde bulunan küf 

mantarlarının sayı ve kompozisyonlarının tespiti ve mevsimsel dağılımlarını araştırmak 

ve bunun yanında mantar koloni sayılarının çeşitli meteorolojik faktörlerle ilişkili olup 

olmadığını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. 

4

2. LİTERATÜR ÖZETLERİ 

2.1. Yurt Dışında Yapılan Çalışmalar 

Havayla taşınan mantarlarla ilgili ilk çalışmalar sırasıyla 1859, 1922 ve 1924 

yıllarında yapılmıştır. Ev içi havasıyla ilgili çalışmalar ise 1947’den beri yapılmaktadır 

(Mohovic vd. 1988). Aşağıda bazı araştırıcıların yaptıkları çalışmalar özetlenmiştir. 

Agarwal ve Shivpuri (1969), Hindistan’ın başkenti Delhi’de alerji yapan mantar 

sporlarını belirlemek üzere yaptıkları araştırmalarda, yerçekimine dayalı Petri Plak 

Yöntemi ve Slayt Yöntemi kullanarak, bir yıl boyunca her ayın belirli gününde ve 

günde üç defa örnek almışlardır. 

Moustafa ve Kamel (1976), Kuveyt havasındaki mantar sporları Petri Plak 

Yöntemi kullanarak araştırmışlardır. 

Beaumont ve Ark. (1985), astmatik ve ve küflere hassasiyeti olan sekiz hastanın 

ev içi ve dışı mantar hava sporlarını Andersen örnekleyici kullanarak araştırmışlardır. 

Licorish ve Ark. (1985), astım gelişiminde, Alternaria ve Penicillium 

sporlarının rolünü araştırmışlardır. 

Strachan ve Ark. (1990), 7 yaşındaki çocukların oluşturduğu ve aşırı derecede 

hırıltılı solunum yapan çocukların evinde küf populasyonunun bulunduğunu rapor 

etmişlerdir. 

Hellenbrand ve Reade (1992), alternatif enerji kaynağı olarak da kullanılan odun 

parçalarının mikroorganizmalarla oluşturduğu birliktelik sonucunda ev içi hava 

kalitesine olan etkisini belirten bir çalışma yapmışlardır. 

Miller (1992), evlerdeki küf ve neme maruz kalmanın çok sayıda solunum 

rahatsızlıkları için önemli bir risk faktörü olduğunu rapor etmiştir. Özellikle 

mikotoksinler ve β 1.3 glukanlar gibi sporlarda bulunan düşük moleküler ağırlıklı 

bileşenlerin kaydedilen semptomlara yardımcı olduklarını bildirmiştir. 

Nugari ve Ark. (1993), duvar boyaları üzerinde ev içi havasıyla taşınan mantar 

sporların meydana getirdiği kontaminasyonu araştırmışlar ve duvar boyaları üzerinde 

biyolojik çürümeden sorumlu birçok mikroorganizmanın kaynağının hava olduğunu 

belirtmişlerdir. 

5

Auger ve Ark. (1994), kronik yorgunluktan şikayetçi olan ve tekrarlayan üst 

solunum yolları enfeksiyonu olan hastaların havayla taşınan mantarlarla olan ilişkisini 

araştırmışlardır. Yapılan son epidemiyolojik araştırmalar, küflere maruz kalmanın 

solunumla ilgili ve ilgili olmayan belirtiler arasında bir ilişkinin var olduğunu 

göstermiştir. 

Yu-Mei ve Chih-Shan (1994), subtropikal iklimin hüküm sürdüğü yerleşim 

bölgelerindeki ev içi ve ev dışı havasındaki mevsimsel mantar dağılımını saptamak 

amacıyla 6 apartmanın iç ve dışından, 1 yıllık bir süre içinde 1’er ay aralıklarla 

N6 Andersen örnekleyicisi kullanarak havayla taşınan mantarları izole etmişler ve 

mantar sporlarının, yerleşim bölgesinin birinden diğerine değişim gösterdiği gibi ev içi 

ve ev dışı havasında da oldukça değişim gösterdiğini tespit etmişlerdir. 

De-Wei ve Kendrick. (1996) Canada, Ontario, Kitchener-Waterloo’da 15 evdeki 

çeşitli odalarda bulunan iç mekandaki havayla taşınan mantarları kasım 1991’den eylül 

1993’e kadar incelemişlerdir. İncelenen odaların tipleri arasında havayla taşınan spor 

konsantrasyonları bakımından önemli farklar bulunduğunu bildirmişlerdir. En yüksek 

spor konsantrasyonunu oturma odalarında ve en yüksek mantar çeşitliliğinin de 

mutfaklarda bulunduğunu rapor etmişlerdir. 

Chih-Shan ve Ark. (1995), havayla taşınan mantarların konsantrasyonunda bir 

artma gösterdiği yaz mevsiminde, N6 Andersen örnekleyici kullanarak, Taiwan’ın 

Taipei bölgesindeki 46 astımlı, 20 atopik olmayan çocukların yaşadığı evlerin, ev içi ve 

ev dışı mantar florasını araştırmışlardır. 

Hasnain ve Ark. (1995), Suudi Arabistan Krallığı’ndaki alerjik solunum 

rahatsızlıklarından özellikle bronşial astım hastalığının meydana gelmesinde rol 

oynayan havayla taşınan alerjenleri, kalitatif, volümetrik ve immünolojik açılardan 

araştırmışlardır. 

Khan ve Ark. (1999), Kuveyt iç ve dış hava ortamındaki Aspergillus ve diğer 

küflerin havadaki dağılımlarını çalışmak için bir yıllık bir inceleme yapmışlardır. 

Andersen örnekleyicisi ve Rose-Bengal Agar kullanmışlardır. İç ve dış ortam havasında 

bulunan mantar türlerinin bir karşılaştırmasını yapmışlardır. 

Kamal ve Ark. (2000), taşınabilir hava temizleyicileri ile havada bulunan 

partiküllerin yoğunluk ve büyüklüklerine göre filtrelerden geçip geçmediklerini 

araştırmışlardır. Bakteri ve mantar kontaminantlarının havadan uzaklaştırılması 30 

6

dakikalık bir uygulama periyodu sonunda bakterilerde %98,7, mantarlarda % 67’ye 

varan başarı ile gerçekleşmiştir. Arındırma işleminden sonra Penicillium türlerinin 

baskın olduğunu ve ≤ 4 µm’lik küçük partiküllerin filtrelerden geçtiğini rapor 

etmişlerdir. 

2.2. Türkiye’de Yapılan Çalışmalar 

Okuyan ve Ark. (1976), 1972 ve 1974 Ocak aylarında Ankara’nın çeşitli 

semtlerindeki havanın küf ve maya florasındaki değişiklik ve bunun alerjik hastalıklar 

yönünden önemi ile ilgili çalışmalar yapmışlardır. 

Yuluğ ve Kuştimur (1977a), Ankara’nın çeşitli semtlerinde ev içi ve ev dışı 

havasının mantar florasını araştırmışlardır. Ayrıca atmosferdeki mantar florasının 

Ankara’nın semtlerine göre farklılık gösterip göstermediği çalışılmıştır. 

Yuluğ ve Kuştimur (1977b), başka bir araştırmalarında, Ankara’nın çeşitli 

semtlerinde akşam ve sabah havasının mantar florasını incelemişlerdir. Ankara’nın 

bütün semtlerinde akşam atmosferinde küf olarak en çok Penicillium görülmüş bunu 

Cladosporium, Mycelia sterilia, Alternaria, Aspergillus, Pullularia Berkh’nın izlediğini 

tespit etmişlerdir. 

Ayata (1990), İzmir ilinin çeşitli semtlerinde ev içi ve ev dışı havasının 

mevsimsel mantar florasını araştırmıştır. Ev içi ve ev dışından alınan 140 plak 

örneğinde 1348 koloni tespit etmiş olup bunun 1073’ü ev dışında ve 275’i ise ev içinde 

bulunmuştur. 

Sapan ve Ark. (1991), Bursa ilindeki ev içi mantar florasını araştırmışlardır. 

Açılan 1188 besi yerinden 1014’ünde üreme olduğunu ve en sık üreyen ilk altı cinsin 

sırasıyla Penicillium, Cladosporium, Rhizopus Ehrenberger, Aspergillus, Absidia Tiegh 

ve Mucor Mich. Ex Fr. olduğunu rapor etmişlerdir. 

Sapan ve Ark. (1993), Bursa’daki bronşial astımlı çocukların evlerindeki mantar 

florasını belirlemek amacıyla çalışma yapmışlardır. 

Atik (1993), “Eskişehir Merkez İlçesinde Mikrobiyal Hava Kirliliği” adlı yüksek 

lisans çalışmasında, toplam 10 istasyondan, 1992 yılının Temmuz ayından itibaren 

belirli aralıklarla tam bir yıl boyunca belirlenen bölgelerden bakteri, maya ve küf 

izolasyonu yapmıştır. 

7

Şimşekli ve Ark. (1999), “ Bursa’da bulunan bazı besin üretim tesisleri ve 

depolarının iç mekanlarının havasal mikobiotası” adlı çalışmasında besi yeri plakları 

hava ile temas ettirilmesi yöntemini kullanarak 1 Aralık 1995-15 Ekim 1996 tarihleri 

arasında, 15 aylık periyotlarla 16 besin işletmesi ve depolardan 8 defa örnek almışlardır 

Şen ve Asan (2001), “Edirne İli sebze ekim alanlarında havayla taşınan 

funguslar” isimli çalışmasında 5 sebze ekim alanından Nisan-Eylül 1996 tarihleri 

arasında mantar örnekleri almıştır. 

Asan ve Ark. (2002), Edirne’de havayla taşınan mantarları tespit etmek amacıyla 

Yerçekimine Dayalı Petri Plak Metodu kullanarak 12 ay boyunca 6 farklı istasyondan 

örnek almışlar ve yaptıkları teşhisler sonucunda dominant cins olarak Alternaria, 

Penicillium, Cladosporium’u bulmuşlardır. Ayrıca mantar spor sayısı, hava pollutantları 

ve meteorolojik faktörler arasındaki ilişkileri istatistiksel analizler kullanarak 

incelemişler, spor sayısının havadaki SO2 konsantrasyonuyla ve sıcaklıkla gösterdiği 

korelasyonun istatistiki olarak önemli olduğunu bulmuşlardır. 

Yazıcıoğlu ve Ark. (2002), Edirne’deki 47 astımlı ve 23 nonatopik kontrol grubu 

olarak seçilen çocukların evlerinde, ev içi mantar florasını araştırmak ve ev 

özelliklerinin mantarlar üzerine etkilerini saptamak için 5 ay boyunca yatak odaları, 

oturma odaları, mutfak ve banyolardan örnek almışlardır. Mantar koloni sayısının 

astımlı çocukların yaşadığı evlerde, kontrol çocukların yaşadığı evlerden daha yüksek 

olduğunu, banyoların mantar üremesinin ana kaynağı olduğunu ve eski evlerin mantar 

gelişimine daha elverişli olduğunu bulmuşlardır. 

8

3. ARAŞTIRMA BÖLGESİNİN TANIMI 

3.1 Araştırma Bölgesinin Coğrafik Özellikleri 

Tekirdağ Türkiye'nin Kuzeybatısında, Marmara Denizinin kuzeyinde tamamı 

Trakya topraklarında yer alan üç ilden biri, ayrıca Türkiye’de iki denize kıyısı olan altı 

ilden biridir. Tekirdağ 41º 34' 52" - 40º 52' 53" - 41º 35' 28" – 40º 32' 23" Kuzey 

enlemleri ile 28º 09' 14" - 26º 42' 42" – 28º 08' 34" – 26º 54' 24" Doğu boylamları 

arasındadır. Merkez ilçesinin yüz ölçümü 1111 km 2 ve toplam 6313 km²’lik 

yüzölçümüne sahip olan ilin denizden yüksekliği 0-200 m arasındadır. Tekirdağ İlinin 

merkez ilçesinde 31,902’si köyde ve 97,736’sı şehir merkezinde olmak üzere 129,638 

kişi yaşamaktadır. Merkez ilçenin haricinde 8 ilçenin toplam nüfusu 416 467 olup genel 

toplamda il nüfusu 546 105’tir. İI doğudan İstanbul'un Silivri ve Çatalca, kuzeyden 

Kırklareli'nin Vize, Lüleburgaz, Babaeski ve Pehlivanköy, güneyden Marmara Denizi ve 

Çanakkale'nin Gelibolu ilçesiyle ile çevrilidir. Kuzeydoğudan Karadeniz 'e 1.5 km’lik 

bir kıyısı vardır. Ergene Havzasının güney kesimindeki en büyük kent olan Tekirdağ, 

Güney Ergene yöresinden ve kuzeyden gelen yolların Marmara denizine ulaştıkları 

yerde, geniş bir körfezin kıyısına kurulmuştur. İI merkezi kısmen vadi yamaçlarında, 

kısmen yalıyarlar üzerinde birbirini izleyen üç basamak üzerine yayılır. Vilayet 

konağının bulunduğu İlk basamakta yükselti 12 m, çarşının bulunduğu basamakta 25 m 

ve kuzeyde Tuğlacılar Lisesinin bulunduğu basamakta 45 m ’dir (www.tekirdag.gov.tr). 

Tekirdağ'ın jeolojik yapısı oldukça gençtir. I. zamanda il alanı denizlerle 

kaplıdır. Bu arada aşınmalar nedeniyle denizlerin dibinde karasal kökenli tortular 

oluşmuştur. II. zamanda Alp kıvrımlarının etkisiyle Kuzey Anadolu dağları ile birlikte 

Tekir Dağları oluşmuştur. Daha önceden oluşmuş olan eski temel ve tortul tabakalar da 

yer yer kırılmış, kıvrılmıştır. III. Zamanın sonunda neojende, Tekir Dağı yeniden 

alçalmış ve düzleşmiştir. İl, günümüzdeki görüntüsünü IV. zamanda almıştır. Anadolu 

ve Trakya yükselirken, Ege Marmara ve Karadeniz havzaları alçalmıştır. Bu zamanda 

Marmara çukuru ve Ganos körfezi arasında, Muratlı ve Çorlu'dan başlayarak güney 

batıya uzanan üç kırık çizgisi meydana geldiğinden ilimiz, depreme duyarlı bölgeler 

içindedir. Jeolojik yapısı sebebiyle Tekirdağ toprakları gençtir. Topraklarının % 1.4'ü 

hariç tarıma elverişlidir. Yeraltı kaynakları bakımından özellikle Marmara ve Saray 

9

ilçeleri zengin linyit yataklarına sahiptir. Ayrıca Saray ilçesine bağlı Sefaalan köyü 

civarında manganez çıkarılmaktadır. Tekirdağ topraklarının yeryüzü şekilleri 

bakımından % 75.2'si platolar, % 15.5'i ovalar, % 9.3'ü dağlarla kaplıdır. Genel olarak 

yüksek dağlar, dik yamaçlar ya da vadiler yoktur. Marmara denizi boyunca akarsularca 

taşınmış alüvyonlarla kaplı kıyı ovaları vardır. Platolar bir aşınma yüzeyi 

karakterindedir. Güney kesimleri Tekir Dağı ve Koru Dağı ile Ganos Dağları 

engebelendirir. Tekirdağ İli Fiziki Haritası incelenecek olursa; İlin en önemli 

yükseltisini oluşturan Tekir Dağları, Tekirdağ kentinin 12 km güneyinde Kumbağ' dan 

başlar, Gelibolu kıstağına kadar bir sıra halinde (60 km) uzanır. En yüksek yeri Ganos 

(Işık) dağıdır (945 m) ve Marmara denizinin hemen yanı başından yükselir. Şekil 3.4’te 

Tekirdağ İli’nin Trakya bölgesindeki konumu görülmektedir (www.tekirdag.gov.tr). 

Şekil 3.1 Trakya haritası ve Tekirdağ İli ( Kurtonur ve Özkan 1991) 

10

3.2 İklim 

Türkiye’nin üç tarafının denizlerle çevrili olması, dağların uzanışı ve yeryüzü 

şekillerinin çeşitlilik göstermesi, farklı özellikte iklim tiplerinin doğmasına yol açmıştır. 

Yurdumuzun kıyı bölgelerinde denizlerin etkisiyle daha ılıman iklim özellikleri görülür. 

Türkiye’de görülen iklim çeşitleri ve coğrafik dağılımları şekil 3.2’de görülmektedir. 

Şekil 3.2. Türkiye’de görülen iklim çeşitleri ve coğrafik dağılımları 

(www.meteor.gov.tr) 

Akdeniz İklimi: Akdeniz ve Ege denizi kıyılarında oldukça etkili olan bu 

iklim tipi, Marmara denizi çevresine kadar sokulmuştur. Kıyıdan yaklaşık 800m 

yüksekliğe kadar bu iklimin özellikleri görülür. Daha içerilere gidildikçe etkisi 

azalır. Bu iklim tipinde, yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Yıllık yağış 

miktarı, bazı yerlerde 1000 mm’nin üstünde iken çoğu yerde daha azdır. Bu iklim 

tipinde don olaylarına ve dağların yüksek kesimleri hariç kar yağışına çok az 

rastlanır (www.meteor.gov.tr). 

Karadeniz İklimi: Yurdumuzun kuzey kıyılarında, dağların denize bakan 

yamaçlarında görülen bir iklim tipidir. Bu iklimde yaz sıcaklığı, Akdeniz İkliminde 

11

olduğu kadar etkili değildir. Kış mevsimi, güney kıyılarımıza göre serin geçer. Ara sıra 

don olur, sis görülür ve kar yağar. Karadeniz ikliminin en önemli özelliği, yağışların her 

mevsimde görülmesidir. Karadeniz üzerinden gelen nemli hava, Kuzey Anadolu 

Dağlarının denize bakan yamaçlarında yükselerek yoğunlaşır ve kıyılarda yaz 

mevsiminde de yağış bırakır. Yurdumuzun en çok yağış alan bölgesi Karadeniz’dir. 

Rize ve çevresinde yıllık yağış miktarı 2200 mm’yi bulur (www.meteor.gov.tr). 

Karasal İklim: Yurdumuzun denizlerden uzak, yeryüzü şekillerinin meydana 

getirdiği engellerden dolayı deniz etkisinden yeterince yararlanamayan kesimlerinde 

karasal iklim görülür. İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri ile 

Trakya’nın iç kesimleri karasal iklimin etkisi altındadır. Buralarda mevsimlik ve günlük 

sıcaklık farkları büyük, yağışlar genel olarak azdır. Kışlar uzun, soğuk ve karlı, yazlar 

kısa fakat sıcaktır. En şiddetli karasal iklim Doğu Anadolu’da görülür. Yüksekliğinden 

dolayı yağışlar İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’ya göre daha çoktur. İç Anadolu’da 

en yağışlı mevsim ilkbahar, Güneydoğu Anadolu’da ise kıştır. İç Anadolu en az yağışı 

alır. Güneydoğu Anadolu biraz daha fazla yağış almasına rağmen sıcaklık ve 

buharlaşmanın fazla olması nedeniyle kuraklık tehdidi altındadır. Sıcaklık ortalamaları 

ve genel nemlilik indisleri göz önüne alınırsa, Tekirdağ ili iklimi, ılıman yarı-nemli 

olarak nitelenir. Kıyı kesiminden iç kesimlere girildikçe denizden uzaklığın ve 

yükseltinin etkisiyle sıcaklık ve yağış değerlerinde küçük farklılaşmalar görülür. 

Marmara denizi kıyısı boyunca, yaz mevsimi sıcak ve kurak, kış mevsimi ise ılık ve 

yağışlı geçen Akdeniz ikliminin özellikleri görülür. Ancak, Karadeniz ikliminin 

etkisiyle yaz kuraklığı hafiflemiştir. Kış mevsiminde kar yağışları olağandır. İç 

kesimlere girildikçe yaz mevsimi daha kurak, kış mevsimi daha soğuk geçen yarı 

karasal iklim özellikleri belirginleşir (www.meteor.gov.tr). 

3.2.1 Sıcaklık 

40 yıllık rasatlara göre, Tekirdağ’da Ocak ayı sıcaklık ortalaması 4.4 °C, 

Temmuz ayı sıcaklık ortalaması 23.3 °C, yıllık sıcaklık ortalaması ise 13.8 °C’ dir. Bu 

değerler, Tekirdağ il merkezi ve İstanbul il sınırlarından başlayıp Şarköy’e kadar uzanan 

sahil şeridi için geçerlidir. İç kesimlere girildiğinde karasallığın ve kış mevsiminde 

Balkanlardan gelen soğuk hava kütlelerinin etkisiyle 1-2 °C, Ganos dağlarında 

12

yükseltinin etkisiyle 3-4 °C ye varan sıcaklık azalmaları görülür. Yıllık sıcaklık farkları 

kıyı bölümünden 19 °C iken, iç kesimlerde 20 °C ye ulaşır. Kuzeyinde yer alan 

200-300 m’lik sırtlara göre batıda daha yüksek, doğuda daha alçak tepeler arasında 

bulunan i1 merkezinde en yüksek ekstrem değerler 1940 yılı Temmuz ayında 37.6 °C ve 

1994 yılı Ağustos ayında 37.5 °C (Tablo 3.1), en düşük ekstrem değerler 1942 yılı ocak 

ayında -13.5 °C olarak ölçülmüştür (Tablo 3.2). 

Tablo 3.1. Tekirdağ İli’nde uzun yıllara ait en yüksek sıcaklık değerleri 

(www.tekirdag.gov.tr) 

UZUN YILLARA AİT AY İÇİNDEKİ EN YÜKSEK SICAKLIK VE YILI 

Aylar I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 

Sıcaklık (°C) 21.5 22.7 28.2 34.4 33.8 34 37.6 37.5 34.5 35.1 27.9 22.4 

Yılı 1971 1957 1952 1952 1945 1965 1940 1994 1993 1993 1961 1995 

Tablo 3.2. Tekirdağ İli’nde uzun yıllara ait en düşük sıcaklık değerleri 


UZUN YILLARA AİT AY İÇİNDEKİ EN DÜŞÜK SICAKLIK VE YILI 

Aylar I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 

Sıcaklık 

(°C) 

-13.5 -13.3 -10.4 -1 2.7 8.9 12.6 11 3.7 -1.8 -8.4 -11.6 

Yılı 1942 1950 1987 1943 1944 1990 1960 1949 1970 1987 1941 1941 

Araştırma zamanında en düşük sıcaklığa Ocak ayında rastlanmıştır (3.7 ˚C) 

ancak araştırma yapılan günler arasındaki en düşük sıcaklık 6.4 ˚C ile ocak ayına ait 

bir günde tespit edilmiştir. Ortalama sıcaklığın en yüksek olduğu ay Temmuz olup 

(25.7 ˚C) araştırma gününün sıcaklığı ise 26.1˚C olmuştur (www.tekirdag.gov.tr). 

3.2.2 Yağış 

Atmosferdeki yoğunlaşma sonucu meydana gelen su damlacıkları başlangıçta 

birkaç mikronla 100 mikron çapındadır. Bunların bir arada toplanmasından bulutlar 

13

meydana gelir. Fakat her buluttan yağış düşmemektedir. Yağışın düşebilmesi için 

damlacıkların birleşip 0.5 mm çapına ulaşması gerekir. Yağışın meydana gelmesinde 

esas rolü oynayan yoğunlaşma işleminde havanın soğuması önemli bir etkendir. Türkiye 

yıllık ortalama yağışı 630 kg civarındadır. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün rasat 

sonuçlarına ve Türkiye'de yağışın yıllık ve mevsimlik dağılışını gösteren haritalara göre 

Tekirdağ il merkezinde uzun yıllara ait yıllık yağış ortalaması 583.3 mm’dir. Araştırma 

zamanında bu değer 49.5 mm olmuştur. Bu değerden de anlaşılacağı üzere araştırmanın 

yapıldığı yıl oldukça kurak geçmiştir. Tekirdağ ilindeki yağış toplamı kış mevsiminde 

200-300 mm, ilkbaharda 100-150 mm, yaz mevsiminde 50-100 mm ve sonbaharda 150- 

200 mm arasında değişmektedir. Araştırma zamanında kış mevsiminde 87.06 mm, 

ilkbaharda 49.53 mm, yaz mevsiminde 7.23 mm ve sonbaharda 54.16 mm değerleri ile 

tüm mevsimler, mevsimlik ortalamanın altında seyretmiştir. Araştırma günlerinde ise 

hiç yağış gözlenmemiştir (www.tekirdag.gov.tr). 

3.2.3 Nispi nem 

Nispi nem mevcut basınç ve sıcaklıkta, havadaki su buharı miktarının, aynı 

basınç ve sıcaklıktaki havanın alabileceği maksimum su buharı miktarına oranına denir 

ve % olarak ifade edilir. Diğer bir deyişle nispi nem havanın doyma açığını gösterir. 

Nispi nem mutlak nem miktarını vermez (www.meteor.gov.tr). 

Tekirdağ’da yıllık nispi nem ortalaması % 76'dır. Araştırma peryodunda bu 

değer % 72.85’dir. Kış aylarında yükselen nispi nem ortalaması, yaz aylarında azalır. 

Kasım, aralık ve ocak aylarında nispi nem oranı % 80'in üzerindedir. Bu aylarda 

sıcaklığın düşük olması nedeniyle havanın su buharı taşıma kapasitesi az, doyma 

noktasına ulaşması kolaydır. Kış mevsiminde kıyıların nispi nemi düşüktür. Bunun 

nedeni, iç kesimlere göre sıcaklığın daha yüksek olmasıdır. İlkbaharda azalmaya 

başlayan nispi nem temmuz ve ağustos aylarındaki sıcaklık artışı ile birlikte % 67 

değerine kadar iner. Yaz mevsiminde sıcaklık ortalamalarına göre, mutlak nemi yüksek 

olması gereken iç kesimler denizden uzaklığın etkisiyle kurakça, kıyı1ar ise daha 

nemlidir (www.tekirdag.gov.tr). 

14

Araştırma peryodunda nispi nemin en düşük olduğu ay % 61.5 ile haziran ve 

araştırma günleri arasındaki en düşük değer % 56.7 ile ekim ayına aittir. Nispi nemin 

en yüksek olduğu ay % 84.1 değeriyle aralık iken araştırma günleri arasındaki en 

yüksek değer % 94.3 ile Şubat ayına aittir (Tablo 3.3). 

3.2.4. Rüzgar 

Havanın bütün gazlar gibi genleşme ve akma kabiliyeti vardır. Yatay yönde yer 

değiştiren bir hava kütlesinin hareketine rüzgar denir. Yeryüzü çeşitli nedenlerle farklı 

ısınır. Böylece ısınan hava kütlesi genleşerek yükselir. Komşu bölgedeki soğuk hava bu 

bölgeye doğru akmaya başlar ve rüzgar meydana gelir (www.meteor.gov.tr). 

Şekil 3.3. Tekirdağ İli atmosferindeki hakim rüzgar yönü 

Mevsimlere bağlı olarak ortaya çıkan basınç değişiklikleri rüzgar yönlerinde 

değişmelere neden olur. İl merkezinde hakim rüzgar yönü Kuzeydoğu (Poyraz) en 

şiddetli rüzgar yönü ise Kuzey (Yıldız)’dir (Şekil 3.3). Kış mevsiminde Balkanlar 

üzerinden sokulan soğuk cephenin etkisiyle zaman zaman kar yağışları görülür. Bu 

dönemde rüzgar yıldız ve poyrazdan eser. Orta Akdeniz üzerinden gelen sıcak cephe 

etkili olduğunda ise Lodos eser. İlkbaharda hızını azaltan rüzgarlar yaz mevsiminde de 

yıldız ve poyrazdan esmeye devam eder. Eylül-Aralık döneminde ise karayel eser. 

Tekirdağ’da esen rüzgarların % 81’inin hızı 6 m/sn’den azdır. Hızı 6-12 m/sn olan 

rüzgarların oranı % 17’dir. Bu oranlar, yörede esen rüzgarların bitki ve canlı hayatı için 

olumsuz etki yaratmadığının göstergesidir (tekirdag.gov.tr). 

15

Araştırma peryodunda ise rüzgar hızının en düşük olduğu ay 1.8 m/sn ile şubat 

ve araştırma günleri arasındaki en düşük değer 1.2 m/sn değeriyle ekim ayına aittir. 

Rüzgar hızının en yüksek olduğu ay 3.0 m/sn değeriyle mart iken araştırma günleri 

arasındaki en yüksek değer 3.8 m/sn değeriyle ekim ayına aittir (Tablo 3.3). 

3.2.5 Güneşlenme 

Güneşlenme süresi ve şiddeti enleme dayalı parametrelerdir. Bulut kapalılığı ile 

ters orantılıdır. Güneyde güneşlenme süre ve şiddeti daha fazladır (meteor.gov.tr). 

Uzun yıllar ortalamasına göre araştırma bölgesi ortalama 7-8 saat/gün’lük bir 

değere sahiptir. Araştırma peryodunda aralık ayı 1.7 saat/gün değeriyle en az güneş alan 

ay olurken, araştırma günleri arasındaki en az rastlanan değer 3.0 saat/gün değeriyle 

mart ayındaki bir güne aittir. En yüksek güneşlenmenin olduğu ay 10.6 saat/gün 

değeriyle temmuz, araştırma günleri arasında ise 10.7 saat/gün değeriyle ağustos ayına 

ait bir günde rastlanmıştır (Tablo 3.3). 

3.2.6. Bulutluluk 

Tekirdağ'da bulutluluk değerleri en sıcak ve en soğuk aylarda değişen yağmur 

rejimine benzeyen düzgün bir yükselme ve alçalma gösterir. Kış mevsiminde denizin 

etkisiyle Tekirdağ ve çevresinde bulutluluk oranı fazla, yaz mevsiminde ise azdır. 

Tekirdağ’da yılın 185 günü bulutlu 86 günü ise açık geçer (tekirdag.gov.tr). 

16

Araştırmanın yapıldığı periyotla ilgili bazı meteorolojik parametrelerin ölçüm 

değerleri Tekirdağ İli Meteoroloji Müdürlüğü’nden temin edilmiştir (Tablo 3.3). 

Tablo 3.3. Araştırmanın yapıldığı aylarda ve araştırma günlerindeki bazı meteorolojik 

değerler 

Ortalama 

Sıcaklık 

(°C) 

Toplam 

Yağış 

(mm) 

17 

Nispi Nem 

(%) 

Ortalama 

Rüzgar Hızı 

(m/sn) 

Ortalama 

Güneşlenme 

(saat/gün) 

Aylar A* G* A G A G A G A G 

Mart 2001 12.3 14.4 22.8 0 74.5 64.7 3.0 2.6 4.7 3.0 

Nisan 2001 12.4 12.6 68.6 0 76.5 81.0 2.4 1.2 5.6 8.7 

Mayıs 2001 16.9 15.6 57.2 0 67.0 69.3 2.3 2.2 8.3 10.0 

Haziran 

2001 

21.3 20.8 9.2 0 61.5 69.0 2.3 3.7 10.0 8.2 

Temmuz 

2001 

25.7 26.1 3.9 0 65.3 71.0 2.4 2.1 10.6 9.9 

Ağustos 

2001 

25.2 25.2 8.6 0 67.0 58.7 2.7 3.3 9.5 10.7 

Eylül 2001 21.1 22.2 51.1 0 71.3 76.0 2.3 1.8 8.6 10.0 

Ekim 2001 16.6 16.4 1.5 0 71.7 56.7 2.6 3.8 6.2 9.3 

Kasım 2001 9.8 5.1 109.9 0 77.6 57.7 2.7 2.4 3.6 7.8 

Aralık 2001 2.1 6.6 210.6 0 84.1 78.7 2.9 2.9 1.7 7.1 

Ocak 2002 3.7 6.4 14.7 0 79.1 92.7 2.2 1.5 3.5 6.4 

Şubat 2002 8.2 8.8 35.9 0 78.7 94.3 1.8 1.8 5.3 4.0 

(*) : A= Aylık Ortalama Değer, G = Araştırma Günü Ortalama değeriI ÖRTÜSÜ

Araştırmanın yapıldığı periyotta Tekirdağ İli atmosferinde ölçülen bazı hava kirliliği 

ölçüm değerleri Tekirdağ İl Çevre Müdürlüğü’nden temin edilmiştir. Atmosferdeki 

hava kiriliği ile ilgili parametrelerden biri olan “SO2 gazı” miktarı (µg/m 3 ) ve 

“Asılı Partiküler Madde” miktarı (µg/m 3 ) değerleri Tekirdağ Çevre İl Müdürlüğünden 

temin edilmiştir. Bu değerlerin bir yıl içerisinde aylık minimum, maksimum, aylık 

ortalama değer ve araştırma günündeki değerleri Tablo 3.4 ve Tablo 3.5’ te 

belirtilmiştir. 

Tablo 3.4. Mart 2001-Şubat 2002 tarihleri arasında Tekirdağ İli atmosferinde ölçülen 

SO2 gazı (µg/m 3 ) ölçüm değerleri 

Atmosferdeki SO2 Değerleri (µg/m 3 ) 

Aylar 

SO2 min 

Ayın 

Günleri 

Değer 

18 

SO2 max 

Ayın 

Günleri Değer 

SO2 ort 

Değeri 

Araştırma 

Günü 

SO2cur 

Değeri 

Mart 2001 4-24 34 2 463 146 4 429 

Nisan 2001 30 33 5 238 102 7 129 

Mayıs 2001 30 14 22 76 49 12 62 

Haziran 2001 23 5 5 72 25 16 17 

Temmuz 

2001 

5-15-20-21 6 3 13 9 21 6 

Ağustos 2001 12 2 14 10 4 15 5 

Eylül 2001 6-10-19 2 7 6 3 18 3 

Ekim 2001 1 9 30 30 20 13 16 

Kasım 2001 1-2-4 23 27 381 156 17 133 

Aralık 2001 2 104 28 575 312 29 539 

Ocak 2002 13 129 22 630 380 27 457 

Şubat 2002 24 46 1 421 189 21 158 

SO2 min : En düşük ölçüm değeri 

SO2 max : En yüksek ölçüm değeri 

SO2 Ort : Ortalama ölçüm değeri 

SO2 Cur : Araştırma günündeki ölçüm değeri

Tablo 3.5. Mart 2001-Şubat 2002 tarihleri arasında Tekirdağ İli atmosferinde ölçülen 

PM (Partiküler Madde - µg/m 3 ) ölçüm değerleri 

Atmosferdeki Partikular Madde(PM) Değerleri (µg/m 3 ) 

Aylar 

PM min 

Ayın 

Günleri 

Mart 2001 8-10-12-24- 

25-28 

Değer 

19 

PM max 

Ayın 

Günleri Değer 

PM ort 

Değeri 

Araştırma 

Günü 

PMcur 

Değeri 

8 11 84 22 4 23 

Nisan 2001 4 8 6 34 23 7 17 

Mayıs 2001 6-20-29 7 9 24 10 12 16 

Haziran 2001 1-2-3-4-5-8- 

9-10-13 

7 16 16 8 16 16 

Temmuz 2001 13-14 6 24-25 14 10 21 10 

Ağustos 2001 21-22-24-25- 

26-27-28-29- 

30-31 

Eylül 2001 20-21-26-27- 

28-29-30 

4 

3-10-17 

10 

3 8-12 8 4 18 4 

Ekim 2001 1-2-4-5-6-8 3 26 14 8 13 4 

Kasım 2001 2-4-5 10 16 123 37 17 74 

Aralık 2001 6 9 11 50 31 29 20 

Ocak 2002 14 21 2 69 48 27 52 

Şubat 2002 28 10 8 113 45 21 41 

PM min : Minimum Partikular Madde Değeri 

PM max : Maksimum Partikular Madde Değeri 

PM ort : Ortalama Partikular Madde Değeri 

PM cur : Araştırma Günündeki Partikular Madde Değeri 

6 

15 

5

3.3 Bitki Örtüsü 

Tekirdağ’ın kuzeyinde Saray'a doğru uzanan Istıranca kütlesinin kuzey 

yamaçları daha fazla yağış alması nedeniyle kayın ormanları ile kaplıdır. Bu kesimde 

orman altı örtüsünü orman gülleri oluşturur. Güney yamaçlara ve daha güneye doğru 

inildikçe, yağışın azalmasına bağlı olarak, kayının yerini meşe ve gürgenin aldığı 

görülür. 

Ergene havzasına doğru inildiğinde ise yerleşim alanları yakınlarında seyrek 

olarak meşe, gürgen, karaçalı ve karaağaç toplulukları göze çarpmaktadır. Bu küçük 

ağaç toplulukları, Trakya’nın iç kesimlerinin step alanı olmadığının bir kanıtıdır. Trakya 

bölgesi, tarım arazisi kazanmak amacıyla ormanların tahribi sonucu, bugünkü step 

arazisi görünümünü kazanmıştır (Antropojen step). Bu kısımda yer alan taban arazilerde 

ve vadilerde kavak ve söğüt türleri yaygındır. 

Şekil 3.4. Tekirdağ İli’nin çeşitli bölgelerinde bulunan bitki örtüsü 

(www.tekirdag.gov.tr). 

Güneydeki Ganos dağlarının kuzey yamaçlarında gürgen, meşe, ıhlamur ağaçları 

ve sık bir orman altı örtüsü hakimken, güney yamaçlarda yağışın azalması nedeniyle 

kuru ormanlar ve maki toplulukları yer almaktadır. Koru dağlarında ise meşe ve 

kızılçam ormanları ile maki toplulukları hakim durumdadır (Şekil 3.4). 

20

4. MATERYAL VE METOD 

4.1. Materyal 

Araştırma materyali, Tekirdağ İli Şehir merkezindeki 6 ayrı evin, ev içi ve ev 

dışı havasından (Her ev bir istasyon kabul edilerek, her istasyonda bir ev içi ve bir ev 

dışı ortamda olmak üzere, 3’ü ev içinde ve 3’ü ev dışında, bir örnek alma işleminde 

toplam 6 petri plağı kullanarak) Mart 2001 ve Mart 2002 tarihleri arasında 12 ay 

boyunca ayda bir defa alınmıştır. Örnekler, seçilen istasyonlardan alınıp laboratuara 

getirilmiştir. 

