You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
düşman ülkeleri savaşmaya başladılar.” 87 ifadesinde durumun ne denli olağanlaştığını<br />
gösteriyor. I. Murşili de selefinin yolunu takip etti. I. Murşilinin saltanatında Hitit<br />
devleti askeri hamlelerle Orta Fırat’tan Babil’e dek egemenlik sağlamıştı. Ama Murşili<br />
bir suikasta kurban gidince Hitit fetih bölgeleri dağıldı. Öyleki devlet neredeyse İç<br />
Anadolu’ya sıkışıp kaldı. Anlaşılmaktadır ki, askeri fetihlerde hükümdarın kişisel<br />
karizması ile sınırlı gevşek bir bağ söz konusuydu. 88 I.Murşili öldüğünde süreç yine<br />
işledi ve Hitit fetih bölgeleri yeniden dağıldı. Ardılları zamanında Huriler ve Kaşkalar<br />
yeniden saldırıya geçti. Telepinu tahta geçtiğinde krallık yeniden İç Anadolu’yla sınırlı<br />
kalmıştı. Görülüyor ki, Hitit krallığında kralların kişiliğine bağlı enerji ve hamleler<br />
ülkenin toprak bütünlüğünü ve yayılmacı gücü şekillendirmekteydi. Bu yüzden Hitit<br />
ideolojisinde savaş, hep savunma mazeretleri ile birlikte zikredilir. Buna dayanarak,<br />
Hitit ordusunun ana gerekçesi, bozulan düzeni yerine getirmek anlayışı ile sefere<br />
çıkmaktı. 89 Ordunun bir an önce harekete geçmesi Hitit egemenliğinin vazgeçilmez<br />
koşuluydu. Tabi yalnızca orduya politik işlev yükleyen bu değildi. Örneğin ülke ileri<br />
gelenlerinin krala destek vermesi, ordunun iktidarının kuruluşundaki rolü için bir kanıt<br />
olmaktadır. Bir Hitit metninde şöyle der : “ Babam (genç) Tuthaliya’yı sıkıştırınca,<br />
Hattuşa’nın (prensleri, komutan)ları, binbaşılar, bütün subaylar babamın yanında<br />
(oldu)lar.” (Alp, 2001: 128) Ordu savaşları sonucu doğal olarak ganimetlerle dönerdi.<br />
Bu ganimetlerin önemli bir işgücü potansiyeli de asker olmayan savaş esirleriydi. 14.<br />
yüzyıl sonlarında Hititler ganimet olarak fethettikleri ülkelerin değerli eşyalarına büyük<br />
ve küçükbaş hayvanlarına el koymakla yetinmeyip kendi imparatorluklarında istihdam<br />
etmek üzere nüfusun bir kısmını da zorla yanlarına götürmüşlerdir. 90 Alınan bu savaş<br />
esirlerinin iktisadi bir yönü bulunmakla beraber, politik bir yön de mevcuttu. Burada<br />
izlenen politika, düşman ülkenin nüfusunu azaltarak isyanlara meydan vermemek,<br />
halkın barışçıl bir ortamda yaşamasını sağlamaktı. 91 Kısacası, Hitit kralları, ellerinde<br />
olanı denetlemekle yetinerek üstünlüklerini koruyabileceklerinin farkındaydılar. Bu<br />
denetimin sürekliliği, görüldüğü gibi iki ana politikaya bağlıydı: küçük tampon<br />
devletlerle diplomatik düzenlemeler ve askeri güç kullanımı. 92 İşte bu politikanın en<br />
önemli görevi ise orduya düşmekteydi. Ordunun bu işlevi, Hititlerin iki yüz elli yıl<br />
87 Sedat Alp , (2001) : Hitit Çağında Anadolu, Tübitak Popüler Bilim Kitapları, Ankara: s.125<br />
88 Macqueen, 2001: 49–50.<br />
89 Bryce, 2003: 117.<br />
90 Brandau v.d, 2004: 91.<br />
91 Brandau v.d, 2004: 92.<br />
92 Macqueen, 2001: 61.<br />
42
Change language