Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
yapılma 60-70 cm uzunluğunda, 10-15 cm çapında ve 650-740 gr ağırlığındaki<br />
sadaklarda oklarını taşıyarak savaşa katılıyordu. Bu sadaklarda ortalama 35-40 adet ok,<br />
uçları aşağı doğru olacak biçimde yerleştiriliyordu. 201 Urartu askeri savunma aracı<br />
olarak da kalkan taşımaktaydı. Ama hemen belirtmek gerekir ki, Urartu kalkanları<br />
savaşta kullanılan kalkanlar ve törenlerde kullanılan kalkanlar olmak üzere ikiye<br />
ayrılmaktaydı. Urartu kalkanı, yapım malzemesi olarak tunç ve tabaklanmış derinin<br />
kullanıldığı içi çuval ya da hasırla doldurulmuş, bir veya üç sapı olan, 0.6-1 m<br />
aralığında çeşitlilik gösteren bir savunma aracıdır. Kalkanların biçimsel nitelikleri de<br />
yine yuvarlak, dikdörtgen, yuvarlak şapka ve koni biçimindedir. 202 Savaşta kullanılan<br />
işlevsel kalkanın yanı sıra törensel kalkanlar da tunçtan imal edilmiş olup, üzerlerinde<br />
altın kaplama görülür. Bu tür kalkanların bir diğer ayırt edici niteliği de üzerinde<br />
hayvan figürleri bulundurmakla beraber, tanrı Haldi’ye adak yazıları bulunmasıdır.<br />
Örneğin bir tunç kalkanın üzerinde şöyle bir adak yazısı yer alır: “ Argisti oğlu Rusa,<br />
bu kalkanı kendisine efendi olan tanrı Haldi’ye yaşam için armağan etti.”<br />
(Salvini, 2006 : 298)<br />
Diğer Anadolu krallıklarının silahları hakkında maalesef Hitit ve Urartu’larda<br />
olduğu gibi detaylı bilgiler yoktur. Yine de Lidya ve Frig silahları ile ilgili olarak<br />
figürler az da olsa bilgi sunmaktadır. Örneğin Frig süvarileri ile ilgili olarak<br />
Megaron’daki ahşap kabartmalarda yer alan resimlerde, süvarilerin sorguçlu miğfer<br />
yanı sıra yuvarlak kalkan ve uzun mızraklar taşıdığını tespit edebilmektedir. Aynı<br />
şekilde Pazarlı kaplama levhasında yer alan iki Frig piyadesi de, (Bkz. res. 5-b)<br />
sorguçlu miğfer yanında yuvarlak kalkan ve kısa mızrakla görülmektedir. Öndeki<br />
piyadenin mızrağında göze çarpan bir detay olarak büyük olasılıkla metal olan mızrak<br />
ucunun yine büyük olasılıkla ahşap olan mızrak gövdesine eklenişinin bağlantı noktası<br />
açıkça görülebilir. Aksine arkadaki piyadenin mızrağı yekpare görünmektedir. Bunun<br />
mızrak türünün bir sonucu mu yoksa resmin çizilişinde atlanan bir ayrıntı mı olduğu<br />
muammadır. Buradaki piyadelerde kılıç görünmemektedir. Fakat Afyon-Tatarlı Frig<br />
tümülüsü mezar odasındaki Frig piyade resminde tıpkı Pazarlı kaplama levhasındaki<br />
piyadeler gibi sorguçlu miğfer takan piyadenin yuvarlak kalkan taşıdığı, resimden<br />
201 Yermukhamedova, 2005: 139.<br />
202 Yermukhamedova, 2005: 133.<br />
86