4.1.1. Araştırma Yapılan İstasyonların Özellikleri 

Araştırma yapılan toplam 6 istasyondan beş tanesi içinde aktif olarak ikamet 

edilen ev ve bir tanesi deniz kenarında bulunan bir kafeteryadır. Bu mekanların ev içi ve 

ev dışı havasında bulunan küf mantarlarını izole etmek amacıyla örnekleme işlemleri 

yapılmıştır. Aşağıda örnekleme yapılan istasyonların özellikleri ayrıntılı olarak 


Şekil 4.1. Araştırma yapılan istasyonların Tekirdağ Şehir Merkezindeki lokalizasyonu 

[Şehir Planı üzerine yazılan rakamlar istasyon numarasını belirtmektedir] 


21

1. İstasyon : Bu istasyon, Marmara Denizi’ne 750 m uzaklıkta olmasıyla 

araştırma yapılan istasyonlar arasında denize yakınlık açısından ikinci sırada yer 

almaktadır ve 25 m’lik rakıma sahiptir (Şekil 4.1). Araştırma yapılan bu mekan 3 katlı 

müstakil bir evin 1. katıdır ve 1996 yılında inşa edilmiştir. 20 m 2 ‘lik bir oturma 

odasına, 8 m 2 ’lik bir mutfağa ve 10.5 m 2 ’lik bir yatak odasına sahiptir (Tablo 4.1). Bu 

evde 3 kişi yaşamaktadır ve kış mevsiminde oturma odasında bulunan soba ile 

ısınılmaktadır ve evin diğer odalarında herhangi bir ısınma aracı kullanılmamaktadır. 

Evin Kuzey, Güney ve Batı yönlerine açılan pencereleri bulunmaktadır ve evin 

havalandırması için herhangi bir klima sistemi kullanılmayıp, pencereler vasıtasıyla 

doğal yolla gerçekleştirilmektedir. Bu evin ev dışında kalan kısmı bütün yönlerden 

rüzgara açıktır. Bu evin 40 m 2 ‘lik bir bahçesi bulunmaktadır. Bu bahçede Cupresus 

sempervirens var. piramidalis L. , Prunus x. domestica L. , Juglans regia L. , 

Armeniaca vulgaris L., Rosa canina L. gibi ağaç formunda, Petroselinum crispum 

(Miller) A.W. Hill, Lactuca sativa L., Anthemis sp. L. , Narcissus sp. L., Cherianthus 

cheri L., Viola odorata L. , Convolvulus arvensis L. , Chrysanthemum sp. L. gibi çiçek 

ve sebzeler yetiştirilmektedir. 

2. İstasyon : Bu istasyon, 50 m’lik rakıma sahip 2 katlı müstakil bir evin 

2. katıdır ve 1973 yılında inşa edilmiştir (Şekil 4.1). Bu mekan 10,5 m 2 ’lik bir oturma 

odasına, 8 m 2 ‘lik bir mutfağa ve 12.25 m 2 ‘lik bir yatak odasına sahiptir (Tablo 4.1). Bu 

evde 2 kişi yaşamaktadır ve kış mevsiminde oturma odasında bulunan soba ile 

ısınılmaktadır ve evin diğer odalarında herhangi bir ısınma aracı kullanılmamaktadır. 

Evin yalnızca Güney-Batı yönüne açılan pencereleri bulunmaktadır ve evin 

havalandırması için herhangi bir klima sistemi kullanılmayıp, pencereler vasıtasıyla 

doğal yolla gerçekleştirilmektedir. Bu ev rüzgar almaya çok elverişli olmayan, 

çevresindeki müstakil evlerden daha alçak konumdadır ve dolayısıyla ev dışında kalan 

kısmı da yalnızca Güney-Batı yönünden kısmen rüzgara açıktır. Bu evin 10 m 2 ‘lik bir 

bahçesi bulunmaktadır. Bu bahçede Opuntia sp. L. , Begonia sp. L. , Cherianthus cheri 

L., Viola tricolor L. , Pelargonium zonale L. , Dianthus sp. L. , Convolvulus arvensis L. 

, Prunus domestica L. , Cydonia oblonga L., gibi bitkiler yetiştirilmektedir. 

22

3. İstasyon: Bu mekan 1998 yılında inşa edilmiş tek katlı bir kafeteryadır. Bu 

istasyonu araştırma yapılan diğer istasyonlardan ayıran en önemli özellik Marmara 

Denizi’nin kenarında olması ve dolayısıyla kara ile denizin kesiştiği noktada olmasıdır. 

Diğer istasyonlar ile deniz arasında 750-1800 m uzaklık ve çok sayıda ikametgah 

bulunmaktadır (Şekil 4.1). Dolayısıyla bu istasyonun ev dışı atmosferinin bir kısmı 

denizin atmosferiyle kesişmektedir. Bu nedenle bu istasyon diğer istasyonlara göre 

farklılık göstermektedir ve burada tespit edilen mikrofunguslar diğer istasyonlarda tespit 

edilenlerle sayı ve kompozisyon olarak karşılaştırılacaktır. Bu mekan 8 × 12 

ölçülerinde olan 96 m 2 ‘lik bir alana inşa edilmiştir ve evlerdeki gibi oda şeklinde 

bölümlere sahip olmayan, kalorifer sistemiyle ısıtılan bir kafeteryadır (Tablo 4.1). Bu 

mekanın iki kısa ve bir uzun tarafı boyunca çok sayıda pencere bulunmaktadır 

dolayısıyla Kuzey, Güney ve Batı yönlerine açılan pencerelere sahiptir. Bu istasyonun 

ev dışı bölgesi ise tüm yönlerden rüzgara açıktır. Mekanın içinde ve yakın dış 

çevresinde ağaçsı veya otsu herhangi bir vejetasyon bulunmamaktadır. 

4. İstasyon : Bu istasyon, araştırma yapılan istasyonlar arasında şehrin en 

doğusunda yer alan , Marmara Denizi’ne 1500 m uzaklıkta, 45 m’lik rakıma sahip 3 

katlı müstakil bir evin 3. katıdır ve 1978 yılında inşa edilmiştir (Şekil 4.1). Bu mekan 

10.5 m 2 ’lik bir oturma odasına, 8 m 2 ‘lik bir mutfağa ve 6.25 m 2 ‘lik bir yatak odasına 

sahiptir (Tablo 4.1). Bu evde 3 kişi yaşamaktadır ve kış mevsiminde oturma odasında 

ve yatak odasında bulunan soba ile ısınılmaktadır. Bunun dışında evin diğer odalarında 

herhangi bir ısınma aracı kullanılmamaktadır. Evin Doğu, Batı ve Güney yönüne açılan 

pencereleri bulunmaktadır ve evin havalandırması için herhangi bir klima sistemi 

kullanılmayıp, pencereler vasıtasıyla doğal yolla gerçekleştirilmektedir. Bu evin ev 

dışında kalan kısmı da yine Doğu, Batı ve Güney yönünden rüzgara açıktır. Bu evin 

500 m 2’ lik bir bahçesi bulunmaktadır ve içinde Junglans regia L. , Pyrus comminus L. , 

Prunus x. domestica L. , Cerasus vulgaris L. , Ficus carica Warb. , Armeniaca vulgaris 

L. , Tilia sp. L., Ligustrum vulgare L. , Rosa canina L. gibi ağaçlar ile, Lilium sp. L. , 

Anthemis sp. L. , gibi çiçeklerin yetiştirildiği otsu ve odunsu vejetasyonca zengin bir 

ortamla çevrelenmiştir. 

23

5. İstasyon : Bu istasyon, şehrin doğusunda yer almakta olup , Marmara 

Denizi’ne 1200 m uzaklıkta, 30 m’lik rakıma sahip 6 katlı bir apartmanın 1. katıdır ve 

1993 yılında inşa edilmiştir (Şekil 4.1). Bu mekan 30 m 2 ’lik bir oturma odasına, 

11 m 2 ’lik bir mutfağa ve 20 m 2 ’lik bir yatak odasına sahiptir. Bu evde 3 kişi 

yaşamaktadır ve kalorifer sistemiyle ısıtılmaktadır (Tablo 4.1). Evin Kuzey, Batı ve 

Güney yönüne açılan pencereleri bulunmaktadır ve evin havalandırması için herhangi 

bir klima sistemi kullanılmayıp, pencereler vasıtasıyla doğal yolla 

gerçekleştirilmektedir. Bu evin ev dışında kalan kısmı da yine Kuzey, Batı ve Güney 

yönünden rüzgara açıktır. İç ve yakın dış çevrede otsu veya odunsu herhangi bir 

vejetasyon formu bulunmamaktadır. 

6. İstasyon : Bu istasyon, şehrin doğusunda yer almakta olup , Marmara 

Denizi’ne 1000 m uzaklıkta, 25 m’lik rakıma sahip 5 katlı bir apartmanın 4. katıdır ve 

1991 yılında inşa edilmiştir (Şekil 4.1). Bu mekan 15 m 2 ’lik bir oturma odasına, 9 m 2 

‘lik bir mutfağa ve 7 m 2 ‘lik bir yatak odasına sahiptir (Tablo 4.1). Bu evde 2 kişi 

yaşamaktadır ve oturma odasında bulunan soba ile ısınılmaktadır ve evin diğer 

odalarında herhangi bir ısınma aracı kullanılmamaktadır. Evin Güney ve Doğu yönüne 

açılan pencereleri bulunmaktadır ve evin havalandırması için herhangi bir klima sistemi 

kullanılmayıp, pencereler vasıtasıyla doğal yolla gerçekleştirilmektedir. Bu evin ev 

dışında kalan kısmı da yine Güney ve Doğu yönünden rüzgara açıktır. İç ve yakın dış 

çevrede otsu veya odunsu herhangi bir vejetasyon formu bulunmamaktadır. 

Tablo 4.1. Araştırma bölgesindeki ev içi ve ev dışı ortamların tanımı 

İstasyon No 

İç Mekanın Çeşidi ve 

İnşa Yılı 

Evin Isıtılma 

Şekli 

24 

Evde Kalan 

Kişi Sayısı 

Ev İçi Örnekleme 

Bölümlerinin Alanı 

(m 2 ) 

Oturma 

Odası 

Mutfak Yatak 

Odası 

Müstakil Ev (1996) Soba 3 20 10.5 8 

II Müstakil Ev (1973) Soba 2 10.5 8 12.25 

III Kafeterya (1998) Kalorifer - 96 - - 

IV Müstakil Ev (1978) Soba 3 10.5 8 6.25 

V Apartman Dairesi (1993) Kalorifer 3 30 11 20 

VI 

Apartman Dairesi (1991) Soba 2 15 7 9

4.1.2. İzolasyonda ve teşhiste kullanılan besiyerleri 

Besiyerleri hazırlanırken; erlenmayere konulan toz besiyeri maddesi veya madde 

karışımları, su banyosu kullanılarak, distile su içinde homojenize edildikten sonra 

otoklavda 1 atm basınç altında 121 °C’de 15 dakika süreyle tutularak sterilize edilmiştir. 

Otoklavdan çıktıktan sonra 40- 45 °C’ye kadar soğutulan besiyeri, steril petri plaklarına 

belirli hacimlerde dökülerek katılaşması beklenmiştir. Stok kültür için kullanılacak 

besiyerinin (PDA besiyeri) hazırlanması da benzer şekildedir. Bu amaçla su banyosu 

kullanılarak distile su içinde homojenize edilen besiyeri, deney tüplerine 7-8 mL 

hacimde olacak şekilde paylaştırılmış ve ağızlarına pamuk tampon yerleştirilerek 

otoklavda steril edilmiştir. Kullanılan besiyerleri ve hangi amaçla kullanıldıkları aşağıda 


a) Rose Bengal- Streptomycin Agar 

MgSO4.7H2O 0.5 g 

K2HPO4 1.0 g 

Pepton 1.0 g 

Glukoz 20.0 g 

Agar 20.0 g 

Distile Su 1.0 L 

Rose-Bengal 10.0 mL 

Streptomycin 30.0 µg 

Bu besiyeri otoklavdan çıkarıldıktan sonra Streptomycin ilave edilir (1 g toz 

haldeki Streptomisin 33.3 mL steril distile suda çözülerek elde edilen çözeltiden 1 mL’ 

lik bir hacim 1 L hacmindeki besiyerine ilave edilirse agarın her mL’sinde 30 µg 

Streptomycin bulunur). 1/30 000 w/v’ lük hazırlanan stok Rose-Bengal’den alınan 10 

mL’lik hacim, 990 mL’lik besiyerine eklendiğinde 1/30 000 v/v’ lük oran sağlanmış 

olur. 

Bu besiyeri, Atmosferden mikrofungusları izole etmek amacıyla kullanılmıştır. 

Antibiyotik bakterilerin üremesini engellemek, Rose-Bengal ise hızlı gelişen 

(Örneğin, Rhizopus ve Trichoderma) fungusların gelişimini sınırlamak için 

kullanılmaktadır (Martin 1950). 

25

) Patates Dekstroz Agar (PDA) 

Toz halde bulunan PDA besiyerinden 1000 ml distile su için 39 g kullanılmıştır 

(Merck). Bu besiyeri teşhis ve stok kültürleri saklamak amacıyla kullanılmıştır. 

c) Malt Extract Agar (MEA- Klich 2002) 

Malt Extract (Merck) 20 g 

Pepton 1 g 

Glukoz 20 g 

Agar 20 g 

Distile Su 1 L 

Bu besiyeri Aspergillus türlerini teşhis etmek amacıyla kullanılmıştır. 

d) Malt Extract Agar (MEA - Pitt 1979) 

Malt Extract (Merck) 20 g 

Pepton 1 g 

Glukoz 20 g 

Agar 15 g 

Distile Su 1 L 

Bu besiyeri Penicillium türlerini teşhis etmek amacıyla kullanılmıştır. 

26

d) Czapek Dox Agar (Klich 2002) 

Czapek Konsantresi (CC) 10.0 mL 


Sükroz 30.0 g 

Agar agar 17.5 g 

Distile su 1 L 


e) Czapek Yeast Autolysate Agar (CYA- Pitt 1979) 



Yeast Autolysate veya Extract 30.0 g 




Bu besiyeri Aspergillus ve Penicillium türlerini teşhis etmek amacıyla kullanılmıştır. 

f) % 20 Sükrozlu Czapek Yeast Autolysate Agar (CY20S- Klich 2002) 








27

g) % 25 Glyserol Nitrate Agar (G25N- Pitt 1979) 


K2HPO4 0.75 g 


Gliserol 250.0 g 


Distile su 750 mL 

4.1.3. Besiyerlerini Hazırlamada ve Mikrofungusları Mikroskopik Olarak 

İncelemede Kullanılan Çözeltiler 

a) Czapek Konsantresi (CC - Klich 2002) 

NaNO3 30.0 g 

KCl 5.0 g 

MgSO4.7 H2O 5.0 g 

FeSO4.7 H2O 0.1 g 

ZnSO4.7 H2O 0.1 g 

CuSO4.5 H20 0.05 g 

Distile Su 100.0 mL 

Bu çözelti Aspergillus türlerini teşhis etmek amacıyla kullanılan % 20 Sükrozlu Czapek 

Yeast Autolysate Agar (CY20S), Czapek Yeast Autolysate Agar (CYA) ve Czapek Dox 

Agar (CZ) besiyerlerinin yapımında kullanılır. 

b) Czapek Konsantresi (CC- Pitt 1979) 

NaNO3 30.0 g 

KCl 5.0 g 

MgSO4.7 H2O 5.0 g 

FeSO4.7 H2O 0.1 g 

Distile Su 100.0 mL 

28

Bu çözelti Aspergillus türlerini teşhis etmek amacıyla kullanılan Czapek Yeast 

Autolysate Agar (CYA) ve % 25 Glyserol Nitrate Agar (G25N) besiyerlerini hazırlamak 

için kullanılır. 

c) Lakto-Pamuk Mavisi Çözeltisi (Lacto-Cotton Blue Mounting Medium- LCB 

Mounting Medium- Sime vd. 2002). 

Gliserol 250 mL 

% 85’lik Laktik asit 100 mL 

Pamuk Mavisi Stok (Cotton Blue) 3 mL 

Distile Su 50 mL 

Pamuk Mavisi çözeltisinin hazırlanışı iki aşamada gerçekleşir. Birinci aşamada; 

kuvvetli bir şekilde karıştırılan laktik asite (99 mL % 85’lik), Pamuk Mavisi (Anilin) 

kristalleri (1 g) ilave edilir. Daha sonra bir Büchner hunisindeki # 50 Whatmann 

90 mm filtre kağıdından geçirilerek çözelti vakumla filtre edilir. Filtrasyondan sonra 

stok boya çözeltisinin berraklığı kontrol edilir. İkinci aşamada; distile su, laktik asit ve 

gliserin karıştırıcı üzerinde 1 saat karıştırılır. Bu karışıma 3 mL Pamuk Mavisi Stok 

çözeltisi homojen olarak ilave edilir ve 1 saat daha karıştırılır. Havadan herhangi bir 

bulaşmayı engellemek için erlenin ağzı parafilmle kapatılır (Sime vd. 2002) 

4.2 Metod 

Fungus örnekleri, pratikliği ve maliyetin azlığı nedeniyle, 

“Yerçekimine Dayalı Petri-Plak Metodu” (Agarwal ve Shivpuri 1969) kullanılarak 

içinde Rosebengal– Streptomycin Agar (Madan 1983) bulunan petri plaklarının, 

yaklaşık 1.4 m yükseklikte - insanların nefes alma yüksekliği kabul edilen bölgede 

(Gorny ve Dutkiewicz 2002)- 15 dakika kadar açık bırakılması suretiyle havayla direk 

teması sağlanarak gerçekleştirilmiştir. 

29

4.2.1 İzolasyon 

Alınan örnekler laboratuarda 25 °C’de 4-7 gün süreyle inkübe edildikten sonra 

petri plaklarında üreyen mikrofunguslar, yatık PDA besiyerlerine transfer edilerek teşhis 

amacıyla stok kültür olarak +4 °C’ deki buzdolabında saklanmıştır. 

4.2.2 Teşhis 

İzole edilen Dematiaceous Hyphomycetes grubuna ait küf mantarlarının, 

tüplerdeki stok kültürlerden PDA ve MEA besiyerlerine nokta ekimler yapılmış, bu 

plaklar 25 °C’de 10-14 gün süreyle inkübasyona bırakılmıştır. 

İzole edilen Aspergillus cinsine ait türler CZ, CY20S ve MEA besiyerlerine 

ekilen küf mantarları 25 °C’de, CYA besiyerine ekilen küf mantarlarının bulunduğu 

petri plağının biri 25°C’de diğeri ise 37 °C’de olmak üzere, tüm plaklar 7 gün 

inkübasyona bırakılmıştır (Klich 2002). 

Penicillium cinsine ait olan türlerin teşhisi için, G25N ve MEA besiyerlerine 

ekilen küf mantarlarının bulunduğu plaklar 25°C’de, CYA besiyerine ekilen küf 

mantarlarının bulunduğu 3 farklı petri plağı; 5°C, 25°C ve 37 °C’de olmak üzere 3 

farklı sıcaklıkta inkübe edilmiştir. Tüm plaklar için inkübasyon süresi 7 gündür 

(Pitt 1979). İnkübasyon süresi sonunda plaklardaki kolonilerin makroskobik olarak 

büyüklüğü (Koloni çapı mm olarak), şekli, üstten ve alttan rengi eksüdasyon ve 

pigmentasyon olup olmadığı araştırılmıştır. Mikroskobik özellikler ise; stereomikroskop 

ile koloni yapısı ve konidial başçıkların tipi incelenmiştir. 

Küf mantarlarını ışık mikroskobuyla incelemek için Pamuk Mavisi Çözeltisi 

(Lacto-Cotton Blue Mounting Medium- LCB Mounting Medium- Sime vd. 2002) 

kullanılarak lam lamel arası preparatlar yapılmış, fungal yapılardan konidyoforun 

uzunluğu, genişliği ve çeper özelliği, fiyalitlerin uzunluğu ve genişliği, konidilerin şekli 

büyüklüğü ve çeper özelliği tespit edilmiştir. 

Penicillium türlerinin teşhisinde “ The Genus Penicillium and its Teleomorphic 

States Eupenicillium and Talaromyces” (Pitt 1979) adlı eserden yararlanılmıştır. 

Aspergillus türlerinin teşhisinde “ Identification of common Aspergillus species” 

(Klich 2002) adlı eserden yararlanılmıştır. 

30

Alternaria ve Cladosporium türlerinin teşhisi için “Dematiaceous 

Hyphomycetes” (Ellis 1971) adlı eserden, Trichotecium ve bazı Cladosporium türlerinin 

teşhisi için “Toprak Mikrofungusları” (Hasenekoğlu, 1991) adlı eserden 

yararlanılmıştır. 

Bu çalışmada verilen fungal author isimleri, "Authors of Fungal Names" (Kirk 

ve Ansell 1992)'ye göre standardize edilmiştir. Ayrıca, "List of accepted species and 

synonyms in the family “Trichocomaceae" başlıklı makale (Pitt vd. 2002), kabul edilen 

Penicillium ve Aspergillus tür isimlerinin standardizasyonu için kullanılmıştır. 

4.2.3 İstatistiksel Analizler 

Araştırma peryodu boyunca izole edilen küf mantarı cinslerinin ve toplam küf 

mantarlarının koloni sayılarının, çeşitli meteorolojik faktörler arasında herhangi bir 

ilişki olup olmadığını tespit etmek amacıyla korelasyon analizi yapılmıştır. Bu analizler 

içi SPSS 7.0 bilgisayar programı kullanılmıştır. Araştırma istasyonlarında tespit edilen 

ev içi küf mantarı koloni sayılarının, birbirlerine oranlanması sonucunda elde edilen 

sonuçların, birbirlerine göre oransal olarak benzerlik ve farklılıklarını test etmek 

amacıyla “χ 2 Testi” kullanılmış ve hesaplamalar için “Biostatistical Analysis” (Zar 

1984) adlı eserden faydalanılmıştır. Ayrıca İzole edilen küf mantarı türlerinin izole 

edildikleri aylar ve istasyonlar arasındaki benzerlik ve farlılıkları, araştırma yapılan 

aylardaki ve istasyondaki tür çeşitliliği, tür zenginliği, türlerin dağılımındaki 

düzenliliğin durumunu, istasyonların ve türlerin kendileri arasındaki ilişkileri incelemek 

amacıyla çeşitli matematiksel indeksler (kıyaslanmak istenen sayısal değerlerin 

matematiksel formüllerle elde edilen sayısal sonuçlardır) ve matrisler (istatistikte, 

elemanlar topluluğunun düzenlenmiş biçimidir) kullanılmış ve bunun için COMM adlı 

bilgisayar programı (Piepenburg ve Piatkowski 1992) kullanılmıştır. Bu indeksleri 

kısaca açıklayacak olursak; 

Margalef indeksi (M) : Limitli değildir. Tür zenginliğini gösterir. Margaref indeksi en 

büyük olan en fazla tür zenginliğine sahiptir (İstasyon, Lokalite vb.). Bir istasyonda tür 

sayısı artıkça indeks değeri büyür. 

31

Shannon-Weaver İndeksi (S) : 0-5 arasında limitlidir. Tür çeşitliliğini gösterir. 

5’e yaklaştıkça tür çeşitliği artar. İndeks değerinin 2.5’tan büyük olması ortamda 

dominansi gösteren bir türün olduğunu gösterir. 

Pielou indeksi (Ep): 0-1 arasında limitlidir. Dominansinin türlere göre dağılımını 

gösteren bir indekstir. Her tür eşit sayıda birey ile temsil ediliyorsa bu indeks 1’e eşit 

olur. 

32

5. BULGULAR 

Tekirdağ İli şehir merkezindeki 6 ayrı evin, ev içi ve ev dışı havasındaki küf 

mantarı florasını tespit etmek amacıyla, Mart 2001 - Şubat 2002 tarihleri arasında 12 ay 

boyunca yapılan ev içi ve ev dışı havanın örneklenmesi için, içinde Rose-Bengal 

Streptomisin Agar bulunan toplam 432 Petri Plağı kullanılmış ve 1790’ı ev içi ve 

2415’i ev dışı olmak üzere toplam 4205 küf mantarı izolatı elde edilmiştir. İzolatların 

teşhisi sonucunda 12 cinse ait 42 tür tespit edilmiştir. Genel dağılımda ilk sırayı 1203 

koloni ve % 28.61 ile Penicillium, 476 koloni ve % 16.08 ile Cladosporium, 472 koloni 

ve % 15.98 ile Alternaria, 429 koloni ve % 10.20 ile Rhizopus, 275 koloni ve % 6.54 

ile Aspergillus cinsi izlemiştir (Şekil 5.1, Tablo 5.1). 

Rhizopus 

10,20% 

Trichoderma 

3,35% 

Teşhis 

edilemeyenler 

6,33% 

Diğer 

1,78% 

Penicillium 

28,61% Fusarium 

1,45% 

33 

Alternaria 

15,98% 

Dematiaceae 

9,68% 

Aspergillus 

6,54% 

Cladosporium 

16,08% 

Şekil 5.1. Mart 2001- Şubat 2002 tarihleri arasında tespit edilen cinslerin yüzde olarak 

dağılımı

Tablo 5.1. Mart 2001- Şubat 2002 tarihleri arasında tespit edilen cinslerin yüzde olarak 

dağılımı 

Cins Adı 

Ev İçi 

(CFU) 

Ev İçi 

% 

Ev Dışı 

(CFU) 

Ev Dışı 

% 

Toplam 

(CFU) 

Genel 

% 

Alternaria NEES 174 9.72 498 20.62 672 15.98 

Aspergillus FR.: FR. 182 10.17 93 3.85 275 6.54 

Cladosporium LINK 285 15.92 391 16.19 676 16.08 

Dematiaceae 117 6.54 290 12.01 407 9.68 

Drechslera ITO 0 0.00 1 0.04 1 0.02 

Fusarium LINK 10 0.56 51 2.11 61 1.45 

Mucor MICH. 0 0.00 3 0.12 3 0.07 

Mycelea sterilia 0 0.00 3 0.12 3 0.07 

Penicillium LINK 727 40.61 476 19.71 1203 28.61 

Rhizopus EHRENB. 66 3.69 363 15.03 429 10.20 

Scopulariopsis 

BAINIER 

16 0.89 12 0.50 28 0.67 

Trichotecium LINK 15 0.84 8 0.33 23 0.55 

Trichoderma PERS 76 4.25 65 2.69 141 3.35 

Ulocladium PREUS 1 0.06 16 0.66 17 0.40 

Teşhis edilemeyenler 121 6.76 145 6.00 266 6.33 

Genel Toplam 1790 2415 4205 

Genel % 42.57 57.43 100.00 

Ev içi dağılımda en fazla izole edilen küf mantarı cinslerinden ilk üç sırayı 727 

koloni ve % 40.61 ile Penicillium, 285 koloni ve % 15.92 ile Cladosporium ve 182 

koloni ve % 10.17 ile Aspergillus cinsi alırken, Alternaria cinsi 174 koloni ve % 9.72 

ile dördüncü sırada yer almaktadır. 

Ev dışı dağılımda ise ilk sırayı 498 koloni ve % 20.62 ile Alternaria cinsi 

alırken, ikinci sırayı 476 koloni ve % 19.71 ile Penicillium, üçüncü sırayı ise 391 

koloni ve % 16.19 ile Cladosporium cinsi almaktadır. Aspergillus cinsi ise 93 koloni ve 

% 3.85 ile dördüncü sırada yer almaktadır. 

Çalışma periyodu boyunca izole edilen 12 cinse ait 42 tür teşhis edilmiştir. 

Teşhis edilen tür sayısı bakımından 28 türle Penicillium ilk sıradayken, Aspergillus 

5 türle ikinci, Cladosporium 4 türle üçüncü ve Alternaria 2 türle dördüncü sırada yer 

almaktadır (Tablo 5.2). 

Çalışma periyodu boyunca teşhis edilen 42 tür içinde 427 koloni ve % 10.15 ile 

Alternaria citri ve Penicillium brevicompactum türü birinci, 282 koloni ve % 6.71 ile 

34

Cladosporium cladosporioides ikinci, 245 koloni ve % 5.83 ile A. alternata üçüncü 

sırada yer almaktadır (Tablo 5.2). 

Ev içi ortamın çeşitli bölümlerinden en fazla izole edilen tür 350 koloni ile yine 

P. brevicompactum’dur . Bu tür çalışma periyodu boyunca ev içinden izole edilen küf 

mantarlarının % 19.55’ine karşılık gelmektedir. Ev içi ortamdan İkinci olarak, 

114 koloni ve % 6.37 ile Aspergillus niger, üçüncü olarak ta 113 koloni ve % 6.31 ile 

C. sphaerospermum türüne rastlanmıştır (Tablo 5.2). 

Ev dışı ortamdan en sıklıkla izole edilen tür 323 koloni ile A. citri olup ev dışı 

ortamdan izole edilen küf mantarlarının % 13.37’sini oluşturur. Ev dışı ortamdan ikinci 

olarak 198 koloni ve % 8.20 ile C. cladosporioides, üçüncü olarak ta 175 koloni ve 

% 7.25 ile A. alternata türüne rastlanmıştır (Tablo 5.2). 

Çalışma periyodu boyunca ev içi ortamdan en fazla küf mantarı izolasyonunun 

yapıldığı bölüm 670 CFU ile örnekleme yapılan evlerin oturma odası bölümleri olduğu 

tespit edilmiştir. Bu sayı çalışma periyodu boyunca ev içi ortamdan izole edilen toplam 

mikrofungus kolonilerinin % 37.43’üne karşılık gelmektedir. Örnekleme yapılan 

evlerin mutfak bölümleri 576 CFU ve % 32.18 ile ikinci sırada, yatak odası bölümleri 

ise 544 CFU ve % 30.39 ile son sırada yer almaktadır (Şekil 5.2, Tablo 5.2). 

CFU 

2500 

2000 

1500 

1000 

500 

0 

670 

CFU/72 Petri Plağı/15 dk 

576 544 

35 


1790 

2415 

Oturma odası Mutfak Yatak Odası Ev İçi Toplam Ev Dışı Toplam 

Şekil 5.2. Mart 2001- Şubat 2002 tarihleri arasında izole edilen küf mantarı koloni 

sayılarının ev içi ortamın çeşitli bölümlerine ve ev dışına göre dağılımı (Parantezin 

üzerindeki birim, parantezin kapsadığı her bir grafik sütununun üzerindeki sayıya aittir)

36 

Tablo 5.2. Mart 2001- Şubat 2002 tarihleri arasında tespit edilen türlerin ev içi ortamın çeşitli bölümlerine, ev dışına dağılımı ve bulunma 

yüzdeleri 

Tür Adı 

Oturma 

Odası 

(CFU) 

Oturma 

Odası 

(%) 

Mutfak 

(CFU) 

Mutfak 

(%) 

Yatak 

Odası 

(CFU) 

36 

Yatak 

Odası 

% 

Ev İçi 

Toplam 

(CFU) 

Ev İçi 

% 

Ev Dışı 

Toplam 

(CFU) 

Ev Dışı 

% 

Genel 

Toplam 

(CFU) 

Alternaria alternata 

(FR.) KEISSL. 20 2.99 30 5.21 20 3.68 70 3.91 175 7.25 245 5.83 

A. citri ELLIS & N. PIERCE 35 5.22 35 6.08 34 6.25 104 5.81 323 13.37 427 10.15 

Aspergillus fumigatus FRESEN. 5 0.75 10 1.74 2 0.37 17 0.95 4 0.7 21 0.50 

A. niger TIEGH. 30 4.48 53 9.20 31 5.70 114 6.37 69 2.86 183 4.35 

A. tamarii KITA 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 3 0.12 3 0.07 

A. versicolor (VUILL.)TIRAB. 7 1.04 3 0.52 4 0.74 14 0.78 8 0.33 22 0.52 

A. wentii WEHMER 

35 5.22 0 0.00 2 0.37 37 2.07 9 0.37 46 1.09 

Cladosporium cladosporioides 

(FRESEN.) G. A. DE VRIES 

31 4.63 24 4.17 29 5.33 84 4.69 198 8.20 282 6.71 

C. herbarum (PERS.) LINK 37 5.52 23 3.99 23 4.23 83 4.64 118 4.89 201 4.78 

C. oxysporum BERK. & M. A. 

CURTIS 

2 0.30 0 0.00 3 0.55 5 0.28 16 0.66 21 0.50 

C. sphaerospermum PENZ. 62 9.25 16 2.78 35 6.43 113 6.31 59 2.44 172 4.09 

Drechslera ITO 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 0.04 1 0.02 

Dematiaceae 30 4.48 41 7.12 46 8.46 117 6.54 290 12.01 407 9.68 

Fusarium graminearum SCHWABE 1 0.15 7 1.22 2 0.37 10 0.56 51 2.11 61 1.45 

Mucor MICH. 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 3 0.12 3 0.07 

Mycelea sterelea 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 3 0.12 3 0.07 

Penicillium adametzii M. 

ZALESSKY 

2 0.30 0 0.00 0 0.00 2 0.11 0 0.00 2 0.05 

P. aurantiogriseum DIERCKX 12 1.79 7 1.22 7 1.29 26 1.45 6 0.25 32 0.76 

P. brevicompactum DIERCKX 78 11.64 102 17.71 170 31.25 350 19.55 77 3.19 427 10.15 

Genel 

%

37 

Tablo 5.2(’nin devamı). Mart 2001- Şubat 2002 tarihleri arasında tespit edilen türlerin ev içi ortamın çeşitli bölümlerine, ev dışına 

dağılımı ve bulunma yüzdeleri 

Tür Adı 

Oturma 

Odası 

(CFU) 

Oturma 

Odası 

(%) 

Mutfak 

(CFU) 

Mutfak 

(%) 

Yatak 

Odası 

(CFU) 

37 

Yatak 

Odası 

% 

Ev İçi 

Toplam 

(CFU) 

Ev İçi 

% 

Ev Dışı 

Toplam 

(CFU) 

Ev Dışı 

% 

Genel 

Toplam 

(CFU) 

P. camembertii THOM 4 0.60 0 0.00 0 0.00 4 0.22 0 0.00 4 0.10 

P. canescens SOPP. 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 0.04 1 0.02 

P. chrysogenum THOM 44 0.90 40 6.95 12 2.20 96 5.36 137 5.67 133 5.54 

P. citreonigrum DIERCKX 2 5.97 0 0.00 3 0.55 5 0.28 2 0.08 7 0.17 

P. citrinum THOM 12 1.79 4 0.69 15 2.76 31 1.73 44 1.82 75 1.78 

P. corylophylum DIERCKX 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 0.04 1 0.02 

P. crustosum THOM 

19 2.84 2 0.35 1 0.18 22 1.23 12 0.50 34 0.81 

P. decumbens THOM 0 0.00 2 0.35 0 0.00 2 0.11 0 0.00 2 0.05 

P. donkii STOLK 1 0.15 2 0.35 0 0.00 3 0.17 1 0.04 4 0.10 

P. glabrum 

(WEHMER) WESTLING 

2 0.30 0 0.00 0 0.00 2 0.11 13 0.54 15 0.36 

P. granulatum BAINIER 2 0.30 1 0.17 0 0.00 3 0.17 1 0.04 4 0.10 

P. griseofulvum DIERCKX 3 0.45 5 0.87 0 0.00 8 0.45 11 0.46 19 0.45 

P. herquei BAINIER & SARTORY 0 0.00 0 0.00 1 0.18 1 0.06 1 0.04 2 0.05 

P. hirsutum DIERCKX 3 0.45 42 7.29 3 0.55 48 2.68 44 1.82 92 2.19 

P. implicatum BIOURGE 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 0.04 1 0.02 

P. inflatum STOLK & MALLA 2 0.30 0 0.00 1 0.18 3 0.17 1 0.04 4 0.10 

P. islandicum SOPP. 1 0.15 0 0.00 1 0.18 2 0.11 5 0.21 7 0.17 

Genel 

%

38 

Tablo 5.2(’nin devamı). Mart 2001- Şubat 2002 tarihleri arasında tespit edilen türlerin ev içi ortamın çeşitli bölümlerine, ev dışına 


Tür Adı 

Oturma 

Odası 

(CFU) 

Oturma 

Odası 

(%) 

Mutfak 

(CFU) 

Mutfak 

(%) 

Yatak 

Odası 

(CFU) 

38 

Yatak 

Odası 

% 

Ev İçi 

Toplam 

(CFU) 

Ev İçi 

% 

Ev Dışı 

Toplam 

(CFU) 

Ev Dışı 

% 

Genel 

Toplam 

(CFU) 

P. melinii THOM 1 0.15 0 0.00 0 0.00 1 0.06 0 0.00 1 0.02 

P. miczynskii M. ZALESSKY 30 4.48 26 4.51 27 4.96 83 4.64 50 2.07 133 3.16 

P. ochrocloron BIOURGE 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 2 0.08 2 0.05 

P. oxalicum CURRIE & THOM 15 2.24 4 0.69 0 0.00 19 1.06 36 1.49 55 1.31 

P. pupurescens BIOURGE 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 0.04 1 0.02 

P. roquefortii THOM 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 0.04 1 0.02 

P. simplicissimum (OUDEM) 

THOM 

0 0.00 3 0.52 0 0.00 3 0.17 14 0.58 17 0.40 

P. viridicatum WESTLING 

0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 10 0.41 10 0.24 

P. subgenus penicillium 3 0.45 2 0.35 8 1.47 13 0.73 4 0.17 17 0.40 

Rhizopus 38 5.67 0 0.00 28 5.15 66 3.69 363 15.03 429 10.20 

Scopulariopsis 0 0.00 1 0.17 2 0.37 3 0.17 1 0.04 4 0.10 

Scopulariopsis brevicaulis (SACC.) 

BAINIER 

4 0.60 5 0.87 4 0.74 13 0.73 11 0.46 24 0.57 

Trichoderma 25 3.73 48 8.33 3 0.55 76 4.25 65 2.69 141 3.35 

Trichotecium roseum (PERS.) 

