GİRİŞ VE AMAÇ

Nodüler hiperplazi izlenen hastalarda veya bu yüzden transüretral rezeksiyon
geçirenlerde prostatik karsinom gelişme riski ispatlanamamıştır ancak bu iki durum
sıklıkla beraber izlenmektedir (10).
Sıklıkla prostatik kanser teşhisi alan hastaların %75’i 65 yaş üzeridir fakat
tümör genç erişkinlerde hatta çocuk ve adolesanlarda bile izlenebilir. Sıklığı yaşla
beraber artar. Rastlantısal karsinom sıklığı %15 ile %70 arasında değişmekte ve buda
direkt olarak hasta yaşı ve örnekleme ile ilgili olarak bulunmaktadır (10).
Klinik Özellikler
Prostat karsinomunda rektal muayene hem pratik hem de güvenilir metoddur
(12,14). Ancak patolojik tanımlama önemlidir (12,20,21). Çünkü erken karsinomların
fokal nodüler hiperplazi, granülomatöz prostatit, tüberküloz, infarkt veya lithiazis ile
ayırıcı tanısının yapılması gerekir (10). Transrektal USG 5mm’den küçük karsinomların
bile (hipoekoik lezyon olarak ortaya çıkar) gösterilmesinde yararlıdır ancak %30 vakada
atlanabilir. Bunlar izoekoik olarak görülen grup olup şu anda bunları ortaya koyacak
herhangi bir alet yoktur (14).
Prostatik spesifik antijen (PSA): Wang tarafından 1979 da tanımlanan
glikoproteindir. Prostat asinüs epitelinden salgılanır. Kan düzeyleri günlük değişir. PSA
0-4 ng/ml ise normal, 4-10 ng/ml şüpheli, 10-20 ng/ml biyopsi endikasyonu, 20 ng/ml
üzerinde ise de tümör kabul edilmektedir. PSA hastanın yaşıyla ve benign prostat
hiperplazisinin volümü ile koşutluk göstermektedir. Yaş ilerledikçe artar (17,21,22).
PSA duktus epiteli kaynaklı tümörlerde %100 artar. İyi diferansiye karsinomlar, az ve
indiferansiyelerden daha çok PSA yapar (12,14,22). Yüksek sensitivite ve spesifiteye
sahip olduğu kadar, hızlı, ucuz ve minimal invaziv bir testtir (11,12,14).
PSA’nın hafif yüksekliği nodüler hiperplazide de izlenmektedir, ancak seri
takiplerde yükseklik devam etmekte ise biyopsi ile doğrulanmalıdır (3,10). Prostat
karsinomlu hastaların hemen hemen yarısında PSA değerleri 10 mg/ml’nin üzerindedir.
PSA yüksekliği prostatitlerde, prostatik infarktlarda, prostatın majör travmasında, (iğne
biyopsisi veya TUR gibi) izlenebilir ancak bu yükseklik geçicidir ve tedavi sonrası
normal değerlere iner. Rektal muayene, transrektal USG ve serum PSA ölçümü üçlüsü
erken prostatik karsinom açısından kuvvetli tanısal değer taşımaktadır (12,22).
6