Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Anadolu kışının alışılmış manzaralarındandır. (…) İnsan ve kültür düşmanı gibi<br />
gözüken bu donuk ve karanlık bölgeye ışık tutan, dağların arasında kendini<br />
koruyabilmiş, tahıl ve meyvecilikle uğraşan birkaç ovadır.” (Kienitz: 27–28–30)<br />
Anadolu’nun güneyinde, sarp Torosların ardında Çukurova’ya doğru genişleyen<br />
dar bir kıyı şeridine sahiptir. Toroslardan gelen akarsuların durulduğu, bataklık haline<br />
geldiği Çukurova’da bölgesinde ısı çok yüksek düzeydedir. Ama bu kıyı şeridinin<br />
batısına doğru gidildikçe tabiat güzellikleri kendisini göstermektedir. Anadolu’nun<br />
kuzeyi ise başta doğu kısmı olmak üzere en yeşil ve yağışlı bölgedir. Senenin hiçbir<br />
mevsiminin yağışsız geçmediği bu bölge sık ve gür ormanlarla kaplıdır. 4<br />
Anadolu, ulaşım bakımından da kendi içinde farklı bir yapı arz etmektedir. Ege<br />
ve Marmara bölgeleri, batıdaki dağların hepsi doğu-batı doğrultusuna uzandıklarından<br />
İç bölgelere bağlanma konusunda geçitlere gereksinim duymamaktadır. Doğu<br />
Anadolu’da ise Transkafkaslar yolu ile Hazar’ın batısından geçip bu denizin kuzey ve<br />
doğusundaki uçsuz bucaksız ovalara, yine Azerbaycan yolu ile Hazar’ın güneyinden<br />
Horasan ve Afganistan’a ve Ön Asya’nın kadim kültür havzası olan Mezopotamya’ya<br />
ulaşan eski yollar bulunmaktadır. Bunun yanında İç Anadolu’nun güney ve kuzeye<br />
ulaşımı ise daha zorlu bir yapıyı gerektirmektedir. Kuzeyde Kuzey Anadolu dağları ile<br />
güneyde sarp Toroslar, ancak sayılı geçitler aracılığı ile İç Anadolu’dan kuzey ve güney<br />
Anadolu’ya ulaşıma izin vermektedirler. 5 Anadolu’nun coğrafi yapısı, başta belirtildiği<br />
gibi onun bir köprü örneğiyle tanımlanmasına yol açmaktadır. Köprü metaforu<br />
Anadolu’nun siyasal-ekonomik değerini tam anlamıyla anlatamasa da genel bir<br />
değerlendirme için uygun bir yere oturmaktadır. Tabiat tarafından çekilen çizgiler,<br />
bölgeden bölgeye geçip binlerce mil boyunca, Ege ve Marmara denizi ülkelerini kurak<br />
İç Anadolu steplerine, yüksek Doğu Anadolu dağlarına ve nihayet doğunun büyük<br />
sonsuzluğuna ulaştırıyorlar. 6 Tüm bu coğrafi betimlemede ortaya çıkan yeryüzü<br />
şekilleri ve iklim, kuşkusuz Anadolu’nun politik coğrafyasını, burada filizlenen<br />
uygarlıkları, ama daha önemlisi burada yaşayan ve uygarlıkları var eden insan<br />
4 Kıenitz: 32.<br />
5 Kıenitz: 30–31.<br />
6 Kıenitz: 31.<br />
10
Change language