LINK 11 1.64 0 0.00 4 0.74 15 0.84 8 0.33 23 0.55 

Ulocladium 1 0.15 0 0.00 0 0.00 1 0.06 16 0.66 17 0.40 

Teşhis edilemeyenler 60 8.96 38 6.60 23 4.23 121 6.76 145 6.00 266 6.33 

Ev İçi Toplam 670 576 544 1790 2415 4205 

Ev İçi / Ev Dışı % 37.43 32.18 30.39 100.00 

Genel % 15.93 13.70 12.94 42.57 57.43 100.00 

Genel 

%

İzole edilen küf mantarlarının istasyonlara göre dağılımı incelendiğinde, en fazla 

küf mantarı kolonisine 1036 koloni ve % 24.64 ile 2. İstasyonda rastlanmıştır ve bunu 

829 koloni ve %19.71 ile 6. İstasyon, 743 koloni ve % 17.67 ile 1. İstasyon, 719 koloni 

ve % 17.09 ile 4. İstasyon, 464 koloni ve % 11.04 ile 5. İstasyon ve son olarak 414 

koloni ve % 9.85 ile 3. İstasyon izlemiştir (Tablo 5.3). 

Ev içi dağılım incelendiğinde yine 504 koloni ile 2. İstasyon ilk sırada yer 

alırken, 378 koloni ile 1. ve 4. İstasyonlar ikinci sırada yer almıştır. Daha sonra sırasıyla 

305 koloniyle 6. İstasyon, 151 koloniyle 3. İstasyon ve son olarak 74 koloniyle 

5. İstasyon yer almaktadır (Tablo 5.3). 

Ev dışı dağılım incelendiğinde toplamda ve ev içi dağılımda ilk sırada yer alan 

2. İstasyon, 532 koloniyle yine ilk sırada yer almaktadır. Daha sonra sırasıyla, 524 

koloni ile 6. İstasyon, 390 koloni ile 5. İstasyon, 365 koloniyle 1. İstasyon, 341 

koloniyle 4. İstasyon ve son olarak 263 koloniyle 3. İstasyon yer almaktadır 

(Tablo 5.3). 

57

Tablo 5.3. Mart 2001- Şubat 2002 tarihleri arasında izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin 

ev içi, ev dışı ve istasyonlara göre dağılımı 

İstasyon 

I II III IV V VI 

Cins ve Tür Adı İ D İ D İ D İ D İ D İ D Toplam 

Alternaria alternata 15 24 8 36 4 42 24 42 5 11 14 20 245 

A. citri 22 30 4 62 4 43 34 80 7 69 33 39 427 

Aspergillus fumigatus 1 0 1 2 4 0 7 0 0 2 4 0 21 

A. niger 14 3 20 22 2 2 30 15 26 12 22 15 183 

A. tamarii 0 1 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 3 

A. versicolor 8 1 2 4 1 2 3 0 0 1 0 0 22 

A. wentii 3 4 0 2 30 0 1 0 0 0 3 3 46 

Cladosporium 

cladosporioides 

31 22 17 33 8 39 8 33 6 46 14 25 282 

C. herbarum 21 11 9 44 12 8 20 23 5 22 16 10 201 

C. oxysporum 1 1 1 4 0 1 3 3 0 7 0 0 21 

C. sphaerospermum 28 2 17 19 15 23 38 12 2 0 13 3 172 

Drechslera 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 

Dematiaceae 40 35 25 148 7 15 25 27 2 39 18 26 407 

Fusarium graminearum 3 2 3 1 1 2 1 31 0 12 2 3 61 

Mucor 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 3 

Mycelia sterilia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 1 3 

Penicillium adametzii 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 2 

P. aurantiogriseum 7 2 16 1 0 0 0 0 0 1 3 2 32 

P. brevicompactum 101 0 210 15 0 0 20 0 1 2 18 60 427 

P. camembertii 0 0 0 0 0 0 4 0 0 0 0 0 4 

P. canescens 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 

P. chrysogenum 7 6 17 17 2 4 51 18 5 21 14 71 233 

P. citreonigrum 0 0 0 0 0 0 4 0 0 2 1 0 7 

P. citrinum 3 5 4 0 8 3 6 0 0 0 10 36 75 

P. corylophylum 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 

P. crustosum 0 0 15 9 4 0 0 0 1 2 2 1 34 

P. decumbens 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 

P. donkii 0 0 0 0 0 0 3 1 0 0 0 0 4 

58

Tablo 5.3’ün Devamı Mart 2001- Şubat 2002 tarihleri arasında izole edilen küf mantarı cins ve 

türlerinin ev içi, ev dışı ve istasyonlara göre dağılımı 

P. glabrum 0 0 0 7 2 2 0 2 0 2 0 0 15 

P. granulatum 3 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 

P. griseofulvum 0 0 0 1 3 0 5 0 0 0 0 10 19 

P. herquei 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 

P. hirsutum 3 0 16 1 1 4 27 0 1 1 0 38 92 

P. implicatum 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 

P. inflatum 1 0 0 1 2 0 0 0 0 0 0 0 4 

P. islandicum 2 0 0 2 0 0 0 0 0 1 0 2 7 

P. melinii 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 

P. miczynskii 23 7 29 21 1 0 14 5 1 4 15 13 133 

P. ochrocloron 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 2 

P. oxalicum 4 5 13 3 0 0 2 3 0 0 0 25 55 

P. pupurescens 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 

P. roquefortii 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 

P. simplicissimum 0 0 0 6 0 0 3 0 0 0 0 8 17 

P. viridicatum 0 0 0 9 0 0 0 0 0 1 0 0 10 

P. subgenus penicillium 0 2 0 2 0 0 8 0 5 0 0 0 17 

Rhizopus 0 163 28 1 0 61 0 6 0 55 38 77 429 

Scopulariopsis 1 0 0 0 0 0 1 0 1 1 0 0 4 


brevicaulis 

1 2 0 1 0 1 10 2 2 1 0 4 24 

Trichoderma 0 1 11 2 15 0 1 10 1 45 48 7 141 

Trichotecium roseum 8 0 0 0 0 0 4 0 0 6 3 2 23 

Ulocladium 0 2 1 7 0 1 0 3 0 1 0 2 17 

Teşhis 

Edilemeyenler 

25 31 35 44 25 10 21 24 3 17 12 19 266 

Toplam 378 365 504 532 151 263 378 341 74 390 305 524 4205 

Genel Toplam 743 1036 414 719 464 829 

Genel % 17.67 24.64 9.85 17.09 11.04 19.71 

İ : Ev içi küf mantarı koloni sayısı (CFU) 

D : Ev dışı küf mantarı koloni sayısı (CFU) 

59

Araştırma peryodu boyunca izole edilen küf mantarı cinslerinin koloni 

sayılarıyla ve toplam küf mantarı koloni sayısıyla, çeşitli meteorolojik faktörler arasında 

herhangi bir ilişki olup olmadığını tespit etmek amacıyla korelasyon analizi yapılmıştır. 

Tablo 5.4. Aspergillus ve Penicillium cinslerinin koloni sayılarıyla (CFU), bazı meteorolojik 

faktörler, SO2 ve partiküler madde (= aerosol) arasındaki korelasyon katsayıları (r). 

Küf Mantarı 

Cinsleri 

Aspergillus 

Penicillium 

Spearman 

Korelasyon Katsayısının Tipi 

Korelasyon Katsayısı 

(Tek Yönlü) 

Aylık ve Araştırma 

gününndeki Ortalama SO2 

(µg/m 3 ) değerleriyle yapılan 

korelasyon 

**r = - 0.781(Φ) 

**r= - 0.799 (ψ) 

* r = + 0.517 

* r = + 0.531 

60 


gününndeki Ortalama aerosol 

(µg/m 3 ) değerleriyle yapılan 

korelasyon 

** r = - 0.739 

** r = - 0.676 

* r = + 0.502 

r = + 0.456 


gününndeki Ortalama 

Sıcaklık (°C) değerleriyle 

yapılan korelasyon 

* r = + 0.638 

* r= + 0.560 

* r = - 0.503 

* r= - 0.545 


gününndeki Ortalama 

Güneşlenme süresi (saat/gün) 

değerleriyle yapılan 

korelasyon 

* r = + 0.513 

**r= + 0.827 

* r = - 0.503 

* r= - 0.564 

İlk rakam (Φ) : söz konusu faktörün aylık ortalama ölçüm değeriyle hesaplanan korelasyon katsayısı 

İkinci rakam (ψ) : söz konusu faktörün araştırma günündeki ortalama ölçüm değeriyle hesaplanan 

korelasyon katsayısı 

* : % 95 (P < 0.05) güven sınırları içerisinde iki değişken arasındaki ilişkinin istatistiki açıdan önemli 

olduğunu belirtir. 

** : % 99 (P< 0.01) güven sınırları içerisinde iki değişken arasındaki ilişkinin istatistiki açıdan çok 

önemli olduğunu belirtir. Eğer tek (*) veya çift (**) yıldız işaretlerinden hiçbirisi yoksa, söz konusu 

korelasyon istatistiki açıdan önemsizdir. 

Toplam küf mantarı koloni sayısıyla, gerek meteorolojik faktörlerle gerekse bazı 

hava kirliliği [SO2 ve partiküler madde (= aerosol) ] faktörleri arasında bulunan 

korelasyonlar istatistiki açıdan önemsizdir. küf mantarı cinsleri açısından ele 

aldığımızda, Aspergillus ve Penicillium cinslerinin bazı meteorolojik faktörlerle ve bazı 

hava kirliliği faktörleriyle gösterdiği korelasyonlar istatistiki açıdan önemlidir 

(Tablo 5.4).

Araştırma yapılan istasyonların ev içi ve ev dışı ortamlarının birbirleriyle küf 

mantarı kompozisyonu ve spor sayıları bakımından karşılaştırmak için, “Tür Zenginliği 

İndeks Değeri”, “Tür Çeşitliliği İndeks Değeri” ve “Düzenlilik İndeks Değeri” gibi 

çeşitli matematiksel indeksler kullanılmıştır. Bu indeks değerlerinin hesaplanabilmesi 

için, araştırma verilerinden, bilgisayar ortamında COMM programından (Piepenburg 

vd. 1992) yararlanılmış ve bulunan sonuçlar Tablo 5.5’te belirtilmiştir. 

Tablo 5.5. İstasyonların kendi arasında kıyaslamak için kullanılan çeşitli matematiksel 

indekslere ait katsayılar 

Çeşitli Matematiksel İndekslere Ait Katsayılar 

Margalef İndeksi (M) Shannon İndeksi (S) Pielou İndeksi (Ep) 

I. İstasyon 4.500 (Φ) 4.040 (ψ) 2.504 1.804 0.760 0.567 

II. İstasyon 3.610 5.490 2.147 2.778 0.685 0.795 

III. İstasyon 4.178 2.919 2.487 2.054 0.817 0.725 

IV. İstasyon 4.651 3.175 2.811 2.309 0.843 0.784 

V. İstasyon 3.543 4.818 2.183 2.501 0.787 0.743 

VI. İstasyon 3.561 4.375 2.615 2.742 0.859 0.823 

İlk rakam (Φ) : İstasyonların ev içi ortamlarının fungal kompozisyon ve spor sayıları 

bakımından karşılaştırılması sonucu elde edilen katsayılar 

İkinci rakam (ψ) : İstasyonların ev dışı ortamlarının fungal kompozisyon ve spor sayıları 

bakımından karşılaştırılması sonucu elde edilen katsayılar 

Yaptığımız araştırmada elde ettiğimiz bulgular incelendiğinde, soba ile ısınan 

tüm evlerdeki ortalama fungal spor sayısı (391 CFU), kaloriferli evlerdeki ortalama 

fungal spor sayısının (112 CFU), yaklaşık 3.5 katıdır. Oransal olarak hesaplanan bu 

farkın istatistiki olarak önemli olup olmadığını tespit etmek için “χ 2 Testi” testi 

yapılmış ve araştırma istasyonları içerisinde, soba ile ısınan iç mekanlardaki ortalama 

fungal spor sayısının, kaloriferli iç mekanlardaki ortalama fungal spor sayısından 

belirgin bir şekilde fazla olduğu istatistiki olarak da tespit edilmiştir 

(χ 2 < 3.841, P>0.05). 

61

5. 1. Tür Düzeyinde Teşhis Edilen En Yaygın Mikrofungus Türlerin Tanımı 

a) Alternaria alternata (FR.) KEISSL. 

Koloniler genellikle siyah veya zeytinimsi siyah, PDA besiyerinde 14 günde ve 

25 ˚C’de 30-35 mm çapında gelişim göstermekte (Şekil 5.3), konidyoforlar dallı veya 

basit, bazen genikulat (diz gibi bükülmüş),düz çeperli 50 µm’ye kadar uzunlukta, 3-6 

µm genişliğinde, konidiler genellikle uzun dallanan zincirler halinde obklavat (çomak 

şeklinde bir uca doğru genişlemiş), obpriform (ters armut şeklinde), ovoid veya 

elipsoidal, genellikle kısa konik veya silindirik bir gagaya sahip, verrukuloz (siğilli) 

çeperli, bütün uzunluk 18-63 µm, genişliği 7-18 µm’dir (Şekil 5.3). 

A 

Şekil 5. 3. Alternaria alternata: A. PDA besiyerindeki 14 günlük koloni görünümü 

62

B 

Şekil 5. 3. A. alternata: B. Konidiofor ve konidial yapıları, x 400 

b) Alternaria citri ELLIS & N. PIERCE 

Kolonilerin üst kısmı zeytinimsi kahverenginde ve zonasyon mevcut, alt kısmı sütlü 

kahve renginde, PDA besiyerinde 14 günde ve 25 ˚C’de 65-70 mm çapında gelişim göstermekte 

(Şekil 5.4), konidyoforlar dallı veya basit, düz veya dalgalı, bölmeli, 300 µm’ye kadar 

uzunlukta, 3-5 µm eninde, konidiler genellikle tek veya 2-7 konididen oluşan zincirler şeklinde, 

genellikle muriform (enine veya boyuna bölmeleri olan çok hücreli), obklavat veya oval, 

genellikle rostrat (gagalı, düz veya verrukuloz çeperli, 8’e kadar varan enine bölmeli, çok sayıda 

uzunlamasına veya oblig (eğik) bölmeli, gaga dahil 8-60 µm uzunluğunda ve 6-24 µm 

genişliğinde, gaga genellikle 8 µm veya daha az uzunlukta 2-5 µm genişliğinde, renksiz veya 

soluk kahverengi renktedir (Şekil 5.4). 

63

A 

B 

Şekil 5. 4. Alternaria citri A. PDA Besiyerinde 14 günlük koloni; B. Konidiofor ve konidial 

yapılar, x 400. 

64

c) Aspergillus fumigatus FRESEN. 

Koloniler CYA (25 ˚C) besiyerinde (35) 40-70 mm çapında olmakta, grimsi 

turkuaz veya koyu turkuaz renginden koyu yeşil veya donuk yeşil rengine kadar 

değişiklik göstermekte ve beyaz miselyum gelişmekte, eksuda oluştuğunda renksiz 

olmakta (Şekil 5.5), koloni arkası renksiz veya sarımsı, kırmızı kahverengi veya yeşil 

olmakta, çözünür pigment genellikle yok, nadiren kırmızımsı kahverenginde, koloni 

tekstürü velutinozdan (kadifemsi) flokkoza (pamuksu) değişiklik göstermekte, 

koloninin üst yüzeyi düz veya ışınsal olarak çizgilenme göstermekte, MEA besiyerinde 

konidilerin rengi CYA’da olduğu gibi; miselyum beyaz, belirgin değil, koloni arkası 

rengi renksiz, donuk sarı veya gri, çözünür pigment oluştuğunda koloni arkası renginde, 

koloni tekstürü CYA’daki gibi, CY20S besiyerinde eksuda yok, diğer renkler ve tekstür 

CYA’daki gibi, CZ besiyerindeki koloni karakterleri CYA’daki gibidir. 

Şekil 5. 5. Aspergillus fumigatus A. CYA Besiyerinde 7 günlük koloni 

A 

65

Şekil 5. 5. Aspergillus fumigatus B. Konidiofor ve konidial yapılar, x 400. 

B 

konidial başçıklar dominant olarak kolumnar, konidyoforlar düz duvarlı (100) 200- 

400(580) µm boyunda ve 5-11 µm eninde, dereceli olarak uzayan priform veya spatül 

şeklinde ve (10) 15-30 (40) µm çapında vesikül meydana gelmekte, fiyalidler tek seri, 

5-9 µm boyunda, 2-3 µm eninde ve konidyofor ekseni doğrultusunda birbirlerine paralel 

olarak uzanmakta, konidiler globozdan (küresel) elips şekline kadar değişiklik 

göstermekte, düz veya ince bir şekilde pürüzlü veya dikenli, 2-3 (3.5) µm çapındadır 

(Şekil 5.5). 

66

d) Cladosporium cladosporioides (FRESEN.) G. A. DE VRIES 

Koloniler zeytin yeşili veya zeytinimsi kahverengi, velvet (kadifemsi), PDA 

besiyerinde 14 günde ve 25 ˚C’de 40-45mm gelişim göstermekte (Şekil 5.6), 

konidyoforlar bazen 350 µm’ye kadar uzunlukta fakat genellikle daha kısa, 2-6 µm 

eninde, zeytinimsi kahverenginde, düz duvarlı veya nadiren az derecede verrukuloz, 

konidiler uzun dallanan zincirler şeklinde oluşmakta çoğunlukla septasız, elipsoidal 

veya limon şeklinde 3-11 µm uzunluğunda ve 2-5 µm eninde, çok yaygın bir şekilde düz 

çeperli fakat bazı suşlarda verrukulozdur (Şekil 5.6). 

Şekil 5. 6. Cladosporium cladosporioides: A. PDA Besiyerinde 14 günlük koloni 

görünümü 

A 

67

Şekil 5. 6. Cladosporium cladosporioides: B. Konidiofor ve konidial yapılar, x 400. 

B 

e) Cladosporium herbarum (PERS.) LINK 

Koloniler zeytin yeşili renginde, PDA besiyerinde 14 günde ve 25 ˚C’de 35 mm 

gelişim göstermekte, konidyoforlar genellikle dalgalı, bazen genikulat çoğunlukla 

nodoz, soluk zeytinimsi veya kahverengi düz çeperli, basit veya uca doğru dallanmış, 

düz veya hafif dalgalı, 250 µm’ye kadar uzunlukta, 3-6 µm eninde, konidiler genellikle 

dallanmış zincirler halinde elipsoidal veya oblong (boyu eninden fazla, kenarları 

neredeyse paralel, uçları az veya çok yassılaşmış) kalın çeperli belirgin şekilde 

verrukuloz, 0-1 bölmeli, bazen daha fazla bölmeler oluşabilmekte 5-23 µm uzunlukta, 

4-8 µm eninde, bir veya iki ucunda çıkıntı mevcuttur (Şekil 5.7). 

68

Şekil 5. 7. Cladosporium herbarum A. PDA Besiyerinde 14 günlük koloni 

B. Konidiofor ve konidial yapılar, x 400. 

A 

B 

69

f ) Penicillium brevicompactum DIERCKX 

Koloniler CYA (25 ˚C) besiyerinde, 7 günde 20-30 mm gelişim göstermekte 

(Şekil 5.8), ışınsal olarak yarıklı, bazen koloni merkezinde yükselme gözlenmekte, 

koloni tekstürü tipik olarak velutinoz, nadiren flokkoz, miselyum beyaz renkli, 

konidyogenez hafif veya orta derecede, genellikle donuk yeşil, fıstık yeşilinden maviyeşil 

renge değişiklik göstermekte, genellikle eksuda oluşmakta, çözünür pigment 

genellikle oluşmakta ve donuk veya derin kırmızımsı kahverengindedir. MEA 

besiyerinde (25 ˚C) 7 günde 12-20 mm çapında koloni oluşumu gözlenmekte, koloni 

yüzeyi düz veya daha az yaygın olarak ışınsal yarıklı, koloni tekstürü velutinoz veya 

nadiren flokkoz, miselyum belirgin değil, konidyogenez orta dereceli veya bol miktarda 

donuk yeşil veya koyu yeşil renkte, eksuda nadiren mevcut, renksiz veya kırmızımsı 

kahverenginde,çözünür pigment yok, koloni arkası donuk veya kahverenklidir. G25N 

besiyerinde, (25 ˚C) 7 günde 16-22 mm çapında koloni oluşumu gözlenmekte, koloni 

yüzeyi düz veya ışınsal olarak yarıklı, konidyogenez az veya bol miktarda, donuk yeşil, 

fıstık yeşili veya mavi yeşil renkte olabilmekte, renksiz eksuda ve bazen kırmızı 

kahverengi çözünür pigment oluşmakta, koloni arkası soluk, sarı veya kırmızımsı 

kahverengi olmakta, konidyofor uzun ve geniş, 

A 

Şekil 5.8. Penicillium brevicompactum A. CYA Besiyerinde 7 günlük koloni 

görünümü 

70

B 

Şekil 5.8. Penicillium brevicompactum B. CYA Besiyerinde 7 günlük koloni ( tek bir 

koloniye odaklanmış görünüm) 

500-800 µm uzunluğunda, 4-6 µm eninde, düz duvarlı, karakteristik olarak tervertisillat 

penisillus yapılarının yanısıra aynı zamanda kuartervertisillat ve bivertisillat penisillus 

yapıları da gelişmekte, metula kısa ve geniş 9-12(15) µm uzunluğunda ve 4-5 µm 

genişliğinde, tipik olarak apikal kısmı yassılaşarak spatül şeklini almakta, fiyalidler 

genellikle 6-9 µm uzunluğunda ve 2.5-3 µm eninde, konidiler genellikle elipsoidal, 

2.5-3.5 µm ve 2-2.5 µm ölçülerinde, düz duvarlı veya hafif pürüzlü olabilmektedir 

(Şekil 5.8). 

71

C 

Şekil 5.8. Penicillium brevicompactum C. Konidiofor ve konidial yapılar, x 1000. 

f ) Penicillium chrysogenum THOM 

Koloniler CYA (25 ˚C) besiyerinde, 7 günde 35-45 mm gelişim göstermekte 

(Şekil 5.9), koloni yüzeyi ışınsal olarak yarıklı, koloni tekstürü velutinoz, miselyum 

koloni marjininde beyaz, merkezde sarımsı beyaz, oranj-beyaz veya sütlü 

kahverenginde ve bazı izolatlarda bol miktarda gelişen konidiler, koloni görünümünü 

etkilemektedir. Konidyogenez az veya orta derecede, grimsi turkuazdan donuk yeşile 

veya mavi-yeşil renge kadar değişiklik göstermekte, bazı izolatlarda koloni görünümü 

eksuda varlığı nedeniyle daha sarımsı yeşil bir görünüm kazanmakta, eksuda koloni altı 

yeşilimsi veya parlak sarıdan oranj, karakteristik olarak eksuda meydana gelmekte, 

açıktan parlak sarıya veya sarı kahverengine kadar renk varyasyonu göstermekte, bazı 

nadiren rastlanan izolatlarda olmamasına rağmen karakteristik olarak parlak sarı 

çözünür pigment oluşmakta, koloni arkası parlak sarı veya sarı kahverengindedir. MEA 

besiyerinde (25 ˚C), 7 günde 25-35 mm gelişim göstermekte, koloni tekstürü tipik 

olarak velutinoz bazı izolatlarda koloni merkezinde flokkoz, miselyum belirgin olmayıp 

beyaz veya merkezde açık oranj renkte, konidyogenez orta derecede veya bol miktarda 

72

olmakta, grimsi turkuazdan donuk yeşil veya fıstık yeşili renginde,eksuda ve çözünür 

pigment oluşmamakta, koloni arkası rengi açık sarımsı, sarı kahverengi veya kırmızımsı 

kahverengindedir. G25N besiyerinde (25 ˚C), 7 günde 20-22 mm çapında koloni 

oluşumu gözlenmekte, tipik olarak ışınsal olarak yarıklı, miselyum beyazdan sütlü 

kahverengine değişiklik göstermekte, konidyogenez az veya orta derecede, CYA 

besiyerindeki gibi renklenme gözlenmekte, eksuda ve çözünür pigment oluşmamakta, 

koloni arkası renk parlak sarı kahverengi veya kırmızımsı kahverengi olmaktadır. 

Konidyoforlar 200-300 µm uzunluğunda ve 3-4 µm eninde, düz duvarlı, penisillus 

yapısı tipik olarak tervertisillat, daha az yaygın olarak bivertisillat veya 

kuartervertisillat, metula 8-12 µm uzunluğunda ve 2.5-4 µm genişliğinde, fiyalidler 

7-8 (-10) uzunluğunda 2.2-3 µm eninde, konidiler elipsoidal veya basık küre şeklinde ve 

genellikle 2.5-4 × 2.2-3.5 µm ölçülerinde, düz duvarlıdır (Şekil 5.9). 

A 

Şekil 5.9. Penicillium chrysogenum A. CYA Besiyerinde 7 günlük koloni görünümü 

73

Şekil 5.9. Penicillium chrysogenum : B. Konidiofor ve konidial yapılar, x 400. 

B 

74

5.2. Aylara Göre Cins ve Türlerin Dağılımı 

Tekirdağ İli Şehir merkezindeki 6 ayrı evin, ev içi ve ev dışı havasından izole 

edilen 4205 küf mantarı kolonisinin aylara göre dağılımı incelenmiş, en çok koloni 

sayısına 1146 CFU ile Nisan ayında rastlanırken en az koloni sayısına 54 CFU ile 

Aralık ayında rastlanmıştır (Tablo 5.6). 

Tablo 5.6. Araştırma yapılan aylara göre küf mantarı koloni sayılarının toplam 

dağılımları ve yüzdeleri 

Ev İçi Ev İçi Ev Dışı Ev Dışı Toplam Genel 

Aylar (CFU) % (CFU) % (CFU) % 

Mart 261 14.58 146 6.05 407 9.68 

Nisan 463 25.87 683 28.28 1146 27.25 

Mayıs 77 4.30 122 5.05 199 4.73 

Haziran 98 5.47 132 5.47 230 5.47 

Temmuz 188 10.50 214 8.86 402 9.56 

Ağustos 78 4.36 85 3.52 163 3.88 

Eylül 62 3.46 151 6.25 213 5.07 

Ekim 263 14.69 460 19.05 723 17.19 

Kasım 115 6.42 211 8.74 326 7.75 

Aralık 15 0.84 39 1.61 54 1.28 

Ocak 81 4.53 69 2.86 150 3.57 

Şubat 89 4.97 103 4.27 192 4.57 

Toplam 1790 2415 4205 

Mart ayında izole edilen 407 küf mantarı kolonisinden, 9 cins ve 15 tür teşhis 

edilmiştir. Bu 9 cins içinde 201 koloni ve % 49.38 ile Penicillium birinci, 46 koloni ve 

% 11.3 ile Alternaria ikinci, 26 koloni ve % 6.4 ile Cladosporium cinsi üçüncü sırada 

yer almaktadır (Tablo 5.7). 

75

Tablo 5.7. Mart ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi ve ev dışı 

dağılımlarıyla bulunma yüzdeleri 

Cins Adı-Mart 

Ev İçi Ev İçi Ev Dışı Ev Dışı Toplam 

(CFU) % (CFU) % (CFU) Genel % 

Alternaria 7 2.68 39 26.71 46 11.30 

Aspergillus 4 1.53 4 2.74 8 1.98 

Cladosporium 8 3.07 18 12.33 26 6.40 

Drechslera 0 0.00 1 0.69 1 0.25 

Fusarium 0 0.00 1 0.69 1 0.25 

Penicillium 167 63.98 34 23.29 201 49.38 

Rhizopus 18 6.90 0 0.00 18 4.42 

Scopulariopsis 2 0.77 2 1.37 4 0.98 

Trichoderma 12 4.60 3 2.05 15 3.69 

Dematiaceae Grubu 6 2.30 7 4.79 13 3.18 

Teşhis Edilemeyen 37 14.17 37 25.34 74 18.17 

Toplam 261 146 407 

Genel % 64.13 35.87 100.00 

Mart ayında teşhis edilen 15 tür içinde 132 koloni ve % 32.43 ile Penicillium 

brevicompactum türü birinci, 32 koloni ve % 7.86 ile P. chrysogenum ikinci, 28 koloni 

ve % 6.88 ile Alternaria citri üçüncü sırada yer almaktadır. Ev içi ortamın çeşitli 

bölümlerinden en fazla izole edilen tür 132 koloni ile P. brevicompactum’dur. Bu tür 

Mart ayında ev içinden izole edilen küf mantarlarının % 50.57’sine karşılık gelmektedir. 

Ev içi ortamdan İkinci olarak , 17 koloni ve % 6.51 ile P. chrysogenum, üçüncü 

olarakta 14 koloni ve % 5.36 ile P. crustosum türüne rastlanmıştır. Ev dışı ortamdan en 

sıklıkla izole edilen tür 24 koloni ile A. citri olup ev dışı ortamdan izole edilen küf 

mantarlarının % 16.44’ünü oluşturmuştur. Ev dışı ortamdan ikinci olarak 15 koloni ve 

% 10.27 ile A. alternata, üçüncü olarak 15 koloni ve %10.28 ile P. chrysogenum 

türlerine rastlanmıştır (Tablo 5.8). 

76

Tablo 5.8. Mart ayında izole edilen küf mantarı türlerinin ev içi bölümlere, ev dışına, 

istasyonlara göre dağılımı ve bulunma yüzdeleri 

Adı 

Tür 

Alternaria 

alternata 

Ev İçi Bölümler 

Oturma 

Odası 

Yatak 

Mutfak 

Odası 

Ev İçi 

Toplam 

77 

Ev İçi 

% 

4(2) 4(1) 3 1.15 

Ev 

Dışı 

Bölüm 

1(3),4(4) 

6(8) 

Ev Dışı 

Toplam 

Ev Dışı % 

Genel 

Toplam 

Genel % 

15 10.27 18 4.42 

A. citri 2(1) 2(1),4(1) 2(1) 4 1.53 

1(2),2(3) 

3(2),4(6) 

5(1),6(10) 

24 16.44 28 6.88 

Aspergillus 

niger 

1(1),2(1) 1(1) 3 1.15 4(3) 3 2.06 6 1.47 

A. wentii 1(1) 1 0.38 2(1) 1 0.68 2 0.49 

Cladosporium 


1(1),4(1) 2 0.77 

1(1),2(2) 

3(1),4(3) 

5(2),6(2) 

11 7.53 13 3.20 

C. oxysporum 1(1),2(1) 4(3) 5 1.92 4(2) 2 1.38 7 1.72 

C. 

sphaerospermum 

1(1) 1 0.38 

2(1),4(3) 

6(1) 

5 3.43 6 1.47 

Drechslera 0 0.00 6(1) 1 0.68 1 0.25 

Fusarium 

graminearum 

0 0.00 6(1) 1 0.68 1 0.25 

Penicillium 

brevicompactum 

2(132) 132 50.57 0 0 132 32.43 

P. chrysogenum 1(2),3(1) 2(10),4(2) 

6(1) 

2(1) 17 6.51 1(2),4(11) 

5(2) 

15 10.28 32 7.86 

P. citrinum 4(4) 4 1.53 6(13) 13 8.9 17 4.18 

P. crustosum 2(14) 14 5.36 2(4) 4 2.74 18 4.42 

P. oxalicum 0 0.00 4(2) 2 1.38 2 0.49 

Rhizopus 6(18) 18 6.90 0 0 18 4.42 


brevicaulis 

4(2) 2 0.77 4(1),6(1) 2 1.38 4 0.98 

Trichoderma 2(4),6(5) 6(3) 12 4.60 4(1),6(2) 3 2.06 15 3.69 

Dematiaceae 

grubu 

1(1) 1(5) 6 2.30 

2(2),5(2) 

6(3) 

7 4.79 13 3.20 

Teşhis 

Edilemeyen 

1(8),2(6) 1(6),4(5) 2(12) 37 14.18 

1(20) 

2(17) 

37 25.32 74 18.18 

Toplam 64 35 162 261 

Ev Dışı 

Toplam 

146 407 

Ev İçi % 24.52 13.41 62.07 100.00 Genel % 35.87 

Ev İçi / Ev 

Genel % 15.72 8.60 39.81 64.13 Dışı Oranı 

(%) 

% 64.13/ 35.87 

Not: Tabloda parantez dışında yazılan koyu rakamlar istasyon numaralarını, parantez 

içindeki rakamlar ise söz konusu istasyondan izole edilen küf mantarı koloni sayısını 

(CFU)gösterir.

Mart ayında izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar açısından 

incelenmesi sonucunda en fazla küf mantarı kolonisine 214 CFU ile 2. İstasyondan 

alınan örneklerde rastlanmıştır. Bu istasyondan izole edilen küf mantarı koloni sayısı 

tüm istasyonlarda izole edilen sayının % 52.58’ini oluşturur. En az küf mantarı koloni 

sayısına ise 4 CFU ve % 0.98 ile 3. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır 

(Tablo 5.9). 

Ev içi ortamından en fazla küf mantarı kolonisi izole edilen istasyon 184 CFU 

ile 2. İstasyondur (Tablo 5.9) ve iç ortamdan izole edilen küf mantarı kolonilerinin 

% 70.50’sine karşılık gelmektedir. 5. İstasyonun ev içi ortamından ise herhangi bir küf 

mantarı kolonisine rastlanmamıştır (Tablo 5.9). 

Ev dışı ortamda en fazla küf mantarı kolonisi, 42 CFU ile 6. İstasyondan izole 

edilmiştir (Tablo 5.9). Bu sayı ev dışından izole edilen toplam küf mantarı konilerinin 

% 28.77’sini oluşturmaktadır. Ev dışı ortamda en az küf mantarı koloni sayısına 3 CFU 

(Tablo 5.9) ve % 2.05 ile 3. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır. 

Mart ayında tüm istasyonlardan izole edilen küf mantarı kolonilerinin sayıları 

incelendiğinde ev içi ortamdan izole edilen koloni sayısının (261 CFU), ev dışı 

ortamdakinden (146 CFU) daha fazla olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.8). Ancak bu 

durumun tüm istasyonlar sözkonusu olduğunda aynı olmadığı görülmüştür. 

1. İstasyonda ev içi ve ev dışı küf mantarı koloni sayısı eşit iken, 2. İstasyonda ev içi 

koloni sayısı ev dışı koloni sayısından fazladır. Bunun dışında kalan istasyonların 

hepsinde ev dışı küf mantarı koloni sayısı ev içi sayıdan daha fazla olduğu tespit 

edilmiştir (Tablo 5.9). İstasyonlara göre ev içi ve ev dışı küf mantarı koloni sayısı 

arasındaki oranın yüzde olarak ifadesi, Şekil 5.10’de belirtilmiştir. 

Mart ayında en sıklıkla izole edilen Penicillium, Alternaria ve Cladosporium 

cinsi tüm istasyonlarda izole edilmiştir. Penicillium cinsi 2. İstasyonda, Alternaria cinsi 

6. İstasyonda ve Cladosporium cinsi ise 4. İstasyonda en yüksek seviyeye ulaşmıştır 

(Tablo 5.9). 

78

Tablo 5.9. Mart ayında tespit edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve 

istasyonlara göre dağılımlarıyla bulunma yüzdeleri 

İstasyon 


Cins Adı İ D İ D İ D İ D İ D İ D Toplam 

Alternaria 0 5 3 3 0 2 4 10 0 1 0 18 46 

Aspergillus 3 0 1 1 0 0 0 3 0 0 0 0 8 

Cladosporium 3 1 1 3 0 1 4 8 0 2 0 3 26 

Drechslera 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 

Fusarium 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 

Penicillium 2 2 157 4 1 0 6 13 0 2 1 13 201 

Rhizopus 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 18 0 18 


Trichoderma 0 0 4 0 0 0 0 1 0 0 8 2 15 

Dematiaceae Grubu 6 0 0 2 0 0 0 0 0 2 0 3 13 

Teşhis Edilemeyen 14 20 18 17 0 0 5 0 0 0 0 0 74 

Toplam 

Genel Toplam 

28 28 

56 

184 30 

214 

1 3 

4 

21 36 

57 

0 7 

7 

27 42 

69 

407 

Genel % 13.76 52.58 0.98 14.01 1.72 16.95 100.00 

100% 

90% 

80% 

70% 

60% 

50% 

40% 

30% 

20% 

10% 

0% 


İstasyon 

79 

Ev Dışı 

Ev İçi 

Şekil 5.10. Mart ayında tespit edilen küf mantarı kolonilerinin izole edildikleri 

istasyonlardaki ev içi - ev dışı oranının yüzdesi

Nisan ayında izole edilen 1146 küf mantarı kolonisinden, 7 cins ve 16 tür teşhis 


% 13.44 ile Alternaria ikinci, 105 koloni ve % 9.16 ile Rhizopus cinsi üçüncü sırada yer 


Tablo 5.10. Nisan ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi ve ev dışı 



Cins Adı 

(CFU) % (CFU) % (CFU) % 

Alternaria 14 3.02 140 20.50 154 13.44 

Aspergillus 27 5.83 4 0.59 31 2.71 

Cladosporium 8 1.73 81 11.86 89 7.77 

Fusarium 2 0.43 6 0.88 8 0.70 

Penicillium 320 69.12 251 36.75 571 49.82 

Rhizopus 28 6.05 77 11.27 105 9.16 

Trichoderma 40 8.64 0 0.00 40 3.49 

Dematiaceae Grubu 19 4.10 111 16.25 130 11.34 

Teşhis Edilemeyen 5 1.08 13 1.90 18 1.57 

Toplam 463 683 1146 

Genel % 40.40 59.60 100.00 

Nisan ayında teşhis edilen 16 tür içinde 289 koloni ve % 25.21 ile Penicillium 

brevicompactum türü birinci, 136 koloni ve % 11.86 ile P. chrysogenum ikinci, 85 

koloni ve % 7.42 ile Alternaria citri üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.11). Ev içi 

ortamın çeşitli bölümlerinden en fazla izole edilen tür 214 koloni ile 

P. brevicompactum’dur. Bu tür Nisan ayında ev içinden izole edilen küf mantarlarının 

% 46.22’sine karşılık gelmektedir. Ev içi ortamdan İkinci olarak , 47 koloni ve % 10.15 

ile P. chrysogenum, üçüncü olarak da 37 koloni ve % 7.99 ile P. hirsutum türüne 

rastlanmıştır. Ev dışı ortamdan en sıklıkla izole edilen tür 89 koloni ile P. chrysogenum 

olup ev dışı ortamdan izole edilen küf mantarlarının % 13.04’ünü oluşturmuştur. Ev dışı 

ortamdan ikinci olarak 75 koloni ve % 10.98 ile P. brevicompactum, üçüncü olarakta 

73 koloni ve % 10.69 ile A. citri türüne rastlanmıştır (Tablo 5.11). 

