You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
doğrultusunda olmuştur. Hitit ordusu, ekonomik işlevi doğrultusunda büyük olasılıkla<br />
Suriye devletlerinden aldığı donanma yardımı ile Kıbrıs’ı ele geçirdi. Buradaki asıl<br />
amaç, IV. Tuthaliya İşuva bakır madenlerinin kaybı sonrası Kıbrıs’ı daha fazla bakır<br />
kaynağı için ele geçirmesinden başka bir şey değildir. 56<br />
II. Şuppiluliuma’nın geçici olarak bir canlanma sağladığı görülse de, batıdan<br />
gelen deniz kavimleri kuzey batı ticaret yolunu kesti. Kilikya, ardından da Kıbrıs düştü<br />
ve Hitit krallığı büyük bakır kaynaklarını yitirdi. İstilacılar Kuzey Suriye’yi de talan<br />
ettiler. Böylece Hititlerin ikinci yaşam bağı da kopmuş oldu. Egeli denizcilerin<br />
Kızılırmak’tan yukarı çıkmadığı kesin Ama ticaret yollarının kaybı yüzünden<br />
imparatorluğun merkezi öylesine zayıflamıştı ki, Kaşkalarla kuzey ve doğu<br />
komşularının her zamanki akınlarına daha fazla karşı koyamadılar. 57 Görüleceği üzere<br />
yukarıda ifade edilen yargı doğrultusunda nasıl Hititler Yakın Doğunun süper gücü<br />
olma niteliğini esasta 250 yıl boyunca çok önemli hammaddeleri kendisine ulaştıran<br />
yolları denetim altında tutma politikasıyla sağlamışsa, yine bu yolları yitirdiklerinde de<br />
tarihten silinmişlerdir. İşte bu yolları elde tutmasına yarayan biricik iktisadi aygıt ise<br />
kuşkusuz ordudur.<br />
3.2.2. Urartular<br />
Urartu Krallığı, XIII. yüzyılda, Doğu Anadolu yüksek yaylasında, özellikle<br />
hayvan yetiştirilmesine ve tarıma elverişli olan Van Gölü dolaylarındaki bölgelerde<br />
yaşamakta olan birbirlerine komşu ve akraba çeşitli Hurri boylarının Hitit ve Asur<br />
baskısı karşısında birbirlerine daha sıkı kenetlenerek birleşmeleri sonucu oluşmuştur.<br />
Asurluların verdiği isimle ilk başlarda “Dağlık Ülke” anlamına gelen “Uruatri” sözcüğü<br />
zaman içerisinde bir krallığı ve onun tabiiyetindeki halkı ifade etmek üzere kullanılır<br />
olmuştur. Krallığın sahası olan Doğu Anadolu yüksek yaylasının güneyinde yer alan<br />
Güneydoğu Torosları, Anadolu'nun batısında bulunan en geniş dağları oluşturmaktadır.<br />
Bu dağlar tırmanılması olanaksız dorukları ve sık çalılıklarla örtülü dik yamaçları ile<br />
insanların hareket yeteneklerini tümüyle ortadan kaldıran aşılmaz birer engeldir. M.Ö 3.<br />
56 Macqueen, 2001: 54.<br />
57 Macqueen, 2001: 55–56.<br />
30
Change language