Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
olması gibi, dövme tekniği ile yapılan Urartu hançerlerinin de , tunçtan yapıldığını<br />
belirtmek gerekir. Mızrak konusundaki tespitler ise maalesef elde bir mızrak bulgusu<br />
olmadığından, yalnızca kabartmalar üzerinden takip edilebilmektedir. Buna örnek<br />
verilecek olursa, Balavat kapısı kabartmalarında Urartu piyadesinin ucu yaprak biçimli<br />
bir mızrak tutmaktadır. Fakat kuşku götürmeyecek bir gerçeklik olarak, Urartu<br />
ordusunun farklı sınıflarının farklı işlevlerine oranla farklı ebatlarda mızrak kullandığı<br />
çıkarımında bulunulabilir. Bir tablette, Argisti oğlu Rusa tahta otururken, törende 300<br />
mızraklı adamın olduğundan bahsedilir. 195 Tıpkı kılıç ve kalkanlarda olduğu gibi<br />
mızraklarda da savaşta kullanılan ile bu tür törenlerde dekoratif olarak kullanılan<br />
arasında bir fark olduğu kabul edilebilir. Bu mızrakların biçimsel olarak tespitinde ise;<br />
yaprak, eşkenar ve üçgen biçimli mızrak uçlarının ahşap sapa eklendiği söylenebilir.<br />
Yine Urartuların mızrak konusundaki canlılığına örnek olarak kral Sargon’un<br />
Musasir’deki Haldi tapınağından 1.514 adet Urartu mızrağı alması gösterilmektedir. 196<br />
Urartu ordusunda mızrağın önemi özellikle bir formülasyon şeklinde tekrarlanan tanrı<br />
Haldi’nin mızrağı ifadesinden de takip edilebilir. Surp Pogos steli’nde şöyle der:<br />
“ Tanrı Haldi, kendi mızrağıyla sefere çıktı. Tanrı Haldi güçlü, tanrı Haldi’nin mızrağı<br />
da güçlüdür.” 197<br />
Urartu okçusu hakkında bir şeyler söyleyebilme konusunda malzeme<br />
bakımından sıkıntı çekilmemektedir. Bolca bulunan oklara bakılınca, uç, sap, ok yeleği<br />
ve yarıktan oluştuğunu görülür. 6-10 mm çapındaki okların ahşap gövdeleri ucuna<br />
tunçtan ve demirden yaprak ve üçgen biçimli uçlar takıldığı tespit edilmiştir. Yaprak uç,<br />
zırhsız askeri vururken, üçgen uç zırh delici niteliğe sahiptir. 198 Kamir-Blur kazılarında<br />
bulunan oklara tanrı Haldi için adak yazıları işlenmiştir. Buna bir örnek verilecek olursa<br />
“Sarduri, efendi Haldi’ye adadı.” ibaresi bulunan 37 adet tunç ok ucu gösterilebilir. 199<br />
Bu oklar sade ve kompozit yaylarla düşmana atılıyordu. Sade yaylar uçları krişle<br />
eğilmiş esnek dallardan yapılırken, kompozit yay ise dış tarafından krişle ve iç<br />
tarafından boynuz levhaları ile esnetilmiştir. Genelde sol omuzda taşınan bu yay, 450<br />
metreye değin ok atabilirdi. 200 Yine Urartu okçusu, sağ omzunda taşıdığı tunçtan<br />
195 Salvini, 2006: 299.<br />
196 Yermukhamedova, 2005: 136.<br />
197 Salvini, 2006: 45.<br />
198 Yermukhamedova, 2005: 138.<br />
199 Salvini, 2006 : 258.<br />
200 Yermukhamedova, 2005: 139.<br />
85
Change language