You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
anlaşıldığına göre Kafkas ötesine yapılan tüm seferler sonunda krallığa 110.000 adet<br />
büyükbaş hayvan, 200.000 adet küçükbaş hayvan kazandırılmıştır. 66 Ordunun başka<br />
bölgelere yılda iki kez yağma seferi düzenlemesi bununla ilintili bir durum olarak kabul<br />
edilmektedir. Bu çerçevede her yıl kuzey bölgelerine yağma akınları düzenlenmesi rutin<br />
bir hal almıştır. 67 Surp Pogos Steli’nde, Rihisa ülkesi denilen ve yeri tam saptanamayan<br />
bir ülkeye sefer yapıldığı, ganimetlerden anlaşıldığı kadarıyla bu ülkenin hayvan<br />
sürüleri bakımından çok zengin olduğu söylenebilir. 68 Urartu ordusu, zengin ganimet<br />
sağlamak amacıyla bu seferlerden ilkini hayvanların yaylalara çıkmadan önceki üreme<br />
mevsimi olan ilkbaharda, ötekini ise hayvan sürülerinin yaylalardan indiği sonbaharda<br />
düzenlemektedir. Böylece sayılan onbinleri aşan hayvanların ele geçirildiği<br />
saptanmıştır. İhtiyaç duyulan insan gücünün karşılanabilmesi için ordunun seferler<br />
sonucunda ülkeye getirilen insan kafilelerinden Urartu yazıtları bahsetmektedir. 69<br />
Örnek olarak Van Loon, "Urartu ülkesini iyi bir şekilde organize ve idare edilen<br />
kraliyet arazileri buralarda çalışan köleler ile kendilerine bağlı lokal halktan oluşmuş<br />
bir ülke" (San, 1994 : 67 ) şeklinde tanımlamıştır. Buna uygun olarak Urartu'nun insan<br />
gücü sağlama politikası daha İşpuini ve Menua'nın ortak krallıkları döneminde<br />
başlamıştır. Örneğin İşpuini ve oğlu Menua'nın bırakmış oldukları bir yazıtlarında<br />
Etiuhe ülkesinde yer alan Anase'den ... bin 720 adet erkek, ... 1670 adet kadın alındığını<br />
bunların buradan canlı olarak götürüldüğü okunmaktadır. . Argişti I döneminde ise<br />
Uileruhfâen 19.225 adet erkek, 10.140 adet savaşçı, 23.280 adet kadın olmak üzere<br />
52.675 kişi esir almıştır. Öte yandan yine Argişti I 'in Haîe ve Şupani’den Kafkas<br />
ötesinde kurduğu Erubani kentine getirdiği 6.600 kişilik savaşçı grubunun bir kuzey<br />
eyalet ordusunun varlığına kanıt olduğu düşünülmüştür. 70 Bu kayıtları uzatmak<br />
mümkündür. Urartu kaynakları kralların sefer dönüşü ülkeye getirdiği ganimetleri<br />
ayrıntılı biçimde betimlemektedir. Buradan anlaşılmaktadır ki, tıpkı Hitit ordusu gibi<br />
Urartu ordusunun da önemli işlevlerinden birisi ekonomik boyutta kendisini<br />
göstermektedir.<br />
66 San, 1994: 66.<br />
67 Salvini, 2006: 82.<br />
68 Salvini, 2006: 80.<br />
69 San, 1994: 67.<br />
70 San, 1994: 67.<br />
34
Change language