80

Tablo 5.11. Nisan ayında izole edilen küf mantarı türlerinin ev içi bölümlere, ev dışına, 


Adı 

Tür 

Alternaria 

alternata 


Oturma 

Odası 

Yatak 

Mutfak 

Odası 

Ev İçi 

Toplam 

81 

Ev İçi 

% 

3(1) 4(1) 2 0.43 

A. citri 1(10) 4(1),6(1) 12 2.59 

Ev 

Dışı 

Bölüm 

1(3), 2(5) 

3(35),4(24) 

1(1), 2(19) 

4(46),5(7) 

Ev Dışı 

Toplam 

Ev Dışı % 

Genel Toplam 

Genel % 

67 9.81 69 6.02 

73 10.69 85 7.42 

Aspergillus 

niger 

2(1) 4(24) 25 5.40 2(2) 2 0.29 27 2.36 

A. wentii 1(1) 6(1) 2 0.43 1(2) 2 0.29 4 0.35 

Cladosporium 


2(4) 

5(1) 

5 1.08 

1(2),2(6) 

3(28),4(1) 

5(11) 

48 7.03 53 4.63 

C. herbarum 0 0.00 1(1), 2(1) 2 0.29 2 0.18 

C. oxysporum 0 0.00 

1(1), 2(4) 

4(1) 

6 0.88 6 0.52 

C. 


2(1) 5(2) 3 0.63 2(5), 3(20) 25 3.66 28 2.44 

Fusarium 

graminearum 

2(2) 2 0.43 5(6) 6 0.88 8 0.70 

Penicillium 

adametzii 

6(2) 2 0.43 0 0.00 2 0.18 

P. 

aurantiogriseum 

0 0.00 6(1) 1 0.15 1 0.09 

P. 


1(10) 

2(46) 

6(18) 

1(50) 

2(32) 

4(20) 

1(38) 214 46.22 2(15),6(60) 75 10.98 289 25.21 

P. chrysogenum 

4(22) 

6(10) 

4(12) 4(3) 47 10.15 2(17),5(11) 

4(3), 6(58) 

89 13.04 136 11.86 

P. citrinum 6(8) 8 1.73 3(3),6(21) 24 3.51 32 2.79 

P. hirsutum 

2(12) 

4(25) 

37 7.99 6(38) 38 5.56 75 6.54 

P. oxalicum 2(12) 12 2.59 2(3),6(21) 24 3.51 36 3.14 

Rhizopus sp. 2(28) 28 6.05 

1(70),2(1) 

3(1),4(5) 

77 11.28 105 9.16 

Tricoderma sp. 6(40) 40 8.64 0 0.00 40 3.50 

Dematiaceae 

Grubu 

1(1),6(3) 1(4), 2(2) 1(7),4(1) 

6(1) 

19 4.10 

1(1),2(105) 

3(2), 5(3) 

111 16.25 130 11.34 

Teşhis 

Edilemeyen 

2(3), 5(1) 1(1) 5 1.08 

2(1),4(5) 

5(5),6(2) 

13 1.90 18 1.57 

Toplam 138 234 91 463 

Ev Dışı 

Toplam 

683 1146 

Ev İçi % 29.81 50.54 19.65 

Genel % 

Ev İçi / Ev 

Genel % 12.04 20.42 7.94 40.40 Dışı 

(%) 

Oranı % 40.40 /% 59.60

Nisan ayında izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar açısından 



tüm istasyonlarda izole edilen sayının % 28.53’ünü oluşturmaktadır. En az küf mantarı 

koloni sayısına ise 47 CFU ve % 4.10 ile 5. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır 

(Tablo 5.12). 



% 30.89’una karşılık gelmektedir. Ev içi ortamda en az koloniye 1 CFU (Tablo 5.12) ve 

% 0.22 ile 3. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır. 

Ev dışı ortamda en fazla küf mantarı kolonisi 201 CFU ile 6. İstasyondan izole 


% 29.43’ünü oluşturmaktadır. Ev dışı ortamda en az küf mantarı koloni sayısına, 

43 CFU (Tablo 5.12) ve % 6.30 ile 5. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır. 

Nisan ayında tüm istasyonlarda izole edilen küf mantarı kolonilerinin sayıları 

incelendiğinde ev dışı ortamdan izole edilen koloni sayısının (683 CFU), ev içi 


durumun tüm istasyonlar söz konusu olduğunda aynı olmadığı görülmüştür. 

Tablo 5.12. Nisan ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve 

istasyonlara göre dağılımıyla bulunma yüzdeleri 

İstasyon 


Cins Adı-Nisan İ D İ D İ D İ D İ D İ D Toplam 

Alternaria 10 4 0 24 1 35 2 70 0 7 1 0 154 

Aspergillus 1 2 1 2 0 0 24 0 0 0 1 0 31 

Cladosporium 0 4 5 16 0 48 0 2 3 11 0 0 89 

Fusarium 0 0 2 0 0 0 0 0 0 6 0 0 8 

Penicillium 98 0 102 35 0 3 82 3 0 11 38 199 571 

Rhizopus 0 70 28 1 0 1 0 5 0 0 0 0 105 

Trichoderma 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40 0 40 



Toplam 

Genel Toplam 

122 81 

203 

143 184 

327 

1 89 

90 

109 85 

194 

4 43 

47 

84 201 

285 

1146 

Genel % 17.72 28.53 7.85 16.93 4.10 24.87 100.00 

82

1. ve 4. İstasyonlarda ev içi koloni sayısı ev dışı koloni sayısından fazladır. 

Bunun dışında kalan istasyonların hepsinde ev dışı küf mantarı koloni sayısı ev içi 

sayıdan daha fazla olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.12). İstasyonlara göre ev içi ve ev 

dışı küf mantarı koloni sayısı arasındaki oranın yüzde olarak ifadesi, Şekil 5.11’de 


100% 

90% 

80% 

70% 

60% 

50% 

40% 

30% 

20% 

10% 

0% 


İstasyon 

Şekil 5.11. Nisan ayında tespit edilen küf mantarı kolonilerinin izole edildikleri 

istasyonlardaki ev içi- ev dışı oranının yüzdesi 

Nisan ayında en sıklıkla Penicillium, Alternaria ve Rhizopus cinsleri izole 

edilmiştir. Penicillium cinsi 2. İstasyonda, Alternaria ve Rhizopus cinsleri ise 6. 

İstasyonda en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Ayrıca Penicillium, Alternaria ve 

Cladosporium cinsleri tüm istasyonlardan izole edilmişlerdir (Tablo 5.12). 

83 

Ev Dışı 

Ev içi

Mayıs ayında izole edilen 199 küf mantarı kolonisinden, 6 cins ve 13 tür teşhis 

edilmiştir. Bu 6 cins içinde 63 koloni ve % 31.66 ile Cladosporium birinci, 40 koloni ve 

% 20.10 ile Penicillium ikinci, 25 koloni ve % 12.56 ile Alternaria cinsi üçüncü sırada 


Tablo 5.13. Mayıs ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi ve ev dışı 



Tür Adı (CFU) % (CFU) % (CFU) % 

Alternaria 8 10.39 17 13.93 25 12.56 

Aspergillus 2 2.60 11 9.02 13 6.53 

Cladosporium 22 28.57 41 33.61 63 31.66 

Fusarium 0 0.00 2 1.64 2 1.01 

Penicillium 20 25.98 20 16.39 40 20.10 

Rhizopus 0 0.00 1 0.82 1 0.50 



Toplam 77 

122 199 

Genel % 38.69 69.61 100.00 

Mayıs ayında teşhis edilen 13 tür içinde 49 koloni ve % 24.62 ile Cladosporium 

herbarum türü birinci, 19 koloni ve % 9.55 ile Alternaria citri ve Penicillium 

aurantiogriseum ikinci, 13 koloni ve % 6.52 ile Aspergillus niger üçüncü sırada yer 


Ev içi ortamın çeşitli bölümlerinden en fazla izole edilen tür 20 koloni ile C. 

herbarum’dur. Bu tür Nisan ayında ev içinden izole edilen küf mantarlarının % 

25.97’sine karşılık gelmektedir. Ev içi ortamdan İkinci olarak, 16 koloni ve % 20.78 ile 

P. aurantiogriseum, üçüncü olarak da 8 koloni ve % 10.39 ile A. citri türüne 

rastlanmıştır (Tablo 5.14). 

Ev dışı ortamdan en sıklıkla izole edilen tür 29 koloni ile C. herbarum olup ev 

dışı ortamdan izole edilen küf mantarlarının % 24.62’sini oluşturmuştur. Ev dışı 

ortamdan ikinci olarak 11 koloni ve % 9.01 ile A. citri ve A. niger, üçüncü olarak 

9 koloni ve % 7.38 ile P. viridicatum türüne rastlanmıştır (Tablo 5.14). 

84

Tablo 5.14. Mayıs ayında izole edilen küf mantarı türlerinin Ev içi bölümlere, ev 

dışına, istasyonlara göre dağılımı ve bulunma yüzdeleri 

Adı 

Alternaria 

alternata 

Tür 


Oturma 

Odası 

Mutfak Yatak 

Odası 

Ev İçi 

Toplam 

85 

Ev İçi 

% 

0 0 

A. citri 3(1) 4(2),6(2) 1(1),6(2) 8 10.39 

Aspergillus 

niger 

Cladosporium 


C. herbarum 

5(1) 6(1) 2 2.60 

1(1) 1(1) 2 2.60 

1(5),2(2) 

3(5),4(2) 

6(1) 

1(1),4(1) 

5(1) 

1(1),2(1) 20 25.97 

Ev 

Dışı 

Bölüm 

2(3),4(2) 

6(1) 

1(4),2(3) 

3(1),4(2) 

5(1) 

4(9),5(1) 

6(1) 

2(1),4(2) 

6(1) 

1(1),2(19) 

3(5),5(4) 

Ev Dışı 

Toplam 

Ev Dışı % 

Genel 

Toplam 

Genel % 

6 4.92 6 3.02 

11 9.01 19 9.55 

11 9.01 13 6.52 

4 3.28 6 3.02 

29 

23.7 

7 

49 24.62 

C. oxysporum 0 0.00 3(1),5(7) 8 6.56 8 4.02 

Fusarium 

graminearum 

0 0.00 5(2) 2 1.64 2 1.01 

P. 


2(6) 

6(1) 

1(1),2(5) 

2(1),6(1) 16 

6(1) 

20.78 

1(1),2(1) 

6(1) 

3 2.46 19 9.55 

P. 


1(3) 

5(1) 

4 5.19 5(2) 2 1.64 6 3.02 

P. herquei 0 0.00 1(1) 1 0.82 1 0.50 

P. oxalicum 0 0.00 1(4) 4 3.28 4 2.01 

P. purpurescens 0 0.00 5(1) 1 0.82 1 0.50 

P. viridicatum 0 0.00 2(9) 9 7.38 9 4.52 

Rhizopus 0 0.00 4(1) 1 0.82 1 0.50 

Dematiaceae 

Grubu 

1(2),2(1) 22(2),4(1) 1(4),2(3) 

3(1),4(1) 55(1),6(1) 4(1),6(3) 

21 27.27 

1(5),2(6) 

3(1),4(7) 

5(5),6(3) 

27 22.13 48 24.12 

Teşhis 

Edilemeyen 

1(3),2(1) 4 5.20 4(1),6(2) 3 2.46 7 3.52 

Toplam 38 21 18 77 

Ev Dışı 

Toplam 

122 199 

Ev İçi % 49.35 27.27 23.38 100.00 Genel % 61.31 

Genel % 19.10 10.55 9.04 38.69 

Ev İçi / Ev Dışı 

Oranı (%) 

% 38.69 /% 61.31 

Mayıs ayında izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar açısından 

incelenmesi sonucunda en fazla küf mantarı kolonisine 64 CFU ile 2. İstasyondan alınan 

örneklerde rastlanmıştır. Bu istasyondan izole edilen küf mantarı koloni sayısı tüm 

istasyonlarda izole edilen sayının % 32.16’sını oluşturmaktadır. En az küf mantarı

koloni sayısına ise 15 CFU ve % 7.54 ile 3. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır 

(Tablo 5.15). 

Ev içi ortamından en fazla küf mantarı kolonisi izole edilen istasyon 23 CFU ile 

1. İstasyondur (Tablo 5.15) ve iç ortamdan izole edilen küf mantarı kolonilerinin 

% 29.87’sine karşılık gelmektedir. Ev içi ortamda en az koloniye 4 CFU (Tablo 5.15) ve 




% 34.43’ünü oluşturmaktadır. Ev dışı ortamda en az küf mantarı koloni sayısına 8 CFU 


Mayıs ayında tüm istasyonlarda izole edilen küf mantarı kolonilerinin sayıları 



durumun tüm istasyonlar söz konusu olduğunda aynı olmadığı görülmüştür. 1. ve 6. 

İstasyonlarda ev içi koloni sayısı ev dışı koloni sayısından fazladır. Bunun dışında kalan 

istasyonların hepsinde ev dışı küf mantarı koloni sayısı ev içi sayıdan daha fazla olduğu 

tespit edilmiştir (Tablo 5.15). 

İstasyonlara göre ev içi ve ev dışı küf mantarı koloni sayısı arasındaki oranın 

yüzde olarak ifadesi, Şekil 5.12’de belirtilmiştir. 

Mayıs ayında en sıklıkla Cladosporium, Penicillium ve Alternaria cinsleri izole 

edilmiştir. Cladosporium ve Penicillium cinsleri 2. İstasyonda, Alternaria cinsi ise 2. ve 

4. İstasyonlarda en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Ayrıca Cladosporium ve Alternaria 

cinsleri tüm istasyonlardan izole edilmişlerdir (Tablo 5.15). 

86

Tablo 5.15. Mayıs ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve 


İstasyon 



Alternaria 1 4 0 6 1 1 2 4 0 1 4 1 25 

Aspergillus 0 0 0 0 0 0 0 9 1 1 1 1 13 

Cladosporium 9 1 3 20 5 6 3 2 1 11 1 1 63 

Fusarium 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 2 

Penicillium 4 6 12 10 0 0 0 0 1 3 3 1 40 

Rhizopus 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 



Toplam 

Genel Toplam 

23 16 

39 

22 42 

64 

7 8 

15 

8 24 

32 

4 23 

27 

13 9 

22 

199 

Genel % 20.10 32.16 7.54 16.08 13.07 11.05 100.00 

100% 

80% 

60% 

40% 

20% 

0% 


İstasyon 

87 

Ev Dışı 

Ev İçi 

Şekil 5.12. Mayıs ayında tespit edilen küf mantarı kolonilerinin izole edildikleri 

istasyonlardaki ev içi- ev dışı oranının yüzdesi

Haziran ayında izole edilen 230 küf mantarı kolonisinden, 7 cins ve 18 tür teşhis 

edilmiştir. Bu 7 cins içinde 117 koloni ve % 50.87 ile Cladosporium birinci, 41 koloni 

ve % 17.83 ile Alternaria ikinci, 23 koloni ve % 10.00 ile Penicillium cinsi üçüncü 


Tablo 5.16. Haziran ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi ve ev dışı 



Cins Adı 

(CFU) % (CFU) % (CFU) % 

Alternaria 11 11.22 30 22.74 41 17.83 

Aspergillus 9 9.18 4 3.02 13 5.65 

Cladosporium 62 63.27 55 41.68 117 50.87 

Fusarium 0 0.00 1 0.76 1 0.43 

Penicillium 6 6.12 17 12.87 23 10.00 

Trichoderma 1 1.02 1 0.76 2 0.87 

Ulocladium 0 0 2 1.51 2 0.87 


Mycelia sterilia 0 0 3 2.27 3 1.30 

Teşhis Edilemeyen 2 2.04 2 1.51 4 1.74 

Toplam 98 132 230 

Genel % 42.61 57.39 100.00 

Haziran ayında teşhis edilen 18 tür içinde 53 koloni ve % 23.04 ile 

Cladosporium sphaerospermum türü birinci, 36 koloni ve % 15.64 ile Alternaria citri 

ve C. cladosporioides ikinci, 28 koloni ve % 12.17 ile C. herbarum üçüncü sırada yer 


Ev içi ortamın çeşitli bölümlerinden en fazla izole edilen tür 37 koloni ile 

C. sphaerospermum’dur. Bu tür Haziran ayında ev içinden izole edilen küf 

mantarlarının % 37.76’sına karşılık gelmektedir. Ev içi ortamdan İkinci olarak, 

15 koloni ve % 15.31 ile C. herbarum, üçüncü olarakta 10 koloni ve % 10.20 ile A. citri 

ve C. cladosporioides türüne rastlanmıştır. Ev dışı ortamdan en sıklıkla izole edilen 

türler 26 koloni ile A. citri ve C. cladosporioides olup ev dışı ortamdan izole edilen küf 

mantarlarının % 19.71’ini oluşturmuşlardır. Ev dışı ortamdan ikinci olarak 16 koloni ve 

88

% 12.12 ile C. sphaerospermum, üçüncü olarak 13 koloni ve % 9.85 ile C. herbarum 

türüne rastlanmıştır (Tablo 5.17). 

Tablo 5.17. Haziran ayında izole edilen küf mantarı türlerinin ev içi bölümlere, ev 


Tür Adı 

Alternaria 

alternata 

A. citri 


Oturma 

Odası 

1(1),3(1) 

6(3) 

Yatak 

Mutfak 

Odası 

Ev İçi 

Toplam 

89 

Ev İçi 

% 

1(1) 1 1.02 

5(1),6(1) 1(1),6(2) 10 10.20 

Ev 

Dışı Dışı 

Bölüm Ev 

2(1),4(1) 

5(2) 

1(6),2(3) 

3(5),4(2) 

5(10) 

Toplam 

Ev Dışı 

% 

Genel 

Toplam 

Genel 

% 

4 3.03 5 2.17 

26 19.71 36 15.64 

Aspergillus 

niger 

0 0.00 1(1),4(1) 2 1.51 2 0.88 

A. versicolor 1(6) 1(2) 2(1) 9 9.18 3(2) 2 1.51 11 4.78 

C. 


1(1),3(1) 

5(1),6(1) 

6(4) 

6(2) 10 10.20 

1(6),2(3) 

3(5),4(2) 

5(10) 

26 19.71 36 15.64 

C. herbarum 3(1),4(2) 1(1),4(2) 1(4),4(1) 

6(4) 

15 15.31 

1(1),2(1) 

3(2),4(5) 

5(3),6(1) 

13 9.85 28 12.17 

C. 


1(4),2(3) 

1(4),2(3) 1(5),2(1) 

3(4),4(1) 

4(1) 4(8) 

6(3) 

37 37.76 1(1),2(10) 

4(4),6(1) 

16 12.12 53 23.04 

Fusarium 

graminearum 

0 0.00 6(1) 1 0.76 1 0.43 

Penicillium 

canescens 

0 0.00 2(1) 1 0.76 1 0.43 

P.chrysogenum 0 0.00 5(3) 3 2.27 3 1.30 

P. citreonigrum 0 0.00 5(2) 2 1.51 2 0.88 

P. citrinum 0 0.00 1(3) 3 2.27 3 1.30 

P. decumbens 1(1),2(1) 2 2.04 0 0.00 2 0.88 

P. glabrum 0 0.00 5(2) 2 1.51 2 0.88 

P. griseofulvum 0 0.00 2(1) 1 0.76 1 0.43 

P. hirsutum 0 0.00 2(1) 1 0.76 1 0.43 

P. inflatum 3(2) 2 2.04 0 0.00 2 0.88 

P. oxalicum 1(2) 2 2.04 1(1),6(3) 4 3.03 6 2.61 

Trichoderma 2(1) 1 1.02 2(1) 1 0.76 2 0.88 

Ulocladium 0 0.00 2(2) 2 1.51 2 0.88 

Dematiaceae 

grubu 

1(1),3(1) 

4(1),6(2) 

2(1) 6(1) 7 7.15 

1(4),2(5) 

4(3),5(3) 

6(2) 

17 12.88 24 10.43 

Mycelia sterilia 0 0.00 5(2),6(1) 3 2.27 3 1.30 

Teşhis 

Edilemeyen 

1(1) 1(1) 2 2.04 1(1),2(1) 2 1.51 4 1.74 

Toplam 45 21 32 98 

Ev Dışı 

Toplam 

132 230 

Ev İçi % 45.92 21.43 32.65 

Genel % 57.39 

Ev İçi / Ev 

Genel % 19.57 09.13 13.91 42.61 Dışı Oranı 

(%) 

% 42.61 /% 57.39

Haziran ayında izole edilen küf mantarı cins ve türlerini istasyonlar açısından 

incelenmesi sonucunda en fazla küf mantarı kolonisine 60 CFU ile 1. İstasyondan alınan 

örneklerde rastlanmıştır. Bu istasyondan izole edilen küf mantarı koloni sayısı tüm 

istasyonlarda izole edilen sayının % 26.09’unu oluşturmaktadır. En az küf mantarı 

koloni sayısına ise 24 CFU ve % 10.43 ile 3. İstasyondan alınan örneklerde 




% 36.73’üne karşılık gelmektedir. Ev içi ortamda en az koloniye, 2 CFU (Tablo 5.18) 

ve % 2.04 ile 5. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır. 





Haziran ayında tüm istasyonlarda izole edilen küf mantarı kolonilerinin sayıları 



durumun tüm istasyonlar söz konusu olduğunda aynı olmadığı görülmüştür. 1. ve 6. 

İstasyonlarda ev içi koloni sayısı ev dışı koloni sayısından fazladır. Bunun dışında kalan 

istasyonların hepsinde ev dışı küf mantarı koloni sayısının ev içi sayıdan daha fazla 

olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.18). İstasyonlara göre ev içi ve ev dışı küf mantarı 

koloni sayısı arasındaki oranın yüzde olarak ifadesi, Şekil 5.13’de belirtilmiştir. 

Haziran ayında en sıklıkla Cladosporium, Alternaria ve Penicillium cinsleri 

izole edilmiştir. Cladosporium cinsi 1. İstasyonda, Alternaria cinsi 5. İstasyonda, 

Penicillium cinsi ise 1. ve 5. İstasyonlarda en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Ayrıca 

Alternaria ve Cladosporium cinsleri tüm istasyonlardan izole edilmişlerdir (Tablo 5.18). 

90

Tablo 5.18. Haziran ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve 


İstasyon 


Cins adı İ D İ D İ D İ D İ D İ D Toplam 

Alternaria 3 6 0 4 1 5 0 3 1 12 6 0 41 

Aspergillus 8 1 1 0 0 2 0 1 0 0 0 0 13 

Cladosporium 19 8 7 14 6 7 15 11 1 13 14 2 117 

Fusarium 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 

Penicillium 3 4 1 3 2 0 0 0 0 7 0 3 23 

Trichoderma 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 2 

Ulocladium 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 2 




Toplam 

Genel Toplam 

36 24 

60 

11 30 

41 

10 14 

24 

16 18 

34 

2 37 

39 

23 9 

32 

230 

Genel % 26.09 17.83 10.43 14.78 16.96 13.91 100.00 

100% 

80% 

60% 

40% 

20% 

0% 


İstasyon 

91 

Ev 

Dışı 

Ev İçi 

Şekil 5.13. Haziran ayında tespit edilen küf mantarı kolonilerinin izole edildikleri 


Temmuz ayında izole edilen 402 küf mantarı kolonisinden, 6 cins ve 12 tür 

teşhis edilmiştir. Bu 6 cins içinde 127 koloni ve % 31.59 ile Rhizopus birinci, 64 koloni 

ve % 15.92 ile Cladosporium ikinci, 42 koloni ve % 10.45 ile Alternaria cinsi üçüncü 


Tablo 5.19. Temmuz ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi ve ev dışı 



Cins adı (CFU) % (CFU) % (CFU) % 

Alternaria 19 10.11 23 10.75 42 10.45 

Aspergillus 33 17.55 6 2.80 39 9.70 

Cladosporium 33 17.5 31 14.49 64 15.92 

Penicillium 31 16.49 5 2.34 36 8.96 

Rhizopus 0 0 127 59.35 127 31.59 

Trichoderma 13 6.91 1 0.47 14 3.48 

Dematiaceae 8 4.26 4 1.87 12 2.99 


Genel Toplam 188 214 402 

Genel % 46.77 53.23 100.00 

Temmuz ayında teşhis edilen 12 tür içinde 36 koloni ve % 8.96 ile Aspergillus 

wentii türü birinci, 30 koloni ve % 7.46 ile Alternaria citri ve Cladosporium 

sphaerospermum ikinci, 18 koloni ve % 4.48 ile C. cladosporioides ve Penicillium 

citrinum üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.20). 


A.wentii’dir. Bu tür Temmuz ayında ev içinden izole edilen küf mantarlarının 

% 16.49’una karşılık gelmektedir. Ev içi ortamdan İkinci olarak , 27 koloni ve % 14.36 

ile C. sphaerospermum, üçüncü olarakta 16 koloni ve % 8.51 ile P. citrinum türüne 



ortamdan izole edilen küf mantarlarının % 9.35’ini oluşturmuştur. Ev dışı ortamdan 

ikinci olarak 18 koloni ve % 8.41 ile C. cladosporioides, üçüncü olarak 5 koloni ve 

% 2.34 ile A. wentii türüne rastlanmıştır (Tablo 5.20). 

92

Tablo 5.20. Temmuz ayında izole edilen küf mantarı türlerinin ev içi bölümlere, ev 



Ev İçi 

Toplam 

93 

Ev İçi 

% 

Ev 

Dışı 

Bölüm 

Adı 

Tür 

Oturma Yatak 

Mutfak 

Odası 

Odası 

Alternaria 

alternata 

1(1),2(1) 

4(1) 

2(1) 1(3),4(2) 9 4.79 

1(1),2(1) 

5(1) 

3 1.40 12 2.99 

A. citri 6(1) 1(1),4(2) 

5(1) 

4(3),6(2) 10 5.32 

2(7),4(6) 

5(5),6(2) 

20 9.35 30 7.46 

Aspergillus niger 2(2) 2 1.06 6(1) 1 0,47 3 0.75 

A. wentii 3(29),6(2) 31 16.49 1(2),6(3) 5 2,34 36 8.96 

Cladosporium 


0 0.00 

4(11) 

5(7) 

18 8.41 18 4.48 

C. herbarum 4(2) 2(2),4(2) 6 3.19 2(10) 10 4.67 16 3.98 

C. sphaerospermum 1(3),3(10) 

6(4) 

1(5),4(3) 

6(2) 

27 14.36 1(1),3(2) 3 1.40 30 7.46 

Penicillium 


1(1),2(4) 5 2.66 1(1),5(1) 2 0.93 7 1.74 

P. citrinum 

2(3),3(8) 2(1),4(2) 

6(1) 6(1) 

16 8.51 6(2) 2 0.93 18 4.48 

P. griseofulvum 3(3) 3 1.60 0 0.00 3 0.75 

P. herquei 1(1) 1 0.53 0 0.00 1 0.25 

P. inflatum 1(1) 1 0.53 2(1) 1 0.47 2 0.50 

P. subgenus 

penicillium 

6(5) 5 2.66 0 0.00 5 1.24 

Rhizopus 0 0.00 

2(53) 

6(74) 

127 59.35 127 31.59 

Trichoderma 3(13) 13 6.91 1(1) 1 0.47 14 3.48 

Dematiaceae 

Grubu 

1(1),3(2) 

4(1) 

2(1) 2(2),4(1) 8 4.26 

3(1),4(1) 

5(2) 

4 1.87 12 2.99 

Teşhis 

Edilemeyen 

2(2),3(25) 

1(3),2(8) 

4(5),5(1) 4(3),6(1) 51 

4(1) 

6(2) 

27.13 2(6),4(6) 

5(3),6(2) 

17 7.94 68 16.92 

Toplam 123 26 39 188 

Ev Dışı 

Toplam 

214 402 

Ev İçi % 65.43 13.83 20.74 100.00 Genel % 53.23 

Genel % 30.60 6.47 9.70 46.77 

Ev Dışı 

Toplam 

Ev İçi / Ev 

Dışı Oranı 

(%) 

Ev Dışı % 

Genel 

Toplam 

% 46.77/ 53.23 

Genel %

Temmuz ayında izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar açısından 

incelenmesi sonucunda en fazla küf mantarı kolonisine 105 CFU ile 2. ve 6. 

İstasyonlardan alınan örneklerde rastlanmıştır. Bu istasyonlardan izole edilen küf 

mantarı koloni sayısı tüm istasyonlarda izole edilen sayının % 26.12’sini 

oluşturmaktadır. En az küf mantarı koloni sayısına ise 21 CFU ve % 5.22 ile 5. 

İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır (Tablo 5.21). 


3. İstasyondur (Tablo 5.21) ve iç ortamdan izole edilen küf mantarı kolonilerinin 

% 47.87’sine karşılık gelmektedir. Ev içi ortamda en az koloniye 2 CFU (Tablo 5.21) 

ve % 1.06 ile 5. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır. 



% 39.25’ini oluşturmaktadır. Ev dışı ortamda en az küf mantarı koloni sayısına 3 CFU 

(Tablo 5.21) ve % 1.40 ile 3. İstasyonda rastlanmıştır. 

Temmuz ayında tüm istasyonlardan izole edilen küf mantarı kolonilerinin 

sayıları incelendiğinde ev dışı ortamdan izole edilen koloni sayısının (214 CFU), ev içi 


durumun tüm istasyonlar söz konusu olduğunda aynı olmadığı görülmüştür. 1., 3. ve 4. 

İstasyonlarda ev içi koloni sayısı ev dışı koloni sayısından fazla iken 2., 5. ve 6. 

İstasyonlarda ev dışı küf mantarı koloni sayısı ev içi sayıdan daha fazla olduğu tespit 

edilmiştir (Tablo 5.21). İstasyonlara göre ev içi ve ev dışı küf mantarı koloni sayısı 

arasındaki oranın yüzde olarak ifadesi, Şekil 5.14’de belirtilmiştir. 

Temmuz ayında en sıklıkla Rhizopus, Cladosporium ve Alternaria cinsleri izole 

edilmiştir. Rhizopus cinsi 2. İstasyonda, Cladosporium ve Alternaria cinsleri ise 

4. İstasyonda en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Ayrıca Cladosporium ve Penicillium 

cinsleri tüm istasyonlardan izole edilmişlerdir (Tablo 5.21). 

94

Tablo 5.21. Temmuz ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve 


İstasyon 



Alternaria 5 1 2 8 0 0 8 6 1 6 3 2 42 

Aspergillus 0 2 2 0 29 0 0 0 0 0 2 4 39 

Cladosporium 8 1 2 10 10 2 7 11 0 7 6 0 64 

Penicillium 3 1 8 1 11 0 2 0 0 1 7 2 36 

Rhizopus 0 0 0 53 0 0 0 0 0 0 0 74 127 

Trichoderma 0 1 0 0 13 0 0 0 0 0 0 0 14 

Dematatiaceae 1 0 3 0 2 1 2 1 0 2 0 0 12 


Toplam 

Genel Toplam 

20 6 

26 

27 78 

105 

90 3 

93 

28 24 

52 

2 19 

21 

21 84 

105 

402 

Genel % 6.47 26.12 23.13 12.94 5.22 26.12 100.00 

100% 

90% 

80% 

70% 

60% 

50% 

40% 

30% 

20% 

10% 

0% 


İstasyon 

95 

Ev Dışı 

Ev İçi 

Şekil 5.14. Temmuz ayında tespit edilen küf mantarı kolonilerinin izole edildikleri 


Ağustos ayında izole edilen 163 küf mantarı kolonisinden, 6 cins ve 13 tür teşhis 

edilmiştir. Bu 6 cins içinde 43 koloni ve % 26.38 ile Aspergillus cinsi birinci, 37 koloni 

ve % 22.70 ile Alternaria ikinci, 28 koloni ve % 17.18 ile Cladosporium cinsi üçüncü 


Tablo 5.22. Ağustos ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi ve ev dışına 


Ev 

Cins Adı 

Ev İçi 

(CFU) 

Ev İçi 

% 

Ev Dışı 

(CFU) 

Dışı % 

Toplam Genel % 

(CFU) 

Alternaria 10 12.82 27 31.76 37 22.70 

Aspergillus 26 33.33 17 20.00 43 26.38 

Cladosporium 20 25.64 8 9.41 28 17.18 

Penicillium 14 17.95 11 12.94 25 15.34 

Scopulariopsis 0 0 1 1.18 1 0.61 

Trichoderma 0 0 10 11.76 10 6.13 

Dematiaceae 7 8.97 5 5.88 12 7.36 

Teşhis Edilemeyen 1 1.28 6 7.06 7 4.29 

Toplam 78 85 163 

Genel % 47.85 52.15 100.00 

Ağustos ayında teşhis edilen 13 tür içinde 21 koloni ve % 12.88 ile Aspergillus 

fumigatus türü birinci, 20 koloni ve % 12.27 ile Alternaria citri ikinci, 19 koloni ve 

% 11.66 ile A. niger üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.23). 


A. fumigatus’tur. Bu tür Ağustos ayında ev içinden izole edilen küf mantarlarının 

% 21.79’una karşılık gelmektedir. Ev içi ortamdan İkinci olarak , 9 koloni ve % 11.54 

ile C. sphaerospermum, üçüncü olarak da 8 koloni ve % 10.26 ile Penicillium 

crustosum türüne rastlanmıştır (Tablo 5.23). 


ortamdan izole edilen küf mantarıların % 16.47’sini oluşturmuştur. Ev dışı ortamdan 

ikinci olarak 13 koloni ve % 15.29 ile A. alternata, üçüncü olarak 12 koloni ve % 14.12 

ile A. niger türüne rastlanmıştır (Tablo 5.23). 

96

Tablo 5.23. Ağustos ayında izole edilen küf mantarı türlerinin ev içi bölümlere, ev 


Adı 

Alternaria 

alternata 

A. citri 

Tür 

Aspergillus 

fumigatus 

A. niger 

Oturma 

Odası 


6(1) 2(1) 

Mutfak Yatak 

Odası 

1(1),4(1) 

Ev İçi 

Toplam 

97 

Ev İçi 

% 

4 5.13 

6(3) 5(1),6(2) 6 7.69 

3(4),6(1) 1(1),2(1) 

4(7),6(1) 

Ev 

Dışı 

Bölüm 

2(3),4(6) 

5(1),6(3) 

2(5),4(3) 

5(4),6(2) 

Ev Dışı 

Toplam 

Ev Dışı % 

Genel 

Toplam 

Genel % 

13 15.29 17 10.43 

14 16.47 20 12.27 

6(2) 17 21.79 2(2),5(2) 4 4.71 21 12.88 

6(1) 6(6) 7 8.97 2(10),5(1) 

6(1) 

12 14.12 19 11.66 

A. versicolor 3(1) 2(1) 2 2.56 2(1) 1 1.18 3 1.84 

Cladosporium 


2(1),4(2) 1(1),4(1) 5 6.41 

1(1),2(2) 

6(1) 

4 4.71 9 5.52 

C. herbarum 1(2) 1(2) 4(2) 6 7.69 1(1) 1 1.18 7 4.29 

C. sphaerospermum 4(7) 4(2) 9 11.54 2(1),4(2) 3 3.53 12 7.36 

Penicillium 

3(4),6(1) 2(1),5(1) 6(1) 8 10.26 2(5),5(2) 

8 9.41 16 9.82 

crustosum 

P. donkii 4(1) 4(2) 3 3.85 4(1) 1 1.18 4 2.45 

P. granulatum 1(2) 1(1) 3 3.85 1(1) 1 1.18 4 2.45 

P. roquefortii 0 0.00 4(1) 1 1.18 1 0.61 


Brevicaulis 

0 0.00 2(1) 1 1.18 1 0.61 

Trichoderma 2(1) 1 1.28 5(10) 10 11.76 11 6.75 

Dematiaceae 

Teşhis 

Edilemeyen 

Toplam 

1(1) 1(4),2(1) 2(1) 7 8.97 

31 

27 20 78 

Ev İçi % 39.74 34.62 25.64 

6(1) 

1(1),2(2) 

4(1),5(1) 

5 

5.88 

12 7.36 

0 0.00 2(5),6(1) 6 7.06 6 3.68 

100.00 

Genel % 19.02 16.56 12.27 47.85 

Ev Dışı 

Toplam 

Genel % 52.15 

Ev İçi / Ev 

Dışı Oranı 

(%) 

85 163 100.00 

% 47.85 /% 52.15

Ağustos ayında izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar açısından 


örneklerde rastlanmıştır. Bu istasyonlardan izole edilen küf mantarı koloni sayısı tüm 

istasyonlarda izole edilen sayının % 27.61’ini oluşturmaktadır. En az küf mantarı koloni 


(Tablo 5.24). 



% 32.05’ine karşılık gelmektedir. Ev içi ortamda en az koloniye 2 CFU (Tablo 5.24) ve 




% 43.53’ünü oluşturmaktadır. Ağustos ayında 3. İstasyonun ev dışı ortamında ise 

herhangi bir küf mantarı kolonisi izole edilememiştir (Tablo 5.24). 

Ağustos ayında tüm istasyonlardan izole edilen küf mantarı kolonilerinin 

sayıları incelendiğinde ev dışı ortamdan izole edilen koloni sayısının (85 CFU), ev içi 

ortamdakinden (78 CFU) daha fazla olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.23) ancak bu 

durumun tüm istasyonlar söz konusu olduğunda yalnızca 2. ve 5. İstasyonlar için 

geçerlidir. Bunun dışında kalan tüm istasyonlarda ev içi küf mantarı koloni sayısı ev 

dışı koloni sayısından fazla olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.24). İstasyonlara göre ev 

içi ve ev dışı küf mantarı koloni sayısı arasındaki oranın yüzde olarak ifadesi, 

Şekil 5.15’de belirtilmiştir. 

