İLK ÇAĞ ANADOLU DEVLETLERİNDE ORDU

138
sadık kalacaklarına ve Hatti ülkesine ihanette bulunmayacaklarına dair ant içiriliyor ve
antlarını bozmaları halinde ne gibi lanetlemelere uğrayacakları, çeşitli benzetmelerle
kendilerine anlatılıyordu: “Sonra (ant içiren) onların ( askerlerin) ellerine balmumu ve
koyun yağı verir. Onları ateşe atar ve der ki: 'Bu balmumunun eridiği ve koyun yağının
çözüldüğü gibi, kim bu antlan bozarsa, kim Hatti ülkesinin kralına karşı saygısızlık
ederse, o da balmumu gibi erisin, koyun yağı gibi çözülsün!' Adamlar bağırırlar: 'Öyle
olsun!'... Sonra arpayı ve arpa ekmeğini ellerine verir, onları ezerler ve o şöyle söyler:
'Arpayı değirmen taşları arasında öğüttükleri su ile karıştırdıkları, pişirdikleri ve
(sonra) parçaladıkları gibi, kim bu antları bozarsa, kim krala, kraliçeye ve prenslere ve
Hatti Ülkesine kötülük yaparsa, bu antlar onları tutsun! Onların da aynı biçimde
kemikleri öğütülsün! O da aynı biçimde suda (boğulsun)! O da aynı biçimde
parçalansın! Onun da kötü bir alınyazısı olsun!' Ve adamlar bağırırlar: 'Öyle olsun!'.
'Bu arpanın nasıl yeşerme gücü artık yoksa, o tarlaya götürülüp nasıl tohum olarak
artık kullanılamazsa, ekmek olarak nasıl kilerde saklanamazsa, kim bu antları bozar ve
krala, kraliçeye ve prenslere kötülük ederse, ant tanrıları da onun geleceğini yok
etsinler! Karısı erkek ya da kız çocuk doğurmasın! Arazisi ve tarlaları ürün vermesin!
Sığırları buzağılamasın, koyunları kuzulamasın!” (Akurgal, 1982: 61) Buna benzer bir
başka yemin töreni de, tanrıların tehditi altında değil de, savaşçıların erkeklik
gururlarını incitici bir tarzda gelişirdi. Törende, bir kadının giysileri, bir ayna ve bir
örekeyi getirilir, bir ok kırılır ve şunlar söylenir: "Burada gördüğün kadın eşyaları
değil mi? Onları buraya yemin (töreni) için getirdik. Bu yeminleri her kim çiğnerse ve
krala, kraliçeye ve prense kötülük yaparsa, bu yeminler onu erkekten kadına döndürsün,
askerleri kadın olsun, kadın gibi giyinsinler, başlarını örtsünler! Yayları, okları kırılsın
ve ellerine sopayla vurulsun ve ellerine aynayla öreke tutuşturulsun!" (Bryce, 2003:
129)
Bir önceki konuda savaş-tanrı ilişkisi incelenirken, savaşta tanrıların desteğini
almanın Hititler için ne kadar önemli olduğuna değinilmişti. Burada bunu yinelemekte
yarar var. Hitit ordusunu savaşa güdüleyici en önemli unsur, kendilerine tanrıların
yardım ettiğine askerleri ikna etmektir ki, bununda somut yolu ayinden geçer. Bunu
örneklemek gerekirse, savaştan önce yapılan ayinin önemini anlatan şu belgeyi
zikretmek gerekecektir : “Düşman ülkesinin sınırında bu ayini icra ettiklerinde, o