Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
savaşçılarını önden sevketti ve onları alıp götürdü.” (Alp, 2001: 137) İfadesini kullanır.<br />
Bunun yanında bir başka kaynakta; Arnuvanda II. Murşili’ye şöyle bir mektup yazar :<br />
“ Sen bir çocuksun ve hiçbir şeyden anlamıyor, bende saygı uyandırmıyorsun. Şimdi<br />
ülken harap halde ve piyadelerinle arabalı savaşçıların azalmış. Benim piyadelerim ve<br />
arabalı savaşçılarım seninkilerden çok. Babanın askeri, arabası çoktu…”(Brandau,<br />
2004 : 194) Bu ifade doğrultusunda, Hitit ordusunda piyade kuvvetlerinin (ERIN MES<br />
ANSE KUR.RA), savaş arabalı kuvvetlerin (KARAS ANSE KUR.RA.MES) temel<br />
güçlerinin teşkil edildiği daha somut anlaşılabilir. Bu temel sınıflara bağlı yardımcı<br />
kıtalar (ERIN MES NARARI) ile jandarma birlikleri (ERIN MES.UKU.US)’nin<br />
bulunduğu görülüyor. Hitit ordusunda ayrıca istihkâm birliklerinin ( ERIN MES<br />
KIN) 124 varlığı da bilinmektedir.<br />
Bunun yanında eldeki bilgilerden, Urartu ordusunda da tıpkı Hititlerde olduğu<br />
gibi savaş arabaları sınıfı ve piyade sınıfı yanında süvari, hücum, koruma ve istihkâm<br />
gibi bölüklerin bulunduğu da söylenebilir. 125 Zira Urartuların önemli<br />
başkomutanlarından Kakkadanu Şarruk, bir kaynakta ordusundan şöyle bahseder :<br />
“ Krallar kralı Menua’nın desteğini alan Şarruk, büyük orduyu topladı. Orduyu ayırdı ;<br />
‘arabalılar’ dedi, ‘süvariler’ dedi, ‘piyadeler’ dedi…Ve arabalılar oldu, süvariler oldu,<br />
piyadeler oldu.” (Cabbar, 2006: 6) Urartular, Huri dilindeki HURADİ sözcüğünden<br />
alındığı anlaşılan HURADİE sözcüğünü de asker karşılığında kullanmaktaydılar. Yine<br />
Urartularda saray muhafızlığı yapan seçkin piyade birliğine ise Urartuca “Surele”<br />
denmekteydi. 126<br />
Lidya ordusuna bakınca ; Urartunun üç ana sınıfı burada da görülmekle birlikte,<br />
Heredot, kitabında, Lidya kralı Krezüs’ün Medlerle savaşırken, Kızılırmak kıyılarına<br />
ulaştığında Lidya ordusunun karşıya burada var olan köprüleri kullanarak geçtiğini öne<br />
sürer. 127 Gerek varlığı iddia edilen köprüleri gerekse de ırmağın yönünün değiştirilmesi<br />
ile ilgili olarak yapıldığı söylenen işlemleri Lidyalı istihkâm sınıfının yaptığını<br />
söylersek hata edilmiş olmaz. Frigya için bunun açıkça iddia edilebileceği bir kanıt<br />
bulunmuyor. Tabi bunlarla birlikte özellikle Hititlerde kışlalarda beslenen ve ordunun<br />
124 Alp, 2001: 152.<br />
125 Yermukhamedova, 2005: 144.<br />
126 Yermukhamedova, 2005: 163.<br />
127 Heredot, 2006: 43.<br />
57
Change language