GİRİŞ VE AMAÇ

Patolojik Özellikler
Prostat karsinomu iki büyük grupta incelenebilir. Periferal duktus ve asinilerin
adenokarsinomu (sekonder) ve Büyük duktusların karsinomu (primer). Bu morfolojik
ayrım her iki tümörün de farklı orijinden köken aldığı inanışına göre yapılmaktadır.
Ancak (daha önce memede olduğu gibi) bu histolojik yaklaşım, her iki paternin sıklıkla
bir arada görülmesi özelliğine ters düşmektedir. Diğer bir alternatif yaklaşım ise,
tümörün yapısını belirleyenin tümörün orjini değil de büyüme bölgesinin etkili
olduğudur. Tümörlerin büyük kısmı ilk kategoriye aittir ve birçok çalışma, bu kategoriyi
referans alarak tümörlerde grade’leme, stage’leme, prognoz ve tedavi protokolleri
ortaya koyarak yapılmıştır. Bu iki majör tümör tip aynı anda prostatta görülmektedir,
bunlar aynı neoplazmlarda kombine özellikler taşıyan nadir tümörlerdir (10).
Periferal duktus ve asinilerin adenokarsinomu: Prostatik karsinomların genelde
posterior lobda görüldüğü sıklıkla vurgulanmaktadır. Bu lobun sınırlarının değişik
olmasından dolayı, bu yaklaşım esas olarak doğrudur. Bundan daha önemli bir gerçek
ise prostatik karsinomların esas olarak periferal zondan posterior, lateral veya anterior
olarak hastalığın geç dönemleri hariç periüretral bölümleri kapsayacak şekilde
çıkmasıdır (14).
Gros olarak tümörün görülmesi zor olabilir, ancak genellikle gri veya sarımsı
renkte, düzensiz sınırlı, sert kitle şeklindedir (11). Mikroskopik olarak, prostatik
adenokarsinom geniş bir spektruma sahip olup anaplastik tümörden, normal prostatik
glanddan zor ayrımı yapılabilen iyi diferansiye neoplazmlara kadar uzanabilir. 4 majör
yapısal patern vardır. Bunlar; orta büyüklükte glandlar, küçük glandlar, diffüz tek hücre
şeklinde infiltrasyon ve kribriform paterndir (10).
Orta büyüklükte glandlardan oluşan karsinom, bu glandların birbirinden ayrık
bir araya toplanmaları, düzensiz sınırlı olmaları, stromanın belirsiz olmasından dolayı
küçük büyütmede izlenebilir (11).
Küçük glandlardan oluşan tümör küçük büyütmede ekspansif nodül şeklinde
görülür, glandlar tek tek, düzgün, yuvarlak sınırlı ve küçük boyuttadır. Bu iki yapısal
paternde, nükleer boyutta artma, irregülarite, hiperkromazi ve en önemlisi nükleol
belirginliği gibi sitolojik anormallikler ek olarak izlenmektedir. Nükleol genelde kenara
itilmiş ve sıklıkla multipl’dır. Mitoz belirgindir ancak orta büyüklükte glandlardan
oluşan iyi diferansiye tümörlerde nadir görülür (10,11).
7