Ağustos ayında en sıklıkla Aspergillus, Alternaria ve Cladosporium cinsleri 

izole edilmiştir. Aspergillus cinsi 2. İstasyonda, Alternaria cinsi 6. İstasyonda ve 

Cladosporium cinsi ise 4. İstasyonda en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Ayrıca Aspergillus 

ve Penicillium cinsleri tüm istasyonlardan izole edilmişlerdir (Tablo 5.24). 

98

Tablo 5.24. Ağustos ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve istasyonlara 

göre dağılımıyla bulunma yüzdeleri 

İstasyon 



Alternaria 1 0 1 8 0 0 1 9 1 5 6 5 37 

Aspergillus 1 0 2 13 5 0 7 0 0 3 11 1 43 

Cladosporium 5 2 1 3 0 0 14 2 0 0 0 1 28 

Penicillium 3 1 1 5 4 0 3 1 1 2 2 1 24 


Trichoderma 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10 0 0 10 

Dematiaceae 5 1 2 2 0 0 0 1 0 1 0 0 12 

Teşhis edilemeyen 0 0 1 5 0 0 0 0 0 0 0 1 7 

Toplam 15 4 8 37 9 0 25 14 2 21 19 9 

Genel Toplam 19 45 9 39 23 28 

Genel % 11.66 27.61 5.52 23.93 14.11 17.18 

100% 

80% 

60% 

40% 

20% 

0% 


İstasyon 

99 

Ev Dışı 

Şekil 5.15. Ağustos ayında tespit edilen küf mantarı kolonilerinin izole edildikleri 


Ev İçi 

163

Eylül ayında izole edilen 213 küf mantarı kolonisinden, 7 cins ve 10 tür teşhis 

edilmiştir. Bu 5 cins içinde 93 koloni ve % 43.66 ile Rhizopus birinci, 31 koloni ve % 

14.55 ile Cladosporium ikinci, 27 koloni ve % 12.68 ile Aspergillus cinsi üçüncü sırada 


Tablo 5.25. Eylül ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi ve ev dışı 



Cins adı 

(CFU) % (CFU) % (CFU) % 

Alternaria 4 6.45 16 10.60 20 9.39 

Aspergillus 10 16.13 17 11.26 27 12.68 

Cladosporium 19 30.65 12 7.95 31 14.55 

Penicillium 12 19.35 4 2.65 16 7.51 

Rhizopus 0 0.00 93 61.59 93 43.66 

Scopulariopsis 3 4.84 1 0.66 4 1.88 

Trichoderma 0 0.00 2 1.32 2 0.94 

Dematiaceae Grubu 9 14.52 2 1.32 11 5.16 



Genel % 29.11 70.89 100.00 

Eylül ayında teşhis edilen 10 tür içinde 19 koloni ve % 8.92 ile Aspergillus 

niger türü birinci, 15 koloni ve % 7.04 ile Cladosporium cladosporioides ikinci, 

14 koloni ve % 6.57 ile Alternaria alternata üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.26). 


A.niger’dir. Bu tür Eylül ayında ev içinden izole edilen küf mantarlarının % 16.13’üne 

karşılık gelmektedir. Ev içi ortamdan İkinci olarak, 7 koloni ve % 14.36 ile 

C. cladosporioides ve Penicillium miczynskii türleri, üçüncü olarak da 6 koloni ve 

% 9.68 ile C. herbarum ve C. sphaerospermum türlerine rastlanmıştır (Tablo 5.26). 

Ev dışı ortamdan en sıklıkla izole edilen tür 10 koloni ile A. alternata olup ev 

dışı ortamdan izole edilen küf mantarlarının % 6.62’ini oluşturmuştur. Ev dışı ortamdan 

ikinci olarak 9 koloni ve % 5.96 ile A. niger, üçüncü olarak 8 koloni ve % 5.30 ile 

C. cladosporioides türüne rastlanmıştır (Tablo 5.26). 

100

Tablo 5.26. Eylül ayında izole edilen küf mantarı türlerinin ev içi bölümlere, ev dışına, 


Tür Adı 

Alternaria 

alternata 


Oturma 

Odası 

Mutfak Yatak 

Odası 

Ev İçi 

Toplam 

101 

Ev 

İçi 

% 

Ev Dışı 

Dışı 

Bölüm Ev 

2(3) 4(1) 4 6.45 2(1),3(3) 

4(1),5(5) 

Toplam 

Ev Dışı 

% 

Genel 

Toplam 

Genel 

% 

10 6.62 14 6.57 

A. citri 0 0 1(3),6(3) 6 3.97 6 2.82 

Aspergillus niger 4(1),6(1) 1(1),2(4) 

5(1) 

4(1),6(1) 10 16.13 5(5),6(4) 9 5.96 19 8.92 

A. tamarii 0 0 1(1),2(2) 3 1.99 3 1.41 

A. versicolor 0 0 

1(1),2(3) 

5(1) 

5 3.31 5 2.35 

Cladosporium 


1(1),4(1) 1(1),2(1) 1(2),5(1) 7 11.29 2(2),4(2) 

5(4) 

8 5.30 15 7.04 

C. herbarum 2(1) 2(1),6(1) 1(2),2(1) 6 9.68 4(1),5(2) 3 1.99 9 4.23 

C. 


2(2),3(1) 

6(2) 

2(1) 6 9.68 6(1) 1 0.66 7 3.29 

Penicillium 

hirsutum 

2(4),5(1) 5 8.06 0 0 5 2.35 

P. miczynskii 1(1),4(1) 

6(1) 

1(1),4(1) 

1(1),2(1) 7 11.29 4(1),5(2) 

6(1) 

4 2.65 11 5.16 

Rhizopus 0 0 1(93) 93 61.59 93 43.66 

Scopulariopsis 4(1) 1(1),5(1) 3 4.84 5(1) 1 0.66 4 1.88 

Trichoderma 0 4(2) 2 1.32 2 0.94 

Dematiaceae 

Grubu 

1(1),4(2) 2(1),4(2) 

6(1) 

2(2) 9 14.52 5(1),6(1) 2 1.32 11 5.16 

Teşhis Edilemeyen 6(5) 5 8.06 2(1),4(2) 

6(1) 

4 2,65 9 4.23 

Toplam 16 

31 

Ev İçi % 25.81 50.00 24.19 100.00 Genel % 70.89 

Genel % 7.51 14.55 7.04 29.11 

15 

62 

Ev İçi / Ev Dışı Oranı 

(%) 

151 213 

% 29.11 / %70.89 

Eylül ayında izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar açısından 

incelenmesi sonucunda en fazla küf mantarı kolonisine 111 CFU ile 1. İstasyondan 


tüm istasyonlarda izole edilen sayının % 52.11’ini oluşturmaktadır. En az küf mantarı 

koloni sayısına ise 4 CFU ve % 1.88 ile 3. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır 

(Tablo 5.27).




% 1.61 ile 3. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır. 

Ev dışı ortamda en fazla küf mantarı kolonisi 98 CFU ile 1. İstasyondan izole 

edilmiştir (Tablo 5.27). Bu sayı ev dışından izole edilen toplam küf mantarı 

kolonilerinin % 64.90’ını oluşturmaktadır. Ev dışı ortamda en az küf mantarı koloni 

sayısına 3 CFU (Tablo 5.27) ve % 1.99 ile 3. İstasyondan alınan örneklerde 

rastlanmıştır. 

Eylül ayında tüm istasyonlardan izole edilen küf mantarı kolonilerinin sayıları 


ortamdakinden (62 CFU) daha fazla olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.26). Bu durum 1., 

3. ve 5. İstasyonlar içinde geçerlidir ancak 2., 4. ve 6. İstasyonlardaki ev içi küf mantarı 

koloni sayısının ev dışı koloni sayısından daha fazla olduğu tespit edilmiştir 

(Tablo 5.27). İstasyonlara göre ev içi ve ev dışı küf mantarı koloni sayısı arasındaki 

oranın yüzde olarak ifadesi, Şekil 5.16’de belirtilmiştir. 

Eylül ayında en sıklıkla Rhizopus, Cladosporium ve Aspergillus cinsleri izole 

edilmiştir. Rhizopus cinsi sadece 1. İstasyondan izole edilmiş ve en yüksek 

seviyesindeyken, Cladosporium ve Aspergillus cinsleri ise 2. İstasyonda en yüksek 

seviyelerine ulaşmışlardır. Ayrıca Alternaria ve Cladosporium cinsleri tüm 

istasyonlardan izole edilmişlerdir (Tablo 5.27). 

102

Tablo 5.27. Eylül ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve 


İstasyon 


Cins adı İ D İ D İ D İ D İ D İ D Toplam 

Alternaria 0 3 3 1 0 3 1 1 0 5 0 3 20 

Aspergillus 1 2 4 5 0 0 2 0 1 6 2 4 27 

Cladosporium 7 0 6 2 1 0 1 3 1 6 3 1 31 

Penicillium 3 0 5 0 0 0 2 1 1 2 1 1 16 

Rhizopus 0 93 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 93 


Trichoderma 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 2 

Dematiaceae 

Grubu 

1 0 3 0 0 0 4 0 0 1 1 1 11 

Teşhis 

Edilemeyen 

0 0 0 1 0 0 0 2 0 0 5 1 9 

Toplam 

Genel Toplam 

13 98 

111 

21 9 

30 

1 3 

4 

11 9 

20 

4 21 

25 

12 11 

23 

213 

Genel % 52.11 14.18 1.88 8.45 12.68 10.80 100.00 

100% 

80% 

60% 

40% 

20% 

0% 


İstasyon 

103 

Ev Dışı 

Şekil 5.16. Eylül ayında tespit edilen küf mantarı kolonilerinin izole edildikleri 


Ev İçi

Ekim ayında izole edilen 723 küf mantarı kolonisinden, 9 cins ve 18 tür teşhis 

edilmiştir. Bu 9 cins içinde 222 koloni ve % 30.71 ile Alternaria birinci, 132 koloni ve 

% 18.26 ile Cladosporium ikinci, 80 koloni ve % 11.07 ile Rhizopus cinsi üçüncü sırada 


Tablo 5.28. Ekim ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi ve ev dışı dağılımlarıyla 

bulunma yüzdeleri 

Cins Adı Ev İçi 

(CFU) 

Ev İçi 

% 

Ev Dışı 

(CFU) 

Ev Dışı 

% 

Toplam 

Genel % 

(CFU) 

Alternaria 92 34.98 130 28.26 222 30.71 

Aspergillus 4 1.52 13 2.83 17 2.35 

Cladosporium 77 29.28 55 11.96 132 18.26 

Fusarium 4 1.52 38 8.26 42 5.81 

Mucor 0 0.00 3 0.65 3 0.41 

Penicillium 19 7.22 46 10.00 65 8.99 

Rhizopus 20 7.60 60 13.04 80 11.07 

Trichoderma 7 2.66 33 7.17 40 5.53 

Trichotecium 8 3.04 6 1.30 14 1.94 

Dematiaceae 

30 11.41 68 14.78 98 13.55 

Grubu 

Teşhis edilemeyen 2 0.76 8 1.74 10 1.38 


Genel % 36.38 63.62 100.00 

Ekim ayında teşhis edilen 18 tür içinde 131 koloni ve % 18.12 ile Alternaria 

citri türü birinci, 91 koloni ve % 12.59 ile A. alternata ikinci, 56 koloni ve % 7.75 ile 

C. cladosporioides üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.29). 


A. citri’dir. Bu tür Ekim ayında ev içinden izole edilen küf mantarlarının % 18.25’ine 

karşılık gelmektedir. Ev içi ortamdan İkinci olarak, 44 koloni ve % 16.73 ile 

A. alternata, üçüncü olarak da 30 koloni ve % 11.41 ile C. sphaerospermum türüne 



ortamdan izole edilen küf mantarlarının % 18.04’ünü oluşturmuştur. Ev dışı ortamdan 

ikinci olarak 47 koloni ve % 10.22 ile A. alternata , üçüncü olarak 38 koloni ve % 8.26 

ile Fusarium graminearum türüne rastlanmıştır (Tablo 5.29). 

104

Tablo 5.29. Ekim ayında izole edilen küf mantarı türlerinin ev içi bölümlere, ev dışına, istasyonlara göre dağılımı ve bulunma yüzdeleri 


Tür Adı Oturma Odası Mutfak 

Yatak 

Odası 

Ev İçi 

Toplam 

Ev İçi 

% 

Ev Dışı 

Bölüm 

Ev Dışı 

Toplam 

Ev Dışı Genel 

% Toplam 

Genel 

% 

Alternaria alternata 

1(3), 2(1) 

3(3), 4(7) 

1(3),4(6) 

5(5),6(8) 

1(1), 2(1) 

4(1), 6(5) 

44 16.73 1(15),2(20),3(1) 

4(1), 5(2), 6(8) 

47 10.22 91 12.59 

A. citri 

1(2), 3(2) 

4(4), 6(4) 

1(4),4(3) 

5(4),6(7) 

4(16) 

6(2) 

48 18.25 

1(7),2(18),3(3), 

4(9),5(28),6(18) 83 18.04 131 18.12 

Aspergillus niger 2(2),4(1) 3 1.14 

1(2),2(4) 

3(1),4(2)5(4) 13 2.83 16 2.21 

A. wentii 4(1) 1 0.38 0 0 1 0.14 

Cladosporium 


1(1),2(1), 3(5) 

4(1), 5(2) 

1(3),6(4) 

1(5), 4(1) 

6(3) 

26 9.89 

1(6), 2(10) 

4(1), 5(5), 6(8) 30 6.52 56 7.75 

C. herbarum 

1(1), 2(1) 

3(6), 4(2) 

4(1), 5(3) 

6(3) 

4(3),6(1) 21 7.98 

1(2), 2(9) 

4(3),5(3),6(5) 22 4.78 43 5.95 

C. sphaerospermum 1(6),2(3),4(6),6(2) 4(5) 2(3), 4(5) 30 11.41 3(1),4(2) 3 0.65 33 4.56 

Fusarium 

graminearum 

1(3) 2(1) 4 1.52 

3(2),4(31) 

5(4),6(1) 38 8.26 42 5.81 

Mucor 0 0 5(3) 3 0.65 3 0.41 

Penicillium 

camembertii 

4(4) 4 1.52 0 0.00 4 0.55 

P. chrysogenum 1(2), 2(1) 3 1.14 

1(1),3(3) 

4(1),6(13) 18 3.91 21 2.90 

P. citrinum 1(3) 3 1.14 1(2) 2 0.43 5 0.69 

P. corylophylum 0 0.00 1(1) 1 0.22 1 0.14 

P. glabrum 3(2) 2 0.76 2(7),3(2) 9 1.96 11 1.52 

P. griseofulvum 4(5) 5 1.90 6(10) 10 2.17 15 2.07 

P. griseoroseum 5(1) 1 0.38 5(4) 4 0.87 5 0.69 

P. hirsutum 0 0.00 5(1) 1 0.22 1 0.14 

P. imlicatum 0 0.00 6(1) 1 0.22 1 0.14 

105

Tablo 5.29. (Tablo’nun Devamı).Ekim ayında izole edilen küf mantarı türlerinin ev içi bölümlere, ev dışına, istasyonlara göre 


P. simplicissimum 4(1) 1 0.38 0 0.00 1 0.14 

Rhizopus 6(20) 20 7.60 3(60) 60 13.04 80 11.07 

Trichoderma 3(2) 2(5) 7 2.66 5(33) 33 7.17 40 5.53 

Trichotecium roseum 1(4) 4(4) 8 3.04 5(6) 6 1.30 14 1.94 

Dematiaceae Grubu 

1(3), 2(1) 

3(3), 5(1) 

1(1),4(8) 

6(2) 

1(4), 2(4) 

4(1), 6(2) 

30 11.41 1(10),2(20),3(3) 

4(6),5(15),6(14) 

68 14.78 98 13.55 

Teşhis edilemeyen 6(1) 6(1) 2 0.76 

1(1), 2(1) 3(3), 

4(2) 6(1) 

8 1.74 10 1.38 

Toplam 104 88 71 263 Ev Dışı Toplam 460 723 

Ev İçi % 39.54 33.46 27.00 100.00 Genel % 63.62 

Genel % 14.38 12.17 0.10 36.38 Ev İçi /Ev Dışı Oranı (%) % 36.38/%63.62 

106

Ekim ayında izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar açısından 

incelenmesi sonucunda en fazla küf mantarı kolonisine 144 CFU ile 4. ve 6. 

İstasyonlarda rastlanmıştır. Bu istasyonlardan izole edilen küf mantarı koloni sayısı tüm 

istasyonlarda izole edilen sayının % 19.92’sini oluşturmaktadır. En az küf mantarı 

koloni sayısına ise 96 CFU ve % 13.28 ile 1. İstasyondan alınan örneklerde 




% 32.70’ine karşılık gelmektedir. Ev içi ortamda en az koloniye 16 CFU (Tablo 5.30) 

ve % 6.08 ile 5. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır. 




(Tablo 5.30) ve % 10.22 ile 1. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır. 

Ekim ayında tüm istasyonlardan izole edilen küf mantarı kolonilerinin sayıları 


ortamdakinden (263 CFU) daha fazla olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.29). Ancak 

genelde gözlenen bu durum 2., 3., 5. ve 6. İstasyonlar içinde geçerliyken, 1. ve 4. 

İstasyonlarda ev içi küf mantarı koloni sayısının ev dışı koloni sayısından daha fazla 

olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.30). İstasyonlara göre ev içi ve ev dışı küf mantarı 

koloni sayısı arasındaki oranın yüzde olarak ifadesi, Şekil 5.17’de belirtilmiştir. 

Ekim ayında en sıklıkla Alternaria, Cladosporium ve Rhizopus cinsleri izole 

edilmiştir. Alternaria cinsi 6. İstasyonda, Cladosporium cinsi 4. İstasyonda ve Rhizopus 

cinsi ise 3. İstasyonda en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Ayrıca Alternaria, Cladosporium, 

Fusarium ve Penicillium cinsleri tüm istasyonlardan izole edilmişlerdir (Tablo 5.30).

Tablo 5.30. Ekim ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve 


İstasyon 



Alternaria 13 22 2 38 5 4 37 10 9 30 26 26 222 

Aspergillus 0 2 2 4 0 1 2 2 0 4 0 0 17 

Cladosporium 16 8 8 19 11 1 24 6 5 8 13 13 132 

Fusarium 3 0 1 0 0 2 0 31 0 4 0 1 42 

Mucor 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 3 

Penicillium 5 4 1 7 2 5 10 1 1 5 0 24 65 

Rhizopus 0 0 0 0 0 60 0 0 0 0 20 0 80 

Trichoderma 0 0 5 0 2 0 0 0 0 33 0 0 40 

Trichotecium 4 0 0 0 0 0 4 0 0 6 0 0 14 

Dematiaceae 

Grubu 

8 10 5 20 3 3 9 6 1 15 4 14 98 

Teşhis 

Edilemeyen 

0 1 0 1 0 3 0 2 0 0 2 1 10 

Toplam 

Genel Toplam 

49 47 

96 

24 89 

113 

23 79 

102 

86 58 

144 

16 108 65 79 

124 144 

723 

Genel % 13.28 15.63 14.11 19.92 17.15 19.92 

100% 

80% 

60% 

40% 

20% 

0% 


İstasyon 

Ev Dışı 

Ev İçi 

Şekil 5.17. Ekim ayında tespit edilen küf mantarı kolonilerinin izole edildikleri 


Kasım ayında izole edilen 326 küf mantarı kolonisinden, 10 cins ve 15 tür teşhis 


% 17.18 ile Cladosporium ikinci, 33 koloni ve % 10.12 ile Alternaria cinsi üçüncü 


Tablo 5.31. Kasım ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi ve ev dışı 


Cins Adı 

Ev içi 

(CFU) 

Ev İçi 

% 

Ev Dışı 

(CFU) 

Ev Dışı 

% 

Toplam 

(CFU) Genel % 

Alternaria 3 2.61 30 14.22 33 10.12 

Aspergillus 15 13.04 9 4.27 24 7.36 

Cladosporium 8 6.96 48 22.75 56 17.18 

Fusarium 4 3.48 3 1,42 7 2.15 

Penicillium 56 48.70 22 10.43 78 23.93 

Rhizopus 0 0.00 5 2.37 5 1.53 

Scopulariopsis 8 6.96 0 0.00 8 2.45 

Trichoderma 0 0.00 4 1.90 4 1.23 

Trichotecium 7 6.09 2 0.95 9 2.76 

Ulocladium 0 0.00 11 5.21 11 3.37 


Teşhis edilemeyen 6 5.22 38 18.01 44 13.50 


Genel % 35.28 64.72 100.00 

Kasım ayında teşhis edilen 15 tür içinde 36 koloni ve % 11.04 ile Penicillium 

chrysogenum türü birinci, 27 koloni ve % 8.28 ile Cladosporium cladosporioides 

ikinci, 26 koloni ve % 7.98 ile C. herbarum üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.32). 


P. chrysogenum türüdür. Bu tür Kasım ayında ev içinden izole edilen küf mantarlarının 

% 24.34’üne karşılık gelmektedir. Ev içi ortamdan İkinci olarak, 11 koloni ve % 9.57 

ile P. myczinskii, üçüncü olarak da 10 koloni ve % 8.70 ile Aspergillus niger türüne 


Ev dışı ortamdan en sıklıkla izole edilen tür 25 koloni ile C. cladosporioides 

olup ev dışı ortamdan izole edilen küf mantarlarının % 11.85’ini oluşturmuştur. Ev dışı 

ortamdan ikinci olarak 20 koloni ve % 9.48 ile A. citri ve C. herbarum türleri, üçüncü

olarak da 10 koloni ve % 4.74 ile A. alternata ve P. myczinskii türlerine rastlanmıştır 

(Tablo 5.32). 

Tablo 5.32. Kasım ayında izole edilen küf mantarı türlerinin ev içi bölümlere, ev dışına, 



Toplam 

Ev İçi 

% 

İçi Ev 

Tür Adı 

Oturma Yatak 

Mutfak 

Odası Odası 

Alternaria alternata 1(1) 4(1) 1(1) 3 2.61 

Ev 


Bölüm Ev 

1(2),2(2) 

3(3),4(3) 

Toplam 

Ev Dışı 

% 

Genel 

Toplam 

Genel 

% 

10 4.74 13 3.99 

A. citri 0 0.00 

1(5),2(3) 

3(1),4(5) 

5(3),6(3) 

20 9.48 20 6.13 

Aspergillus niger 

2(1),4(2) 

5(1),6(1) 

6(1) 1(2),6(2) 10 8.70 

2(2),3(1) 

6(5) 

8 3.79 18 5.52 

A. versicolor 4(1) 4(2) 3 2.61 0 0.00 3 0.92 

A. wentii 1(1),3(1) 2 1.74 2(1) 1 0,47 3 0.92 

Cladosporium 


3(2) 2 1.74 

1(2),2(4) 

3(4),4(3) 

5(3),6(9) 

25 11.85 27 8.28 

C. herbarum 6(2) 6(1) 6(3) 6 5.22 

1(2),2(4) 

3(1),4(5) 

5(4),6(4) 

20 9.48 26 7.98 

C. sphaerospermum 0 0.00 2(2),4(1) 3 1.42 3 0.92 

Fusarium 

graminearum 

Penicillium 

3(1) 6(2) 4(1) 4 3.48 1(2),2(1) 3 1.42 7 2.15 


1(5) 5 4.35 0 0.00 5 1.53 

P. chrysogenum 2(5),3(1) 

4(2) 

1(3),4(6) 

4(4),5(1) 

5(3),6(3) 

28 24.34 

1(3),3(1) 

4(3),5(1) 

8 3.80 36 11.04 

P. citreonigrum 4(2) 4(2) 4 3.48 0 0.00 4 1.23 

P. miczynskii 1(3),2(8) 11 9.57 2(8),5(2) 10 4.74 21 6.44 

P. subgenus 

Penicillium 

4(3) 4(2) 4(3) 8 6.96 1(2),2(2) 4 1.90 12 3.68 

Rhizopus 0 0.00 5(2),6(3) 5 2.37 5 1.53 


brevicaulis 

4(3) 4(3),5(2) 8 6.96 0 0.00 8 2.45 

Trichoderma 0 0.00 5(2), 6(2) 4 1.90 4 1.23 

Trichotecium roseum 

1(4) 

6(3) 

7 6.09 6(2) 2 0.95 9 2.76 

Ulocladium 0 0.00 

1(2),2(4) 

4(3),6(2) 

1(12),2(5) 

11 5.21 11 3.37 

Dematiaceae Grubu 

4(4),6(2) 2(2) 8 6.96 3(8),4(7) 

5(4),6(3) 

39 18.48 47 14.42 

Teşhis Edilemeyen 

1(1),2(1) 

4(1),6(2) 

5(1) 6 5.22 1(9),2(12) 

3(7),6(10) 

38 18.01 44 13.50 

Toplam 46 35 34 115 

Ev Dışı 

Toplam 

211 326 

Ev İçi % 40.00 30.43 29.57 100.00 Genel % 67.72 

Genel % 14.11 10.74 10.43 32.28 

Ev İçi / Ev 

Dışı 

% 32.28 /% 67.72

Kasım ayında izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar açısından 



istasyonlarda izole edilen sayının % 22.08’ini oluşturmaktadır. En az küf mantarı koloni 


(Tablo 5.33). 









Kasım ayında tüm istasyonlardan izole edilen küf mantarı kolonilerinin sayıları 


ortamdakinden (115 CFU) daha fazla olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.32). Genel 

duruma uygun olarak, 4. İstasyon hariç, diğer İstasyonlarda ev dışı küf mantarı koloni 

sayısının ev içi sayıdan daha fazla olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.33). İstasyonlara 

göre ev içi ve ev dışı küf mantarı koloni sayısı arasındaki oranın yüzde olarak ifadesi, 


Kasım ayında en sıklıkla Penicillium, Cladosporium ve Alternaria cinsleri izole 

edilmiştir. Penicillium cinsi 4. İstasyonda, Cladosporium 6. , Alternaria cinsi ise 1. ve 

4. İstasyonda en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Ayrıca Alternaria, Aspergillus 

Cladosporium ve Penicillium cinsleri tüm istasyonlardan izole edilmişlerdir 

(Tablo 5.33).

Tablo 5.33. Kasım ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve 


İstasyon 



Alternaria 2 7 0 5 0 4 1 8 0 3 0 3 33 

Aspergillus 3 0 1 3 1 1 5 0 1 0 4 5 24 

Cladosporium 0 4 0 10 2 5 0 9 0 7 6 13 56 

Fusarium 0 2 0 1 1 0 1 0 0 0 2 0 7 

Penicillium 11 5 13 10 1 1 24 3 4 3 3 0 78 

Rhizopus 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 3 5 


Trichoderma 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 2 4 

Trichotecium 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 2 9 

Ulocladium 0 2 0 4 0 0 0 3 0 0 0 2 11 

Dematiaceae 

Grubu 

0 12 2 5 0 8 4 7 0 4 2 3 47 

Teşhis 

Edilemeyen 

1 9 1 12 0 7 1 0 1 0 2 10 44 

Toplam 

Genel Toplam 

21 41 

62 

17 50 

67 

5 26 

31 

42 30 

72 

8 21 

29 

22 43 

65 

326 

Genel % 19.02 20.55 9.51 22.08 8.90 19.94 

100% 

80% 

60% 

40% 

20% 

0% 


İstasyon 

Ev Dışı 

Ev İçi 

Şekil 5.18. Kasım ayında tespit edilen küf mantarı kolonilerinin izole edildikleri 


Aralık ayında izole edilen 54 küf mantarı kolonisinden, 5 cins ve 6 tür teşhis 


% 16.67 ile Cladosporium ikinci, 4 koloni ve % 7.41 ile Alternaria ve Aspergillus 

cinsleri üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.34). 

Tablo 5.34. Aralık ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi ve ev dışı 



Cins Adı 

(CFU) % (CFU) % (CFU) % 

Alternaria 1 6.67 3 7.69 4 7.41 

Aspergillus 1 6.67 3 7.69 4 7.41 

Cladosporium 1 6.67 8 20.51 9 16.67 

Penicillium 9 60.00 13 33.33 22 40.74 

Trichoderma 0 0.00 3 7.69 3 5.56 




Genel % 27.78 72.22 100.00 

Aralık ayında teşhis edilen 6 tür içinde 14 koloni ve % 25.93 ile Penicillium 

miczynskii türü birinci, 8 koloni ve % 14.81 ile P. hirsutum ikinci, 5 koloni ve % 9.26 

ile C. cladosporioides üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.35). 


P. miczynskii’dir. Bu tür Aralık ayında ev içinden izole edilen küf mantarlarının 

% 33.33’üne karşılık gelmektedir. Ev içi ortamdan İkinci olarak , 4 koloni ve % 26.67 

ile P. hirsutum, üçüncü olarakta 1 koloni ve % 6.67 ile Aspergillus niger, Alternaria 

citri ve C. cladosporioides türlerine rastlanmıştır (Tablo 5.35). 

Ev dışı ortamdan en sıklıkla izole edilen tür 9 koloni ile P. miczynskii olup ev 

dışı ortamdan izole edilen küf mantarlarının % 23.08’ini oluşturmuştur. Ev dışı 

ortamdan ikinci olarak 4 koloni ve % 10.26 ile C. cladosporioides, C. herbarum ve 

P. hirsutum türleri, üçüncü olarakta 3 koloni ve % 7.69 ile A. citri ve A. niger türlerine 


Aralık ayında izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar açısından 



istasyonlarda izole edilen sayının % 29.63’ünü oluşturmaktadır.

En az küf mantarı koloni sayısına ise 4 CFU ve % 7.41 ile 5. İstasyondan alınan 

örneklerde rastlanmıştır (Tablo 5.36). 

Tablo 5.35. Aralık ayında izole edilen küf mantarı türlerinin ev içi bölümlere, ev dışına, 


Tür Adı Oturma 

Odası 


Yatak 

Mutfak 

Odası 

Ev İçi 

Toplam 

Ev İçi 

% 

Alternaria citri 4(1) 1 6.67 

Ev 


Bölüm Ev 

2(1),5(1) 

6(1) 

Toplam 

Ev Dışı 

% 

Genel 

Toplam 

Genel 

% 

3 7.69 4 7.41 

Aspergillus niger 1(1) 1 6.67 6(3) 3 7.69 4 7.41 

Cladosporium 


5(1) 1 6.67 

1(2),2(1) 

4(1) 

4 10.26 5 9.26 

C. herbarum 0 0 1(2),4(2) 4 10.26 4 7.41 

Penicillium 

hirsutum 

1(2),3(1) 1(1) 4 26.67 3(4) 4 10.26 8 14.81 

P. miczynskii 1(1) 2(3) 2(1) 5 33.33 2(5),6(4) 9 23.08 14 25.93 

Trichoderma 0 0 4(3) 3 7.69 3 5.56 

Dematiaceae Grubu 0 0 

1(2),2(3) 

4(1),5(2) 

8 20.51 8 14.81 

Teşhis Edilemeyen 1(1) 2(1) 2(1) 3 20.00 4(1) 1 2.56 4 7.41 

Toplam 6 5 4 15 

Ev Dışı 

Toplam 

39 54 

Ev İçi % 40.00 33.33 26.67 100.00 Genel % 72.22 

Genel % 11.11 9.26 7.41 27.78 Ev İçi / Ev Dışı % 27.78 /% 72.22 


1. ve 2. İstasyonlardır (Tablo 5.36) ve iç ortamdan izole edilen küf mantarı kolonilerinin 

% 40.00’ına karşılık gelmektedir. Buna karşın 6. İstasyonda hiçbir küf mantarı 

kolonisine rastlanmamıştır (Tablo 5.36). 





Aralık ayında tüm istasyonlardan izole edilen küf mantarı kolonilerinin sayıları 


ortamdakinden (15 CFU) daha fazla olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.35). Bu genel 

bulguya paralel olarak 1. istasyon hariç tüm istasyonlarda ev dışı küf mantarı koloni 

sayısı ev içindekinden fazladır. 1. İstasyonda ise ev dışı koloni sayısı ile ev içi koloni 

sayısının birbirine eşit olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.36). İstasyonlara göre ev içi ve 

ev dışı küf mantarı koloni sayısı arasındaki oranın yüzde olarak ifadesi, Şekil 5.19’da 

belirtilmiştir.

Aralık ayında en sıklıkla Penicillium, Cladosporium, Alternaria ve Aspergillus 

cinsleri izole edilmiştir. Penicillium cinsi 2. İstasyonda, Cladosporium 1. , Alternaria 

2. , 4. , 5. ve 6. İstasyonlarda, Aspergillus cinsi ise 6. İstasyonda en yüksek seviyeye 

ulaşmıştır (Tablo 5.36). 

Tablo 5.36. Aralık ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve 


İstasyon 



Alternaria 0 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 1 4 

Aspergillus 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 4 

Cladosporium 0 4 0 1 0 0 0 3 1 0 0 0 9 

Penicillium 4 0 4 5 1 4 0 0 0 0 0 4 22 

Trichoderma 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 3 

Dematiaceae 

Grubu 

0 2 0 3 0 0 0 1 0 2 0 0 8 

Teşhis 

edilemeyen 

1 0 2 0 0 0 0 1 0 0 0 0 4 

Toplam 

Genel Toplam 

6 6 

12 

6 10 

16 

1 4 

5 

1 8 

9 

1 3 

4 

0 8 

8 

54 

Genel % 22.22 29.63 9.26 16.67 7.41 14.81 

100% 

80% 

60% 

40% 

20% 

0% 


İstasyon 

Şekil 5.19. Aralık ayında tespit edilen küf mantarı kolonilerinin izole edildikleri 


Ev Dışı 

Ev İçi

Ocak ayında izole edilen 150 küf mantarı kolonisinden, 7 cins ve 11 tür teşhis 


% 15.33 ile Aspergillus ikinci, 21 koloni ve % 14.00 ile Cladosporium cinsi üçüncü 


Tablo 5.37. Ocak ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi ve ev dışı 


Cins adı 

Ev İçi 

(CFU) 

Ev İçi 

% 

Ev Dışı 

(CFU) 

Ev Dışı 

% 

Toplam 

(CFU) 

Genel 

% 

Alternaria 3 3.70 3 4.35 6 4.00 

Aspergillus 19 23.46 4 5.79 23 15.33 

Cladosporium 10 12.35 11 15.94 21 14.00 

Penicillium 39 48.15 29 42.03 68 45.33 

Scopulariopsis 1 1.23 1 1.45 2 1.33 

Trichoderma 0 0.00 1 1.45 1 0.67 

Ulocladium 1 1.23 2 2.90 3 2.00 




Genel % 54.00 46.00 100.00 

Ocak ayında teşhis edilen 11 tür içinde 53 koloni ve % 35.33 ile Penicillium 

miczynskii türü birinci, 23 koloni ve % 15.33 ile Aspergillus niger ikinci, 17 koloni ve 

% 11.33 ile C. cladosporioides üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.38). 


P. miczynskii’dir. Bu tür Ocak ayında ev içinden izole edilen küf mantarlarının 

% 39.51’ine karşılık gelmektedir. Ev içi ortamdan İkinci olarak , 19 koloni ve % 23.46 

ile A. niger, üçüncü olarakta 9 koloni ve % 11.11 ile C. cladosporioides türüne 


Ev dışı ortamdan en sıklıkla izole edilen tür 21 koloni ile P. miczynskii olup ev 

dışı ortamdan izole edilen küf mantarlarının % 30.43’ünü oluşturmuştur. Ev dışı 

ortamdan ikinci olarak 8 koloni ve % 11.58 ile C. cladosporioides, üçüncü olarak da 

4 koloni ve % 5.80 ile A. niger ve P. islandicum türlerine rastlanmıştır (Tablo 5.38).

Tablo 5.38. Ocak ayında izole edilen küf mantarı türlerinin ev içi bölümlere, ev dışına, 



Ev 

Tür Adı Oturma Yatak İçi 


Mutfak 

Odası 

Odası Ev 

Bölüm Ev 

Alternaria citri 2(1),6(1) 4(1) 3 3.71 1(2),4(1) 3 4.35 6 4.00 

Toplam 

Ev İçi 

% 

Toplam 

Ev Dışı 

% 

Genel 

Toplam 

Genel 

% 

Aspergillus 

niger 

1(5),3(2) 

6(1) 

1(1),2(2) 

6(2) 

2(1),4(1) 

6(4) 

19 23.46 2(3),5(1) 4 5.80 23 15.33 

Cladosporium 


1(1) 1(5),2(3) 9 11.11 

1(2),2(2) 

4(2),6(2) 

8 11.58 17 11.33 

C. herbarum 

Penicillium 

5(1) 1 1.23 5(3) 3 4.35 4 2.67 

citreonigrum 

6(1) 1 1.23 0 0.00 1 0.67 

P. hirsutum 4(2) 2 2.47 0 0.00 2 1.33 

P. islandicum 1(1) 1 1.23 2(2),6(2) 4 5.80 5 3.33 

P. miczynskii 1(4),2(5) 

6(6) 

1(4),2(3) 

4(3),6(3) 

2(3),6(1) 32 39.51 

1(5),2(6) 

4(2),6(8) 

21 30.43 53 35.33 

P. ochrocloron 0 2(2) 2 2.90 2 1.33 

P. oxalicum 1(2),4(1) 3 3.71 4(1),6(1) 2 2.90 5 3.33 


brevicaulis 

1(1) 1 4(1) 1 1.45 1 0.67 

Trichoderma 0 2(1) 1 1.45 1 0.67 

Ulocladium 2(1) 1 1.23 2(1),5(1) 2 2.90 3 2.00 

Dematiaceae 

Grubu 

2(1) 4(1) 2 2.47 4(1),5(1) 2 2.90 4 2.67 

Teşhis 

Edilemeyen 

4(2) 4(4) 6 7.41 4(7),5(9) 16 23.19 22 14.68 

Toplam 26 27 28 81 

Ev Dışı 

Toplam 

69 150 

Ev İçi % 32.10 33.33 34.57 100.00 Genel % 46.00 

Genel % 17.33 18.00 18.67 54.00 


Oranı (%) 

% 54.00 /% 46.00 

Ocak ayında izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar açısından 




koloni sayısına ise 2 CFU ve % 1.33 ile 3. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır 

(Tablo 5.39). 



