Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
mürettebatı olan savaşçı demekti. 165 Savaş arabaları, Anadolu krallıklarının çok uzak<br />
mesafelere sefer yapabilmelerine olanak sağlamıştır. Hititlerin Kızılırmak’tan binlerce<br />
kilometre ötede Kadeş’e ya da Babil’e yaptığı seferleri düşünürsek bu daha iyi<br />
anlaşılabilir. Hitit ordusunun galip geldiği Kadeş Savaşı'nda, Hitit ordusunda 3500<br />
araba bulunduğu söylenirse saldırı alanının en az 8 kilometre olması gerekir. Hiçbir<br />
koruyucu zırhı olmayan yaya askerlerin, 100–200 metre uzağında daireler çizen biri<br />
sürücü diğeri okçu birisi de koruyucu üç kişiden oluşan savaş arabası ekibi dakikada altı<br />
kişiyi vurabilirdi. On araba on dakikada beşyüzden fazla yaralıya neden olabilirdi.<br />
Herhangi bir manevradan kurtulamayan Mısır askerlerinin iki seçeneği kalıyordu<br />
geriye: Kaçıp kurtulmak ya da teslim olmak. Urartuların da Asurlarla egemenlik<br />
mücadelesi uğruna sürekli yaptığı savaşlarda bunu görebiliriz. Örneğin Sargon'un<br />
Urartular'la yaptığı son savaş açıkça şövalyeliğin izlerini taşıyordu. Urartu kralı Rusa,<br />
Asurlular'la çarpışmak için onlara meydan okuyucu bir ileti göndermişti. Arabalı<br />
savaşçılar belki daha sonraki süvariler gibi, çıkan çatışmaların kendi aralarında<br />
çözülmesinin doğru olacağını anlamaya başlamışlardı. Piyadeler ve diğerleri arkalarında<br />
toplanıp, zafer kazanıldığı takdirde ganimetleri ele geçiriyorlar, kaybedildiği takdirde<br />
sonuçlarına katlanıyorlardı. 166 Yine bir Urartu zafer sahnesini taşıyan tunç Urartu<br />
diskinin yorumlanmasını Mirjo Salvini şöyle yapmaktadır : “Bunların arasındaki dört<br />
dövüş sahnesinin her biri iki saldıran (Urartu) ve bir de bunlar tarafından etrafı<br />
çevrilmiş kaçan (düşman) bir diğer arabadan oluşur. Yukarı yarıdaki figürler kutsal<br />
ağaca doğru yönelmekte ve her iki yanda kaçmakta olan birer atlı kovalıyor gibidir. Alt<br />
yarıdaki arabalar ise kutsal ağaçtan uzaklaşmakta ve yalvarır bir el hareketi yapan<br />
ayakta duran bir adama doğru hareket etmektedir. Bu erkekten birinin miğferi bir okla<br />
delinmiştir. Yenen saldırgan ve yenilen düşmanın durumları resmi bölen bir unsur<br />
olarak kutsal ağaç, savaş arabalarının donanımını ve kompozisyonunun kendisi<br />
tamamen II. Asurnasirpal ve III. Salmanassar dönemlerindeki Asur örneklerinin<br />
esaslarına uymaktadır.” (Salvini, 2006: 185–186) Urartularda I.Argişti döneminde ilk<br />
kez ortaya çıkan savaş arabalarının kullanımına bir başka örnek de, Urartuların önemli<br />
başkomutanlarından Kakkadanu Şarruk’un bir kaynakta ordusundan bahsederken<br />
kullandığı : “Krallar kralı Menua’nın desteğini alan Şarruk, büyük orduyu topladı.<br />
Orduyu ayırdı ; ‘arabalılar’ dedi, ‘süvariler’ dedi, ‘piyadeler’ dedi…Ve arabalılar<br />
165 Brandau v.d, 2004: 236.<br />
166 Keegan, 1995 : 264.<br />
72
Change language