You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
BÖLÜM II.<br />
3. <strong>İLK</strong><strong>ÇAĞ</strong> <strong>ANADOLU</strong>’SUNDA DEVLETİN OLUŞUMU VE <strong>ORDU</strong>NUN<br />
İŞLEVİ<br />
3.1. İlk Çağ Anadolu’sunda Devletlerin Oluşumu<br />
İlkçağ Anadolu devletlerinde ordu kavramını irdelenmenden önce, “devlet”<br />
olgusunu ele almak gerekir. Yalnızca devletin oluşumuyla halktan ayrı bir silahlı kamu<br />
gücünün ortaya çıkabildiği sosyolojik bir olgudur. Bu, aynı zamanda devleti devlet<br />
yapan ögelerin olmazsa olmaz koşullarındandır. Toplumbilim açısından her silahlı<br />
teşekkül ordu olamayacağı gibi her siyasal erk de devlet olarak tanımlanamaz. İşte bu<br />
doğrultuda İlkçağ Anadolu devletlerinin ordusunu ele almak için, İlkçağ Anadolu<br />
devletlerinin nasıl ortaya çıktığını, nasıl bir yapıya sahip olduklarını ve bu devletlerin<br />
ordu denilen birimlere niçin gereksinim duyarak onu nasıl kullandıklarına bir bakmak<br />
gerekecektir. Devlet denilen sosyal teşkilatın var olması konusunda, toplumbilimci<br />
Oppenheimmer’in tezine bakılırsa, bu siyasal organizasyon, çoban kavimlerle köylü<br />
kavimler arasındaki çatışmadan doğmaktadır. Ona göre, insan toplulukları göçebe<br />
yaşam biçimi çerçevesinde, avcılık ile uğraştığı sürece bir devlete kavuşamaz. Çünkü<br />
göçebe- avcı toplumun üretimi sınırlıdır ve toplumsal işbölümü dardır. Bu etkenler avcı<br />
toplulukların hamle yapıcı niteliklerini törpüler. Biraz ileride bahsedileceği üzere<br />
göçebe formda gelişmiş sosyal birim, çoban kavimlerdir. Çoban kavimler,<br />
teşkilatlanmaları ve sosyal yapılarının gelişmeleri sonucu devlet tohumlarını bünyesinde<br />
taşırlar. Peki çoban kavimlerin devletleşme süreci nasıl gerçekleşir? İşte burada ikinci<br />
bir toplumdan bahsedilmesi gerekir. Bu toplum da köylü topluluklarıdır. Tıpkı göçebeavcı<br />
topluluklar gibi yerleşik köylülerin de devletleşme olanakları yoktur.<br />
Openheimmer bu durumu şöyle açıklar ; “Köylü hareketli değildir, yetiştirdiği bitkiler<br />
gibi toprağa bağlanmıştır. Tarlada çalışmak, yasalarla toprağa bağlanmış olmasa, bir<br />
yerden bir yere gitme özgürlüğü bulunsa bile kendisini toprağın tutsağı (glebae<br />
adscriptus) kılar. Avcılar ve çobanlar yaşam biçimleri yüzünden çeviklik ve harekete<br />
geçmede çabukluk yeteneklerini geliştirmişlerken, köylü hareketlerinde hantal, bir<br />
20
Change language