% 29.63’üne karşılık gelmektedir. Ev içi ortamda en az küf mantarı koloni sayısına ise 1 

CFU (Tablo 5.39) ve % 1.23 ile 5. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır.



% 24.64’ünü oluşturmaktadır. Buna karşın 3. İstasyonda hiçbir küf mantarı koloniye 

rastlanmamıştır (Tablo 5.37). 

Ocak ayında tüm istasyonlardan izole edilen küf mantarı kolonilerinin sayıları 

incelendiğinde ev içi ortamdan izole edilen koloni sayısının (81 CFU), ev dışı 

ortamdakinden (69 CFU) daha fazla olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.38). Bu genel 

bulguya paralel olarak 4. ve 5. İstasyon hariç tüm istasyonlarda ev içi küf mantarı 

koloni sayısı ev dışındakinden fazladır. 4. İstasyonda ise ev dışı koloni sayısı ile ev içi 

koloni sayısının birbirine eşit olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.39). İstasyonlara göre ev 

içi ve ev dışı küf mantarı koloni sayısı arasındaki oranın yüzde olarak ifadesi, 


Ocak ayında en sıklıkla Penicillium, Aspergillus ve Cladosporium cinsleri izole 

edilmiştir. Penicillium cinsi 6. , Aspergillus 1. ve 2. , Cladosporium cinsi ise 

1. İstasyonda, en yüksek seviyeye ulaşmıştır (Tablo 5.39). 

Tablo 5.39. Ocak ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve 


İstasyon 



Alternaria 0 2 1 0 0 0 1 1 0 0 1 0 6 

Aspergillus 6 0 3 3 2 0 1 0 0 1 7 0 23 

Cladosporium 6 2 3 2 0 0 0 2 1 3 0 2 21 

Penicillium 11 5 11 10 0 0 6 3 0 0 11 11 68 


Trichoderma 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 

Ulocladium 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 0 0 3 

Dematiaceae 

Grubu 

0 0 1 0 0 0 1 1 0 1 0 0 4 

Teşhis 

Edilemeyen 

0 0 0 0 0 0 6 7 0 9 0 0 22 

Toplam 

Genel Toplam 

24 9 

33 

20 17 

37 

2 0 

2 

15 15 

30 

1 15 

16 

19 13 

32 

150 

Genel % 22.00 24.67 1.33 20.00 10.67 21.33

100% 

80% 

60% 

40% 

20% 

0% 


İstasyon 

Ev Dışı 

Ev İçi 

Şekil 5.20. Ocak ayında tespit edilen küf mantarı kolonilerinin izole edildikleri 


Şubat ayında izole edilen 192 küf mantarı kolonisinden, 7 cins ve 12 tür teşhis 


% 21.87 ile Alternaria ikinci, 21 koloni ve % 20.83 ile Cladosporium cinsi üçüncü 


Tablo 5.40. Şubat ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi ve ev dışı 


Cins Adı 

Ev İçi 

(CFU) 

Ev İçi 

% 

Ev Dışı 

(CFU) 

Ev Dışı 

% 

Toplam 

(CFU) 

Genel 

% 

Alternaria 2 2.25 40 38.83 42 21.87 

Aspergillus 32 35.95 1 0.97 33 17.19 

Cladosporium 17 19.10 23 22.33 40 20.83 

Penicillium 34 38.20 24 23.30 58 30.21 

Scopulariopsis 2 2.25 7 6.80 9 4.69 

Trichoderma 2 2.25 7 6.80 9 4.69 

Ulocladium 0 0,00 1 0.97 1 0.52 


Genel % 46.35 53.65 100.00 

Şubat ayında teşhis edilen 12 tür içinde 42 koloni ve % 21.88 ile Alternaria citri 

türü birinci, 34 koloni ve % 17.71 ile Penicillium miczynskii ikinci, 33 koloni ve 

% 17.19 ile Aspergillus niger üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.41). 


A. niger’dir. Bu tür Şubat ayında ev içinden izole edilen küf mantarlarının % 35.95’ine 

karşılık gelmektedir. Ev içi ortamdan İkinci olarak, 28 koloni ve % 31.46 ile 

P. miczynskii, üçüncü olarak da 15 koloni ve % 16.85 ile, C. cladosporioides türüne 



ortamdan izole edilen küf mantarlarının % 38.83’ini oluşturmuştur. Ev dışı ortamdan 

ikinci olarak 14 koloni ve % 13.59 ile P. hirsutum , üçüncü olarak da 3 koloni ve 

% 7.69 ile C. cladosporioides türüne rastlanmıştır (Tablo 5.41).

Tablo 5.41. Şubat ayında izole edilen küf mantarı türlerinin Ev içi bölümlere, ev dışına, 



Ev 

Tür Adı Oturma Yatak İçi 

Dışı 

Dışı 

Mutfak 

Odası Odası Ev 

Bölüm Ev 

Alternaria citri 1(1) 1(1) 2 2.25 3(31),5(9) 40 38.83 42 21.88 

Aspergillus 

niger 

Cladosporium 


2(1),5(7) 

6(1) 

1(3),2(3) 1(2),2(1) 

4(1) 

2(4),5(7) 1(1),2(2) 

5(9) 

Toplam 

Ev İçi 

% 

Toplam 

Ev Dışı 

% 

Genel 

Toplam 

Genel 

% 

32 35.95 2(1) 1 0.97 33 17.19 

1(2),2(3) 15 16.85 

C. herbarum 1(2) 2 2.25 

Penicillium 

glabrum 

3(1),4(5) 

5(4),6(2) 

1(1), 4(7) 

5(3) 

12 11.65 27 14.06 

11 10.68 13 6.77 

0 0 4(2) 2 1.94 2 1.04 

P. islandicum 1(1) 1 1.12 5(1) 1 0.97 2 1.04 

P. melinii 2(1) 1 1.12 0 0 1 0.52 

P. myczinskii 2(2),3(1) 

4(5),6(3) 

1(4),2(3) 

6(1) 

1(4),4(4) 

5(1) 

28 31.46 

1(2),2(2) 

4(2) 

6 5.83 34 17.71 

P. oxalicum 2(1) 4(1) 2 2.25 0 0 2 1.04 

P. simplissimum 4(2) 2 2.25 2(6),6(8) 14 13.59 16 8.33 

P. viridicatum 0 0 5(1) 1 0.97 1 0.52 


brevicaulis 

4(2) 2 2.25 

1(2),3(1) 

5(1),6(3) 

7 6.80 9 4.69 

Trichoderma 4(1) 5(1) 2 2.25 4(4),6(3) 7 6.80 9 4.69 

Ulocladium 0 0 3(1) 1 0.97 1 0.52 

Toplam 33 26 30 89 

Ev Dışı 

Toplam 

103 192 

Ev İçi % 37.08 29.21 33.71 

Genel % 53.65 

Genel % 17.19 13.54 15.63 46.35 


Oranı (%) 

% 46.35 /% 53.65 

Şubat ayında izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar açısından 




koloni sayısına ise 21 CFU ve % 10.94 ile 6. İstasyonda rastlanmıştır (Tablo 5.42). 



% 28.09’una karşılık gelmektedir. Ev içi ortamda en az küf mantarı koloni sayısına 

1 CFU (Tablo 5.42) ve % 7.69 ile 5. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır.




(Tablo 5.42) ve % 4.85 ile 1. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır. 

Şubat ayında tüm istasyonlardan izole edilen küf mantarı kolonilerinin sayıları 


ortamdakinden (89 CFU) daha fazla olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.41). Ancak her bir 

istasyon ayrı ayrı incelendiğinde, 3. , 4. ve 6. istasyonlarda ev dışı küf mantarı koloni 

sayısı ev içindekinden fazla iken, 1. , 2. ve 5. İstasyonlarda ev içi koloni sayısının ev 

dışı koloni sayısından daha fazla olduğu tespit edilmiştir (Tablo 5.42). İstasyonlara göre 

ev içi ve ev dışı küf mantarı koloni sayısı arasındaki oranın yüzde olarak ifadesi, 


Şubat ayında en sıklıkla Penicillium, Alernaria ve Cladosporium cinsleri izole 

edilmiştir. Penicillium cinsi 4. , Aspergillus 5., Cladosporium cinsi ise 4. İstasyonda, en 

yüksek seviyeye ulaşmıştır (Tablo 5.42). 

Tablo 5.42. Şubat ayında izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve 


İstasyon 


Cins Adı 

İ D İ D İ D İ D İ D İ D Toplam 

Alternaria 2 0 0 0 0 31 0 0 0 9 0 0 42 

Aspergillus 1 0 7 1 0 0 0 0 23 0 1 0 33 

Cladosporium 9 1 7 0 0 1 1 12 0 7 0 2 40 

Penicillium 9 2 7 8 1 0 12 4 1 2 4 8 58 


Trichoderma 0 0 0 0 0 0 1 4 1 0 0 3 9 

Ulocladium 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 

Toplam 

Genel Toplam 

21 5 

26 

21 9 

30 

1 34 

35 

16 20 

36 

25 19 

44 

5 16 

21 

192 

Genel % 13.54 15.62 18.23 18.75 22.92 10.94

100% 

80% 

60% 

40% 

20% 

0% 


İstasyon 

Ev Dışı 

Ev İçi 

Şekil 5.21. Şubat ayında tespit edilen küf mantarı kolonilerinin izole edildikleri 


5.3. Mevsimlere Göre Cins ve Türlerin Dağılımı 

Araştırma peryodu 2001 yılının ilkbahar mevsiminde başlamış ve 2002 yılının 

başındaki kış mevsiminin bitimiyle sona ermiştir. 

5.3.1. İlkbahar mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türleri 

İlkbahar mevsiminde, 801’i ev içi ve 951’i ev dışı olmak üzere izole edilen 

1752 küf mantarı kolonisinden, 9 cins ve 21 tür teşhis edilmiştir. Toplam 12 aylık 

araştırma süresi boyunca izole edilen ev içi küf mantarlarının % 44.75’i, ev dışı ortamda 

izole edilenlerin % 39.38’i ve genel olarak izole edilen tüm küf mantarı kolonilerinin 

% 41.66’sına ilkbahar mevsiminde rastlanmıştır. Bu mevsimde izole edilen 9 cins 

içinde 812 koloni ve % 46.35 ile Penicillium birinci, 225 koloni ve % 12.84 ile 

Alternaria ikinci, 178 koloni ve % 10.16 ile Cladosporium cinsi üçüncü sırada yer 


Ev içi ortamın çeşitli bölümlerinden en fazla izole edilen cins 507 koloni ve 

% 63.30 ile Penicillium birinci, 52 koloni ve % 6.49 ile Trichoderma ikinci, 46 koloni 

ve % 5.74 ile Rhizopus cinsi üçüncü sıradadır (Tablo 5.43). 

Ev dışı ortamdan en sıklıkla izole edilen cins 305 koloni ve % 32.07 ile 

Penicillium birinci, 196 koloni ve % 20.61 ile Alternaria ikinci, 140 koloni ve % 13.78 

ile Cladosporium cinsi sırada yer almaktadır (Tablo 5.43). 

İlkbahar mevsiminde teşhis edilen 21 tür içinde 427 koloni ve % 24.37 ile 

Penicillium brevicompactum türü birinci, 168 koloni ve % 9.59 ile P. chrysogenum 

ikinci, 132 koloni ve % 7.53 ile Alternaria citri üçüncü sırada yer almaktadır 

(Tablo 5.43). 


P. brevicompactum’dur. Bu tür İlkbahar mevsiminde ev içinden izole edilen küf 


64 koloni ve % 7.99 ile P. chrysogenum, üçüncü olarak da 37 koloni ve % 4.62 ile 

P. hirsutum türüne rastlanmıştır (Tablo 5.43).


ortamdan izole edilen küf mantarlarının % 11.36’sını oluşturur. Ev dışı ortamdan ikinci 

olarak 104 koloni ve % 10.93 ile A. alternata, üçüncü 88 koloni ve % 9.25 ile 

A. alternata türüne rastlanmıştır (Tablo 5.43). 

Tablo 5.43. İlkbahar mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin ev içi bölümlere, 

ev dışına, istasyonlara göre dağılımı ve bulunma yüzdeleri 

Cins ve Tür Adı 

Oturma 

Odası Mutfak 

Yatak 

Odası 

Ev İçi 

Toplam 

Ev İçi 

% 

Ev Dışı Ev Dışı 

Toplam % 

Genel 

Toplam 

Genel 

% 

Alternaria 13 8 8 29 3.62 196 20.61 225 12.84 

A. alternata 1 2 2 5 0.62 88 9.25 93 5.31 

A. citri 12 6 6 24 3 108 11.36 132 7.53 

Aspergillus 6 26 1 33 4.12 19 2 52 2.97 

A. niger 4 26 0 30 3.75 16 1.68 46 2.63 

A. wentii 2 0 1 3 0.37 3 0.32 6 0.34 

Cladosporium 19 13 6 38 4.74 140 13.78 178 10.16 

C. cladosporioides 1 8 0 9 1.12 63 6.62 72 4.11 

C. herbarum 15 3 2 20 2.5 31 3.26 51 2.91 

C. oxysporum 2 0 3 5 0.62 16 1.68 21 1.2 

C. sphaerospermum 1 2 1 4 0.5 30 3.15 34 1.94 

Drechlera 0 0 0 0 0 1 0.11 1 0.06 

Fusarium 0 2 0 2 0.25 9 0.95 11 0.63 

Fusarium graminearum 0 2 0 2 0.25 9 0.95 11 0.63 

Penicillium 148 171 188 507 63.3 305 32.07 812 46.35 

Penicillium adametzii 2 0 0 2 0.25 0 0 2 0.11 

P. aurantiogriseum 7 7 2 16 2 4 0.42 20 1.14 

P. brevicompactum 78 102 170 350 43.7 77 8.1 427 24.37 

P. chrysogenum 35 25 4 64 7.99 104 10.93 168 9.59 

P. citrinum 0 0 12 12 1.5 37 3.89 49 2.8 

P. crustosum 14 0 0 14 1.75 4 0.42 18 1.03 

P. herquei 0 0 0 0 0 1 0.11 1 0.06 

P. hirsutum 0 37 0 37 4.62 38 4 75 4.28

Tablo 5.43(Tablo devamı). İlkbahar mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin ev içi 

bölümlere, ev dışına, istasyonlara göre dağılımı ve bulunma yüzdeleri 

P. oxalicum 12 0 0 12 1.5 30 3.15 42 2.4 

P. purpurescens 0 0 0 0 0 1 0.11 1 0.06 

P. viridicatum 0 0 0 0 0 9 0.95 9 0.51 

Rhizopus 18 0 28 46 5.74 78 8.2 124 7.08 


0 0 2 2 0.25 2 0.21 4 0.23 


brevicaulis 

Trichoderma 

0 0 2 2 0.25 2 0.21 4 0.23 

9 43 0 52 6.49 3 0.32 55 3.14 

Dematiaceae Grubu 9 12 25 46 5.74 145 15.25 191 10.9 

Teşhis Edilemeyen 18 15 13 46 5.74 53 5.57 99 5.65 

Toplam 240 290 271 801 951 1752 

Ev İçi % 29.96 36.21 33.8 

Genel % 13.7 16.55 15.5 45.72 54.28 

İlkbahar mevsiminde ev içi ortamın en fazla küf mantarı izolasyonunun yapıldığı 

bölüm 290 CFU ile örnekleme yapılan evlerin mutfak bölümleri olduğu tespit 

edilmiştir. Bu sayı ilkbahar mevsiminde ev içi ortamdan izole edilen toplam küf mantarı 

kolonilerinin % 36.21’ine karşılık gelmektedir. Örnekleme yapılan evlerin yatak odası 

bölümleri 271 CFU ve % 33.80 ile ikinci sırada, oturma odası bölümleri ise 240 CFU 

ve % 29.96 ile son sırada yer almaktadır (Tablo 5.43). 

İlkbahar mevsiminin Mart, Nisan ve Mayıs aylarında ev içi ortamın çeşitli 

bölümlerinden izole edilen küf mantarı koloni sayıları karşılaştırıldığında, Mart ayında 

en fazla küf mantarı kolonisinin, örnekleme yapılan evlerin yatak odası bölümlerinde 

gözlenmesine karşılık, Nisan ayında mutfak bölümlerinde ve Mayıs ayında ise oturma 

odası bölümlerinde gözlenmiştir (Şekil 5.22). 

İlkbahar mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar 

açısından incelenmesi sonucunda en fazla küf mantarı kolonisine 605 CFU ile 

2. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır. Bu istasyonlardan izole edilen küf 

mantarı koloni sayısı tüm istasyonlarda izole edilen sayının % 34.53’ünü 

oluşturmaktadır. En az küf mantarı koloni sayısına ise 81 CFU ve % 4.63 ile 

5. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır (Tablo 5.44).

CFU 

700 

600 

500 

400 

300 

200 

100 

0 

64 

CFU/ 6 Petri Plağı/ 15 dk 

35 

162 

261 

CFU/ 18 Petri Plağı/ 15 dk 

146 

138 

234 

91 

463 

683 

Mart Nisan Mayıs 

38 

21 

Oturma Odası 

Mutfak 

Yatak Odası 

Ev İçi toplam 

Ev Dışı Toplam 

Şekil 5.22. İlkbahar mevsiminde izole edilen küf mantarı koloni sayılarının, aylara, ev içi 

ortamın çeşitli bölümlerine ve ev dışı ortama göre dağılımı (Parantezin üzerindeki birim, 

parantezin kapsadığı her bir grafik sütununun üzerindeki sayıya aittir) 



% 43.57’sine karşılık gelmektedir. Ev içi ortamda en az küf mantarı koloni sayısına ise 

1 CFU (Tablo 5.44) ve % 1.23 ile 5. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır. 



% 26.92’sini oluşturmaktadır. Ev dışı ortamdan en az küf mantarı izolasyonunun 

yapıldığı istasyon ise 73 CFU ve % 7.68 ile 5. İstasyondur (Tablo 5.44). 

İlkbahar mevsiminin Mart, Nisan ve Mayıs aylarında istasyonlardan izole edilen 

küf mantarı koloni sayıları karşılaştırıldığında, her üç ayda da en fazla küf mantarı 

kolonisi 2. İstasyondan, en az koloni ise Mart ve Mayıs aylarında 3. , Nisan ayında ise 

5. istasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır (Şekil 5.23). 

18 

77 

122

Tablo 5.44. İlkbahar mevsiminde izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve 


CFU/ 6 Petri Plağı/15 dk 

300 

250 

200 

150 

100 

50 

0 

56 

214 

4 

57 

7 

69 

203 

İstasyon 



Alternaria 11 13 3 33 2 38 8 84 0 9 5 19 225 

Aspergillus 4 2 2 3 0 0 24 12 1 1 2 1 52 

Cladosporium 12 6 9 39 5 55 7 12 4 24 1 4 178 

Drechslera 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 

Fusarium 0 0 2 0 0 0 0 0 0 8 0 1 11 

Penicillium 104 8 271 49 1 3 88 16 1 16 42 213 812 

Rhizopus 0 70 28 1 0 1 0 6 0 0 18 0 124 


Trichoderma 0 0 4 0 0 0 0 1 0 0 48 2 55 



Toplam 

Genel Toplam 

173 125 349 256 

298 605 

9 100 138 145 

109 283 

8 73 124 252 

81 376 

1752 

Genel % 17.01 34.53 6.22 16.15 4.63 21.46 

327 

90 

Mart Nisan Mayıs 

194 

47 

285 

39 

64 

15 

32 

27 

I. İst 

II. İst 

III. İst 

IV. İst 

V. İst 

VI. İst 

Şekil 5.23. İlkbahar mevsiminde izole edilen küf mantarı koloni sayılarının aylara ve 

istasyonlara göre dağılımı 

22

5.3.2. Yaz mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türleri 

Yaz mevsiminde, 364’ü ev içi ve 431’i ev dışı olmak üzere izole edilen 795 küf 

mantarı kolonisinden, 10 cins ve 27 tür teşhis edilmiştir. Toplam 12 aylık araştırma 

süresi boyunca izole edilen ev içi küf mantarlarının % 20.34’ü, ev dışı ortamda izole 

edilenlerin % 17.85’i ve genel olarak izole edilen tüm küf mantarı kolonilerinin 

% 18.91’ine Yaz mevsiminde rastlanmıştır. Bu mevsimde izole edilen 10 cins içinde 

209 koloni ve % 26.29 ile Cladosporium birinci, 120 koloni ve % 15.09 ile Alternaria 

ikinci, 95 koloni ve % 11.95 ile Aspergillus cinsi üçüncü sırada yer almaktadır 

(Tablo 5.45). 


% 31.59 ile Cladosporium birinci, 68 koloni ve % 18.68 ile Aspergillus ikinci, 51 koloni 

ve % 14.01 ile Penicillium cinsi üçüncü sıradadır (Tablo 5.45). 

Ev dışı ortamdan en sıklıkla izole edilen cins 94 koloni ve % 21.81 ile 

Cladosporium birinci, 80 koloni ve % 18.56 ile Alternaria ikinci, 33 koloni ve % 7.66 

ile Penicillium üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.45). 

Yaz mevsiminde teşhis edilen 27 tür içinde 95 koloni ve % 11.95 ile 

Cladosporium sphaerospermum türü birinci, 86 koloni ve % 10.82 ile Alternaria citri 

ikinci, 63 koloni ve % 7.92 ile C. cladosporioides üçüncü sırada yer almaktadır 

(Tablo 5.45). 


C. sphaerospermum’dur. Bu tür Yaz mevsiminde ev içinden izole edilen küf 


31 koloni ve % 8.52 ile Aspergillus wentii, üçüncü olarak da 27 koloni ve % 7.42 ile 

C. herbarum türüne rastlanmıştır (Tablo 5.45). 


ortamdan izole edilen küf mantarlarının % 13.92’sini oluşturur. Ev dışı ortamdan ikinci 

olarak 48 koloni ve % 11.14 ile C. cladosporioides, üçüncü olarak da 24 koloni ve 

% 5.57 ile C. herbarum türüne rastlanmıştır (Tablo 5.45).

Tablo 5.45. Yaz mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin ev içi bölümlere, 


Cins ve Tür Adı Oturma 

Odası Mutfak 

Yatak Ev İçi 

Odası Toplam 

Ev İçi 

% 

Ev Dışı Ev Dışı Genel 

Toplam % Toplam 

Genel 

% 

Alternaria 13 11 16 40 10.99 80 18.56 120 15.09 

Alternaria alternata 4 2 8 14 3.85 20 4.64 34 4.28 

A. citri 9 9 8 26 7.14 60 13.92 86 10.82 

Aspergillus 45 13 10 68 18.68 27 6.26 95 11.95 

A. fumigatus 5 10 2 17 4.67 4 0.93 21 2.64 

A. niger 2 1 6 9 2.47 15 3.48 24 3.02 

A. versicolor 7 2 2 11 3.02 3 0.70 14 1.76 

A. wentii 31 0 0 31 8.52 5 1.16 36 4.53 

Cladosporium 55 19 41 115 31.59 94 21.81 209 26.29 

C. cladosporioides 9 2 4 15 4.12 48 11.14 63 7.92 

C. herbarum 7 9 11 27 7.42 24 5.57 51 6.42 

C. sphaerospermum 39 8 26 73 20.05 22 5.10 95 11.95 

Drechlera 0 0 0 0 0.00 0 0.00 0 0.00 

Fusarium 0 0 0 0 0.00 1 0.23 1 0.13 

F. graminearum 0 0 0 0 0.00 1 0.23 1 0.13 

Penicillium 27 11 13 51 14.01 33 7.66 84 10.57 

P. aurantiogriseum 0 0 5 5 1.37 2 0.46 7 0.88 

P. canescens 0 0 0 0 0.00 1 0.23 1 0.13 

P. chrysogenum 0 0 0 0 0.00 3 0.70 3 0.38 

P. citreonigrum 0 0 0 0 0.00 2 0.46 2 0.25 

P. citrinum 12 4 0 16 4.40 5 1.16 21 2.64 

P. crustosum 5 2 1 8 2.20 8 1.86 16 2.01 

P. decumbens 0 2 0 2 0.55 0 0.00 2 0.25 

P. donkii 1 2 0 3 0.82 1 0.23 4 0.50 

P. glabrum 0 0 0 0 0.00 2 0.46 2 0.25 

P. granulatum 2 1 0 3 0.82 1 0.23 4 0.50 

P. griseofulvum 3 0 0 3 0.82 1 0.23 4 0.50 

P. herquei 0 0 1 1 0.27 0 0.00 1 0.13 

P. hirsutum 0 0 0 0 0.00 1 0.23 1 0.13 

P. inflatum 2 0 1 3 0.82 1 0.23 4 0.50 

P. oxalicum 2 0 0 2 0.55 4 0.93 6 0.75 

P. roquefortii 0 0 0 0 0.00 1 0.23 1 0.13 

P. subgenus penicillium 0 0 5 5 1.37 0 0.00 5 0.63 

Rhizopus 0 0 0 0 0.00 127 29.47 127 15.97

Tablo 5.45(Tablo devamı). Yaz mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin ev içi 

bölümlere, ev dışına, istasyonlara göre dağılımı ve bulunma yüzdeleri 


Oturma 

Odası Mutfak 

Yatak 

Odası 

Ev İçi 

Toplam 

Ev İçi 

% 

Ev Dışı Ev Dışı Genel 

Toplam % Toplam 

Genel 

% 

Scopulariopsis 0 0 0 0 0.00 1 0.23 1 0.13 

S. brevicaulis 0 0 0 0 0.00 1 0.23 1 0.13 

Trichoderma 13 0 2 15 4.12 12 2.78 27 3.40 

Ulocladium 0 0 0 0 0.00 2 0.46 2 0.25 


Mycelia sterilia 0 0 0 0 0.00 3 0.70 3 0.38 

Teşhis Edilemeyenler 36 13 4 53 14.56 25 5.80 78 9.81 

Toplam 199 74 91 364 431 795 

Ev İçi % 54.37 20.33 25.00 

Genel % 25.03 9.31 11.45 45.79 54.21 

Yaz mevsiminde ev içi ortamın en fazla küf mantarı izolasyonunun yapıldığı 

bölüm 199 CFU ile örnekleme yapılan evlerin oturma odası bölümleri olduğu tespit 

edilmiştir. Bu sayı Yaz mevsiminde ev içi ortamdan izole edilen toplam küf mantarı 

kolonilerinin % 54.37’sine karşılık gelmektedir. Örnekleme yapılan evlerin yatak odası 

bölümleri 91 CFU ve % 25.00 ile ikinci sırada, mutfak bölümleri ise 74 CFU ve 

% 20.33 ile son sırada yer almaktadır (Tablo 5.45). 

Yaz mevsiminin Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında ev içi ortamın çeşitli 

bölümlerinden izole edilen küf mantarı koloni sayıları karşılaştırıldığında, her üç ayda 

da en fazla küf mantarı kolonisi, örnekleme yapılan evlerin oturma odası bölümlerinde 

gözlenmiştir (Şekil 5.24). 

Yaz mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar açısından 


alınan örneklerde rastlanmıştır. Bu istasyonlardan izole edilen küf mantarı koloni sayısı 

tüm istasyonlarda izole edilen sayının % 20.12’sini oluşturmaktadır. En az küf mantarı 

koloni sayısına ise 105 CFU ve % 13.21 ile 1. İstasyondan alınan örneklerde 

rastlanmıştır (Tablo 5.46).

CFU 

250 

200 

150 

100 

50 

0 

45 

CFU/ 6 Petri Plağı /15 dk 

21 

32 

CFU/ 18 Petri Plağı /15 dk 

98 

132 

123 

188 

214 

39 

26 

31 

27 

Oturma Odası 

Mutfak 

Yatak Odası 

Ev İçiToplam 

Haziran Temmuz Ağustos 

Ev Dışı Toplam 

Şekil 5.24. Yaz mevsiminde izole edilen küf mantarı koloni sayılarının, aylara, ev içi ortamın 

çeşitli bölümlerine ve ev dışı ortama göre dağılımı (Parantezin üzerindeki birim, parantezin 

kapsadığı her bir grafik sütununun üzerindeki sayıya aittir) 







% 30.16’sını oluşturmaktadır. Ev dışı ortamdan en az küf mantarı izolasyonunun 

yapıldığı istasyon ise 17 CFU ve % 3.94 ile 3. İstasyondur (Tablo 5.46). 

Yaz mevsiminin Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında istasyonlardan izole 

edilen küf mantarı koloni sayıları karşılaştırıldığında, en fazla küf mantarı kolonisine 

Haziran ayında 1. , Temmuz ayında 2. ve 6. , Ağustos ayında 2. İstasyondan, en az 

koloniye ise Haziran ve Ağustos aylarında 3. , Temmuz ayında ise 5. istasyondan alınan 

örneklerde rastlanmıştır (Şekil 5.25). 

20 

78 

85

Tablo 5.46. Yaz mevsiminde izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve istasyonlara 


İstasyon 



Alternaria 9 7 3 20 1 5 9 18 3 23 15 7 120 

Aspergillus 9 3 5 13 34 2 7 1 0 3 13 5 95 

Cladosporium 32 11 10 27 16 9 36 24 1 20 20 3 209 

Drechslera 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 

Fusarium 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 

Penicillium 9 6 10 9 17 0 5 2 6 10 4 6 84 

Rhizopus 0 0 0 0 0 0 0 0 0 53 0 74 127 


Trichoderma 0 1 2 1 13 0 0 0 0 10 0 0 27 

Ulocladium 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 2 



Teşhis Edilemeyenler 5 1 10 12 25 0 9 6 1 3 3 3 78 

Toplam 

Genel Toplam 

71 34 

105 

46 92 

138 

109 17 

126 

69 56 

125 

11 130 

141 

58 102 

160 

795 

Genel % 13.21 17.36 15.85 15.72 17.74 20.12 


120 

100 

80 

60 

40 

20 

0 

60 

41 

24 

34 

39 

32 

26 

105 

93 

52 

21 

105 

Haziran Temmuz Ağustos 

19 

45 

9 

39 

23 

I. İst 

II. İst 

III. İst 

IV. İst 

V. İst 

VI. İst 

Şekil 5.25. Yaz mevsiminde izole edilen küf mantarları koloni sayılarının aylara ve istasyonlara 

göre dağılımı 

28

5.3.3. Sonbahar mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türleri 

Sonbahar mevsiminde, 440’ı ev içi ve 822’si ev dışı olmak üzere izole edilen 

1262 küf mantarı kolonisinden, 11 cins ve 24 tür teşhis edilmiştir. Toplam 12 aylık 

araştırma süresi boyunca izole edilen ev içi küf mantarlarının % 24.58’i, ev dışı 

ortamdan izole edilenlerin % 34.04’ü ve genel olarak izole edilen tüm küf mantarı 

kolonilerinin % 30.01’ine Sonbahar mevsiminde rastlanmıştır. Bu mevsimde izole 

edilen 11 cins içinde 275 koloni ve % 21.79 ile Alternaria birinci, 219 koloni ve 

% 17.35 ile Cladosporium ikinci, 178 koloni ve % 14.10 ile Rhizopus cinsi üçüncü 



% 24.64 ile Cladosporium birinci, 99 koloni ve % 22.50 ile Alternaria ikinci, 87 koloni 

ve % 19.77 ile Penicillium cinsi üçüncü sıradadır (Tablo 5.47). 


Alternaria birinci, 158 koloni ve % 19.22 ile Rhizopus ikinci, 115 koloni ve % 13.99 ile 

Cladosporium üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.47). 

Sonbahar mevsiminde teşhis edilen 25 tür içinde 157 koloni ve % 12.44 ile 

Alternaria citri türü birinci, 118 koloni ve % 9.35 ile A. alternata ikinci, 98 koloni ve 

% 7.77 ile Cladosporium cladosporioides üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.47). 


A. alternata’dır . Bu tür Sonbahar mevsiminde ev içinden izole edilen küf mantarlarının 

% 11.59’una karşılık gelmektedir. Ev içi ortamdan İkinci olarak , 48 koloni ve % 10.91 

ile A. citri, üçüncü olarak da 35 koloni ve % 7.95 ile C. cladosporioides türüne 



ortamdan izole edilen küf mantarlarının % 13.26’sını oluşturur. Ev dışı ortamdan ikinci 

olarak 67 koloni ve % 8.15 ile A. alternata, üçüncü olarak da 30 koloni ve % 3.65 ile 

Penicillium chrysogenum türüne rastlanmıştır (Tablo 5.47).

Tablo 5.47. Sonbahar mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin ev içi bölümlere, 


Cins ve Tür 

Ev Dışı 

Adı 

Oturma 

Odası Mutfak 

Yatak Ev İçi 

Odası Toplam 

Ev İçi 

% 

Ev Dışı 

Toplam 

% Genel 

Toplam 

Genel 

% 

Alternaria 27 44 28 99 22.50 176 21.41 275 21.79 

Alternaria alternata 15 26 10 51 11.59 67 8.15 118 9.35 

A. citri 12 18 18 48 10.91 109 13.26 157 12.44 

Aspergillus 9 11 9 29 6.59 39 4.74 68 5.39 

Aspergillus niger 7 10 6 23 5.23 30 3.65 53 4.20 

A. tamarii 0 0 0 0 0.00 3 0.36 3 0.24 

A. versicolor 0 1 2 3 0.68 5 0.61 8 0.63 

A. wentii 2 0 1 3 0.68 1 0.12 4 0.32 

Cladosporium 49 25 30 104 23.64 115 13.99 219 17.35 

Cladosporium 


14 9 12 35 7.95 63 7.66 98 7.77 

C. herbarum 13 10 10 33 7.50 45 5.47 78 6.18 

C. sphaerospermum 22 6 8 36 8.18 7 0.85 43 3.41 

Fusarium 1 5 2 8 1.82 41 4.99 49 3.88 

Fusarium graminearum 1 5 2 8 1.82 41 4.99 49 3.88 

Mucor 0 0 0 0 0.00 3 0.36 3 0.24 

Penicillium 28 30 29 87 19.77 72 8.76 159 12.60 

P. aurantiogriseum 5 0 0 5 1.14 0 0.00 5 0.40 

P. camembertii 4 0 0 4 0.91 0 0.00 4 0.32 

P. chrysogenum 9 15 8 32 7.27 30 3.65 62 5.91 


P. citrinum 0 0 3 3 0.68 2 0.24 5 0.40 

P. corylophylum 0 0 0 0 0.00 1 0.12 1 0.08 

P. glabrum 2 0 0 2 0.45 9 1.09 11 0.87 

P. griseofulvum 0 5 0 5 1.14 10 1.22 15 1.19 

P. hirsutum 0 5 0 5 1.14 1 0.12 6 0.48 

P. implicatum 0 0 0 0 0.00 1 0.12 1 0.08 

P. miczynskii 3 2 13 18 4.09 14 1.70 32 2.54 

P. simplissium 0 1 0 1 0.23 0 0.00 1 0.08 

P. subgenus penicillium 3 2 3 8 1.82 4 0.49 12 0.95 

Rhizopus 20 0 0 20 4.55 158 19.22 178 14.10 

Scopulariopsis 3 6 2 11 2.50 1 0.12 12 0.95 

Scopulariopsis sp (1) 0 1 2 3 0.68 1 0.12 4 0.32 


brevicaulis 

3 5 0 8 1.82 0 0.00 8 0.63 

Trichoderma 2 5 0 7 1.59 39 4.74 46 3.65 

Trichotecium 11 0 4 15 3.41 8 0.97 23 1.82

Tablo 5.47(Tablo devamı). Sonbahar mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin ev 

içi bölümlere, ev dışına, istasyonlara göre dağılımı ve bulunma yüzdeleri 

Trichotecium roseum 11 0 4 15 3.41 8 0.97 23 1.82 

Ulocladium 0 0 0 0 0.00 11 1.34 11 0.87 


Teşhis Edilemeyenler 5 7 1 13 2.95 50 6.08 63 4.99 

Toplam 166 154 120 440 822 1262 

Ev İçi % 37.73 35.00 27.27 

Genel % 13.15 12.20 9.51 34.87 65.13 

Sonbahar mevsiminde ev içi ortamın en fazla küf mantarı izolasyonunun 

yapıldığı bölüm 166 CFU ile örnekleme yapılan evlerin oturma odası bölümleri olduğu 

tespit edilmiştir. Bu sayı Sonbahar mevsiminde ev içi ortamdan izole edilen toplam küf 

mantarı kolonilerinin % 37.73’üne karşılık gelmektedir. Örnekleme yapılan evlerin 

mutfak bölümleri 154 CFU ve % 35.00 ile ikinci sırada, yatak odası bölümleri ise 120 

CFU ve % 27.27 ile son sırada yer almaktadır (Tablo 5.47). 

Sonbahar mevsiminin Eylül, Ekim ve Kasım aylarında ev içi ortamın çeşitli 

bölümlerinden izole edilen küf mantarı koloni sayıları karşılaştırıldığında, en fazla küf 

mantarı kolonisi Eylül ayında örnekleme yapılan evlerin mutfak bölümlerinde 

gözlenirken, Ekim ve Kasım aylarında evlerin oturma odası bölümlerinde gözlenmiştir 

(Şekil 5.26). 

Sonbahar mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar 

açısından incelenmesi sonucunda en fazla küf mantarı kolonisine 269 CFU ile 

1. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır. Bu istasyonlardan izole edilen küf 

mantarı koloni sayısı tüm istasyonlarda izole edilen sayının % 21.32’sini 

oluşturmaktadır. En az küf mantarı koloni sayısına ise 137 CFU ve % 10.86 ile 

3. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır (Tablo 5.48). 



