İLK ÇAĞ ANADOLU DEVLETLERİNDE ORDU

değildi. Sardes'in eski kralı Meles, odalığından olan aslanını bir tek buradan
geçirtmemişti. "Eğer," demişlerdi Telmessos bilicileri, "bu aslan siperlerin çevresini bir
tamam dolanırsa, Sardes alınamaz. " Meles akropole çıkan her yerden geçirtmişti
hayvanı, yalnız bu yanı önemsememişti, "Çok dik, buradan bir saldırı gelemez," demişti.
Burası kentin Tmolos'a bakan yönüdür. Lidyalı bir asker, düşen başlığının peşinden bu
bayırı inmiş, başlığı almış, sonra yeniden yukarı tırmanmıştı, bizim Mardialı Hyroiades
bunu görmüş ve aklı buna takılmıştı, kafasında evirip çevirmişti. O gün kendisi de
tırmanmayı başarmış, öbür Persler de onun gibi tırmanmışlardı; kale bedenlerini yeteri
kadar adam aşınca Sardes 'düşmüş ve yağma edilmişti.” (Heredot, 2006: 48-49) Sardes
akropolünde bulunan Perslere ait okçuları, kalenin kuşatma boyunca ok yağmuruna
tutulduğuna bir kanıttır. 265 Sardes düştükten sonra, Perslerce yağma edilmeye
başlamıştı. Hatta Pers kralı Kyros, tutsak ettiği Lidya kralı Krezüs’ü daha da
kederlendirmek için, ona Perslerin kenti yağmalayışını izlettirdi. Krezüs ise Kyros’a ;
“ Bu kalabalık ne yapıyor canla başla?” “ Senin kentini” dedi Kyros, “yağma
ediyorlar, varını yoğunu paylaşıyorlar.” Kroissos cevap verdi “Yağma ettikleri benim
kentim, benim varlığım değil; bunların hiçbiri benim değil artık; yağma ettiklerinin,
alıp götürdüklerinin hepsi senin malın.” (Heredot, 2006: 51)
123
İyonlar da özellikle Pers kuşatmalarına karşı direnmeye çalışmışlardır. Ayrı ayrı
sitelerden oluşan İyonlar, Kyros komutasındaki Pers ordusunun Sardes’i düşürdükten
sonra kendilerine vurduğu darbeye karşı direnmiş ama başarılı olamamışlardır.
Heredot’ta görüldüğü kadarıyla bir İyon kenti olan Phokia (Foça), İspanya’ya kadar
ticaret seferleri düzenlemiş, hatta bunları çok seven İspanya’daki Tartessos kralı,
Foça’yı bırakıp kentine yerleşmelerini istemişse de, Phokialılar bunu reddetmişlerdir.
Heredot’tan öğrenildiği kadarıyla, Tartssos kralından aldıkları para ile yaklaşan Pers
istilasına karşı önlem olarak Foça’nın etrafını surlarla çevirmişlerdir. 266 Zira sayısal ve
donanım bakımından güçlü olan Pers ordusu, kuşatma teknikleri bakımından da iyi bir
konumdaydı. Örneğin Pers ordusunun Medyalı generali Harpagos, Kyros tarafından
ordunun başına getirilmiş, o da İyonya üzerine yürümüştü. Harpagos, İyon şehirlerini
kuşatırken, kenti savunan İyonyalı askerler surların ardına kapandığında, surların önüne
265 Sevin 1982 : 255.
266 Heredot, 2006: 88–89.