You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
hayvancılığın ardına düşmesine neden olmuştu. Bunun yanında Anadolu politikasında<br />
oynanacak etkin rol, ticaret ve ticaret yollarından geçmekteydi. İşte Hitit Devleti bunu<br />
kısa sürede kavramış bulunmaktaydı. Özellikle tunç madeninin yapımı için kalayın ithal<br />
edilmesi, bu yolları elde tutmayı daha anlamlı kılmaktaydı. Tüm bu iktisadi koşullar<br />
değerlendirildiğinde, Hitit ordusunun ekonomik işlevi olarak ;<br />
a. Tarım sektörüne fetih-ganimet yoluyla işgücü sağlamak<br />
b. Fethedilen yerli krallıkları savaş yolu ile vergiye bağlamak<br />
c. Ganimet yolu ile zenginleşmeyi sağlamak<br />
d. Ticaret yollarını denetlemek gibi yollar saptanabilir.<br />
Hititlerin her ne kadar batıya yönelik askeri seferleri çoksa da asıl hamle yönleri<br />
Kizzuvanda kanalı ile Fırat nehri ve Güney Doğu Anadolu’ya uzanan ve Kuzey<br />
Suriye’ye ulaşan bölgeydi. Çünkü Kuzey Suriye’de Hititlere bağlı iyi kar getiren Halep<br />
ve Kargamış prenslikleri bulunuyordu. Aynı zamanda bu prenslikler doğrudan Büyük<br />
kralın oğluna bağlıydılar. Çünkü bölgeden Yakın Doğu dünyasının en büyük ticaret ve<br />
iletişim yolları geçmekteydi. Böylece Hitit kralları, Yakın Doğu’nun diğer büyük<br />
krallarıyla en sıcak biçimde bu uluslararası arenada temasa geçer ve çatışmaya girerdi.<br />
Hititler, en görkemli zaferlerini hep burada kazandılar ve en zengin ganimetleri buradan<br />
elde ettiler. Hitit tarihine bakıldığında, anlatılan duruma uygun şöyle bir tablo<br />
çıkarılabilir:<br />
a. I.Hattuşili’nin Kuzey Suriye ve Fırat’ın ötesindeki talan seferi<br />
b. I.Murşili’nin Bağdat’ı yağmalaması<br />
c. I.Şuppuliluma’nın Mitanni merkezini ve bağlı topraklarını fethi<br />
d. II. Muvatalli’nin Kadeş’te elde ettiği zafer. 45<br />
Buradan anlaşılabileceği gibi, Hitit ordusu bu güzergâhlara, bilinçli bir biçimde<br />
gelir getirici ganimet hareketleri yapmıştır. Hitit ordusunun seferden dönüşü ganimetler<br />
nedeniyle bir hayli ağır oluyordu. Hemen hemen tüm değerli metalleri ve değerli<br />
metallerle yapılmış tanrı heykellerini de getiriyorlardı. Yine ganimetlerin tartışmasız en<br />
büyük bölümünü insan ve çiftlik hayvanları oluşturuyordu. Özellikle II. Murşili’nin<br />
45<br />
Trevor Bryce, (2003) : Hitit Dünyasında Yaşam ve Toplum, (çev. Müfit Günay), Dost yayınları,<br />
Ankara: s.119<br />
25
Change language