% 31.59’una karşılık gelmektedir. Ev içi ortamda en az küf mantarı koloni sayısına ise 

28 CFU (Tablo 5.48) ve % 6.36 ile 5. İstasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır.

CFU 

400 

300 

200 

100 

0 

16 

CFU/ 6 Petri Plağı / 15dk 

31 

15 


62 

151 

104 

88 

71 

263 

460 

Eylül Ekim Kasım 

46 

35 

Oturma Odası 

Mutfak 

Yatak Odası 

Ev İçi Toplam 

Ev Dışı toplam 

Şekil 5.26. Sonbahar mevsiminde izole edilen küf mantarı koloni sayılarının, aylara, ev içi 

ortamın çeşitli bölümlerine ve ev dışı ortama göre dağılımı (Parantezin üzerindeki birim, 

parantezin kapsadığı her bir grafik sütununun üzerindeki sayıya aittir) 

Ev dışı ortamda en fazla küf mantarı kolonisi 186 CFU ile 1. İstasyondan izole 

edilmiştir (Tablo 5.48). Bu sayı ev dışından izole edilen toplam küf mantarı 

kolonilerinin % 22.63’ünü oluşturmaktadır. Ev dışı ortamdan en az küf mantarı 

izolasyonunun yapıldığı istasyon ise 97 CFU ve % 11.80 ile 4. İstasyondur (Tablo 5.48). 

Sonbahar mevsiminin Eylül, Ekim ve Kasım aylarında istasyonlardan izole 

edilen küf mantarı koloni sayıları karşılaştırıldığında, en fazla küf mantarı kolonisine 

Eylül ayında 1. , Ekim ayında 4. ve 6. , Kasım ayında 4. İstasyondan, en az koloniye ise 

Eylül ayında 3. , Ekim ayında 1. , Kasım ayında ise 5. istasyondan alınan örneklerde 

rastlanmıştır (Şekil 5.27). 

34 

115 

211

Tablo 5.48. Sonbahar mevsiminde izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve 


İstasyon 



Alternaria 15 32 5 44 5 11 39 19 9 38 26 32 275 

Aspergillus 5 4 6 12 1 2 9 2 2 10 6 9 68 

Cladosporium 22 12 15 31 14 6 25 18 6 21 22 27 219 

Fusarium 3 2 1 1 1 2 1 31 0 4 2 1 49 

Mucor 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 3 

Penicillium 19 9 19 17 3 6 36 5 6 10 4 25 159 

Rhizopus 0 93 0 0 0 60 0 0 0 2 20 3 178 


Trichoderma 0 0 5 0 2 0 0 2 0 35 0 2 46 

Trichotecium 8 0 0 0 0 0 4 0 0 6 3 2 23 

Ulocladium 0 2 0 4 0 0 0 3 0 0 0 2 11 


Teşhis Edilemeyenler 1 10 1 14 0 10 1 4 1 0 9 12 63 

Toplam 

Genel Toplam 

83 186 

269 

62 148 

210 

29 108 

137 

139 97 

236 

28 150 

178 

99 133 

232 

1262 

Genel % 21.32 16.64 10.86 18.70 14.10 18.38 


140 

120 

100 

80 

60 

40 

20 

0 

111 

30 

4 

20 

25 

23 

96 

113 

102 

144 144 

Eylül Ekim Kasım 

124 

62 

67 

31 

72 

29 

I. ist 

II. İst 

III. İst 

IV. İst 

V. İst 

VI. İst 

Şekil 5.27. Sonbahar mevsiminde izole edilen küf mantarı koloni sayılarının, aylara ve 

istasyonlara göre dağılımı 

65

5. 3. 4. Kış mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türleri 

Kış mevsiminde, 185’i ev içi ve 211’i ev dışı olmak üzere izole edilen 396 küf 

mantarı kolonisinden, 7 cins ve 15 tür teşhis edilmiştir. Toplam 12 aylık araştırma süresi 

boyunca izole edilen ev içi küf mantarlarının % 10.34’ü, ev dışı ortamdan izole 

edilenlerin % 8.77’si ve genel olarak izole edilen tüm küf mantarı kolonilerinin 

% 9.42’sine Kış mevsiminde rastlanmıştır. Bu mevsimde izole edilen 7 cins içinde 

148 koloni ve % 37.39 ile Penicillium birinci, 70 koloni ve % 17.67 ile Cladosporium 

ikinci, 60 koloni ve % 15.15 ile Aspergillus cinsi üçüncü sırada yer almaktadır 

(Tablo 5.49). 


% 44.32 ile Penicillium birinci, 52 koloni ve % 28.11 ile Aspergillus ikinci, 28 koloni 

ve % 15.13 ile Cladosporium cinsi üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.49). 


Penicillium birinci, 46 koloni ve % 21.80 ile Alternaria ikinci, 42 koloni ve % 19.90 ile 

Cladosporium üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.49). 

Kış mevsiminde teşhis edilen 15 tür içinde 101 koloni ve % 25.51 ile 

Penicillium miczynskii türü birinci, 60 koloni ve % 15.15 ile Aspergillus niger ikinci, 

98 koloni ve % 7.77 ile Alternaria citri üçüncü sırada yer almaktadır (Tablo 5.49). 


P. miczynskii’dir . Bu tür Kış mevsiminde ev içinden izole edilen küf mantarlarının 

% 35.14’üne karşılık gelmektedir. Ev içi ortamdan İkinci olarak, 52 koloni ve % 28.11 

ile A. niger, üçüncü olarak da 25 koloni ve % 13.51 ile C. cladosporioides türüne 



ortamdan izole edilen küf mantarlarının % 21.80’ini oluşturur. Ev dışı ortamdan ikinci 

olarak 36 koloni ve % 17.06 ile P. miczynskii, üçüncü olarak da 24 koloni ve % 11.37 

ile C. cladosporioides türüne rastlanmıştır (Tablo 5.49).

Tablo 5.49. Kış mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin ev içi bölümlere, ev 



Oturma Yatak Ev İçi Ev İçi Ev Dışı Ev Dışı Genel Genel 

Odası Mutfak Odası Toplam % Toplam % Toplam % 

Alternaria 2 2 2 6 3.24 46 21.80 52 13.13 

Alternaria citri 2 2 2 6 3.24 46 21.80 52 13.13 

Aspergillus 17 16 19 52 28.11 8 3.79 60 15.15 

Aspergillus niger 17 16 19 52 28.11 8 3.79 60 15.15 

Cladosporium 9 6 13 28 15.13 42 19.90 70 17.67 

Cladosporium 


7 5 13 25 13.51 24 11.37 49 12.37 

C. herbarum 2 1 0 3 1.62 18 8.53 21 5.30 

Penicillium 33 30 19 82 44.32 66 31.29 148 37.39 


P. glabrum 0 0 0 0 0.00 2 0.95 2 0.51 

P. hirsutum 3 0 3 6 3.24 4 1.90 10 2,53 

P. islandicum 1 0 1 2 1.08 5 2.37 7 1.77 

P. melinii 1 0 0 1 0.54 0 0.00 1 0.25 

P. miczynskii 27 24 14 65 35.14 36 17.06 101 25.51 

P. ochrocloron 0 0 0 0 0.00 2 0.95 2 0.51 

P. oxalicum 1 4 0 5 2.70 2 0.95 7 1.77 

P. simplissium 0 2 0 2 1.08 14 6.64 16 4.04 

P. viridicatum 0 0 0 0 0.00 1 0.47 1 0.25 

Scopulariopsis 1 0 2 3 1.62 8 3.79 11 2.78 


brevicaulis 

1 0 2 3 1.62 8 3.79 11 2.78 

Trichoderma 1 0 1 2 1.08 11 5.21 13 3.28 

Ulocladium 1 0 0 1 0.54 3 1.42 4 1.01 

Dematiaceae Grubu 0 1 1 2 1.08 10 4.74 12 3.03 

Teşhis Edilemeyen 1 3 5 9 4.86 17 8.06 26 6.57 

Toplam 65 58 62 185 211 396 

Ev İçi % 35.14 31.35 33.51 100.00 

Genel % 16.41 14.65 15.66 46.72 53.28

Kış mevsiminde ev içi ortamın en fazla küf mantarı izolasyonunun yapıldığı 

bölüm 65 CFU ile örnekleme yapılan evlerin oturma odası bölümleri olduğu tespit 

edilmiştir. Bu sayı Kış mevsiminde ev içi ortamdan izole edilen toplam küf mantarı 

kolonilerinin % 35.14’üne karşılık gelmektedir. Örnekleme yapılan evlerin yatak odası 

bölümleri 62 CFU ve % 33.51 ile ikinci sırada, mutfak bölümleri ise 58 CFU ve 

% 31.35 ile son sırada yer almaktadır (Tablo 5.49). 

Kış mevsiminin Aralık, Ocak ve Şubat aylarında ev içi ortamın çeşitli 

bölümlerinden izole edilen küf mantarı koloni sayıları karşılaştırıldığında, en fazla küf 

mantarı kolonisi Aralık ve Şubat aylarında örnekleme yapılan evlerin oturma odası 

bölümlerinde gözlenirken, Ocak ayında yatak odası bölümlerinde gözlenmiştir 

(Şekil 5.28). 

CFU 

100 

80 

60 

40 

20 

0 

Oturma Odası 

Mutfak 

Yatak Odası 

Ev İçi Toplam 

Ev dışı Toplam 

6 


5 

4 

15 


39 

26 

81 

69 

33 

27 28 

26 

Aralık Ocak Şubat 

Şekil 5.28. Kış mevsiminde izole edilen küf mantarı cinslerinin, aylara, ev içi ortamın çeşitli 

bölümlerine ve ev dışı ortama göre dağılımı 

30 

89 

103

Kış mevsiminde izole edilen küf mantarı cins ve türlerinin istasyonlar açısından 



istasyonlarda izole edilen sayının % 20.96’sını oluşturmaktadır. En az küf mantarı 

koloni sayısına ise 42 CFU ve % 10.61 ile 3. İstasyondan alınan örneklerde 








% 20.38’ini oluşturmaktadır. Ev dışı ortamdan en az küf mantarı izolasyonunun 

yapıldığı istasyon ise 20 CFU ve % 9.48 ile 1. İstasyondur (Tablo 5.50). 

Tablo 5.50. Kış mevsiminde izole edilen küf mantarı cinslerinin ev içi, ev dışı ve istasyonlara 


İstasyon 



Alternaria 2 2 1 1 0 31 2 1 0 10 1 1 52 

Aspergillus 8 0 10 4 2 0 1 0 23 1 8 3 60 

Cladosporium 15 7 10 3 0 1 1 17 2 10 0 4 70 

Penicillium 24 7 22 23 2 4 18 7 1 2 15 23 148 


Trichoderma 0 0 0 1 0 0 1 7 1 0 0 3 13 

Ulocladium 0 0 1 1 0 1 0 0 0 1 0 0 4 



Toplam 

Genel Toplam 

51 20 

71 

47 36 

83 

4 38 

42 

32 43 

75 

27 37 

64 

24 37 

61 

396 

Genel % 17.93 20.96 10.61 18.94 16.16 15.40

Kış mevsiminin Aralık, Ocak ve Şubat aylarında istasyonlardan izole edilen küf 

mantarı koloni sayıları karşılaştırıldığında, en fazla küf mantarı kolonisine Aralık ve 

Ocak aylarında 2. , Şubat ayında 5. İstasyonda, en az koloniye ise Aralık ayında 5. , 

Ocak ayında 3. ve Şubat ayında ise 6. istasyondan alınan örneklerde rastlanmıştır 

(Şekil 5.29). 


50 

40 

30 

20 

10 

0 

I.ist 

II.ist 

III.ist 

IV.ist 

V.ist 

VI.ist 

12 

16 

5 

9 

4 

8 

33 

37 

2 

Aralık Ocak Şubat 

Şekil 5.29. Kış mevsiminde izole edilen küf mantarı koloni sayılarının, aylara ve istasyonlara 

göre dağılımı 

30 

16 

32 

26 

30 

35 

36 

44 

21

6. TARTIŞMA VE SONUÇ 

Tekirdağ İli şehir merkezindeki 6 ayrı evde, Mart 2001 - Şubat 2002 tarihleri 

arasında 12 ay boyunca yapılan ev içi ve ev dışı havanın örneklenmesi sonucunda 

1790’ı ev içi ve 2415’i ev dışı olmak üzere toplam 4205 küf mantarı kolonisi izole 

edilmiştir. İzole edilen küf mantarı kolonilerinin teşhisi sonucunda 12 cinse ait 42 tür 

tespit edilmiştir. Genel dağılımda ilk sırayı 1203 koloni ve % 28.61 ile Penicillium 

alırken, 476 koloni ve % 16.08 ile Cladosporium ikinci ve 472 koloni ve % 15.98 ile 

Alternaria üçüncü sırayı almış ve bu cinsleri sırasıyla, 429 koloni ve % 10.20 ile 

Rhizopus, 275 koloni ve % 6.54 ile Aspergillus izlemiştir. Ev içi dağılımda en fazla 

izole edilen küf mantarı cinslerinden ilk üç sırayı 727 koloni ve % 40.61 ile Penicillium, 

285 koloni ve % 15.92 ile Cladosporium ve 182 koloni ve % 10.17 ile Aspergillus cinsi 

alırken, Alternaria cinsi 174 koloni ve % 9.72 ile dördüncü sırada yer almaktadır. Ev 

dışı dağılımda ise ilk sırayı 498 koloni ve % 20.62 ile Alternaria cinsi alırken, ikinci 

sırayı 476 koloni ve % 19.71 ile Penicillium, üçüncü sırayı ise 391 koloni ve % 16.19 

ile Cladosporium cinsi almaktadır. Aspergillus cinsi ise 93 koloni ve % 3.85 ile 

dördüncü sırada yer almaktadır. 

Bu çalışmada elde ettiğimiz ev içi küf mantarı dağılım sonuçları ile, Gorny ve 

Dutkiewicz’in (2002) Polonya ve Litvanya’da yaptıkları çalışmalarda bulunan 

sonuçlarla ve Wickman ve Ark.’nın (1992) 61 adet ev içi ortamında yaptığı çalışmalarla 

uygunluk göstermektedir. Bunun yanında Mc Grath ve Ark. (1999) küf şikayeti bulunan 

binaların iç ortamında yaptıkları araştırmada, bazı binaların iç ortamında en baskın 

cinsin Cladosporium, bazı binaların iç ortamında ise en baskın cinsin Penicillium 

olduğunu tespit etmişlerdir. Bizim çalışmamızda araştırılan 6 iç mekanın 4’ünde (1., 2., 

4. ve 6. İstasyonlar) İzole edilen baskın cins Penicillium iken, 2 iç mekanda baskın 

olarak izole edilen cins Aspergillus’tur. Dolayısıyla çalışmamızda elde edilen 

sonuçlarla, Mc Grath ve Ark. (1999)’nın yaptığı çalışma sonuçları kısmen benzerlik 

göstermektedir. Ayrıca bu araştırıcılar ev dışı ortamını inceledikleri 2 örnekte ise 

Penicillium cinsini, inceledikleri 4 örnekte ise Cladosporium cinsini baskın olarak tespit 

etmişlerdir. Çalışmamızda yalnızca 2. İstasyonun dış ortamında baskın cins olarak 

Cladosporium izole edilirken 3., 4., ve 5., İstasyonlarda baskın olarak Alternaria cinsi 

izole edilmiştir. 1. İstasyonda ise Rhizopus cinsinin arkasından en sıklıkla izole edilen

cins Alternaria’dır. Buna göre araştırma yaptığımız istasyonların dış mekanından elde 

ettiğimiz sonuçlar Mc Grath ve Ark.’nın (1999) yaptığı çalışmayla yalnızca bir dış 

mekan açısından benzerlik göstermektedir. Sonuç olarak bu araştırıcılar yaptıkları 

araştırmada genel olarak ev dışı havasının küf mantarı spor içeriğinin sürekli 

değişkenlik gösterdiğini buna karşın, küf probleminden şikayet edilen problemli 

binalardaki ev içi küf mantarı hava profilinin değişiklik göstermeme eğiliminde 

olduğunu tespit etmişlerdir. Shelton ve Ark.’nın (2002), Amerika’da 1996-1998 yılları 

arasında toplam 1717 binadan ev içi ve ev dışı ortam havasından N6 Andersen 

Örnekleme Cihazı ile küf mantarı koloniler örneklenmiş ve sonuç olarak ev içi ve ev 

dışı bütün bölgelerde ve bütün mevsimlerde en yaygın kültüre edilebilir havayla taşınan 

küf mantarı cinsinin Cladosporium olduğunu tespit etmişlerdir. Pei-Chih ve Ark.’nın 

(2000) Tayvan’da yaptığı ev içi ve ev dışı küf mantarı dağılımıyla ilgili yaptığı 

çalışmada da her iki ortamda en baskın cins olarak Cladosporium’u tespit etmişler, La 

Serna ve Ark. (2002), Kanarya Adaları’nda iki üniversite binasının ev içi ve ev dışı 

ortamındaki küf mantarlarını çalışmışlar ve sonuç olarak Cladosporium cinsinin baskın 

olduğunu tespit etmişler, Mezzari ve Ark.’nın (2002) Brezilya’da Nisan 2000 ve Mart 

2001 tarihlerinde ev dışı havasıyla ilgili yaptıkları çalışmada da baskın cins 

Cladosporium’u bulmuşlar, Hargreaves ve Ark.’nın (2003) Avustralya’da 14 evin iç 

ortamında yaptıkları çalışmada yine Cladosporium cinsini en sıklıkla izole etmişlerdir. 

Bu sonuçlar bizim çalışmamızla ev içi ortam açısından uygunluk göstermemekle 

beraber, ev dışı ortam açısından, 2. istasyondan elde ettiğimiz sonuçlar uygunluk 

göstermektedir. Aira ve Ark.’nın (2002) Küba’da, ev içi ve ev dışı havasındaki küf 

mantarı florayla ilgili yaptıkları çalışmada ev içi ve ev dışı ortamda en sıklıkla 

Aspergillus cinsini izole etmişlerdir. Bu sonuçlar bizim elde ettiğimiz sonuçlarla 

yalnızca 3. ve 5. istasyonun ev içi ortamları açısından kısmen uygunluk göstermektedir. 

Daha önce Eylül 1999- Ağustos 2000 tarihlerinde Edirne İli şehir merkezinin ev dışı 

atmosferindeki küf mantarı floranın tespitiyle ilgili 6 farklı istasyonda yaptığımız 

çalışmada (Asan vd. 2002) baskın olarak izole edilen cins Alternaria’dır. Bu sonuçlar 

çalışmamızla uygunluk göstermektedir. 

Küf mantarı cinsleri arasında Cladosporium bütün dünyada ev dışı mikoflorada 

en baskın cinstir. İspanya’da bazı bölgelerde, özellikle ilkbahar mevsiminde

Cladosporium % 50 gibi bir yoğunlukta bulunmuştur. İtalya’da ise özellikle ilkbaharda 

Alternaria % 15-17 ile daha yüksek sayılarda bulunmuştur (Pepeljnjak ve Segvic 2003). 

Sonuç olarak Pepeljnjak ve Segvic (2003) adlı araştırıcılar değişik iklim 

kuşaklarında ve değişik bölgelerde yapılan çalışmaların sonuçlarının 

karşılaştırılmalarının sıklıkla zor olduğunu, çünkü sonuçların büyük ölçüde örnekleme 

metoduna, yılın hangi zamanında örnekleme yapıldığına, günün saatine ve çeşitli iklim 

şartlarına bağlı olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca bitki örneklerinde Alternaria 

sporlarının daha fazla sayıda bulunduğunu bunun sonucunda da küf mantarı sporlarının 

bulunabilirliğinin substratın cinsine de bağlı olduğunu ve bu durumun özellikle 

Altenaria ve Fusarium için söz konusu olmakla beraber bitkilerde bu cinslerin 

sporlarının daha fazla sayıda tespit edildiğini belirtmişlerdir. Chao ve Ark. ise (2001) 

başlıca ev dışı küf mantarı cinsler olan Alternaria ve Cladosporium’un yerüstü bitki 

materyalleri üzerinde gelişebilen, pigmentli hücre duvarları olan küf mantarılar 

olduğunu belirtmişlerdir. 

Bu çalışmada da ev dışı küf mantarı florasında baskın cins Alternaria olmakla 

beraber 2. istasyonda Cladosporium ve Alternaria seviyesi hemen hemen aynıdır. 

6. istasyonda ise baskın cins Penicillium’dur. Bu durumu özellikle, 1., 2., ve 4. 

istasyonların ev dışı ortamlarında bulunan vejetasyonun sayı ve çeşitliliğinden 

kaynaklandığını söyleyebiliriz. 

Aspergillus ve Penicillium cinslerinin her ikisi de yaygın toprak küf 

mantarlarıdır ve iç mekanlarda en yaygın cinslerdir. Bu iki cins taksonomik olarak 

benzer olup genellikle havayla taşınma davranışları ve spor boyutları da birbiriyle 

hemen hemen aynıdır. Her iki cinste iç mekan materyallerinde kolayca gelişir ve çok 

geniş bir çevreyi işgal edebilir. Küf mantarlarının gelişimi su aktivitesinin uygun 

olmasına son derece bağlıdır ve küf mantarlarının birçoğu için optimum su aktivitesi 

0.9’un üzeri bir değerdir (Chao vd. 2001). Bu çalışmada ev içi ortamdan izole edilen 

baskın cins Penicillium’dur. 1., 2., 4. ve 6. İstasyonlarda en fazla izole edilen cins 

Penicillium iken, 3. ve 5. İstasyonlarda Aspergillus’tur. Hargreaves ve Ark. (2003) ev 

içi küf mantarı populasyonunun başlıca, havayla taşınan küf mantarı sporlarının 

yoğunluğunu kuvvetli derecede etkileyen özel bir bölgesel vejetasyon gibi ev dışı 

kaynaklı olduğunu ancak uygun nisbi nem, sıcaklık ve hava sirkülasyonu gibi uygun 

şartların olması durumunda küf mantarlarının ev içinde bulunan insan yapımı olan

yapılarda son derece iyi bir şekilde gelişebileceğini belirtmişlerdir. Yapılan korelasyon 

analizleri sonucunda, Penicillium cinsinin, aylık ortalama hava sıcaklığı, örnekleme 

günündeki ortalama sıcaklığı, aylık ortalama günün güneşli zamanları (Bir günde 

gözlenen güneşli zamanların toplamıdır ve birimi saat/gün olarak ifade edilir) ve 

örnekleme günündeki ortalama günün güneşli zamanları gibi meteorolojik 

parametrelerle negatif ilişki tespit edilmiştir (Tablo 5.4). Bulunan bu negatif ilişkiler 

istatistiki açıdan önemlidir (*P< 0.05). Buna bağlı olarak, sıcaklık ve günün güneşli 

zamanı arttıkça Penicillium cinsinin atmosferdeki spor sayısında azalma meydana 

geldiği sonucunu çıkarabiliriz. İstatistiki açıdan önemli olan bu negatif ilişki, ev içi 

ortamda (Tüm istasyonlar gözönüne alındığında ve 1., 2., 4. ve 6. İstasyonlarda) 

Penicillium cinsinin baskın olarak gözlenmesi sonucunu desteklemektedir. Penicillium 

cinsinin baskın olduğu bu iç mekanların ısıtma sistemi katı yakıtlı sobadır. Doğal olarak 

yılın soğuk zamanlarında iç mekanın tamamının homojen bir şekilde ve sürekli olarak 

ısıtılamaması nedeniyle, soba olmayan ev içi bölümlerdeki sıcaklık kaloriferli evlere 

göre nispeten daha düşük, ve nispi nem daha yüksek olacaktır. Bu nedenlerden dolayı 

bu istasyonların iç mekanlarında Penicillium cinsinin baskın olarak izole edilmiş 

olabilir. 3. ve 5. istasyonların iç ortamlarında Aspergillus baskın cins olmasıyla diğer 

istasyonlardan farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Yapılan korelasyon analizleri 

sonucunda Aspergillus cinsinin, aylık ortalama hava sıcaklığı, örnekleme günündeki 

ortalama sıcaklık ve aylık ortalama günün güneşli zamanları gibi meteorolojik 

faktörlerle gösterdiği pozitif ilişki (Tablo 5.4) istatistiki açıdan önemliyken (*P< 0.05), 

örnekleme günündeki ortalama günün güneşli zamanları parametresiyle gösterdiği 

pozitif ilişki (Tablo 5.4) istatistiki açıdan çok önemlidir (**P

12 aylık araştırma peryodu istasyonlar açısından gözönüne alındığında, ev içi 

(504 CFU), ev dışı (532 CFU) ve toplamda (1036 CFU) en fazla küf mantarı spor sayısı 

2. istasyonda, en az spor sayısına ise ev içi ortam için 5. istasyonda (74 CFU) ve ev dışı 

ortam için ise 3. İstasyonda (263 CFU) tespit edilmiştir. 

Jaffal ve Ark. (1997), iç ortamların içerdiği mikroorganizma konsantrasyonunun 

evlerin tipleriyle doğrudan bağlantılı olduğunu, bir evde hijyenik kurallara sıkı bir 

şekilde dikkat edilmesinin, o evdeki mikrobiyal gelişimi ve yayılmayı indirgeyici bir 

faktör olduğunu, düşük hijyen standardına sahip olan ve düşük havalandırmanın olduğu 

mekanlarda mikroorganizma sayısının fazla olduğunu belirtmişlerdir. Diğer taraftan 

Pei-Chih ve Ark. (2000) bir evde pencerelerin tüm mevsim hatta yıl boyunca açık kalma 

süresi arttıkça ev içi küf mantarı yoğunluğunun büyük ölçüde ev dışı küf mantarı 

konsantrasyonun durumuna bağlı olduğunu ve bu durumdan büyük ölçüde etkilendiğini 

belirtmişler ve ayrıca apartman tipi şehir evlerinde, ev dışı küf mantarı konsantrasyonun 

ev içi küf mantarı konsantrasyonu, müstakil evlerdekinden daha az etkilediğini, çünkü 

apartmanlardan ev dışı atmosfer ile ev içi atmosferik hava değiş tokuş oranının 

(apartman tipi evlerin pencerelerinin genellikle tek yöne açılması ve dolayısıyla evin her 

yönden havalandırılamaması nedeniyle) düşük olduğunu belirtmişlerdir. Şüphesiz ev içi 

ortamdaki küf mantarı kompozisyon ve konsantrasyonu bir çok nedene bağlı olabilir 

ancak 2. İstasyon, havalandırmanın iyi olmadığı, pencerelerinin tek bir yöne açıldığı ve 

sobalı müstakil bir evdir. Araştırma yapılan 6 ev arasında tüm evlerden izole edilen küf 

mantarı sporların % 28.16’sının (504 CFU) 2. İstasyonun ev içi ortamından izole 

edilmesi nedeniyle, bu evde küf mantarı gelişim şartlarının diğer evlere göre çok daha 

iyi olduğu söylenebilir. Sahip olduğu 10 m 2 ’lik bahçesinde çiçekli bitkilerden oluşan ve 

potansiyel küf mantarı spor kaynağı olarak nitelendirebileceğimiz bir vejetasyonla 

yakından ilişkili olması, iyi havalandırma şartlarına sahip olmaması ve yılın soğuk 

zamanlarında ev içi ortamın homojen olarak ısınmasını sağlayacak ısıtma sistemine 

sahip olmaması en yüksek spor sayısının 2. istasyonda tespit edilmesinin nedeni olabilir. 

Buna karşın ev içi ortamdan en az küf mantarı kolonisi 5. istasyondan [6 ev arasında 

tüm evlerden izole edilen küf mantarı sporların % 04.13’ü (74 CFU) ] izole edilmiştir. 

Bu ev ise bir apartman dairesidir ve kalorifer sistemi ile ısıtılmakta olup 3 farklı yöne 

bakan pencereleriyle iyi havalandırma şartlarına sahiptir ve bir bahçeye sahip olmayıp 

pencereleri direkt olarak sokağa açılmaktadır. 2. istasyondaki evden daha büyük bir iç

mekandır. Çalışmamızda en az küf mantarı spor sayısı kalorifer sistemine sahip 

istasyonlarda (3. ve 5. İstasyon), en fazla küf mantarı spor sayısı ise sobalı evlerde (1. , 

2. , 4. ve 6. İstasyonlar) tespit edilmiştir. Buna göre, 5. İstasyonun diğer istasyonlara 

göre küf mantarı gelişimi için çok uygun olmadığını söyleyebiliriz ve bu nedenle en az 

küf mantarı spor sayısı bu istasyonda tespit edilmiştir. 2. istasyonun Ev içi / Ev dışı 

(I/O) küf mantarı spor sayısı oranı 0.95 iken 5. İstasyonda bu oranın 0.02 olması, ev dışı 

spor yoğunluğuna göre ev içinde spor sayısının çok az olduğunun göstergesidir ve bu 

bulgu 5. istasyonun küf mantarı gelişim açısından çok uygun bir ortam olmadığı 

hipotezini desteklemektedir. 

Araştırma bölgesi olarak seçilen istasyonlardan birinde izole edilen küf mantarı 

sporlarının diğer istasyonlardan fazla olması, o istasyondaki tür zenginliğinin, tür 

çeşitliliğinin ve düzenliliğin en yüksek değerde olması anlamına gelmez. Doğal olarak 

bazı araştırma sonuçlarında izole edilen küf mantarı spor sayısının artışına bağlı olarak 

tür sayısının da arttığı sonucuna varılmış olabilir. Ancak burada kastedilen, bir 

istasyondan izole edilen spor sayısı ile tespit edilen tür sayısı arasında her zaman doğru 

orantı olmayacağı ve ilişkinin paralel değilde, yapılan her farklı araştırmada bulunan tür 

sayısı ile bu türlere ait spor sayısı arasında söz konusu araştırmaya özgü logaritmik bir 

ilişki olduğudur. Eğer küf mantarı spor sayısının en yüksek değerde olmasına karşılık 

ortamdaki tür sayısı az ise bu durum bir türün ortamda baskın olduğunun göstergesidir 

ve bu durum yapılan araştırmalar esnasında sıkça karşılaşılan bir durumdur. Bu nedenle 

“Tür Zenginliği İndeks Değeri”, “Tür Çeşitliliği İndeks Değeri” ve “Düzenlilik İndeks 

Değeri” gibi matematiksel indeks değerlerinin hesaplanabilmesi için, tespit edilen 

türlere ait spor sayılarının yanısıra, bir istasyondan kaç türün izole edildiği ve bu 

türlerin eşit sayıda spor veya CFU ile temsil edilip edilemediği de gereklidir. Araştırma 

verilerinden bilgisayar ortamında yararlanılarak gerekli indeks değerleri hesaplanmıştır. 

İstasyonların ev içi ortamlarının, içerdikleri küf mantarı kompozisyon ve spor 

sayılarının bilgisayar ortamında hesaplanan en yüksek ve en düşük indeks değerleri 

karşılaştırılması sonucu elde edilen istatistiksel bulgular (Tablo5.5), en fazla küf 

mantarı sporunun izole edildiği 2. İstasyonda, küf mantarı türlerinin eşit sayıda sporla 

temsil edilmediği için tür çeşitliliğinin ve düzenliliğin en düşük değerde olduğu, 

dolayısıyla bir türün ortamda baskın olarak geliştiği sonucuna varmamızı sağlar. Bu 

İstasyonda diğer türlere karşı baskınlığı sağlayan tür Penicillium brevicompactum’dur.

4. istasyon ise tür zenginliği ve tür çeşitliliği en yüksek olan istasyondur (Tablo5.5) ve 

bu ortamda bir tür belirgin ve önemli derecede bir baskınlık sağlamamıştır. En az tür 

zenginliğine 5. istasyonda rastlanmıştır (Tablo5.5). Bu da çok fazla sayıda türün bu 

ortamda gelişemediğini gösterir. 6. istasyonda da tür zenginliği ve çeşitliliği indeks 

değerleri yüksek olmasa da (Tablo5.5), araştırma periyodu boyunca küf mantarı türlerin 

en düzenli olarak dağıldığı (mevcut türlerin, birbirlerine göre eşit sayıda temsil edilme 

derecesi) görülmektedir. 

İstasyonların ev dışı ortamları küf mantarı kompozisyonu ve spor sayıları 

açısından karşılaştırıldığında, en yüksek tür zenginliği ve tür çeşitliliğine 2. istasyonda, 

en düşük tür zenginliği ve tür çeşitliliği 3. istasyonda, türlerin istasyonlara dağılımında 

düzenliliğin en fazla olduğu istasyon 6. ve en az düzenlilikte 1. İstasyonda tespit 

edilmiştir (Tablo5.5). 

2. İstasyonun dış ortamında bulunan çeşitli türlerdeki vejetasyon bu 

istasyonlarda tür zenginliği ve tür çeşitliliğinin fazla olmasını sağlamış olabilir. Aynı 

zamanda Araştırma peryodu boyunca en fazla ev dışı küf mantarı spor sayısına 

2. istasyonda rastlanmıştır. En az küf mantarı koloni 3. istasyondan izole edilmiştir ve 

bu istasyonun deniz kenarında olması dolayısıyla ev dışı ortamının büyük bir kısmının 

deniz üzerindeki atmosferle iç içe geçtiği düşünülürse, bu istasyonun ev dışı ortamından 

izole edilen küf mantarı sporların bir kısmının deniz atmosferinden de gelebileceğini 

söyleyebiliriz. Bu durumda, kara ve deniz atmosferlerinden gelen küf mantarı spor 

sayılarının az olmasına istinaden, 3. İstasyonun, havaya küf mantarı sporları yayacak 

herhangi bir kaynaktan uzak olduğu ve miktarı bilinmemesine rağmen deniz 

atmosferinin çok fazla sayıda küf mantarı spor içermediğini söyleyebiliriz. 3. istasyonun 

ev dışı ortamında tespit edilen düşük tür zenginliği ve tür çeşitliliği indeks değerleri 

(Tablo5.5), bu öneriyi desteklemektedir. 

Her bir istasyonun ev içi ortamı; oturma odası, mutfak ve yatak odası olmak 

üzere 3 bölümden meydana gelmiştir. İstasyonların ev içi bölümlerinin kendi aralarında 

kıyaslanması sonucunda, oturma odalarından izole edilen en yüksek küf mantarı spor 

sayısı 139 CFU ile 2. istasyondan, en az spor sayısı ise 15 CFU ile 5. İstasyondan, 

mutfak bölümleri karşılaştırıldığında, en yüksek küf mantarı spor sayısı 176 CFU ile 

4. İstasyondan en az sayı ise 40 CFU ile 5. İstasyondan, yatak odası bölümleri 

karşılaştırıldığında, en yüksek sayı 229 CFU ile 2. İstasyondan en düşük sayı düşük

değer ise 19 CFU ile yine 5. istasyondan izole edilmiştir. Sonuç olarak ev içi 

bölümlerden izole edilen en yüksek spor sayısı 2. İstasyonun yatak odasından ve en 

düşük sayı ise 5. İstasyonun oturma odasından izole edilmiştir. 2. İstasyon, diğer 

İstasyonlara göre bazı küf türlerinin gelişimi açısından daha uygundur çünkü ev yeterli 

havalandırma şartlarına sahip değildir ve soba ile ısıtılması dolayısıyla ev içi ortamın 

soğuk mevsimlerde homojen ısıtılamaması ve pencerelerin potansiyel küf mantarı spor 

kaynağı olabilecek çeşitli bitkilerden oluşan bahçeye bakması söz konusudur. Bu 

nedenlerden dolayı en fazla küf mantarı sporu 2. İstasyondan izole edilmiş olabilir. 

5. İstasyon ise diğer istasyonlara göre küf mantarı türlerin gelişimi için en uygunsuz 

ortamı teşkil ettiği gözlenmiştir. Tüm istasyonlar gözönüne alındığında, oturma 

odalarından izole edilen küf mantarı spor sayısı 670 CFU, mutfaktan 576 CFU ve yatak 

odalarından 544 CFU’dur. Gün içerisinde bu odaya insanların sık girip çıkmalarının 

sonucu olarak en çok aktivitenin olduğu, dış ortamlardan gelen insanların bu odayı 

kontamine etme veya eksternal kaynaklı mikroorganizmaları bu ortama taşımaları 

olasılığının daha fazla olması, toplamda oturma odalarından daha fazla küf mantarı 

sporu izole edilmesinin nedeni olabilir. 

İlkbahar mevsiminde, Penicillium cinsi genel olarak ve ev içi ortamda Mart ve 

Nisan aylarında ilk sıradayken, Mayıs ayında ikinci sırada yer almaktadır. Ev dışı 

ortamda ise Nisan ayında ilk sırada yer alırken Mart ve Mayıs aylarında ikinci sırada yer 

almıştır. Sıcaklık ve nispi nem Mart ve Nisan aylarında fazla bir farklılık 

göstermemesine rağmen, özellikle Nisan ayındaki yağış miktarının Mart ayındaki yağış 

miktarının 3 katı kadar olması, şehirdeki vejetasyon ve küf mantarı gelişim açısından 

ideal bir ortam sağlamıştır. Hava sporlarının oluşumu sıcaklık ve nem gibi iklim 

şartlarına bağlıdır. Çoğu çalışmalar gösterir ki 15- 25 °C arası sıcaklık ve % 60-70 nispi 

nem ev dışı havada hava sporlarını sayısını arttırır (Pepeljnjak ve Segvic 2003). Yine 

Şakıyan ve İnceoğlunun (2003), çalışmalarında olduğu gibi, bizim çalışmamızda yılın 

maksimum spor sayısı Nisan ayında izole edilmiştir. Bu araştırıcılar Nisan ayında artan 

sıcaklık ve yağışın kombine etkisinin küf mantarı sporulasyonunu arttırdığını 

belirtmişlerdir. Sonuç olarak Penicillium cinsinin özellikle Nisan ayında pik yapmasının 

sebebini yağışların artışına paralel olarak vejetasyonun gelişimiyle açıklayabiliriz. 

Çünkü, Penicillium cinsi özellikle sıcaklık ve günün güneşlenme zamanı gibi 

meteorolojik parametrelerle göstermiş olduğu negatif korelasyon istatistiki açıdan

önemlidir. Bizim bulgularımızda, Penicillium spor sayısının Mayıs ayında, Nisan ayına 

göre çok hızlı bir düşüş gösterdiğidir. Bu düşüşü de sıcaklığın artmasıyla beraber 

yağışın ve nispi nemin düşüşüne bağlayabiliriz. 

