GİRİŞ VE AMAÇ

dokusunda izlenmediğinden dolayı ayırıcı tanıda değerlidir. Malignensi açısından
patognomik olmakla beraber, radyasyon terapisi sonrası ve adenosislerde de izlenebilir.
Prostat epitelinde rutin olarak 2 tane demonstratif belirleyici vardır, bunlardan
biri PAP diğeri PSA’dır (11,22,24). Poliklonal veya monoklonaldırlar. Benign ve malign
lezyonları ayırmada yararlı değildir ancak metastatik tümörlerde tümörün prostat orijinli
olduğunu gösterir (14). Aynı zamanda indiferansiye vakalarda da pozitiftir. Ayrıca
hormon terapisi alan vakaların takibinde de önemlidir (3). Bu belirleyiciler, kötü
diferansiye prostatik karsinom ve transisyonel hücreli karsinomun ayırıcı tanısında
34βE12, Leu7, CK7 ve p53 ile beraber kullanıldıklarında yararlıdır (10,25).
Diğer bir prostat ile ilişkili belirleyici ise prostat spesifik membran antijendir
(PSMA). Bu membran bağlayıcı glikoprotein tüm prostat adenokarsinom tiplerinden
eksprese edilir. Bu ekspresyon benign epitelden itibaren artmaya başlayıp high grade
PIN ve adenokarsinoma kadar artış devam eder (10,14).
Prostatik karsinomlar için yüksek sensitivite ve spesivite değerine sahip bir
başka belirleyici ise P504S’dir, sitoplazmik proteindir. Tümör diferansiasyonuyla
ilgilidir, her zaman karsinomda bulunmaz, atipik adenomatöz hiperplazi ve PIN’larda da
izlenebilir. İğne biyopsilerindeki küçük karsinom odaklarının belirlenmesinde,
psödohiperplastik ve köpüklü hücreli gland tümörleri gibi zor tümör tiplerinin
tanımlanmasında önem taşır (10).
Prostatik karsinom hücreleri genelde androjen ve progesteron reseptörleri ile
pozitif boyanırken daha az oranda östrojen reseptörü pozitiftir. Her-2-neu proteini
androjene bağlı prostat kanserlerinde, meme karsinomlarındakine benzer şekilde
salgılanmaktadır (14).
Prostat kanseri hücreleri low-moleküler weight keratin ile pozitif reaktivite
verir. Ürotelial karsinomların tersine CK7 ve CK20 ile daha nadir pozitif reaksiyon
verir. Leu7, EMA, catepsin D, glikoprotein A-80, PTH-related protein, gastrik asit
proteinase, gasricsin ile de pozitif boyanır (10). 34βE12, high moleküler keratin olarak
bilinir, prostat bezlerinin bazal hücrelerinde boyanır, tanıda yardımcıdır (3,14). Benign
glandlarda mevcuttur adenokarsinomlarda yoktur (25,26).
Prostat adenokarsinomları, normal prostat dokusu ile karşılaştırıldığında Ecadherin
ve diğer hücre adezyon proteinleri catenin/E-cadherin kompleksleri prostat
karsinomlarında normal prostat dokusuna göre azalmış miktarda salgılanmaktadır
(10,27-36). Karsinomlarda, immünoreaktivitenin derecesi, Gleason grade ile belirlenen
diferansiasyon derecesi ile ilişkilidir (10,14).
12