İLK ÇAĞ ANADOLU DEVLETLERİNDE ORDU

3.2.3. Frigya, Lidya ve İyonya
İlkçağda kabaca bugünkü Gediz ve Küçük Menderes Vadileri'ni kapsayan
bölgeye Lidya adı verilmekteydi. Bu, aynı zamanda Anadolu'ya özgü bir uygarlığa da
adım vermekteydi: Lidya uygarlığı. Batı Anadolu’da en azından II. bin yılın ikinci
yarısından itibaren var olan Lidyalılar, Anadolu’ya göçlerle gelmişlerdir. Herodotos'a
göre, Lidya'da üç ayrı kral sülalesi, birbiri ardına hüküm sürmüştür: Atyadlar, Heraklid
ya da Tylonidler, Mermnadlar. Lidya krallığının asıl incelenen dönemi olan sürede başta
Mermnad hanedanı bulunmaktaydı. 71 Krallığın kuruluş dönemi olan M.Ö 7. yüzyılın
başlarından yıkılış dönemine yani M.Ö 547–46 yıllarına değin süren dönemde Sardes
kenti antik dünyanın en güçlü, en zengin ve en anlamlı başkenti olarak ününü duyurdu.
Lidya sanat ve mimarlığının ön Asya ve Yunan ufkunda bir yıldız gibi parladığı bu
dönemde Sardes'te yaşamak, dünyanın en görkemli kentinde yaşamak demekti. 72
Heredot, O dönemde Asya’da hiçbir halkın yiğitlikte ve güçlülükte Lidyalıların bileğini
bükemeyeceğini, Lidyalıların at üzerinde dövüştüklerini, büyük mızraklar
kullandıklarını ve usta binici olduklarını aktarmıştır. 73 Bu özelliklere sahip Lidya
ordusu, acaba Hitit ve Urartu orduları gibi ekonomik fonksiyonlara sahip miydi? Bu
sorunun yanıtı aranırken Hitit ve Urartu ordularında olduğu kadar zengin malzeme
olmasa da, kaynaklardan gelen bazı bilgiler bu fikir doğrultusunda incelenebilir.
Lidya krallığı doğal kaynaklar açısından çok zengin ve bereketliydi; Hermos
Irmağı ve kolları her an yararlanılabilir durumdaydı, yağmurlar sürekli ve bereketliydi.
Dağlar ormanlarla kaplıydı. Bugün tütün, pamuk, meyve ve üzüm bağlan ile zengin bir
yer olan bu bölge, o zamanlar henüz başlamakta olan ziraat için ideal bir yerleşim
alanıydı. Tmolos Dağları (bugün Bozdağlar) üzerinde mermer yatakları vardı. Fakat
Sardes'i ve Lidya Krallığı'nı M.Ö. 7. yüzyıl ile 6. yüzyılın ortaları arasında siyasal
bakımdan önemli bir yer durumuna sokan olay Paktolos (bugün Sartçay) alüvyonlarında
altın bulunmasıydı. Koyun, keçi ve atların otlaması için çok sayıda otlak vardı.
Lidya'nın atları hızlı, dayanıklı ve güçlü idi. Süvarileri ise tüm eski dünyaya dehşet
71
Sevin, 2003: 267.
72
Veli Sevin,(1982) : “Lidyalılar”, Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, Görsel Yayınlar, cilt 2, İstanbul:
s. 246
73
Heredotos, (2006) : Tarih, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul: s.45
35