Alternaria cinsi ilkbahar mevsiminde, toplamda ve ev dışı ortamda Penicillium 

cinsinin hemen arkasında ikinci olarak gözlenirken, ev içi ortamında çok az sayıda izole 

edilmiştir. Bir çok araştırıcı Alternaria cinsini ilkbahar mevsiminde yüksek 

konsantrasyonlarda izole etmişlerdir (Mezzari vd. 2002, Şakıyan ve İnceoğlu 2003). 

Alternaria cinsinin spor sayısı Nisan ayında pik yapmış ve Mayıs ayında en düşük 

değerine ulaşmıştır. Alternaria cinsi meteorolojik faktörlerin hiçbirisiyle istatistiki 

açıdan önemli ilişki göstermemiştir. Alternaria cinsinin maksimum olarak gözlendiği 

mevsim Penicillium cinsinin aksine ilkbahar değil sonbahardır. Yağışla beraber 

sıcaklığın uygun olması ve dolayısıyla dış çevrede vejetasyon miktarındaki artış 

Alternaria cinsinin özellikle Nisan ayında pik yapmasını sağlamış olabilir. Ayrıca yıllık 

değerlendirmede Alternaria’nın ev dışı spor sayısı ev içi spor sayısının 2.86 katı 

olmasıyla, Penicillium, Cladosporium ve Aspergillus cinslerinden ayrılır. Bu da 

Alternaria cinsinin ev dışı substratlara ilgi gösterdiği sonucuna varmamızı sağlar. Chao 

ve Ark. (2001) Alternaria ve Cladosporium’un yerüstü bitkisel materyaller üzerinde 

geliştiğini belirtmişlerdir. 

Cladosporium cinsi ilkbahar mevsiminde toplamda ve ev dışında Penicillium ve 

Alternaria’nın ardından 3., fakat ev içinde Alternaria’dan daha fazla sayıda izole 

edilmiştir. Cladosporium, rutin olarak ev içinde ve ev dışı havada en bol rastlanan küf 

mantarıtur. Ev içi substratlarda gelişen (C. sphaerospermum vb.) Cladosporium türleri 

ile ev dışı yaygın (C. herbarum, C. cladosporioides vb.) sıklıkla bu ortamlardan izole 

edilmektedir (Chao vd. 2001). Cladosporium bu mevsimde Penicillium ve Alternaria ile 

ortak olarak Nisan ayında pik yapmıştır fakat Alternaria’dan farklı olarak Mayıs 

ayındaki spor sayısı Mart ayından daha fazladır ve Mayıs ayında ev dışı ortamda 

Penicillium ve Alternaria’dan daha fazla izole edilmiştir. Nisan ayına göre özellikle 

Mayıs ayında yağış ve nemin düşmesine rağmen bu şartlardan az etkilenmiştir. Bu cins 

meteorolojik faktörlerin hiçbirisiyle istatistiki açıdan önemli bir ilişki göstermemiştir. 

Cladosporium türleri Alternaria gibi birçok bitki üzerinde saprofit veya parazit olarak 

yaşarlar. Cladosporium cinsinin ılıman iklim bölgelerindeki en yaygın havayla taşınan 

küf mantarı olduğu bilinmektedir (Şakıyan ve İnceoğlu 2003). Sıcaklığın ve nemin

uygun oluşu Cladosporium cinsinin bahar aylarındaki spor sayısının yaz ve kış aylarına 

göre daha fazla oluşunun sebebi olabilir. 

Aspergillus cinsinin spor sayısı bu mevsimde özellikle Nisan ayında fakat ev içi 

ortamda pik yapmış Mayıs ayında ise en yüksek ev dışı değerine ulaşmıştır. Yukarıda 

bahsedilen 3 cins de dahil olmak üzere en az sayıda spor izole edilen cinstir. Ancak 

sıcaklığın arttığı yaz mevsiminde Penicillium’dan daha fazla izole edilmiştir. Çünkü 

Aspergillus cinsi sözkonusu diğer cinsler ve Fusarium, Mucor ve Rhizopus da dahil 

olmak üzere en düşük su aktivitesine ihtiyaç duyar 

(www.germology.com\fungi\Moisture & molds). Ayrıca Aspergillus cinsi meteorolojik 

faktörlerden sıcaklık ile pozitif ilişki ve nispi nem ile gösterdiği negatif ilişki istatistiki 

açıdan önemli (*P

pik yaptığı zamanla birebir örtüşmektedir. Benzer şekilde Alternaria cinside kuru hava 

sporlarına sahip bir cinstir ve tüm yaz aylarında ev dışı spor miktarı ev içi spor 

miktarından fazladır. Özellikle yaz aylarında örnekleme için seçilen istasyonların 

hepsinde havalandırma pencereler açılmak suretiyle doğal yollarla yapılmaktadır. Yaz 

aylarında ev içi ortamdaki küf mantarı spor sayısı, ilkbahar mevsimine göre azalmıştır. 

Bu da bize yaz aylarında ev içinde yeterli sıcaklık olsa dahi nemin de küf mantarı 

gelişimde çok önemli olduğunu gösterir. Çünkü özellikle biofiltreli klimalarla 

havalandırılmayan ve bunun yerine doğal yollarla pencerelerin açılmasıyla 

havalandırılan evlerin içi, ev dışından gelen rüzgarla taşınan tozlarla çok kolay bir 

şekilde kontamine olması olasıdır. Buna rağmen tüm evlerin ev içi ortamlarındaki küf 

mantarı spor sayısı ilkbahar mevsimine göre az bulunmuştur. Bunu hava sıcaklığından 

kaynaklanan havanın neminin azalmasıyla açıklayabiliriz. Aspergillus cinsi tüm yıl 

boyunca en yüksek spor sayısına yaz aylarında ulaşmış ve Penicillium sporlarından 

daha fazla sayıda izole edilmiştir. Bu durumu Penicillium’a göre daha az su aktivitesine 

ihtiyaç duymasıyla açıklayabiliriz. Aynı şekilde Penicillium’da kuru yaz ayları boyunca 

düşük spor sayısına sahiptir. Ev içi spor sayısı, ev dışı spor sayısından fazladır, 

dolayısıyla tüm yılda olduğu gibi ev içi substratlarda gelişmeyi tercih etmiştir. 

Araştırma peryodu boyunca, toplam küf mantarı sporları açısından, en fazla spor 

izole edilen ayların bahar mevsimlerine ve bu mevsimlerin ortasına rastlaması ilginçtir 

(Nisan ayında izole edilen küf mantarı spor sayısı 1146 CFU ve Ekim ayında ise, 

723 CFU). Bu bize özellikle yılın bu zamanlarda gerek sıcaklık ve nem gerekse 

çevredeki vejetasyon miktarı ve kompozisyonunun fazla olduğu durumların biraraya 

geldiğini gösterir ve bu durum küf mantarı gelişim için çok uygundur. Bu noktada şöyle 

bir durum ortaya çıkmaktadır. Tablo 3.3’ten de görüldüğü gibi, Nisan ayı araştırma 

günündeki sıcaklık 12.6 C° (ay ortalaması 12.4 C°) ve nem % 81 (ay ortalaması % 76.5) 

iken (bu durumda tüm yıl boyunca izole edilen küf mantarı sporların % 25’i gibi yüksek 

bir spor sayısı bu ayda izole edilmiş olmaktadır), Ekim ayında araştırma günündeki 

sıcaklık 16.4 C° (aylık ortalama 16.6 C°) ve nispi nem % 56.7 (aylık ortalama 71.7)’dir. 

Sonuç olarak bu iki bahar ayında küf mantarı gelişim için şartlar optimumdur ancak 

aynı şey Alternaria ve Cladosporium için geçerli değildir. Sonbahar mevsimdeki 

Alternaria ve Cladosporium konsantrasyonu ilkbahar mevsiminden daha fazladır. 

Çünkü Alternaria ve Cladosporium, diğer küf mantarılara oranla nispeten daha kuru ve

sıcak havalarda sayılarını arttırırlar. Kuru hava sporu üyeleri düşük nem ve yüksek 

rüzgar hızı gibi hava şartlarında özellikle öğleden sonraları sıcak zamanlarda atmosferde 

büyük oranlarda bulunurlar (Troutt ve Levetin 2002). Şakıyan ve İnceoğlu (2003) 

Cladosporium ve Alternaria cinsinin sıcaklık, yağış, nisbi nem ve rüzgar hızı gibi 

meteorolojik faktörlerden etkilenmekte olduğunu ve Alternaria’nın nispi nem 

değişikliklerine Cladosporium göre daha duyarlı olduğunu tespit etmişlerdir. Ayrıca 

nisbi nem % 45’in üzerine çıktığında ve rüzgar hızı daha fazla arttığında, Alternaria 

spor konsantrasyonunun arttığını tespit etmişlerdir. Bizim çalışmamızda Alternaria ve 

Cladosporium, sonbaharda en yüksek değerindeyken sıcaklık açısından ekstrem 

değerlere sahip Kış mevsimini hariç tutarsak, en az spor sayısı yaz mevsiminde 

gözlenmiştir. Buradan çıkarılacak sonuç, ilkbahar ve sonbahar mevsimleri, optimum 

şartları sağlarken, yazın fazla sıcaklığın neden olduğu kuraklık ve kışın fazla soğuğun 

neden olduğu uygunsuz şartlar küf mantarı gelişimi için çok ideal değildir. Haziran 

ayında sıcaklığın artmasıyla beraber ilkbahar mevsimine göre küf mantarı spor 

sayısındaki düşüşün en az olduğu cins Cladosporium’dur. Aynı şekilde benzer nem 

miktarında fakat daha düşük sıcaklıklarda Alternaria’nın spor sayısı Cladosporium’un 

spor sayısını geçmektedir. Bizim çalışmamızdaki bu sonuç Şakıyan ve İnceoğlu 

(2003)’nun sonuçlarıyla örtüşmektedir. Bu araştırıcılar Alternaria’nın nispi nem 

değişikliklerine Cladosporium göre daha duyarlı olduğunu belirtmişlerdir. Kasım 

ayında ise 10 C°’nin altına düşen ortalama aylık sıcaklık, bu ayda Penicillium spor 

sayılarının Alternaria ve Cladosporium spor sayılarından daha fazla izole edilmesine 

imkan sağlamıştır. Çünkü yüksek nem ve daha düşük sıcaklıklarda Penicillium cinsi 

diğer küf mantarı cinslerine karşı üstünlük sağlamaktadır. Bu önerimizi, Penicillium 

cinsinin sıcaklık ve günün güneşli zamanı parametresiyle istatistiki açıdan önemli 

(*P

Sonuç olarak, çeşitli araştırmalar sonunda elde edilen bulguları karşılaştırmak 

sıklıkla zordur. Çünkü sonuçlar büyük ölçüde örnekleme metoduna, yılın hangi 

zamanında örnekleme yapıldığına, günün saatine ve klimatik şartlara bağlıdır 

(Pepeljnjak ve Segvic 2003). Bunun yanında Burch ve Levetin (2002) yaptıkları 

çalışmada sonuç olarak, yalnız başına her bir günün o güne özgü hava koşullarının, 

yalnız başına her bir günün ekolojik farklılıklarından daha önemli bir faktör olduğunu 

belirtmişlerdir. Dolayısıyla araştırma sonuçlarının, araştırma için seçilen ortama, gün,ay 

ve yıl içinden seçilen araştırma zamanı tarafından direk olarak etkilendiğini 

söyleyebiliriz. 

Havayla taşınan küf mantarı kontaminantları, mikrobiyal metabolitleri ve 

sporlarıyla insan sağlığına zarar açısından gittikçe artan bir öneme sahiptirler. Buna ek 

olarak bioaerosoller, allerjik ve toksijenik özelliklere sahip olmaları ve enflamasyon 

meydana getirebilmeleriyle de insanlar için enfeksiyon riski taşırlar. En önemli problem 

gerek işyerleri için gerekse ev dışı hava için, patojenik veya non-patojenik küf 

mantarlarının eşik değerlerinin tam olarak bilinmemesidir. Toksik sekonder 

metabolitlerin havayla taşınan sporlarda bulunması beklenir ve bu nedenle havayla 

taşınan tozlarda ve bioaerosollerde de meydana gelebilirler. Mikotoksinlere maruz 

kalma durumu kalitatif ve kantitatif olarak belirlenmedikçe insanlar için potansiyel 

hastalık riskleri güvenilir bir şekilde hesaplanamamaktadır. Mikrobiyal uçucu organik 

bileşikler (Microbial Volatile Organic Compounds- MVOC), insan sağlığını başağrısı, 

uyuşukluk, gözlerde, boğazda ve burun mukoz membranlarında iritasyona neden olarak 

etkilerler (Fischer ve Dott 2003). Aerosol terimi duman ve sis gibi atmosferdeki gaz 

veya havanın içindeki, katı veya sıvı partikül süspansiyonları olarak tanımlanabilir. 

Biyolojik aerosoller, virüsleri, polenleri, bakterileri, küf ve küf sporlarını içerir. Aerosol 

partiküllerinin büyüklüğü genellikle 0.5 ila 50 µm arasındadır. Bir partikülün boyutu 

onun atmosferdeki aerodinamik davranışını etkileyen en önemli faktördür (Kang ve 

Frank 1989). Ev içi havası, küf mantarılar, bakteriler ve allerjenler gibi bioaerosollerin 

tütün dumanı yemek pişirme sonucu oluşan partiküller, motorlu araç ekzoz partikülleri, 

organik ve inorganik gazların (CO, SO2, NO2, O3) hep birlikte oluşturduğu kompleks bir 

karışımı içerir (Morawska, 1998). Biyolojik ve non-biyolojik kirleticiler arasındaki 

etkileşim, onların çoğu zaman ev içi davranışlarını ve insan sağlığı üzerine sahip 

olduğu zararlı etkilerin derecesini belirleyebilir. Bir olasılık vardır ki; spor

fragmentlerinin veya küçük partikül yüzeylerinin üzerinde bulunan küf mantarı 

allerjenlerin çevreye olan ikincil dağılımı bu bağlantı sürecinin bir sonucu olarak 

meydana gelir (Hargreaves vd. 2003). Araştırma periyodu boyunca izole edilen küf 

mantarı cinslerden Penicillium cinsi aylık ortalama aerosol (Partikular Madde) ve 

atmosferde bulunan SO2 gazı konsantrasyonu ile pozitif korelasyon göstermiştir 

(Tablo 5.4) ve bu pozitif ilişki (Tablo 5.4) istatistiki açıdan önemlidir. Aspergillus ve 

Penicillium son zamanlarda ev içi havasındaki önemli allerjenler olarak onaylanırlar 

(Fischer ve Dott, 2003). Sonuç olarak bizim çalışmamızda baskın cins Penicillium 

bulunmuştur. Buna göre Aerosol ve SO2 gibi maddelerin konsantrasyonunun artmasıyla 

Penicillium spor sayısının artması, küf mantarı sporlarının ve sekonder metabolitlerin 

bu atmosferik mikromateryallerle ikincil olarak çevreye dağılımını kolaylaştırabilir ve 

özellikle kış aylarında, Penicillium spor düzeyinin diğer küf mantarı sporlarından çok 

fazla sayıda olması, bu küf mantarı cinsinin gerek sporlarının gerekse hassas kişilere 

karşı potansiyel allerjen olarak rol oynayabilecek sekonder metabolitlerinin nonbiyolojik 

partiküllerle insan sağlığı için çok daha zararlı hale gelmesini sağlayabilir. 

Akciğer içinde küf mantarı sporların depolanması ve insan sağlığına olan etkileri cins 

ve tür olarak küf mantarı kompozisyonun zenginliğine, konsantrasyonuna ve partikül 

büyüklüğüne bağlıdır. Büyük (> 10 µm) sporlar burun ve farinks gibi üst solunum 

yollarında birikirler ve saman nezlesi semptomlarıyla sonuçlanırken, daha küçük spor 

partikülleri (< 10 µm çaplı, özellikle < 5 µm) alt solunum yollarına nüfuz edebilir ve 

allerji ve astımın oluşumuna neden olabilir (Hargreaves vd. 2003). Çalışmamızda 

baskın olarak izole ettiğimiz Penicillium ve Aspergillus cinsine ait sporlar 5 µm’den 

küçük partiküllerdir. Örneğin 2. istasyonun yatak odasında çok yoğun olarak 

Penicillium brevicompactum sporları izole edilmiştir ve sobayla ısınan tüm evlerde 

baskın küf mantarı genus Penicillium’dur. Auger ve Ark. (1994) aynı 

P. brevicompactum’un “kronik yorgunluk sendromu”nun sebebi olduğunu 

bildirmişlerdir. Çoğu araştırıcı bir çok küf mantarı cinsinin insanlarda ciddi allerjik 

reaksiyonların sebebi olduğunu belirtmişlerdir. Alternaria ve Cladosporium ev dışı 

havasında bulunan en önemli havayla taşınan allerjen olarak düşünülürken, Aspergillus 

ve Penicillium son zamanlarda ev içi havasındaki önemli allerjenler olarak onaylanırlar. 

Küf problemi olan binalarda Aspergillus ve Penicillium’lar sıklıkla ev içi havasında, ev 

dışı havasında bulunduklarından daha fazla konsantrasyondadırlar

(Fischer ve Dott 2003). Su ve Ark. (2001) yaptıkları çalışmada 80’den fazla küf mantarı 

cinsinin solunum sistemi allerji semptomlarıyla ilişkili olduğunu ve Cladosporium, 

Alternaria, Aspergillus ve Fusarium Link’ un en yaygın allerji yapan cinsler arasında 

yer aldığını, toksinler ve uçucu organik bileşikleri de içeren küf mantarı metabolitlerin 

solunum sistemini tahriş ettiğini belirtmişlerdir. Ayrıca USA-Kansas’ta yapılan bir ev 

içi çalışmada, Ev içi Cladosporium düzeyinin yükselmesinin solunum semptomlarıyla 

ilişkili olduğunu bildirmişlerdir. Bunun dışında bir çok araştırıcı küf mantarı saçılım 

elementlerine maruz kalma sonucunda insan vücudunda çeşitli tiplerde allerjik 

reaksiyonlar meydana geldiğini rapor etmişlerdir (Mezzari vd. 2002, Pepeljnjak ve 

Segvic 2003, Aira vd. 2002, Burch ve Levetin 2002, Troutt ve Levetin 2002, 

Hargreaves vd. 2003, Levetin ve Horner 2002, Myszkowska vd. 2002). Ayrıca Yüksek 

küf mantarı spor konsantrasyonuna sahip hava, özellikle duyarlı kişilerde astım ve rinit 

açısından klinik öneme sahiptir. Örneğin 1999 yılında yapılan bir çalışma Alternaria 

sporlarının genç yetişkin insanlarda şiddetli astımla ilişkisi olduğu bulunmuştur (Burch 

ve Levetin 2002). Küf mantarı sporlar, konjüktivit ve rinit gibi rahatsızlıkların meydana 

gelmesinde önemli etkilere sahiptir (Cakmak vd. 2002). Sonuç olarak ev içi ve ev dışı 

ortamdan izole edilen Penicillium, Alternaria ve Cladosporium türlerinin bir çoğu 

hassas kişilerde allerjik reaksiyonlar meydana getirebilir. Bunun yanında Aspergillus 

fumigatus ve Aspergillus niger gibi invazif Aspergillosisin birincil etken ajanı olan küf 

mantarı türleri de izole edilmiştir. 

Sonuç olarak, ev dışı ve ev içi çevremizde insanlarla birlikte yaşayan mikrobiyal 

flora elemanlarını kantitatif ve kalitatif olarak bilmemiz, insan sağlığı açısından zararlı 

olabilecek mikrobiyal populasyonun, insanların yaşam alanları içinde üremelerinin 

kontrol altına alınması ve engellenmesi için çalışmalar yapılmalıdır. Örneğin, 

Bioaerosoller için Avrupa Birliği Limit Değerleri ikametgahlar için şöyledir. Bakteriler 

için 5×10 3 CFU/m 3 , küf mantarılar için 5×10 3 CFU/m 3 ve Bakteriyal Endotoksinler için 

5 ng/m 3 limit değerlerdir (Gorny ve Dutkiewicz 2002). 

Bulgular incelendiğinde, soba ile ısınan tüm evlerdeki ortalama küf mantarı spor 

sayısı (391 CFU), kaloriferli evlerdeki ortalama küf mantarı spor sayısının (112 CFU), 

yaklaşık 3.5 katıdır. Oransal olarak hesaplanan bu fark yapılan “χ 2 Testi” ile istatistiki 

olarak da tespit edilmiştir. Yapılan aritmetik ve istatistik hesaplamalara göre, araştırma 

istasyonları içerisinde, soba ile ısınan iç mekanlardaki ortalama küf mantarı spor

sayısının, kaloriferli iç mekanlardaki ortalama küf mantarı spor sayısından belirgin bir 

şekilde fazla olduğu tespit edilmiştir. Hargreaves ve Ark. (2003) ev içi küf mantarı 

populasyonun başlıca, havayla taşınan küf mantarı sporların konstrasyonunu kuvvetli 

derecede etkileyen özel bir bölgesel vejetasyon gibi ev dışı kaynaklı olduğunu, ancak 

uygun nisbi nem, sıcaklık ve hava sirkülasyonu gibi uygun şartların olması durumunda 

küf mantarlarının ev içinde bulunan insan yapımı olan yapılarda son derece iyi bir 

şekilde gelişebileceğini belirtmişlerdir. Buna ilave olarak Jaffal ve Ark. (1997), 

mikroorganizmalar için evlerden izole edilen mikrobiyal koloni sayılarının evlerin 

tipleriyle doğrudan bağlantılı olduğunu ve bir evde hijyenik kurallara sıkı bir şekilde 

dikkat edilmesinin, o evdeki mikrobiyal gelişimi ve yayılmayı azaltıcı bir faktör 

olduğunu belirtmişlerdir. Şüphesiz ki ev içi küf mantarı gelişim yukarıda sayılan bir çok 

faktöre bağlıdır. Bu görüşlere açıklık getirecek çalışmalar için, sosyoekonomik ve 

hijyenik açıdan farklı evlerin seçilmesi ve bu evlerin ev içi ortamlarının mikrobiyal 

olarak incelenmesi önerilebilir. Bunun dışında farklı ısınma sistemlerine sahip evlerin iç 

ortamları Kasım, Aralık, Ocak, Şubat ve Mart aylarında birbirleriyle kıyaslanabilir. 

Tüm bu çalışmalar sonuçların kantitatif ve anlamlı olabilmesi açısından spor 

örnekleme cihazları kullanılarak yapılmasını önermekteyiz.

KAYNAKLAR 

ABARCA ML. Taxonomy and identification of the species involved in 

nosocomial Aspergillosis. Rev Iberoam Micol 17: 79-84, 2000 

AGARWAL MK, SHIVPURI DN. Studies on the allergenic fungal spores of the 

Delhi, India, metropolitan area-Botanical aspects (aeromycology). J Allergy, 

44: 193-203, 1969 

AIRA MJ, ROJAS TI, JATO V. Fungi associated with three houses in Havana, 

CUBA. Grana 41: 114-118, 2002 

AL-SUBAI AAT. Airborne Fungi at Doha, Qatar. Aerobiol. 18(3-4): 175-183, 

2002 

ASAN A, SEN B, SARICA S. Airborne Fungi in Urban Air of Edirne city 

(Turkey). Biologia 57: 59-68, 2002 

ATİK S. Eskişehir merkez ilçesinde mikrobial hava kirliliği, Yüksek Lisans 

Tezi, Anadolu Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Eskişehir, 1993. 

AUGER PL, GOURDEAU P, MILLER JD. Clinical experience with patients 

suffering from a chronic fatigue-like syndrome and repeated upper respiratory infections 

in relation to airborne molds. Am. J. Ind. Med. 25: 41- 42, 1994 

AYATA C. İzmir ilinin çeşitli semtlerinde ev içi ve ev dışı havasının mevsimsel 

fungal florası, Yüksek Lisans tezi, Ege Üniv. Fen Fakültesi Temel ve End. 

Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, İzmir, 1990. 

BARNETT HL., HUNTER BB. Illustrated Genera of Imperfect Fungi, 4. Baskı. 

218 S. APS Press, The American Phytopathological Society. St. Paul, Minnesota, USA, 

1999. 

BEAUMONT F, KAUFFMAN HF, SLUITER HJ, DE VRIES K. Sequential 

sampling of fungal air spores inside and outside the homes of mould sensitive, 

asthmatic patients: a search for a relationship to obstructive reactions. Annal. Allergy. 

55: 740- 746, 1985 

BOOTH C, The Genus Fusarium, CAB, Kew, UK, 237pp., 1971

BURCH M, LEVETIN E. Effect of meteorological conditions on spore plumes 

Int J Biometeorol 46: 107-117, 2002. 

CAKMAK S, DALES RE, BURNETT RT, JUDEK S, COATES F, BROOK JR. 

Effect of Airborne Allergens on Emergency visits by children for conjunctivitis and 

Rhinitis. Lancet 359: 947- 48, March 2002 

CHAO HJ, MILTON DK, SCHWARTZ J, BURGE HA. Dustborne fungi and in 

Large Office Buildings. Mycopathol. 154: 93-106, 2001 

CHIH-SHAN L, LI-YUAN H, CHEN-CHENG C, KUE-HSIUNG H. Fungus 

allergens inside and outside the residences of atopic and control children. Arch Environ 

Health. 50: 38-43, 1995 

CHIH-SHAN L, YU-MEI K. Characteristics of airborne microfungi in 

subtropical homes. Sci Total Environ. 155: 267-271, 1994 

DE-WEI L, KENDRICK B. Funktional and causal relationships between indoor 

and outdoor airborne fungi. Can. J. Bot. 74: 194-209, 1996 

ELLIS MB. Dematiaceous Hyphomycetes. 608 pp. London and Reading. 

commonwealth Mycological Institute. The Eastern Press Ltd. Kew, Surrey, UK, 1971 

FISCHER G, DOTT W. Relevance of airborne fungi and their secondary 

metabolites for environmental, occupational and indoor hygiene Arch Mikrobiol. 179: 

75-82, 2003 

GINER MM, GARCIA JSC, CAMACHO CN Airborne Alternaria spores in SE 

Spain (1993-98) – Occurrence patterns, relationship with weather variables and 

prediction models Grana 40 (3): 111- 118, 2001 

GORNY RL, DUTKIEWICZI J. Bacterial And Fungal Aerosols in Indoor 

Environment in Central and Eastern European Countries. Annals of Agricultural and 

Environmental Medicine 9(1): 17-23, 2002 

GREEN CF, SCARPINO PV. The Use of ultraviolet germicidal irradiation 

(UVGI) in disinfection of airborne bacteria Environ Eng Policy 3 : 101- 107, 2002 

HAMADA N, FUJITA T. Effect of Airconditioner on Fungal Contamination 

Atmos. Environ. 36 (35): 5443-5448, 2002 

HARGREAVES M, PARAPPUKKARAN S, MORAWSKA L, HITCHINS J, 

HE C, GILBERT D. A pilot investigation into associations between indoor airborne

fungal and non-biological particle concentrations in residential houses in Brisbane, 

Australia. Sci. Total Environ. 312: 89-101, 2003 

HASENEKOĞLU İ. Toprak mikrofungusları. Cilt I-VII, Atatürk Üni. Yay. No: 

689, Kazım Karabekir Eğt. Fak. Yay. No: 11, Erzurum, 1991 

HASNAIN SM, AL-FRAYH AS, AL-SUWAINE A, GAD-EL-RAB MO, 

HARFI HA, AL-SEDAIRY S. AlIergenic implication of airborne Ulocladium in Saudi 

Arabia. Grana 34: 70-76, 1995 

HELLENBRAND KE, READE AE. Microorganisms associated with fuel wood 

chips and their impact on indoor air quality: a review. Int Biodeter Biodegr. 

29: 19-43, 1992 

JAFFAL AA, BANAT IM, EL MOGHETH AA, NSANZE H, BENER A, 

AMEEN AS. Residental indooor airborne microbial population in The United Arab 

Emirates. Environ. Int. 23 (4): 529- 533, 1997 

KAMAL T, HINDY A, AWAD AHA. An initial control of indoor air 

biocontamination. Environ. Manag. 11: 133-138, 2000 

KANG YJ, FRANK JF. Biological Aerosols: A Review of airborne 

Contamination and its Measurement in Dairy Processing Plants. Journal of Food 

Protection 52 (7): 512-524, July 1989 

KHAN ZU, KHAN M, CHANDY R, SHARMA PN. Aspergillus and other 

molds in the air of Kuwait. Mycopathol. 146: 25-32, 1999 

KIRK PM, ANSELL AE. Authors of fungal names. Index of fungi supplement. 

95 pp. International Mycological Institute. An Institute of CAB International. Kew, 

Surrey (UK)., 1992. 

KLICH MA. Identification of common Aspergillus Species, 1. baskı. 122 pp. 

Published by The Centraalbureau voor Schimmelcultures, Utrecht, Netherlands, 2002 

KURTONUR C, ÖZKAN B. New records of Myomimus roachi (Bate, 1937 ) 

From Turkish Tharace ( Mammalia: Rodentia: Gliridae). Senckenbergiana Biol. 71: 

239-244, 1991 

LA SERNA I, DOPAZO A, AIRA MJ. Airborne Fungal Spores in the Campus 

of Anchieta (Laguna, Tenerife / Canary Is.) Grana 41 (2): 119-123, 2002

LACEY J, DUTKIEWICZ J. Bioaerosols and Occupational Lung Disease J 

Aerosol Sci. 25(8) : 1371- 1404, 1994 

LEVETIN E, HORNER WE. Fungal Allergy and Pathogenicity. Chemical 

Immunol. 81: 10- 27, 2002 

LlCORISH K, NOVEY HS, KOZAK P, FAIRSHTER RO, WILSON AF. Role 

of Altemaria and Penicillium spores in the pathogenesis of asthma. J. Allergy. Clin. 

Immunol. 76: 819-825, 1985 

LIM SH, CHEW FT, DALI SDBM, TAN HTW, LEE BW, TAN TK Outdoor 

airborne fungal flora in Singapore. Grana 37 (4): 246- 252, 1998 

MC GRATH JJ, WONG WC, COOLEY JD, STRAUS DC. Continually 

Measured Fungal Profiles in Sick Building Syndrome. Current Microbiol. 38 : 33- 36, 

1999 

MADAN P, LAMBA LC, ANEJA KR. The most-suitable medium for trapping 

fungi from air. Sci. Cult. 48: 77-78, 1982. 

MAHDY HM, EL-SEHRAVI MH. Airborne bacteria in the atmosphere of El- 

Taif region Saudi Arabia. Water Air and Soil Pollution. 98: 317-324, 1997 

MARTIN JP. Use of acid, Rose Bengal and Streptomycin in the Plate Method 

for Estimating Soil Fungi. Soil Sci. 69: 215-232, 1950. 

MEZZARI A, Perin C, Santos SA, Bernd LA. Airborne Fungi in the City of 

Porto Alegra, Rio Grande Do Sul, S. Paulo, Brasil Rev. İnst. Med. Trop. 44(5): 269- 

272, 2002 

MILLER JD. Fungi as contaminants in indoor air. Atmos. Environ. 26 A: 2163- 

2172, 1992 

MOHOVIC J, GAMBALE W, CROCE J. Cutaneous positivity in patients with 

resppiratory allergies to 42 allergenic extracts of airborne fungi isolated in Sao Paulo, 

Brazil. Allergol. Et Immunopathol. 16: 397-402, 1988 

MORAWSKA L. Indoor air risk assessment and management. Encyclopedia of 

environmental analyses and remediation John Wiley & Sons, Inc, pp 2292-2316, 1998 

MOUSTAFA AE, KAMEL SM. A study of fungal spore populations in the 

atmosphere of Kuwait. Mycopathol. 59: 29-35, 1976

MYSZKOWSKA D , STEPALSKA D, OBTULOWICZ K, POREBSKI G. 

The relationship between airborne pollen and fungal spore concentrations and seasonal 

pollen allergy symptoms in Cracow in 1997-1999. Aerobiol. 18 : 153- 161, 2002 

NUGARI MP, REALlNI M, ROCCAROI A. Contamination of mural paintings 

by indoor airborne fungal spores. Aerobiol. 9: 131-139, 1993S 

OKUYAN M, AKSÖZ N, VARAN A. 1972 ve 1974 Ocak aylarında Ankara'nın 

çeşitli semtlerinde havanın küf ve maya florasındaki değişiklik ve bunun alerjik 

hastalıklar yönünden önemi. Mikrobiyo1. Bült. 10: 351-358, 1976 

PEI- CHIH, HUEY-JEN, S., CHIA-YIN, L. Characteristic of indoor and 

ourdoor airborne fungi at suburban and urban homes in two Season. Sci Total Environ. 

253: 111-118, 2000 

PEPELJNJAK S, SEGVIC M. Occurence of fungi in air and on plants 

investigation of different climatic regions in Croatia. Aerobiol. 19: 11-19, 2003 

PIEPENBURG D, PITKOWSKI U. A program for computer-aided analyses of 

ecological field data. CABIOS 8: 597-590, 1992 

PITT JI. The genus Penicillium and its teleomorphic states Eupenicillium and 

Talaromyces. 634 pp. Academic Press. Inc. London, 1979 

PITT JI, SAMSON RA, FRISVAD JC. List of accepted species and synonyms 

in the family Trichocomaceae. Pp. 9-49. [In: SAMSON RA, PITT JI (Eds.). Integration 

of Modern taxonomic methods for Penicillium and Aspergillus classification. 510 pp. 

Harwood Academic Publishers. Singapore]., 2000. 

SAPAN N, GEDiKOĞLU S, TUNALI Ş. Bursa ili eviçi mantar florası. Türk 

Mikrobiyol. Cem. Derg. 21: 73-78, 1991 

SAPAN N, GEDiKOĞLU S, ANTURAN N. Bursa'daki bronşial astmalı 

çoçukların evlerindeki mantar florasının belirlenmesi. Akdeniz. Üniv. Tıp Fak. Derg. 

10: 9-12, 1993 

SEN B, ASAN A. Airborne fungi in vegetable growing areas of Edirne, Turkey. 

Aerobiol. 17: 69-75, 2001

SHELTON BG, KIRKLAND KH, FLANDERS WD, MORRIS GK. Profiles of 

Airborne Fungi in buildings and Outdoor Environments in the United State Appl. 

Environ. Microbiol. 68 (4): 1743-1753, 2002 

SIME AD, ABBOTT LL, ABBOTT SP. A mounting medium for use in Indoor 

Air Quality spore-trap analyses. Mycologia 94:1087-1088, 2002 

STRACHAN DP, FLANNIGAN B, MC CABE EM., MC GARRY F. 

Quantification of airborne moulds in the homes of children with and without wheeze. 

Thorax 45: 382-387, 1990 

SU HJ, WU PC, CHEN HL, LEE FC, LIN LL. Exposure Assessment of indoor 

Allergens, Endotoxin and Airborne Fungi for Homes in Southern Taiwan. Environ. 

Research 85 A : 135- 144, 2001 

ŞAKIYAN N, İNCEOGLU Ö. Atmospheric Concentrations of Cladosporium 

Link and Alternaria Nées Spores in Ankara and the Effects of Meteorological Factors. 

Turk J Bot 27: 77- 81, 2003 

ŞiMŞEKLi Y, GÜCiN F, ASAN A. Isolation and identifacation of indoor 

airborne fungal contaminants of food production facilities and warehouse in Bursa 

(Turkey). Aerobiol. 15: 225-231, 1999 

TROUTT C, LEVETIN E. Correlation of spring spore concentrations and 

meteorological conditions in Tulsa, Oklahama. Int J Biometeorol 45:64-74, 2002 

WICKMAN M, GRAVESEN S, NORDVALL SL, PERSHAGEN G, 

SUNDELL J. Indoor Viable Dust-Bound Microfungi in Relation to Residental 

Characteristics, Living Habits, and Symptoms in Atopic and Control Children J Allegy 

Clin. Immunol. 89 (3): 752-759, 1992 

YAZICIOGLU M, ASAN A, ONES U, VATANSEVER U, SEN B, TURE 

M, BOSTANCIOGLU M, PALA O. Indoor Airborne Fungal Spores and Home 

Characteristics in Asthmatic Children From Edirne Region of Turkey. J Allergy Clin. 

Immunol. 109 (1) (part 2): S 56, 2002 

YEO HG, KIM JH. Suspended Particulate Matter (SPM) and Fungal Spores in 

the Ambient Air of West Korea during the Asian Sand (Yellow Sand) Period. Atmos. 

Environ. 36 (35): 5437-5442, 2002

YULUĞ N, KUŞTİMUR S. Ankara'nın çeşitli semtlerinde akşam ve sabah 

havasında fungal flora. Mikrobiyol. Bült. 11: 513-520, 1977b 

YULUĞ N, KUŞTİMUR S. Ankara'nın çeşitli semtlerinde ev içi ve ev dışı 

havasının fungal florası. Mikrobiyol. Bült. 11: 355-364, 1977a 

ZAR JH. Biostatistical Analysis. Second Edition, 718 pp. Prentice-Hall 

International Inc. London, UK, 1984. 

www.germology.com\Fungi\Moisture&Molds 

www.meteor.gov.tr 

www.tekirdag.gov.tr

ÖZGEÇMİŞ 

29. 11. 1973 yılında Tekirdağ’da doğdum. İlk öğrenimimi Adana Gazeteci 

Adem Yavuz İlk okulunda 1984 yılında, orta öğrenimimi Adana Tepebağ Ortaokulunda 

1987 yılında, Lise öğrenimimi Adana Sunar Nuri Çomu Lisesinde 1990 yılında 

tamamladım. Lisans öğrenimimi Trakya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji 

Bölümünde 1994 yılında tamamladım. Yüksek Lisans Öğrenimimi Trakya Üniversitesi 

Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı’nda 1998 yılında tamamladım. 1999 yılı 

bahar döneminde Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim 

Dalı’nda Doktora öğrenimime başladım. 1995 yılından beri Trakya Üniversitesi Fen 

Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Genel Biyoloji Anabilim Dalı’nda Araştırma 

Görevlisi olarak çalışmaktayım.

1 1. GİRİŞ Atmosfer, yüksek ışık şiddeti, ekstrem sıcaklık değişimi ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?