You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
kuvvetlerinin donanımı için kalay kaynaklarına bağımlı olan Suppiluliuma tıpkı selefleri<br />
gibi bu ticaret yolunu açık tutmak için elinden geleni yapmıştır.<br />
İmparatorluk devrine erişen Hititlerin bir diğer önemli kralı II.Murşili, tahta<br />
çıkar çıkmaz babasının kurduğu düzeni, sürdürmek için hemen silaha sarılmak zorunda<br />
kaldı. İki yıl süren seferinde batıda Arzava ülkesinin gücünü yıkmış, doğuda savaşlar<br />
yapmış ve kuzeyde eski düşman vahşi barbar Kaşka boylarını bozguna uğratmıştır.<br />
Aynı şekilde Ahhiyava ulusunu da yenmiştir. II. Murşili, Halila ve Dudduşkada babası<br />
tarafından geliştirilen toprak yakma taktiğini uyguladı: kentler yakılıp yıkıldı,<br />
Hattuşaş’a sığır koyun ve tutsaklar götürüldü. Buradaki ekonomik gelişme yalnızca<br />
düşmanların sığırlarına, koyunlarına ve insanlarına el koymak ve onları iktisadi zarara<br />
uğratmak değildir. Aslında II. Murşili, kuzey batı rotasına yönelerek. Milluvanda’yı<br />
çabucak yenip, ardından tüm gücüyle Arzava ülkelerine oldukça başarılı bir saldırı<br />
yaparak, bu saldırının sonucunda Arzawa, hanedanın tahminen Hitit yanlısı bir üyesine<br />
ödül olarak verip, Mira, Hapla ve Şeha Nehri ülkesi ayrıntılı antlaşma ile Hatti ülkesine<br />
bağlamak ve böylece, Arzava’yı, hem Hatti ülkesinden, hem de kalay yolundan bir<br />
devletler bloğuyla ayrılmaktır. 54 Muvatalli döneminde ise Mısır ile Suriye’de savaşa<br />
tutuşmadan önce batıda ve kuzey doğudaki durum sağlamlaştırmaya çalışılmıştır.<br />
Detaylarına ileriki bölümlerde değinilecek Kadeş savaşı ve sonunda elde edilen zafer,<br />
iyi bir sonuç olarak değerlendirilebilir ama bu arada Asur, meydanı boş bulmuş,<br />
Mitanniyi yenmiş ve kendisine bağlamıştır. Bu gelişmeye ek olarak içeride de III.<br />
Murşili ve III. Hattuşili arasında taht kavgası patlak verince, batı ülkeleri (Arzava)<br />
Hatti’den tamamen kopmuştur. Bu durumda Hititler yalnızca kuzey batıda çok önemli<br />
kalay yolu üzerindeki çıkarlarını korumak için çaba göstermeye çalışmışlardır. 55 Siyasal<br />
gelişmeler tam bu noktada Hititlere ağır bir darbe vuracak nitelikteydi. Güçlenen Asur<br />
Krallığı, Hititleri tehdit ediyordu. Öyleki, bu ortak tehlike eski rakipler Hitit ve Mısır’a<br />
ittifak bile yaptırdı. Ama bu ittifakta sonuçsuz kaldı. Asur kralı I.Salmanassar Fırat’a<br />
ulaşarak İşuva bakır madenlerini Hititlerin elinden aldı. Maden kaynağının kaybı, Hitit<br />
kralı için ciddi bir darbeydi. Hititler durumu Kargamış’ta Asurluları mağlup ederek<br />
dengelemeye çalıştı. Bu gelişmeler karşısında ortaya IV. Tuthaliya’nın Alaşiya (Kıbrıs)<br />
seferi çıkmaktadır. Bu seferin ortaya çıkması da, yine takip edilen ekonomik kaygılar<br />
54 Macqueen , (2001) : s. 51<br />
55 Macqueen , (2001) : s.53<br />
29
Change language