İLK ÇAĞ ANADOLU DEVLETLERİNDE ORDU

yukarısı çıplak olarak betimlenmesine karşılık, bunun üzerinde süslü bir giysi ya da zırh
vardır. Bedenin alt kesimi, çanağın kırık bölümüne rastladığı için görülmemektedir.
Acemhöyük banyo kabındaki insan figürü de kısa kollu bir giysi taşımaktadır. Kral
Kapısı'ndaki kabartmanın ayakları çıplak olmasına karşın, ayağında sivri uçlu
ayakkabılar bulunmaktadır. Madenden yapılmış bir heykelcilik üzerinde de yine kısa bir
eteklik, ayağında ise kısa konçlu çizmeler görülmektedir; göğüs çıplak olarak
gösterilmiştir. Gerek bulunduğu yer belli olmayan bu heykelcilik, gerekse
Boğazköy'deki kabartma ve çizik- resimli çanak üzerindeki betim ve bunlardan daha
eski bir çağa tarihlenmekle beraber, Acemhöyük kabında bulunan avcı figürü, Hitit
asker kılığı hakkında yeterli bilgi vermektedir. 177 Geç Hitit çağı devletlerinde de
askerlerin sami tipine yaklaştığı görülür. Kargamış kabartmalarında geçen piyadenin
donanımı, imparatorluk döneminden farklıdır. Burada sorguçlu miğfer ve sırtta asılı
yuvarlak kalkan, farklılığın başlıca unsurlarıdır. Fakat beli kemerli kısa tunik ve eldeki
mızrak değişmemiştir. 178 Genel bir bakışla kıyafet konusu şöyle değerlendirilebilir; Hitit
savaşçıları ya da savaş tanrıları dize kadar inen, kolsuz ve kemerli tunikler
taşımaktadırlar. Bazen de üst beden tamamen çıplaktır ve alt beden bir tür zarf etekle
örtülmektedir. Fakat bunların dinsel amaçlı idealize edilmiş tasvirler olduğu anlayışı
egemendir. Mısır kabartmalarında ise Hitit askerleri aksine topuklarına dek inen uzun
ve kısa kollu giysilerle tasvir edilmişlerdir. J.G.Macqueen, Hitit piyadelerinin bu uzun
giysilerinin üzerinde pullarla kaplı bir tür zırh taşıdıklarını hatta bu nedenle kalkan
taşımadıklarını öne sürmüştür. Ayrıca bu giyisinin ılık güneydoğuda kullanılmak üzere
dağıtılan bir tür tropikal giysi ya da hızlı eylem planlandığında yük arabalarında
bırakılacak bir palto olduğunu söyler. 179 Burada bir diğer konu da piyadelerin
kalkanlarıdır. Hitit kalkanları ahşap bir çerçeveye geçirilmiş deriden oluşmaktaydı ve
bel kısmı fazla ince olmayan sekiz biçimindeydi. İmparatorluk döneminde Hitit
piyadesinin genelde kalkan taşımaması dikkat çekicidir. Kalkan taşımama piyadenin
pullu zırh taşımasına bağlanmışsa da, kalkan savaş arabalarının vazgeçilmezi
konumundadır. Özellikle deniz kavimleri tarafından Anadolu’ya getirilen yuvarlak
kalkanı ise daha çok geç Hitit çağı piyadelerinin kendilerinde ayrılmaz bir donanım
ögesi olarak görülmektedir. 180 Yukarıda ifade edilen miğfer kavramı da askerin önemli
177 Akurgal, 1982: 66.
178 Akurgal, 2005: 213.
179 Macqueen, 2001: 70.
180 Macqueen, 2001: 70.
78